ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ συναντώνται αύριο στις Βρυξέλλες, με τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκονται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, κ. Γιώργος Γεραπετρίτης είναι μαζί μας στο στούντιο. Κύριε Υπουργέ, σας ευχαριστώ πολύ, για την παρουσία σας σήμερα εδώ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι μεγάλη μου χαρά, Julianna και σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω πρώτα για τις εξελίξεις στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και την ανταλλαγή ομήρων με κρατούμενους που έχει πραγματοποιηθεί επιτυχώς μέχρι στιγμής. Είναι κατά τη γνώμη σας οι εξελίξεις αυτές ενθαρρυντικές όσον αφορά την πορεία της σύγκρουσης;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Έχουμε την απόλυτη πεποίθηση ότι αυτή η ανθρωπιστική παύση πρέπει να δημιουργήσει μια θετική δυναμική. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παραταθεί. Διότι η αλήθεια είναι ότι, πέραν της ανταλλαγής ομήρων και αιχμαλώτων, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν. Πρωτίστως, πρέπει να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Γάζα. Πρέπει να αυξηθούν τα σημεία εισόδου. Πρέπει να επανεκκινήσει η λειτουργία των βασικών υποδομών. Και προφανώς, πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τους τραυματίες. Επομένως, είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν.
Κυρίως όμως, πιστεύω ότι χρειαζόμαστε παράταση της ανθρωπιστικής παύσης, προκειμένου να σκεφτούμε την επόμενη μέρα. Γιατί το σημαντικό είναι να προετοιμάσουμε τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και μια μόνιμη λύση σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Είναι σημαντικό να αρχίσουμε να συζητάμε σοβαρά για την επόμενη ημέρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς θα επιτευχθεί αυτή η εξέλιξη; Θέλω να πω, ότι στην παρούσα φάση κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ μακρινό. Ιδίως όταν ακούει κανείς τον Benjamin Netanyahu και όσα συμβαίνουν από την πλευρά της Χαμάς. Πώς δηλαδή θα φτάσουμε στην επόμενη μέρα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πιστεύω ότι είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει κοινή θεώρηση εκ μέρους της πλειοψηφίας των λαών και των κυβερνήσεων. Πιστεύουμε πραγματικά ότι η τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς προκάλεσε μια απεχθή κατάσταση. Αλλά στην παρούσα φάση, το ζητούμενο είναι κυρίως η προσπάθεια βιώσιμης διευθέτησης της κατάστσης. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλες οι κυβερνήσεις ασκούν τώρα πιέσεις προκειμένου να παραταθεί η ανθρωπιστική παύση.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να είμαστε διαβουλευτικοί. Όλες οι πλευρές πρέπει να είναι διαβουλευτικές. Αντιλαμβάνομαι πλήρως το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Η αυτοάμυνα πρέπει να ασκείται στο πλαίσιο του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου. Πιστεύω εντούτοις, ότι η βιώσιμη λύση μπορεί να προκύψει μόνο από τη διευθέτηση του προβλήματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αύριο θα εργαστούμε επ’ αυτού με τους συναδέλφους μου στο ΝΑΤΟ. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συναίνεση εντός του ΝΑΤΟ σχετικά με την κρίση στη Μέση Ανατολή.
Εγώ ο ίδιος είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω τόσο στη Ραμάλα, όσο και στην Ιερουσαλήμ πριν από λίγες ημέρες και προσπάθησα να ασκήσω όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίεση προκειμένου να επιτευχθεί μια βιώσιμη ανθρωπιστική παύση. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να παραμερίσουμε όλες τις ακραίες απόψεις και να επιτρέψουμε πιο διαβουλευτικές προσεγγίσεις του θέματος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο ρόλος των ΗΠΑ θα είναι τελικά αυτός που καθορίσει πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Οι καλές υπηρεσίες του Υπουργού Blinken είναι ανεκτίμητες. Αυτή είναι η αλήθεια. Διότι οι ΗΠΑ δεν είναι μόνο ο πιο σημαντικός παράγοντας στην περιοχή, αλλά είναι επίσης και η φωνή της μετριοπάθειας. Γι' αυτό πρέπει να αξιοποιούμε αυτές τις φωνές. Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών είναι αυτός που συνομιλεί με όλες τις πλευρές, κάτι απολύτως απαραίτητο στην παρούσα φάση. Θεωρώ δε, ότι θα ηγηθεί της συζήτησης αύριο κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Λοιπόν, ας αναφερθούμε περαιτέρω στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Εκτός από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, η Ουκρανία, φαντάζομαι, είναι επίσης ένα από τα κορυφαία θέματα της ατζέντας. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει το ΝΑΤΟ στη συνέχεια όσον αφορά το ρόλο του στη σύγκρουση στην Ουκρανία;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η κατάσταση παραμένει η ίδια και η αλήθεια είναι ότι δεν πηγαίνει καλά. Έχει περάσει ενάμισης χρόνος συγκρούσεων μετά τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Πρόκειται για μια φοβερή κατάσταση. Και πάλι, αυτό που νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο σθεναροί όσον αφορά τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Σταθήκαμε σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας σε όλες τις δύσκολες στιγμές. Αλλά η αλήθεια είναι ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να συντονίσουμε περαιτέρω τις ενέργειές μας υπέρ της Ουκρανίας. Η αλήθεια είναι ότι, λόγω όλων των άλλων περιφερειακών κρίσεων, η προσοχή μας έχει στραφεί και αλλού. Αυτό είναι λογικό. Δεν πρέπει, εντούτοις, να υποτιμούμε αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ουκρανία. Πρέπει να παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι στη βασική μας αρχή ότι ο αναθεωρητισμός δεν έχει θέση στον σύγχρονο κόσμο και να εφαρμόζουμε ίδια μέτρα και σταθμά σε όλες τις συγκρούσεις. Δυστυχώς, αυτό που βλέπουμε στον σύγχρονο κόσμο είναι ότι πολλές περιοχές υποφέρουν από επιθέσεις και αναθεωρητισμό. Πρέπει να υπάρχουν τα ίδια μέτρα και σταθμά. Πρέπει να είμαστε πολύ ισχυροί. Νομίζω ότι τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση βγήκαν από όλες αυτές τις κρίσεις δυνατότεροι. Γιατί υπήρχε σαφώς κοινή αντίληψη των πραγμάτων. Και θεωρώ ότι πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω τους δεσμούς μας για να προστατεύσουμε όσους δέχονται επιθέσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κατά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, η Ευρώπη αντέδρασε ενωμένη. Η αλληλεγγύη ήταν πραγματικά εμφανής και εκπεφρασμένη. Έχει αυτή η αλληλεγγύη εξασθενήσει καθόλου, δεδομένων των δημοσιονομικών πιέσεων που υφίστανται πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις; Η δε σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει επίσης αποσπάσει μέρος της προσοχής τόσο από δημοσιονομική όσο και από θεωρητική άποψη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πιστεύω ότι γι' αυτό ακριβώς πρέπει να εργαζόμαστε προληπτικά. Θα πρέπει μέσω της πρόληψης να αποτρέπουμε πιθανές συγκρούσεις και επιθέσεις. Όταν όμως αυτές οι επιθέσεις εκδηλώνονται, πρέπει να παραμένουμε ενωμένοι. Δεν πρέπει να κλονιζόμαστε. Πρέπει να παραμένουμε σταθερά στο πλευρό όσων δέχονται επιθέσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξασφαλίσει έναν πολύ σημαντικό προϋπολογισμό υπέρ της Ουκρανίας. Συναντιόμαστε πολύ τακτικά με τους συναδέλφους μου από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταξιδέψαμε στο Κίεβο πριν από λίγες εβδομάδες. Εκφράσαμε την αλληλεγγύη μας με κάθε δυνατό τρόπο. Αλλά νομίζω ότι το πιο σημαντικό στην παρούσα φάση είναι να δηλώσουμε σθεναρά ότι θα είμαστε με την Ουκρανία ό,τι και να γίνει. Σε μεταγενέστερη φάση, θα πρέπει να αρχίσουμε να εργαζόμαστε επί του ζητήματος της λογοδοσίας. Γιατί υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα λογοδοσίας και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Θεωρώ δε, ότι πρέπει να το αντιμετωπίσουμε άμεσα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τάσσεστε υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στη Συμμαχία;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Υπάρχει, ασφαλώς, σημαντικό μομέντουμ. Την Τετάρτη, έχουμε το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας. Πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό βήμα. Επιδεικνύει αλληλεγγύη, αλλά είναι επίσης μέρος της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Και νομίζω ότι είναι σημαντικό να αγκαλιάσουμε αυτά τα κράτη. Όσο για τη Σουηδία, αναμένεται ότι θα γίνει πολύ σύντομα μέλος του ΝΑΤΟ. Πιστεύω, ότι κατά έναν ειρωνικό τρόπο οι δεσμοί μεταξύ των δυτικών κρατών έχουν ενισχυθεί λόγω όλων αυτών των επιθέσεων. Θεωρώ δε, ότι τώρα δίνεται στη Συμμαχία μια μεγάλη ευκαιρία να διευρυνθεί και να καταστεί ισχυρότερη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, ας ολοκληρώσουμε εδώ. Σας ευχαριστούμε πολύ που συμμετείχατε και μοιραστήκατε τις απόψεις σας μαζί μας. Πραγματικά το εκτιμώ και ανυπομονώ να καλύψω τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ αύριο στις Βρυξέλλες.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, Julianna.
27 Νοεμβρίου, 2023