Απόδημος Ελληνισμός
H ελληνική Διασπορά αποτελεί ζωντανό, αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού, συνδέοντας ανθρώπους και κοινότητες σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η μετανάστευση των Ελλήνων ξεκίνησε ήδη από την αρχαιότητα, όταν οι Έλληνες ίδρυσαν αποικίες στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο. Στους νεότερους χρόνους, οι μαζικές μεταναστεύσεις ξεκίνησαν τον 19ο και 20ό αιώνα, ιδιαίτερα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αυστραλία και χώρες της Νότιας Αμερικής.
Σήμερα, η ελληνική Διασπορά είναι διασκορπισμένη σε όλο τον κόσμο και αριθμεί εκατομμύρια ομογενείς σε 80 και πλέον χώρες, οι οποίοι με την πολυσχιδή δραστηριότητά τους συμμετέχουν ενεργά και διαπρέπουν στο κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι των χωρών τους. Οι κοινότητές τους λειτουργούν ως γέφυρες μεταξύ αυτών των χωρών και της Ελλάδας, προάγοντας τον ελληνικό πολιτισμό και ενισχύοντας την παγκόσμια παρουσία του ελληνισμού.
Ο Απόδημος Ελληνισμός, με το μεγάλο εύρος και την ποικιλομορφία του, αποτελεί ανεκτίμητο εθνικό κεφάλαιο. Η Πολιτεία έχει θέσει ως στρατηγικό όραμα και μείζονα προτεραιότητά της την αναβάθμιση και την ανάπτυξη ουσιαστικής, αμφίδρομης σχέσης με τους Έλληνες της Διασποράς, την ενδυνάμωση του ελληνικού στοιχείου ανά τον κόσμο και την αξιοποίηση της Ομογένειας για την ανάδειξη θεμάτων ελληνικού ενδιαφέροντος.
Στο πλαίσιο αυτό, τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί κομβικές μεταρρυθμίσεις και δράσεις, που αποδεικνύουν έμπρακτα τη σημασία που αποδίδει η Πολιτεία στη βελτίωση της καθημερινότητας των Αποδήμων και την ενίσχυση των δεσμών τους με την Ελλάδα. Μεταξύ των δράσεων αυτών είναι η άρση των περιορισμών στην ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού και η καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές, η ψηφιοποίηση λειτουργιών του κράτους για τους εκτός συνόρων πολίτες, η επέκταση της πλατφόρμας εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, αλλά και η υλοποίηση πλήθους προγραμμάτων ανταλλαγών και φιλοξενίας παιδιών και νέων της Διασποράς.
Παράλληλα, το Υπουργείο Εξωτερικών εκπόνησε και θέτει πλέον σε εφαρμογή το Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό 2024-2027, το οποίο έχει δομηθεί με βάση τους άξονες και τις κατευθύνσεις του Στρατηγικού Σχεδίου του Υπουργείου Εξωτερικών για την περίοδο 2024 - 2027. To Στρατηγικό Σχέδιο Απόδημου Ελληνισμού 2024 – 2027 αποτυπώνει το όραμα και τις κομβικές δράσεις του Υπουργείου για μία σύγχρονη προσέγγιση προς την ελληνική Διασπορά. Το Σχέδιο καταρτίστηκε αξιοποιώντας προτάσεις που έχουν υποβληθεί, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο συναντήσεων με ομογενειακές οργανώσεις και Έλληνες της Διασποράς.
Αποτελεί εκσυγχρονιστική τομή στην πολιτική για τον Απόδημο Ελληνισμό, καθώς έχει ορίζοντα τετραετίας και συγκροτημένη στοχοθεσία με διαρκή αξιολόγηση των δράσεών του. Δίνει έμφαση στη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων, όπως τα ψηφιακά μέσα και η τεχνητή νοημοσύνη, ενώ δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συμπερίληψη των Αποδήμων Ελλήνων στη διαμόρφωση και υλοποίηση των δράσεων και στις συνέργειες με άλλα Υπουργεία, την τοπική αυτοδιοίκηση, εκκλησιαστικούς, εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς φορείς.
Λαμβάνοντας υπόψη τον πολύπλοκο και σύνθετο χαρακτήρα της ελληνικής Διασποράς και τις διαφορετικές ανάγκες από χώρα σε χώρα και από γενιά σε γενιά, το Στρατηγικό Σχέδιο προβλέπει τη χρήση διαφορετικών μέσων υλοποίησης της στρατηγικής για τον Απόδημο Ελληνισμό θέτοντας διακριτούς στρατηγικούς στόχους με επιμέρους στοχευμένες επιχειρησιακές δράσεις.
Στους βασικούς στόχους του περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η υποστήριξη και ανάπτυξη δικτύων και δομών της Ομογένειας, η προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού, η αναβάθμιση των προξενικών υπηρεσιών, η ενδυνάμωση των δεσμών με τους εκκλησιαστικούς φορείς της Ορθοδοξίας, η προσέγγιση των νεότερων γενιών ομογενών και η ανάσχεση του brain drain.
Στόχος της Πολιτείας είναι να προχωρήσει απρόσκοπτα η υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου και η προσπάθεια που γίνεται για την ενίσχυση της ελληνικής Διασποράς να έχει μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, συνέχεια και διάρκεια.
