Η μη αποδοχή της Οικουμενικότητας του Πατριαρχείου

Η Τουρκία δεν αποδέχεται τον οικουμενικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και το θεωρεί αμιγώς «μειονοτικό» εκκλησιαστικό θεσμό, ενώ τον ηγέτη του επικεφαλής, αποκλειστικά, των μειονοτικών Ελλήνων Ορθοδόξων της Τουρκίας. Ήδη από τον 6ο αιώνα μ.Χ. ο Οικουμενικός Πατριάρχης αποτελεί, σύμφωνα και με την αρχή primus inter pares, σημείο αναφοράς της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία αποτελείται από σχεδόν 300.000.000 πιστούς.

Η μεγάλη πλειονότητα των κοσμικών και θρησκευτικών ηγετών ανά τον κόσμο χρησιμοποιούν αδιαλείπτως και χωρίς εξαιρέσεις, τόσο στις προσαγορεύσεις τους,όσο και σε γραπτές δηλώσεις τους, τον όρο «Οικουμενικός» όταν απευθύνονται στον εκάστοτε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Το γεγονός αυτό δεν τίθεται σε αμφισβήτηση ούτε και σε πολυμερή fora ή διεθνείς οργανισμούς, όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σημαντικό ορόσημο προς αυτή την κατεύθυνση συνιστά η επίσκεψη του πρώην Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo, στο Φανάρι στις 17.11.2020, κατά την οποία επιβεβαιώθηκε, για μια ακόμη φορά, ο οικουμενικός χαρακτήρας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα τις δηλώσεις, στην Αθήνα, τον Μάιο του 2010, του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας, R. T. Erdoğan, («δεν ενοχλούσε τους προγόνους μου – δεν ενοχλεί και εμένα») διαφαίνεται, σε πολιτικό επίπεδο, μία προσπάθεια πολιτικής «απαγκίστρωσης» από το ζήτημα της «οικουμενικότητας». Ωστόσο, οι όποιες προθέσεις θα κριθούν στις πράξεις, όπως το ανέδειξε στην γνωμοδότησή της (βλ. Το μέλλον του Οικουμενικού Πατριαρχείου) η Επιτροπή Βενετίας του Σ.τ.Ε., με τη σύσταση για χρήση του όρου «Οικουμενικός» και από την ίδια την Τουρκία.