Ιαπωνία

Η Ιαπωνία συνιστά στρατηγικό εταίρο της Ένωσης από το 2004, καθώς και μία από τις βιομηχανικά ισχυρότερες χώρες της Ασίας, με ενεργό ρόλο στα περιφερειακά ζητήματα ασφαλείας της Ν.Α. και Β.Α. Ασίας.

Οι σχέσεις ΕΕ-Ιαπωνίας βασίζονται στην Κοινή Δήλωση του 2001, στην οποία ετέθησαν οι άξονες της διμερούς συνεργασίας και εξελίσσονται με βάση τις κατευθύνσεις που δίδονται από τις ετήσιες Συνόδους Κορυφής (από πλευράς ΕΕ συμμετέχουν μόνον ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Ο διάλογος με την ΕΕ επικεντρώνεται στα εξής θεματικά πεδία: περιφερειακά και διεθνή ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, περιβάλλον, πολιτική εμπορίου, οικονομία και χρηματοπιστωτικά, βιομηχανία, ενέργεια, ναυτιλιακές μεταφορές, τεχνολογία και επιστήμη. Η Ιαπωνία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ στην Ασία, μετά την Κίνα. Η εμβέλεια της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο εταίρων καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι η ΕΕ και η Ιαπωνία συναπαρτίζουν το 1/3 του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος.

Όπως επιβεβαιώθηκε κατά την 28η Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Ιαπωνίας που πραγματοποιήθηκε στις 12 Μαΐου 2022 στο Τόκιο, η Ιαπωνία είναι ένας από τους στενότερους συμμάχους της ΕΕ, περιφερειακά, αλλά και παγκοσμίως. Κατά τη Σύνοδο Κορυφής, η ΕΕ και η Ιαπωνία έκαναν σημαντικά βήματα για να προωθήσουν τις σχέσεις τους σε τομείς όπως οι ψηφιακές τεχνολογίες, το εμπόριο και οι επενδύσεις, η δράση για το κλίμα, η προστασία της βιοποικιλότητας, η βιώσιμη ανάπτυξη καθώς και η ασφάλεια. Στη Σύνοδο Κορυφής της 12ης Μαΐου 2022 ξεκίνησε η εφαρμογή της ψηφιακής εταιρικής σχέσης ΕΕ - Ιαπωνίας, της πρώτης συμφωνίας του είδους που υπέγραψε η ΕΕ. Συμφωνήθηκε επίσης, να ξεκινήσουν επίσημα διερευνητικές συνομιλίες για τη σύνδεση της Ιαπωνίας με το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Horizon Europe» και να επιταχυνθεί η εφαρμογή της Πράσινης Συμμαχίας ΕΕ - Ιαπωνίας.

H Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (ΣΟΕΣ) μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Φεβρουαρίου 2019, ταυτόχρονα με τη Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης. Τα κύρια θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος εντοπίζονται στην απελευθέρωση των δασμών στα νωπά και μεταποιημένα αγροτικά προϊόντα, την εξάλειψη των μη δασμολογικών μέτρων στο εμπόριο (ειδικότερα σε ότι αφορά στον τομέα των τροφίμων), την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, το άνοιγμα των δημοσίων συμβάσεων και την  απελευθέρωση των ναυτιλιακών υπηρεσιών.