Σχέσεις EE - Mercosur / Σχέσεις ΕΕ με χώρες Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής
Σχέσεις EE - Mercosur
Το θεσμικό πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ - Mercosur εδράζεται σε δύο πυλώνες: τον πολιτικό και τον εμπορικό. Όσον αφορά τον πολιτικό πυλώνα, οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε γενική έγκριση Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ - Mercosur, τον Ιούνιο 2018, στο Μοντεβιδέο. Η Συμφωνία προβλέπει ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου, συνεργασία σε τομείς όπως η μετανάστευση, η ψηφιακή οικονομία, η έρευνα και η εκπαίδευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών, η εταιρική και κοινωνική ευθύνη, η προστασία του περιβάλλοντος, η διαχείριση των ωκεανών, καθώς και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και του εγκλήματος κατά του κυβερνοχώρου. Οι διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τις χώρες Mercosur επί του εμπορικού πυλώνα για σύναψη Συμφωνίας Ελευθέρων Συναλλαγών ξεκίνησαν το 1999 και, μετά από συνολικά είκοσι έτη και αμοιβαίες υποχωρήσεις, κατέληξαν σε συμφωνία στις 28 Ιουνίου 2019. Βασικός γνώμονας της Συμφωνίας είναι η παραδοχή ότι το εμπόριο δεν θα πρέπει να λειτουργεί εις βάρος του περιβάλλοντος ή των συνθηκών εργασίας αλλά, τουναντίον, θα πρέπει να ενισχύει και να προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στο ανωτέρω πλαίσιο, μετά τις πυρκαγιές στον Αμαζόνιο τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2019, τέθηκε στο επίκεντρο το ζήτημα της βιωσιμότητας, διαχωρίζοντας εν πολλοίς τα κράτη-μέλη σε εκείνα που επιθυμούν την επίσπευση της υπογραφής της Συμφωνίας και σε εκείνα που θέτουν ως προαπαιτούμενο την τήρηση από τις χώρες της MERCOSUR των δεσμεύσεων που απορρέουν από την Συμφωνία των Παρισίων. Περαιτέρω, συναφείς επιφυλάξεις έχει διατυπώσει τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσο και η Κοινωνία των Πολιτών.
Η Ελλάδα, χωρίς να υποτιμά τη σημασία των ιδιαιτέρως κρίσιμων ζητημάτων βιώσιμης ανάπτυξης, αναγνωρίζει την ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία της, καθώς πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη εμπορική συμφωνία, που συνάπτει η συγκεκριμένη ομάδα χωρών. Μέσω αυτής η ΕΕ θα αποκομίσει ουσιαστικό όφελος προβαδίσματος στην περιοχή. Επιπλέον, στο πλαίσιο της προσπάθειας για ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού, η εν λόγω Συμφωνία θα συμβάλει σημαντικά στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της ΕΕ. Περαιτέρω, αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στους ακόλουθους τομείς: α) στις υπηρεσίες ναυτιλιακών μεταφορών, β) τον τομέα των επεξεργασμένων τροφίμων και ειδικότερα τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα γ) την ενισχυμένη προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΓΕ).
Σχέσεις ΕΕ με χώρες Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής
Ο διάλογος μεταξύ ΕΕ και χωρών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής επιδιώκει να δώσει απαντήσεις στο πώς οι δύο περιοχές μπορούν να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα απέναντι στην κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή μετάβαση. Αμφότερες οι περιοχές έχουν υιοθετήσει τη Συμφωνία των Παρισίων του 2015 για την Κλιματική Αλλαγή, καθώς και τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Γι’ αυτό και η πράσινη διάσταση αποτελεί απαραίτητη συνιστώσα της Εταιρικής Σχέσης ΕΕ – ΛΑΚ.
Τούτο αντανακλάται στις πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το Ταμείο Πράσινων Ομολόγων για τη Λατινική Αμερική (LAGREEN), το οποίο αποσκοπεί στο να κινητοποιήσει επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια για, φιλικές προς το κλίμα, επενδύσεις. Άλλοι τομείς συνεργασίας είναι η διαχείριση απορριμμάτων, αλλά και το υδρογόνο, με τις σημαντικές επενδύσεις που πραγματοποιούνται στον τομέα αυτό στη Δημοκρατία της Χιλής. Η εταιρική σχέση ΕΕ – ΛΑΚ βασίζεται σε μακροχρόνιους ιστορικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς, η ενίσχυση των οποίων αποτελεί διαχρονική ελληνική επιλογή.