Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)
Ο ΟΗΕ ιδρύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1945 και αριθμεί σήμερα 193 κράτη-μέλη. Βασικοί σκοποί του Οργανισμού είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, η ανάπτυξη, καθώς και η συνεργασία μεταξύ των Εθνών για την επίλυση διεθνών κρίσεων και την προώθηση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το έργο που έχει επιτελέσει και συνεχίζει να επιτελεί ο ΟΗΕ και στους τρεις αυτούς τομείς είναι πολύ σημαντικό. Βασικό εργαλείο για την επίτευξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας αποτελούν οι Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών, που σήμερα ανέρχονται σε 14 (η Ελλάδα συμμετέχει στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ «UNIFIL» στον Λίβανο τόσο με μία φρεγάτα όσο και με έναν Αξιωματικό Σύνδεσμο στη διοίκηση της UNIFIL).
Συνοπτικά, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι, από την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών καταστροφών, από τη διαχείριση κρίσεων μέχρι τις παγκόσμιες συμφωνίες αφοπλισμού, και από την προστασία του περιβάλλοντος έως τα προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας, τα Ηνωμένα Έθνη αγγίζουν την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.
Το εύρος δράσης του Οργανισμού επεκτείνεται διαρκώς, με στόχο να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά νέες προκλήσεις (π.χ. εξάπλωση επιδημιών). Προκειμένου ο ΟΗΕ να καταστεί περισσότερο ευέλικτος και αποτελεσματικός, ιδιαίτερα κατά την άσκηση προληπτικής διπλωματίας, καθώς και για να αντιμετωπίζει ακριβέστερα τη σύγχρονη πολιτικοοικονομική πραγματικότητα, συζητείται στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών η μεταρρύθμιση του Οργανισμού, την οποία η Ελλάδα υποστηρίζει.
Τα Ηνωμένα Έθνη καλούνται να επιβεβαιώσουν τον ηγετικό τους ρόλο στην προώθηση της υλοποίησης των Αναπτυξιακών Στόχων της Agenda 2030. Η επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελεί σταθερή προτεραιότητα της ελληνικής πολιτικής και για τον λόγο αυτό, η χώρα μας συμμετείχε ενεργά σε όλες τις εν εξελίξει διεργασίες, δίνοντας έμφαση στην ανάδειξη της διασύνδεσης μεταξύ των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης. Η Ελλάδα αποδίδει ακόμα ιδιαίτερη σημασία στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων για το Κλίμα, συμμετέχοντας ενεργά στη Σύνοδο Κλιματικής Φιλοδοξίας, αλλά και στην προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των πόρων του. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει εν προκειμένω στην υιοθέτηση με consensus της (τρίτης) Συμφωνίας Εφαρμογής της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας (“BBNJ Agreement”)1. Η Ελλάδα συμμετείχε ενεργά στις μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις για την εκπόνηση της Συμφωνίας (2004-2023) και την υπέγραψε στις 21 Σεπτεμβρίου 2023.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των 51 ιδρυτικών μελών του ΟΗΕ. Η χώρα μας παραμένει πλήρως προσηλωμένη στα πανανθρώπινα ιδανικά του ΟΗΕ, υποστηρίζει ενθέρμως τον Οργανισμό ως θεματοφύλακα της διεθνούς έννομης τάξης και συμμετέχει ενεργά στις εργασίες του. Οι βασικοί άξονες της ελληνικής ενεργού παρουσίας στον Οργανισμό μπορούν να συνοψισθούν ως ακολούθως: προώθηση δημοκρατικών αρχών διακυβέρνησης, ειρηνική επίλυση διαφορών, αυστηρή τήρηση των κανόνων του διεθνούς δικαίου και απόλυτος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Ελλάδα εξελέγη για τρίτη φορά μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο 2025-2026. Οι έξι προτεραιότητες που η χώρα μας έχει θέσει για τη θητεία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι: Ειρηνική επίλυση των διαφορών, Σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των αρχών και των κανόνων του Χάρτη του ΟΗΕ, Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια, Κλίμα, Ειρήνη και Ασφάλεια, Παιδιά και Ένοπλες Συγκρούσεις και, τέλος, Θαλάσσια Ασφάλεια. Ενώ, το σύνθημά μας συνοψίζεται ως εξής: «Διάλογος, Διπλωματία, Δημοκρατία».
1. Πλήρης τίτλος «Συμφωνία υπό τη Σύμβαση των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας».
Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
Η Ελλάδα στο Σ.Α. ΟΗΕ 2025-2026
Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης Ηνωμένων Εθνών
Σχετικοί σύνδεσμοι: