Εύξεινος Πόντος

Η Ελλάδα συνδέεται με τον ευρύτερο χώρο του Εύξεινου Πόντου με άρρηκτους ιστορικούς δεσμούς αιώνων. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στον Εύξεινο Πόντο και πλησίον αυτού βρίσκονται πόλεις-μνημεία, συνδεδεμένα με την ιστορία του ελληνισμού στο πέρασμα των αιώνων, πόλεις όπως η Γιάλτα, η Τραπεζούντα, η Κωνσταντινούπολη, η Μαριούπολη, η Κωστάντζα, η Σεβαστούπολη, και άλλες.

Η ελληνική ομογένεια στις παράλιες χώρες της Μαύρης Θάλασσας παραμένει μέχρι και σήμερα ισχυρή διατηρώντας μια «ζωντανή γέφυρα» της Ελλάδας με αυτές. Στο πλαίσιο της διατήρησης της εθνικής και πολιτισμικής μας παρουσίας στην περιοχή, η Ελλάδα έχει έντονη πολιτιστική παρουσία, χρηματοδοτώντας και στηρίζοντας σειρά πολιτιστικών κέντρων, καθώς και κέντρα και έδρες νεοελληνικής γλώσσας σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, ενώ στις περιοχές με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το ελληνικό στοιχείο λειτουργούν ελληνικά σχολεία στο πλαίσιο των τοπικών ομογενειακών συλλόγων. Επισκέψεις ομογενών στην Ελλάδα καθώς και επισκέψεις καθηγητών ελληνικής γλώσσας στις χώρες αυτές, πολιτιστικές κοινές εκδηλώσεις και ανταλλαγές, επιβεβαιώνουν την ελληνική παρουσία και τονίζουν το μέλλον τους.

Η Ελλάδα έχει επίσης σημαντική οικονομική παρουσία και συμφέροντα στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Οι εξαγωγές της προς τις χώρες της περιοχής, καλύπτουν περισσότερο από το 20% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.

Το στίγμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής με τα κράτη και τους λαούς του Εύξεινου Πόντου είναι η ανάπτυξη δεσμών και συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα. Η Ελλάδα επιδιώκει και στηρίζει την επίτευξη της σταθερότητας στην περιοχή και η γενικότερη συνεισφορά της προς την κατεύθυνση αυτή έγινε ακόμη περισσότερο αισθητή κατά την Ελληνική Προεδρία το 2009 και τη συμμετοχή της στην Τρόϊκα το 2010, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα προωθεί και υποστηρίζει πολιτικές, οι οποίες συμβάλλουν όχι μόνο στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής αλλά, παράλληλα, φέρνουν πιο κοντά στην Ευρώπη τις χώρες αυτές. Η Ελλάδα υπήρξε άλλωστε, από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και στηρίζει τόσο την Συνέργεια για την Μαύρη Θάλασσα, όσο και την πρόσφατα δημιουργηθείσα Ανατολική Εταιρική Σχέση (ΕΑΣ).

Στη κατεύθυνση της διαπεριφερειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου – ΟΣΕΠ, του οποίου η Ελλάδα υπήρξε ιδρυτικό μέλος.

Η Ελλάδα αποτελεί  βασικό χρηματοδότη των οργάνων του Οργανισμού. Φιλοξενεί δε,  δύο εκ των συνδεδεμένων οργάνων του ΟΣΕΠ: η Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (Θεσσαλονίκη) και το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου (Αθήνα).

Στο πλαίσιο του ΟΣΕΠ η Ελλάδα αναπτύσσει σημαντικές πρωτοβουλίες και στηρίζει την ανάπτυξη σημαντικών περιφερειακών έργων με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, έργα όπως ο Οδικός Δακτύλιος Ευξείνου Πόντου και η επέκταση των θαλασσίων διαδρομών.

ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ

Η Ελλάδα αναπτύσσει, συνολικά, ιδιαίτερα αξιόλογη εμπορική και οικονομική δραστηριότητα στις χώρες του Ευξείνου Πόντου.

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Η Βουλγαρία αποτελεί στρατηγικό οικονομικό εταίρο της Ελλάδας, με υψηλό επίπεδο και προοπτικές διμερούς εμπορικής, οικονομικής, τουριστικής, επενδυτικής, ενεργειακής και διασυνοριακής συνεργασίας. Είναι ο 2ος πελάτης των ελληνικών προϊόντων παγκοσμίως ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει 2,8 δισ. €.

ΤΟΥΡΚΙΑ
Ιδιαίτερα υψηλή είναι η αξία των εμπορικών συναλλαγών με την Τουρκία (5,4 δισ. €), προς την οποία εξάγονται πρωτίστως ελαφρά ορυκτέλαια, βαμβάκι, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, προϊόντα αλουμινίου και φάρμακα. Οι ελληνικές επενδύσεις εντοπίζονται στους τομείς κατασκευών, δομικών υλικών, ICT, τροφίμων και προϊόντων καπνού. Ιδιαίτερη σημασία ενέχει η πρόοδος επί της διμερούς Θετικής Ατζέντας.

ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Η Ρουμανία αποτελεί παράδειγμα χώρας επιτυχούς δραστηριοποίησης της ελληνικής εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, καθώς συνδυάζει μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο όγκο εξαγωγών, σημαντική παρουσία επενδεδυμένου ελληνικού κεφαλαίου και μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων. Το διμερές εμπόριο είναι σταθερά πλεονασματικό για τη χώρα μας όπως και το ισοζύγιο υπηρεσιών. H συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών (2022) ανήλθε σε 1,8 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 8η θέση σε επενδεδυμένο κεφάλαιο (2,3 δισ. δολ. ΗΠΑ), με υψηλό αριθμό επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων.

ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ
Το 2022 ο όγκος του διμερούς εμπορίου ανήλθε σε 2,4 δισ. ευρώ (εξαγωγές 22,6 εκ. ευρώ, εισαγωγές 2,372 δις ευρώ), παρουσιάζοντας μια νέα δυναμική για τα ελληνικά προϊόντα και σημαντικές προοπτικές για την ενίσχυση του διμερούς εμπορίου. Το κύριο εξαγώγιμο προϊόν ήταν οι πρώτες ύλες αλουμινίου, ενώ από το Αζερμπαϊτζάν εισήχθη κυρίως φυσικό αέριο.

ΑΡΜΕΝΙΑ
Οι εμπορικές ροές κινούνται διαχρονικά σε χαμηλά επίπεδα, παρουσιάζοντας, όμως, αξιόλογη δυναμική ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, με το ισοζύγιο να είναι θετικό για τη χώρα μας. Το αργίλιο είναι το σημαντικότερο εξαγώγιμο αλλά και εισαγώγιμο προϊόν.

ΜΟΛΔΑΒΙΑ
Η Μολδαβία αποτελεί σημαντικό εμπορικό μας εταίρο στα αγροτικά προϊόντα, και δη καλαμπόκι και σιμιγδάλι, με το εμπορικό ισοζύγιο να είναι διαχρονικά ελλειμματικό σε βάρος της Ελλάδας. Ο όγκος του διμερούς εμπορίου (2022) ανέρχεται στα 98,2 εκ. ευρώ, λόγω κυρίως των εξαγωγών μας σε πετρελαιοειδή.  

ΓΕΩΡΓΙΑ
Το εμπορικό ισοζύγιο με τη Γεωργία είναι διαχρονικά πλεονασματικό για τη χώρα μας. Κυριότερες κατηγορίες εξαγωγών μας το 2022, είναι τα πετρελαιοειδή (86,6% του συνόλου), τα μεταχειρισμένα ενδύματα, τα φάρμακα, τα ακατέργαστα καπνά και τα χρώματα & βερνίκια.

ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Ο όγκος του διμερούς εμπορίου με την Ουκρανία διαμορφώθηκε το 2022 στα 623,7 εκ. ευρώ (αύξηση 16,1%). Η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η οποία παρουσιάζει επίσης πολλές προοπτικές αύξησης της διμερούς οικονομικής και επιχειρηματικής συνεργασίας.

ΡΩΣΙΑ
Στο πλαίσιο της τρέχουσας δυσμενούς συγκυρίας, οι οικονομικές και εμπορικές μας σχέσεις με τη Ρωσία έχουν περιορισθεί. Το εμπορικό ισοζύγιο είναι διαχρονικά ελλειμματικό σε βάρος της Ελλάδας (2022, εξαγωγές 156,4 εκατ. ευρώ, εισαγωγές 9,3 δισ. ευρώ). Στις ελληνικές εισαγωγές κυριαρχούν τα ενεργειακά προϊόντα.

ΜΕΣΑΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ-ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ

Από πλευράς εμπορικής διασυνδεσιμότητας, η αναβάθμιση του Κεντροασιατικού Διαδρόμου Εμπορευματικών Μεταφορών (Trans-Caspian International Transport Route ή Middle Corridor), έχει αναβαθμίσει τον στρατηγικό ρόλο του Ευξείνου Πόντου και των χωρών του στην εφοδιαστική αλυσίδα εισαγωγών και εξαγωγών στην ΕΕ.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (ΟΣΕΠ)

Ιδιαίτερα σημαντικός στη διαπεριφερειακή συνεργασία είναι ο ρόλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ), του οποίου η Ελλάδα είναι  ιδρυτικό μέλος.

Η Ελλάδα αποτελεί  βασικό χρηματοδότη του Οργανισμού και φιλοξενεί  δύο εκ των συνδεδεμένων οργάνων του, την Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (Θεσσαλονίκη) και το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου (Αθήνα).

Η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά τη λειτουργία και το έργο του Οργανισμού καθώς και την τρέχουσα προσπάθεια ανανέωσης του πεδίου δράσης του, με στόχο την εμβάθυνση της περιφερειακής συνεργασίας και την προώθηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα αναπτύσσει σημαντικές πρωτοβουλίες και στηρίζει την ανάπτυξη δομικών περιφερειακών έργων προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, όπως ο Οδικός Δακτύλιος Ευξείνου Πόντου και η επέκταση των θαλασσίων διαδρομών.