Επαναπατρισμός δυο αρχαιοτήτων από το μουσείο Getty

Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο βρίσκονται από σήμερα οι πολύ σημαντικές αρχαιότητες, δύο τμήματα επιτύμβιου αναγλύφου και μία ενεπίγραφη στήλη, οι οποίες επαναπατρίστηκαν από το Μουσείο Getty.

Όπως είναι ήδη γνωστό, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, κ. Παύλος Γερουλάνος και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Μουσείου J. Paul Getty, James Guno, υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας, το οποίο εξασφαλίζει ένα σαφές και θεσμοθετημένο πλαίσιο συνεργασίας και ανταλλαγών πολιτιστικών αγαθών μεταξύ του ΥΠΠΟΤ και του Μουσείου J. Paul Getty. Σκοπός της συνεργασίας των δύο φορέων είναι η συστηματική ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, η προβολή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, και η δέσμευση για την αποτροπή της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων.  Η επιστροφή αρχαιοτήτων σηματοδοτεί την έναρξη μίας νέας περιόδου στις σχέσεις ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και στο Μουσείο J. Paul Getty, το οποίο πλέον λειτουργεί με αναθεωρημένο πλαίσιο αρχών, αλλά και την εντατικοποίηση των προσπαθειών της Ελλάδος για την καταπολέμηση του παρανόμου εμπορίου αρχαιοτήτων.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις αρχαιότητες:

Α. Τα τμήματα του επιτύμβιου αναγλύφου (αρ. ευρ. Μουσείου Getty 73.ΑΑ.115) συνανήκουν με το θραύσμα αριθμ. 1168, το οποίο ανήκει στο Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου στην Αθήνα. Η ταύτιση των θραυσμάτων επισημάνθηκε ήδη το 1975. Στo επιτύμβιο απεικονίζονται δύο γυναικείες μορφές, η κυρία καθισμένη αριστερά και η δούλη εμπρός της που ακουμπά το δεξί της χέρι στο μάγουλο. Το έργο αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα γλυπτικής αττικού εργαστηρίου. Το ανάγλυφο χρονολογείται στο τέλος του 5ου αι. π. Χ

Β. Η ενεπίγραφη στήλη (αρ. ευρ. Μουσείου Getty 79.ΑΑ.113), φέρει κείμενο και στις τρεις πλευρές της, την κύρια όψη και τις δύο πλαϊνές. Πρόκειται για ημερολόγιο θυσιών και εορτών που τελούνταν στον Θορικό, στη ΝΑ Αττική, προς τιμήν θεοτήτων και τοπικών ηρώων. Χρονολογείται στο 430 – 420 π.Χ. Η επιγραφή αποτελείται από 65 στίχους. Το κείμενο είναι ελλιπές κατά το άνω αριστερό τμήμα του. Η στήλη περιήλθε στην κατοχή του Μουσείου το 1979. Εκ του περιεχομένου της η επιγραφή συγκαταλέγεται στα πολύ σημαντικά κείμενα του είδους της.

Η εξέλιξη αυτή υπήρξε αποτέλεσμα της συντονισμένης προσπάθειας των αρμοδίων υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ειδικότερα της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας των Πολιτιστικών Αγαθών, του Επιγραφικού Μουσείου και της Α΄ ΕΠΚΑ), οι οποίες συνέβαλαν στην αρχαιολογική τεκμηρίωση, την νομική επιχειρηματολογία και τη διαπραγμάτευση με την πλευρά του αμερικανικού μουσείου. Πολύτιμη υπήρξε και η συμβολή της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών και του Γενικού Προξενείου  της Ελλάδος στο Λος Άντζελες.

Οι δύο αρχαιότητες θα παραμείνουν για μικρό χρονικό διάστημα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στη συνέχεια, η ενεπίγραφη στήλη θα μεταφερθεί  για έκθεση στο Επιγραφικό Μουσείο και το επιτύμβιο ανάγλυφο θα επανενωθεί και θα εκτεθεί στο Μουσείο Κανελλοπούλου.