Δήλωση Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, μετά τη συνάντησή του με τον Γερμανό ομόλογό του, H. Maas (Αθήνα, 25.08.2020)

Καλωσορίζω σήμερα για άλλη μια φορά τον αγαπητό μου συνάδελφο Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών, τον Heiko Maas, στην Αθήνα.

Είχα την ευκαιρία να τον ενημερώσω  καταρχήν για την ακύρωση της φετινής Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης στην οποία η Γερμανία θα ήταν η τιμώμενη χώρα.  Ελπίζω ότι σύντομα θα επεκτείνουμε μια νέα πρόσκληση στη γερμανική πλευρά.

Συζητήσαμε επίσης για την Λιβύη.  Η Ελλάδα χαιρέτισε από την πρώτη στιγμή την πρόσφατη ανακοίνωση κατάπαυσης του πυρός.  Ένα σημαντικό θετικό βήμα προς μια πολιτική λύση μέσω μιας διαδικασίας εθνικής συμφιλίωσης.

Η Ελλάδα παραμένει έτοιμη να συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή και το έχει κάνει γνωστό επανειλημμένα στη Γερμανία.  Η Ελλάδα, άλλωστε, συμβάλλει ήδη στην ειρήνη και στην ασφάλεια στη Λιβύη με μια σημαντική συνεισφορά στην επιχείρηση Ειρήνη.
Στην επιχείρηση Ειρήνη μετέχει και η Γερμανία πλέον με μια σύγχρονη μονάδα, τη φρεγάτα Hamburg, μια εξαιρετικά σημαντική συνεισφορά.

Επανέλαβα, επίσης, στον Γερμανό συνάδελφό μου ότι η Ελλάδα θα ήθελε να συμμετάσχει και στη συνέχιση της διαδικασίας του Βερολίνου και ζήτησα προς αυτό τη θερμή συνηγορία του.

Κυρίως, όμως, όπως φαντάζεστε, είχαμε μια ειλικρινή και εποικοδομητική συζήτηση εν’όψει του άτυπου Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πραγματοποιηθεί, όπως ξέρετε, υπό την ονομασία του Gymnich, την Πέμπτη και την Παρασκευή στο Βερολίνο.  Εκεί θα συζητήσουμε και το θέμα της συμπεριφοράς της Τουρκίας.

Την στιγμή αυτή που μιλάμε η Τουρκία συνεχίζει να παρανομεί, να κλιμακώνει, να προκαλεί, παρά τις παροτρύνσεις των γειτόνων, των εταίρων και των συμμάχων.  Εμμένει, παρά την αυτοσυγκράτηση και τη σύνεση που επιδεικνύει η ελληνική πλευρά, σε μια προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων.  Και αντί για αποκλιμάκωση, παρατηρούμε νέες προκλήσεις.

Παρατηρούμε απόπειρα υλοποίησης επεκτατικών σχεδίων σε βάρος γειτόνων και συμμάχων.  Παρατηρούμε τη διατύπωση νεο-οθωμανικών ιδεολογημάτων, άκριτου επεκτατισμού και ελέγχου της Μεσογείου.

Παρατηρούμε τη συνεχιζόμενη υπονόμευση της σταθερότητας ολόκληρης της περιοχής.  Με κραυγαλέες και απολύτως καταδικαστέες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου.  Και μάλιστα σε βάρος δυο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου.

Ωστόσο επιτρέψτε μου να το ξεκαθαρίσω για μια ακόμη φορά, η εμμονή στην παραβατικότητα δεν οδηγεί στη δημιουργία δικαίου.  Για την ακρίβεια δεν οδηγεί πουθενά. Και είναι προφανές ότι το διακύβευμα στην ανατολική Μεσόγειο υπερβαίνει τα όρια διμερών διαφορών.  Αφορά ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικογένεια.

Αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφορά την ενεργητική ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Αφορά την ασφάλεια της Μεσογείου.
Αφορά την αξιοπιστία της Ένωσης και γι’ αυτό και δεν χωρούν διπλά σταθμά, διπλά standards.

Εξέφρασα στον αγαπητό μου συνάδελφο τη βεβαιότητα της ελληνικής Κυβέρνησης ότι υπό τη γερμανική προεδρία η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξακολουθήσει να πρεσβεύει προς πάσα κατεύθυνση και στις εξωτερικές της σχέσεις όπως κάνει και στο εσωτερικό της, το στοιχείο που καθιστά την Ένωσή μας το ελκυστικότερο σημείο του κόσμου.
Που καθιστά την Ένωση ένα μοναδικό εγχείρημα, το πιο φιλόδοξο εγχείρημα, στην υπηρεσία της ανθρωπότητας.  Και το στοιχείο αυτό είναι ο απαρέγκλιτος σεβασμός στο κράτος δικαίου.  Ο σεβασμός στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.  Ο σεβασμός στις σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ των κρατών.

Βασικές αρχές που αποτελούν τον απόλυτο πυρήνα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Το ευρωπαϊκό κεκτημένο, όμως, δεν υπάρχει θείω δικαίω, χρειάζεται υπεράσπιση. Χρειάζεται ρωμαλέα υπεράσπιση απέναντι στις δυνάμεις του αυταρχισμού, της παρανομίας, της αλαζονείας και της οπισθοδρόμησης. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο χρειάζεται υπεράσπιση, είτε η πρόκληση εναντίον του προέρχεται από την Τουρκία, είτε αφορά τη Λευκορωσία.

Προσβλέπουμε, λοιπόν, στην υπεράσπιση του. Προσβλέπουμε στην παρουσίαση καταλόγου κυρώσεων, που έχει υποχρέωση να καταρτίσει ο Ύπατος Εκπρόσωπος, ο κύριος Μπορέλ, και να παρουσιάσει στο επικείμενο άτυπο συμβούλιο στο Gymnich.
Κυρώσεις που θα καταστήσουν σαφές ότι η συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα, εάν συνεχιστεί, θα επιφέρει συνέπειες. Ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη και πρόθυμη να υπερασπιστεί τα σύνορα της, θαλάσσια και χερσαία. Ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την ιδεολογία της, ιδεολογία νομιμότητας, στην οποία βασίζεται και την οποία διακηρύσσει.

Και θα ήθελα με αυτή την ευκαιρία να γίνω σαφής προς όλους. Χωρίς μεγαλοστομίες, που δε μας χαρακτηρίζουν, χωρίς αλαζονεία, που δε μας χαρακτηρίζει, χωρίς απειλές, που δε χρησιμοποιούμε, η Ελλάδα θα υπερασπίσει, εν ονόματι του δικαίου, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Η Ελλάδα θα υπερασπίσει τα εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ευρώπης. Δεν έχει την επιλογή του άλλως πράττειν, και θα παρακαλούσα γι’ αυτό θερμότατα, να μην υπάρχει η οποιαδήποτε παρανόηση.
Πολλοί μας συνιστούν διάλογο, μα η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι και παραμένει πάντοτε έτοιμη για διάλογο. Όμως, δεν υφίσταται διάλογος υπό το καθεστώς απειλών. Δεν υφίσταται διάλογος υπό το καθεστώς προκλήσεων, και σε τελευταία ανάλυση, δε νοείται διάλογος, όχι μόνο για την Ελλάδα, για οποιοδήποτε κράτος, τη στιγμή που παραβιάζονται τα κυριαρχικά του δικαιώματα και η κυριαρχία του.
Ο βιασμός του δικαίου δεν μπορεί και δεν πρέπει να επιτραπεί, να αποτελεί βάση διαλόγου. Η συνέχιση της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας το μόνο που κάνει είναι να αποδεικνύει περίτρανα διεθνώς ότι οι αναφορές στο διάλογο και στο διεθνές δίκαιο είναι καθαρά προσχηματικές. Απαραίτητο στοιχείο για διάλογο είναι ένας αξιόπιστος συνομιλητής, και ένα σαφές πλαίσιο αναφοράς, και το πλαίσιο αναφοράς είναι οι κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Εύχομαι αυτό να είναι κατανοητό στην Άγκυρα, την οποία ο Heiko θα επισκεφτεί στη συνέχεια. Για εμάς, η προσήλωση στο διάλογο, υπό τις ανωτέρω πάντα προϋποθέσεις του Διεθνούς Δικαίου ευρίσκει ευήκοον ους. Αντίθετα, η συμπεριφορά της Τουρκίας και οι διαρκείς απειλές της είναι ενδεικτικές της λανθασμένης αντίληψης που έχει για την ανθρωπότητα του 21ου αιώνα. Επιμένει στην προβολή αλαζονικής ισχύος, όταν ο κανόνας είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και των κανόνων της καλής γειτονίας.
Το παράδειγμα που δεν αφορά την Ελλάδα είναι η αντίδραση της στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αντίδραση που αποτελεί μία επιπλέον τουρκική παραφωνία απέναντι στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι χώρες της περιοχής για να προάγουν τη σταθερότητα, την ασφάλεια, τη συνεργασία και το διάλογο.

Και πάλι, αγαπητέ κύριε Υπουργέ, αγαπητέ Heiko, σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας στην Αθήνα.