Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με το πέρας της συνάντησής του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Heiko Mass (Βερολίνο, 16.09.2019)

« Αγαπητέ Heiko, ευχαριστώ για τη θερμή υποδοχή.

Είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι εδώ σήμερα στο Βερολίνο, λίγες ημέρες μετά από τον νέο Έλληνα Πρωθυπουργό, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην χώρα που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εταίρους και συμμάχους της Ελλάδας.

Είναι η δεύτερη φορά που είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις, μετά από την σύντομη συνάντησή μας στο Ελσίνκι.

Συζητήσαμε για μία πολύ μεγάλη σειρά θεμάτων σε διμερές, σε ευρωπαϊκό, σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως την νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην Ευρώπη, σε συνέχεια της ανάληψης καθηκόντων από την νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και το κοινό μας όραμα για το Μέλλον της Ευρώπης σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που ταχύτατα αλλάζει.

Βεβαίως, όλα αυτά, σε κλίμα συνεργασίας με τους διεθνείς εταίρους μας, βασιζόμενοι στις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Δημοκρατίας, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αλληλεγγύης που αποτελούν πυρήνα της ΕΕ και, βέβαια, όχι σε μία λογική περιχαράκωσης ή ενός νέου απομονωτισμού.

Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, καθώς και η κατά το δυνατόν προσφορότερη αντιμετώπιση των συνεπειών της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, απετέλεσαν, επίσης, αντικείμενα του ενδιαφέροντός μας.

Όπως γνωρίζετε και ελέχθη ήδη, τα κύματα των προσφυγικών και των μεταναστευτικών ροών έχουν εκ νέου προσλάβει πολύ ανησυχητικές διαστάσεις. Εκτιμούμε ιδιαίτερα την εποικοδομητική στάση της Γερμανίας σε αυτό το ζήτημα. Οι απόψεις μας συμπίπτουν στο ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο παγκόσμιο και ότι γι’ αυτό το φαινόμενο απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση, τόσο των αιτιών, όσο και των συνεπειών. Και βέβαια, χρειάζεται αλληλεγγύη προς τα κράτη εκείνα που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του προβλήματος.

Θέλω ειδικότερα να σταθώ στη σημασία της πλήρους εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016.

Συζητήσαμε, επίσης, το θέμα της Διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Η χώρα μου, το παλαιότερο κράτος-μέλος της ΕΕ στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη, ήταν πάντοτε υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των γειτόνων μας, υπό την απαρέγκλιτη, βεβαίως, προϋπόθεση της πλήρωσης των κριτηρίων και της αιρεσιμότητας - κανόνες που άλλωστε ίσχυσαν και ισχύουν για όλους μας.

Από πλευράς μου, ανέπτυξα στον Heiko τη βούληση της Ελλάδας να εξακολουθήσει να διαδραματίζει το ρόλο του πυλώνα σταθερότητας και συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της.

Στον αντίποδα, συζητήσαμε για την επικίνδυνη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρά τα πολύ καθαρά μηνύματα της ΕΕ, η Τουρκία εξακολουθεί να παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, ενώ έχει κλιμακώσει τη ρητορική της.

Τέλος, ως προς τα διμερή ζητήματα, μεταξύ άλλων, επιβεβαιώσαμε την κοινή μας βούληση να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο τη συνεργασία μας, στη βάση του Κοινού Σχεδίου Δράσης που υπεγράφη το 2016. Και παρά το γεγονός ότι οι οικονομικές και εμπορικές μας σχέσεις βρίσκονται ήδη σε πολύ υψηλό επίπεδο, προσδοκούμε να τις ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο. Γι’ αυτό το λόγο επιλέξαμε την Γερμανία ως τιμώμενη χώρα στη ΔΕΘ το 2020.

Αγαπητέ συνάδελφε, σας ευχαριστώ ακόμη μια φορά για τη θερμή σας φιλοξενία την οποία επιφυλάσσομαι να ανταποδώσω στην πρώτη ευκαιρία.

Σας ευχαριστώ πολύ».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ των Εξωτερικών, η διαμάχη για τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο κλιμακώνεται κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Οι απειλές της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου είναι σχεδόν καθημερινές. Η Γερμανία όμως είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Τουρκίας. Φέτος προμήθευσε την Τουρκία με όπλα αξίας 180 εκ. Ευρώ. Το ερώτημα πλέον είναι: θα συνεχιστεί αυτό; Και μία ερώτηση, αν μου επιτρέπετε, για τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών. Κύριε Υπουργέ, στην Γερμανία υπάρχει μεγάλη ανησυχία, όπως και στην Ελλάδα, για τις αυξανόμενες ροές προσφύγων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Κλειδί για την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας που, όπως είπατε, θέλετε να υλοποιηθεί εξολοκλήρου είναι οι επιστροφές από την Ελλάδα προς την Τουρκία, οι οποίες χωλαίνουν. Τι θα κάνετε γι’ αυτό; Χρειάζεστε βοήθεια και τι βοήθεια θα μπορούσατε να πάρετε από την Γερμανία;

[...]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ.  Θα μου επιτρέψετε ένα μικρό σχόλιο όσον αφορά την Τουρκία, πριν απαντήσω στην ερώτησή σας για το Μεταναστευτικό. Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω απολύτως με ό,τι είπε προηγουμένως ο Γερμανός Υπουργός των Εξωτερικών. Για να υπάρξουν συνομιλίες χρειάζεται πάντοτε αποκλιμάκωση. Λυπούμαι όμως να πω ότι η Τουρκία δεν βοηθά. Αντιθέτως, οι πρόσφατες δηλώσεις σχετικά με την πρόθεση της Τουρκίας να ανοίξει την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου μάλλον οξύνουν την κατάσταση και δεν διευκολύνουν την αναζήτηση μίας λύσης στο θέμα του Κυπριακού.

Έρχομαι τώρα στο Μεταναστευτικό. Γνωρίζω πολύ καλά, η νέα κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά, ότι ο αριθμός των επιστροφών είναι μικρός. Υπάρχει μία πολύ μεγάλη εσωτερική συζήτηση, η οποία έχει καταλήξει σε κάποια αρχικά συμπεράσματα. Τα αρχικά συμπεράσματα έχουν να κάνουν, πρώτον, με την επίλυση των διοικητικών προβλημάτων, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, ώστε να διευκολυνθεί η συγκεκριμένη διαδικασία επιστροφών. Αυτό έχει καταρχήν να κάνει με την ελληνική νομοθεσία για τη διαδικασία του ασύλου. Επ’ αυτού, αν καλά θυμάμαι, υπήρξε συγκεκριμένη ανακοίνωση μετά την πολύ μεγάλη σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Όμως, από την άλλη, έχουμε ενεργό ρόλο στην μεγάλη ευρωπαϊκή συζήτηση για τα θέματα της διαδικασίας ασύλου. Ήταν ένα από τα θέματα που συζητήσαμε σήμερα με τον Γερμανό ομόλογό μου, την υιοθέτηση, δηλαδή, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, υπό την μορφή ενός «Δουβλίνου ΙΙΙ», μίας διαδικασίας αντιμετώπισης των αιτημάτων ασύλου που με απόλυτο σεβασμό, επαναλαμβάνω, με απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα επιτρέπει από την άλλη να εξετάζονται με ταχύτητα, και από εκεί και πέρα να αποδίδεται η προστασία σε αυτούς, οι οποίοι το δικαιούνται.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτησή μου είναι καταρχήν για τον κ. Maas. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σας έχει επιδώσει μία ρηματική διακοίνωση, με την οποία σας καλεί σε διάλογο για το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων. Γνωρίζω την πάγια θέση της γερμανικής κυβέρνησης για το θέμα. Θα ήθελα, όμως, να ρωτήσω αν είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε αυτήν την ρηματική διακοίνωση και με ποιόν τρόπο. Και, αν μου επιτρέπετε, και για τον κ. Δένδια μία ερώτηση. Πιστεύετε ότι αυτή η διεκδίκηση από ελληνικής πλευράς μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επανεκκίνηση των ελληνογερμανικών σχέσεων;

[...]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ. Ελέχθη ήδη από τον αγαπητό μου συνάδελφο ευγενώς ότι το θέμα αυτό τέθηκε και συζητήθηκε. Ξέρετε, η Γερμανία είναι μία φίλη χώρα της Ελλάδος και σε διμερές επίπεδο και στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικογένειας. Δεν είναι απολύτως απαραίτητο να συμφωνούμε σε όλα τα πράγματα. Υπάρχουν σημεία, στα οποία υπάρχουν διαφωνίες. Όμως, αυτές οι διαφωνίες δεν πρόκειται να δηλητηριάσουν την σχέση μας. Θα είναι ένα τμήμα των σχέσεων μας, το οποίο θα το συζητάμε. Θα μου επιτρέψετε να εκφράσω από την πλευρά της Ελλάδος την βεβαία πεποίθηση ότι στο τέλος και αυτό το ζήτημα θα επιλυθεί με τον τρόπο που είναι σωστό να επιλυθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία ερώτηση και προς τους δύο Υπουργούς. Αυτές τις ημέρες ο Edward Snowden κατηγόρησε τις χώρες της ΕΕ ότι πριν από έξι χρόνια κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν του χορήγησε άσυλο –και η Γερμανία ήταν τότε αντίθετη. Θεωρείτε την στάση αυτή εκ των υστέρων λανθασμένη; Θα τασσόσασταν υπέρ του να διευκολυνθεί ο Edward Snowden, ώστε να αποκτήσει ένα ευρωπαϊκό μέλλον στην Γερμανία ή την Ελλάδα;

[...]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μου επιτρέπετε να σας πω, μου κάνει εντύπωση η ερώτησή σας. Το 2013, όντας εγώ τότε Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, είχα δημιουργήσει την νέα ελληνική Υπηρεσία Ασύλου. Νομίζω ότι ήταν μία εξαιρετική Υπηρεσία, πριν κατακλειστεί από τα αιτήματα με την κρίση του 2015 και βρεθεί σε δυσκολία. Δεν ενθυμούμαι να έχει υποβληθεί τέτοιο αίτημα σε αυτήν την Υπηρεσία, αλλά, ούτως ή άλλως, ένα από τα στοιχεία για τα οποία είμαι υπερήφανος σε αυτήν την Υπηρεσία είναι ότι είναι ανεξάρτητη. Κατά συνέπεια, η ίδια κρίνει ποιος πληροί τις προϋποθέσεις για να λάβει άσυλο και ποιος δεν τις πληροί. Όπως πολύ σωστά ελέχθη και από τον αγαπητό μου συνάδελφο, δεν είναι θέμα κυβερνητικής επιλογής ή κυβερνητικής παρέμβασης. Στην Ευρώπη έχουμε περάσει στο επόμενο στάδιο.