Ανταπόκριση Ιταλικού Πρακτορείου ειδήσεων “Agenzia Nova” από συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια (Ρώμη, 9 Νοεμβρίου 2021)

Ιταλία-Ελλάδα: ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε Συνέντευξη στο Ιταλικό Πρακτορείο Ειδήσεων “Agenzia Nova”: "η Συμφωνία [με την Ιταλία] για τις θαλάσσιες ζώνες αποτελεί παράδειγμα για την περιοχή"

Η Συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η οποία τέθηκε χθες σε διεθνή ισχύ, αντιπροσωπεύει ένα παράδειγμα για άλλες χώρες της ευρύτερης Μεσογείου για την επίλυση μακροχρόνιων ζητημάτων και την περαιτέρω βελτίωση των μεταξύ τους σχέσεων. Τα παραπάνω αποτελούν δηλώσεις του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο “Agenzia Nova” κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Ρώμη, όπου μαζί με τον Ιταλό ομόλογό του, Luigi Di Maio, προέβησαν, στο Ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών, στην ανταλλαγή των οργάνων επικύρωσης της Συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

“Ήταν ένα σημαντικό γεγονός και μία συμβολική στιγμή αυτή της ανταλλαγής των οργάνων επικύρωσης της Συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Σημαντικό για δύο λόγους: Κατ’ αρχάς διότι επιλύσαμε ένα ζήτημα που μας ταλαιπωρούσε 45 χρόνια, αλλά, επίσης, διότι δημιουργούμε ένα παράδειγμα για άλλες χώρες της περιοχής, σύμφωνα με το οποίο χώρες, οι οποίες έχουν μεταξύ τους φιλικές σχέσεις, δύνανται να επιλύσουν μακροχρόνια ζητήματα, όπως αυτό του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών”, σημείωσε ο Δένδιας υπενθυμίζοντας το σημαντικό επίπεδο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας, που αυξήθηκε κατά 27 τοις εκατό στο πρώτο εννεάμηνο του 2021. “Η Ιταλία είναι μία μεγάλη οικονομία, η Ελλάδα είναι μία οικονομία σε ανάπτυξη, και ως Έλληνες οφείλουμε να αφήσουμε πίσω μας τα χρόνια της κρίσης. Αναπτυσσόμαστε με τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, και αυτό είναι κάτι το ασύλληπτο”, υπογράμμισε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών. Ο Δένδιας στάθηκε ακολούθως στις πολυάριθμες προκλήσεις και τα ανοιχτά ζητήματα που έχει η Ελλάδα στην περιοχή της ευρύτερης Μεσογείου: από τη Λιβύη και το μεταναστευτικό, ως τις τεταμένες σχέσεις με την Τουρκία και το ίδιο το Κυπριακό, και μέχρι τις “επιθέσεις” της Άγκυρας έναντι της Λευκωσίας. “Όλα αυτά είναι ζητήματα για τα οποία πρέπει να υπάρξει μία κοινή αντίληψη αν επιθυμούμε η Ευρωπαϊκή Ένωση να λειτουργεί ως μία ενιαία οντότητα”, τόνισε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, σημειώνοντας ότι διαπίστωσε “ευρεία σύμπτωση θέσεων με τον Υπουργό Di Maio και τη θέση της ιταλικής Κυβέρνησης” στο θέμα της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια.

Όσον αφορά στις σχέσεις με το Βατικανό, όπου σήμερα ο Δένδιας συναντά τον Γραμματέα του Κράτους, Καρδινάλιο Pietro Parolin, o Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε “ειλικρινά ευγνώμων προς το μήνυμα χριστιανοσύνης, την Καθολική Εκκλησία και την πολιτική των Υπουργών” της Αγίας Έδρας. “Είμαστε χριστιανοί και για εμάς οι Αρχές του Χριστιανισμού είναι πολύ σημαντικές”, υπογράμμισε ο Υπουργός. Σχετικά με τη μεταναστευτική πολιτική και τη θέση δεκτικότητας και αλληλεγγύης που συχνά έχει εκφράσει απέναντι στους μετανάστες ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος τον Δεκέμβριο θα μεταβεί για επίσκεψη στη Λέσβο, ο Έλληνας Υπουργός σημείωσε: “Η εφαρμογή μίας μεταναστευτικής πολιτικής είναι πολύπλοκη. Λαμβάνοντας υπόψη και αναγνωρίζοντας τη σημασία του χριστιανικού μηνύματος, συζητήσαμε με την ιταλική Κυβέρνηση συγκεκριμένα βήματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού. Προφανώς, σεβόμαστε πλήρως την αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αμφότερες οι κυβερνήσεις (της Ελλάδας και της Ιταλίας) σεβόμαστε τα δικαιώματα αυτά εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο παρέχει τις αξίες και αρχές πάνω στις οποίες εδράζεται το έργο μας”, δήλωσε ο Δένδιας.

Αναφορικά με τις σχέσεις με την Τουρκία και με ένα από τα τελευταία επεισόδια έντασης μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών, δηλαδή την αμυντική Συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ξεκαθάρισε ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο η Άγκυρα θα μπορούσε να αισθάνεται απειλούμενη από μία τέτοια Συμφωνία, θα ήταν ότι εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται εαυτόν ως επιτιθέμενο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. “Το τελευταίο πράγμα το οποίο θα μπορούσε κάποιος να καταμαρτυρήσει στην Ελλάδα είναι ότι επιθυμεί να απομονώσει την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Αυτό που εγώ αλλά και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχουμε κατ’ επανάληψη τονίσει είναι ότι επιθυμούμε μία Τουρκία σύγχρονη, κοσμοπολίτικη, ευημερούσα και με μια ενταξιακή προοπτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τούτο, ωστόσο, σημαίνει πως η Τουρκία πρέπει να ενστερνιστεί τις αξίες, τα ιδανικά και το ευρωπαϊκό κεκτημένο”, σημείωσε ο Δένδιας. “Αν η Τουρκία επεδίωξε μία αντίθετη πορεία, δεν φταίει η Ελλάδα, η Γαλλία ή η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας είναι μία φιλική συμφωνία, και αν ήμουν στη θέση της Τουρκίας θα ήμουν ευτυχής, διότι η Συμφωνία αυτή βελτιώνει τις υφιστάμενες σχέσεις μεταξύ δύο φίλων κρατών”, πρόσθεσε ο Υπουργός σχολιάζοντας τη Συμφωνία για την προμήθεια από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό τριών φρεγατών Belharra στο πλαίσιο της ενίσχυσης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας.

“Ο μόνος λόγος για τον οποίο η Τουρκία θα μπορούσε να αισθάνεται ότι απειλείται από μία τέτοια Συμφωνία, θα ήταν εάν θεωρούσε εαυτήν ως επιτιθέμενη. Στην περίπτωση αυτή, η Άγκυρα θα υπέπιπτε ακόμα μία φορά σε σφάλμα”, υπογράμμισε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος αναφέρθηκε επιπλέον στην εκ της Άγκυρας προερχόμενη κριτική για τη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής που περιλαμβάνεται στη Συμφωνία, η οποία υπεγράφη από τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Γαλλίας στις 28 του περασμένου Σεπτεμβρίου. “Περί αυτού πρόκειται, πράγματι αν η Τουρκία βλέπει την Ελλάδα και τη Γαλλία ως φίλες χώρες και συμμάχους της, τότε η Συμφωνία αυτή μονάχα ενισχύει την Τουρκία, αν όμως αντιλαμβάνεται εαυτή ως εν δυνάμει επιτιθέμενη, τότε η Συμφωνία αυτή θα μπορούσε όντως να ηχήσει ως κώδων κινδύνου για την Τουρκία”, διευκρίνισε ο Δένδιας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δένδιας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα δεν επιθυμεί να τιμωρήσει την Τουρκία μέσω της επιβολής ενδεχομένων κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. “Δεν είναι αυτός ο στόχος μας: δεν επιθυμούμε να δημιουργήσουμε προβλήματα στην τουρκική οικονομία και στην κυβέρνηση της Τουρκίας, ωστόσο η ΕΕ οφείλει να δρα για τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων της εάν μία τρίτη χώρα προβαίνει σε ενέργειες, οι οποίες παραβιάζουν τους κανόνες αυτούς”. Στην περίπτωση αυτή, δήλωσε ο Δένδιας, η ΕΕ υποχρεούται να επιβάλλει κυρώσεις. “Αν η Τουρκία συμπεριφέρεται κατά τρόπο τέτοιο που θέτει σε κίνδυνο κράτη μέλη της ΕΕ, την κυριαρχία τους και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, τότε η επιβολή κυρώσεων είναι υποχρεωτική, όχι ως αυτοσκοπός και ούτε για να τιμωρήσει, αλλά για να προλάβει άλλες πιο επιθετικές ενέργειες από την πλευρά της Τουρκίας ή ενέργειες ακόμα πιο επιζήμιες για τα εθνικά συμφέροντα των κρατών μελών”, σημείωσε ο Δένδιας. “Πιστεύω ότι η συζήτηση για τις κυρώσεις, υπό μία έννοια, βοηθάει την Τουρκία, καθότι η τουρκική κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά τα όρια τέτοιων επιθετικών συμπεριφορών, όμως, παράλληλα, αυτό που η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμούν είναι μία Τουρκία, ευημερούσα και δημοκρατική που σέβεται τις δεσμεύσεις της. Εντούτοις, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, η Τουρκία πρέπει να έχει μία ξεκάθαρη εικόνα των κανόνων του παιχνιδιού”, πρόσθεσε.

Ένα άλλο θέμα το οποίο εξέτασε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ιταλία, είναι αυτό της Λιβύης. Κατά τον Δένδια, η επικείμενη διεθνής Σύνοδος για τη λιβυκή κρίση, που διοργανώνει η Γαλλία στις 12 Νοεμβρίου στο Παρίσι, είναι “πραγματικά αναγκαία”, διότι “το τελευταίο που πρέπει να κάνουμε είναι να λησμονήσουμε τη Λιβύη και να αφήσουμε την κατάσταση να πάρει μηχανικά τον δρόμο της”. Η κατάσταση στη Λιβύη, όντως, “χρειάζεται μία κατεύθυνση και η λιβυκή κοινωνία έχει ανάγκη τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανασύσταση μίας πολιτείας βασισμένης στο κράτος δικαίου. Στη Λιβύη πρέπει να συσταθεί ένα νέο Κράτος. Αυτό δεν θα γίνει από μόνο του και η ΕΕ οφείλει να συνεχίσει να μεριμνά για τη Λιβύη, όμως, οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς, αυτή η μέριμνα χρειάζεται να είναι μακράς διάρκειας και όχι βραχείας”, διευκρίνισε ο Δένδιας. “Αν η ΕΕ παραμελήσει τα καθήκοντά της απέναντι στη Λιβύη, τότε άλλοι δρώντες, όχι απαραίτητα με τις αγνότερες προθέσεις, θα εμπλακούν εκεί δημιουργώντας άλλα προβλήματα”, πρόσθεσε.

Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας υπενθύμισε ότι η Λιβύη, για λόγους τόσο γεωγραφικούς όσο και πολιτισμικούς, βρίσκεται πολύ κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι εξαιτίας αυτού η ΕΕ δεν γίνεται να μην ασχολείται με το τι συμβαίνει στα εδάφη αυτά. “Δεν πρέπει να αντικρίζουμε τη Μεσόγειο ως μία περιοχή που χωρίζει τη Λιβύη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ιστορικά, η Μεσόγειος συνέδεε τους λαούς της Βόρειας Αφρικής και της Ευρώπης”, υπογράμμισε ο Δένδιας. Σύμφωνα με τον Έλληνα Υπουργό, “η αντίληψη αυτή, πως πρέπει να συνεχίσουμε να ενδιαφερόμαστε για τη Λιβύη με ένα ενδιαφέρον μακράς διάρκειας” θα είναι καίρια “για την ανασύσταση του κράτους και τη διευκόλυνση της αποχώρησης των μισθοφόρων από τη χώρα, καθώς και για τον μετασχηματισμό της Λιβύης σε μία ζωντανή και σύγχρονη δημοκρατία, της οποίας οι πολίτες να μπορούν να εκφράσουν τη βούλησή τους”.