Άρθρο γνώμης του Πρέσβη στην εφημερίδα La Stampa

Το άρθρο γνώμης του Πρέσβη της Ελλάδας στην Ιταλία κ. Θεμιστοκλή δεμίρη, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα La Stampa την 30.1.2016

Απειλές ενάντια στην ψυχή της Ευρώπης

Η προσφυγική κρίση δοκιμάζει  τις αντοχές  του ευρωπαϊκού οικοδομήματος,  και όχι μόνο επειδή, όπως συνέβη με την οικονομική κρίση, βρήκε την ΕΕ απροετοίμαστη. Αλλά κυρίως επειδή φέρνει στο προσκήνιο συμπεριφορές και  νοοτροπίες πιο διαβρωτικές από την ίδια την κρίση. Διαβρωτικές διότι υπονομεύουν θεμελιώδεις αρχές και γκρεμίζουν κοινές κατακτήσεις που ορίζουν αυτό που αντιπροσωπεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τέτοιες συμπεριφορές προέρχονται συχνά από όσους, αναζητώντας έναν αποδιοπομπαίο τράγο, συχνά εμφανίζουν την Ελλάδα ως μέρος του προβλήματος, αγνοώντας  τις πραγματικές παραμέτρους της κρίσης, τις ίδιες τις ευρωπαϊκές συνθήκες και συμφωνίες, αλλά κυρίως τις δικές τους ευθύνες.

Η Ελλάδα των  3000 νησιών και της μεγαλύτερης ακτογραμμής στην ΕΕ, επί περισσότερο από ένα χρόνο, δέχεται καθημερινά 2500 ταλαιπωρημένους ανθρώπους  που, στην συντριπτική πλειοψηφία τους,  αναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς για να επιζήσουν. Και η Ελλάδα της κρίσης, του τεράστιου χρέους,  της  εξαετούς επιβληθείσας λιτότητας, της πρωτοφανούς ανεργίας κατάφερε μέχρι τώρα να διασώσει 108.000 ανθρώπους και να διαθέσει 2 δις για την υποδοχή τους,  αντιμετωπίζοντας με ανθρωπισμό, αλληλεγγύη και αξιοπρέπεια ένα φαινόμενο με διαστάσεις τέτοιες που κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του.

Όλοι συμφωνούν ότι απαιτείται κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση. Όμως πόσο πραγματικά όλοι εργάζονται για αυτή; Πόσο όλοι σέβονται τις συνθήκες και τις συμφωνίες, παρά τα όποια κενά τους, τις ευρωπαϊκές αλλά και ηθικές αρχές;

Πριν να απευθύνει κανείς αστήρικτες μομφές, πρέπει να αναλογισθεί τις δικές του ευθύνες. Στην Ελλάδα υπάρχουν ήδη δύο hotspot, ένα σε πλήρη και ένα σε ικανοποιητική λειτουργία, ενώ άλλα τρία αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικά εντός μηνός.  Αντιθέτως, από τις 64000 μετακινήσεις προσφύγων από την Ελλάδα που προβλέπονται από το περίφημο πρόγραμμα εσωτερικής μετεγκατάστασης, μόλις 104 πραγματοποιήθηκαν.  Και ενώ η Ελλάδα έχει διαθέσει 25.000 κλίνες, η ΕΕ αντί των υπεσχημένων 16.000 έχει διαθέσει μόνο 900.Επίσης, και παρά τις διάφορες αντιπαροχές προς την Άγκυρα, η συμφωνία συνεργασίας ακόμα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε – ενδεικτικά, από τους 65000 ανθρώπους που αφίχθηκαν στην Ελλάδα από τις τουρκικές ακτές, έγιναν δεκτοί πίσω μόλις 123. Όσο για την  υπεσχημένη ενίσχυση  της FRONTEX  με ανθρώπινο δυναμικό και πλοία  για να συνδράμουν τις ελληνικές αρχές,  ακόμα καθυστερεί,  το ίδιο και η στελέχωση της RAPID.

Παραταύτα, ορισμένοι από όσους δεν  θέλουν να δεχτούν  πρόσφυγες, ούτε  να διαθέσουν δυνάμεις στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις,  ούτε να συμβάλλουν οικονομικά, ούτε και να πιέσουν την Τουρκία, προτιμούν να κατηγορούν την Ελλάδα και να  απειλούν με κλείσιμο συνόρων, ύψωση τειχών στα βόρεια σύνορά μας,  αποκλεισμό από τη Σένγκεν. Ή προτείνουν τη βίαιη επαναπροώθηση ανθρώπων ή τη δημιουργία στην Ελλάδα στρατοπέδων για 400.000 μετανάστες.

Μομφές, απειλές και ιδέες αυτού του είδους δεν στρέφονται μόνο εναντίον της Ελλάδας και εναντίον χιλιάδων προσφύγων, στρέφονται κυρίως εναντίον της ίδιας της ψυχής της Ευρώπης. Στερούνται και νομικής και ηθικής βάσης. Είναι επικίνδυνο  να θυσιάζονται βασικές αρχές και κοινές κατακτήσεις δεκαετιών για προσωρινά πολιτικά οφέλη και βραχυπρόθεσμα εκλογικά πλεονεκτήματα. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να επιτρέπεται η  εδραίωση μιας  κουλτούρας που αρνείται την αλληλεγγύη και την ίση κατανομή βαρών, στοχεύοντας αποκλειστικά σε κοντόφθαλμα εθνικά συμφέροντα,  αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν φωνές όπως η ιταλική,  που θέτουν τα πράγματα στη σωστή διάσταση, διασώζοντας την τιμή  της πολιτικής αλλά και  της  Ευρώπης.