Κοινές δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, και Υπουργού Εξωτερικών της Ιταλικής Δημοκρατίας, P. Gentiloni, μετά τη συνάντησή τους (ΥΠΕΞ, 18.02.2016)

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καλή σας ημέρα. Θέλω να καλωσορίσω τον Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας Paolo Gentiloni, μια εξέχουσα προσωπικότητα και έναν εξαιρετικό ευρωπαϊστή. Είναι ένας άνθρωπος που με τιμά με τη φιλία του και είναι και προσωπική η χαρά μου που βρίσκεται μαζί μας στην Αθήνα.

Θέλω να εκφράσω άλλη μια φορά τα βαθιά μου συλλυπητήρια στον λαό της Τουρκίας για τη δεύτερη πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση μέσα στην Άγκυρα. Έχει μια ιδιαίτερη σημασία και ο τόπος, σε ποια πόλη και σε ποιο σημείο της πόλης έγινε αυτή η επίθεση.

Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι δυο χώρες με παλαιό πολιτισμό. Μας δένουν χιλιάδες χρόνια ιστορίας, χιλιάδες χρόνια αλληλοεπηρεασμού, όπως είπα και σήμερα το πρωί. Μεγαλώσαμε βλέποντας ιταλικό κινηματογράφο, με τα ιταλικά αυτοκίνητα, τα μοντέλα των Alfa Romeo, Lamborghini, Ferrari, Maserati. Όλα αυτά είναι δείγματα της τεράστιας παράδοσης που κουβαλά ο ιταλικός πολιτισμός και ειδικότερα ο βιομηχανικός πολιτισμός αυτής της χώρας. Όλα αυτά επίσης υπογραμμίζουν τη δύναμη του ιταλικού design, που έχει κατακτήσει τις αγορές, αλλά και το βλέμμα μας, εδώ και αιώνες.

Μας συνδέουν η κοινή ιστορία, οι αναμνήσεις μέσα από την ίδια μας τη ζωή, το ένα εκατομμύριο Ιταλοί τουρίστες και οι δεκάδες χιλιάδες Έλληνες που σπούδασαν στην Ιταλία. Όπου και εάν πάει κανείς σήμερα θα βρει Έλληνες διανοούμενους, θα βρει υψηλόβαθμους υπαλλήλους στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Εξάλλου, η Ιταλία είναι για την Ελλάδα ο πιο αγαπημένος γείτονας. Μας συνδέει μια θάλασσα φιλίας, θάλασσα δημιουργική, που μας έχει οδηγήσει στην από κοινού στήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Αδριατική και το Ιόνιο.

Έχουμε, ως χώρες πρώτης γραμμής, τις ίδιες ανησυχίες για το προσφυγικό, για το οποίο έχουμε πει τόσα πολλά λόγια, που δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επεκταθώ σε αυτό σήμερα.

Έχουμε ακτοπλοϊκή και αεροπορική σύνδεση και είναι γνωστό ότι η ακτοπλοΐα και το εμπόριο διά της θαλάσσης αποτελούν παλιά ελληνική συνήθεια, από τον καιρό που ιδρύαμε ή συμμετείχαμε στην ίδρυση σημαντικών πόλεων στην Ιταλία.

Με την Ιταλία μας συνδέει και ένας καημός για την Ευρώπη. Στις σπουδές μου, και μεγαλώνοντας και ως καθηγητής, πάντα έλεγα ότι από όλους τους λαούς της Ευρώπης οι πιο Ευρωπαίοι είναι οι Λατίνοι της Ρώμης, είναι οι Λατίνοι της Ιταλίας. Εσείς είστε η Ευρώπη. Πρέπει να πάρουμε και εμείς πρωτοβουλίες και να συμβάλλουμε με αυτές για να ξαναδώσουμε όραμα, να ξαναβγάλουμε μέσα από τη σκόνη τις αξίες και τις αρχές του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι.

Με την Ιταλία μας συνδέουν και οι ανησυχίες μας για τις εξελίξεις στη Λιβύη, θέμα για το οποίο είχαμε μια εξαιρετικά δημιουργική συζήτηση με τον Paolo, καθώς και οι ανησυχίες μας για τη Συρία. Ξέρουμε ότι τα μεγάλα προβλήματα που έχουμε μπροστά μας, όπως το προσφυγικό, απαιτούν δημιουργικές, ειρηνικές λύσεις, τόσο στη Συρία, όσο και στη Λιβύη, όπου υποστηρίζουμε την πολιτική λύση των προβλημάτων. Στη Συρία ειδικότερα υποστηρίζουμε τις δράσεις του Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ του κ. Σταφάν ντε Μιστούρα.

Συζητήσαμε και συμφωνήσαμε, με βάση τη φιλία και τους ιστορικούς δεσμούς που μας συνδέουν, σε ένα θεσμικό σύστημα ανάπτυξης των διακρατικών μας σχέσεων, που θα ξεκινά από το Υπουργείο Εξωτερικών και θα φτάνει σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος μέχρι όλα τα Υπουργεία. Συμφωνήσαμε να διαμορφώσουμε ένα σχέδιο δράσης, στο οποίο θα συμπεριληφθούν οι κοινές μας δράσεις, η συνεργασία μας σε όλους τους κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς.

Θέλουμε, όπως είπαμε στο ΕΒΕΑ προηγουμένως, να αναπτύξουμε τις οικονομικές σχέσεις, τις εμπορικές μας σχέσεις, να λάβουμε τεχνογνωσία για την τυποποίηση και διανομή προϊόντων, να υπάρξουν νέες επενδύσεις.

Ωστόσο, οι σχέσεις μας την Ιταλία δεν είναι μόνο οικονομικές. Δεν είναι μόνο σχέσεις ως προς το προσφυγικό. Είναι σχέσεις πολιτισμού, εκπαίδευσης, είναι σχέσεις κοινωνιών και αυτές αναλάβαμε με τον συνάδελφό μου τον Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας να φροντίσουμε να αναπτυχθούν. Σε μερικές εβδομάδες θα επισκεφτεί τη χώρα μας και ο Ιταλός Υπουργός Πολιτισμού.

Επίσης, με την Ιταλία έχουμε κοινές αγωνίες και συμφέροντα όσον αφορά το ενεργειακό. Έχουμε το μεγάλο project, την κατασκευή του TAP. Έχουμε τον κάθετο διάδρομο Ελλάδος - Βουλγαρίας - Ρουμανίας. Έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τους ανέμους και τα ύδατά μας για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Και όλα αυτά μου επιτρέπουν για άλλη μια φορά να πω: Paolo, καλώς όρισες στην Αθήνα. Είναι χαρά μας, είναι τιμή μας, είναι ιδιαίτερη προσωπική ικανοποίηση να σε έχουμε μαζί μας, έστω και για λίγες ώρες. Καλώς ήρθες, Paolo. Καλώς ήρθες στην Αθήνα.

P. GENTILONI: Σας ευχαριστώ. Ευχαριστώ τον ομόλογό μου και φίλο, τον Νίκο Κοτζιά, για τη θερμότατη υποδοχή και τα ευγενικά και καλά του λόγια σχετικά με τη σχέση των δυο χωρών. Αναμφίβολα, οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας έλκουν τις ρίζες τους από αρχαιοτάτων χρόνων. Είναι σχέσεις μεταξύ δύο ιστορικών πολιτισμών της μεσογειακής λεκάνης και έχουν μια στερεότατη πολιτική βάση, που σήμερα μεταφράζεται και ερμηνεύεται και τροφοδοτείται από σχέσεις πολύ θετικές σε προσωπικό επίπεδο μεταξύ των δυο ομολόγων Υπουργών Εξωτερικών των δυο χωρών.

Με τον Νίκο νιώθει ο ένας τον άλλον, συνεννοούμαστε και σήμερα είχαμε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε επί ορισμένων ζητημάτων. Πιστεύω ότι ακριβώς αυτή η μοναδική σχέση που υπάρχει μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας, που δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλες σχέσεις, είναι ένας δεσμός που μας επιτρέπει –ακριβώς χάρη στις πολιτισμικές βάσεις και θεμέλια– να ορθώσουμε σήμερα μια κοινή φωνή για διάφορες περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις, όπως αυτές αναδύονται.

Καταρχάς συμμεριζόμαστε τον αγώνα κατά της απειλής της τρομοκρατίας και συμφωνώ με τα λόγια του Υπουργού κ. Κοτζιά σχετικά με την καταδίκη αυτών των αποτρόπαιων, με δραματικό τρόπο επαναλαμβανόμενων τρομοκρατικών χτυπημάτων στην Άγκυρα της Τουρκίας. Μας ενώνει η δέσμευση να προσπαθήσουμε να βρούμε διπλωματικές λύσεις στις κυριότερες διεθνείς κρίσεις όπου αυτές υφίστανται, για παράδειγμα στη Συρία, απ΄όπου, μεταξύ άλλων, προέρχεται το ήμισυ των μεταναστευτικών ροών που διασχίζει τη Βαλκανική. Κατά συνέπεια, η λύση, εκτός από το ότι θα έθετε τέρμα στη μεγαλύτερη ανθρωπιστική τραγωδία των τελευταίων ετών, θα ήταν και μια συμβολή στη μείωση των μεταναστευτικών ροών.

Η συμφωνία στην οποία κατέληξε η διεθνής ομάδα στήριξης της Συρίας στο Μόναχο της Βαυαρίας περίπου πριν από μία εβδομάδα, μετά από μια συνάντηση που διήρκεσε επτά ώρες, είναι μια εύθραυστη συμφωνία. Είμαι πεπεισμένος ότι αν αρχίσουμε να την εφαρμόζουμε καταρχάς σε ό,τι αφορά τις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας –και κάποια αποτελέσματα επετεύχθησαν ήδη χάρη στον συντονισμό του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ– εναπόκειται σε εμάς –και θα είναι ρεαλιστικό ως προοπτική από τη συνάντηση που συγκαλείται σήμερα στην Γενεύη– ξεκινώντας από το σημείο αυτό να καταστεί εφικτή η κατάπαυση των εχθροπραξιών.

Επίσης αναμένουμε τις επόμενες ημέρες κάποιο βήμα περαιτέρω στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης στη Λιβύη. Όπως γνωρίζετε, το Συμβούλιο πρότεινε τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης που υπόκειται στην έγκριση του Κοινοβουλίου τις προσεχείς ημέρες.

Και εδώ ο δρόμος θα είναι μακρύς, δεν θα πρέπει να τρέφουμε ψευδαισθήσεις ότι τα αποτελέσματα θα είναι εύκολα ή στα μέτρα τα δικά μας, αλλά εκείνο που έχει σημασία σήμερα για όλους όσοι, όπως και ο Νίκος που το γνωρίζει σε βάθος, κάνουν το έργο το δικό μας, είναι να εξακολουθήσουμε να πιστεύουμε και να στοιχηματίζουμε σε εφικτές διπλωματικές λύσεις.

Οι ψευδαισθήσεις για εύκολες στρατιωτικές λύσεις κατά το παρελθόν παρήγαγαν συχνά αρνητικά αποτελέσματα, έστω κι αν, βεβαίως, η στρατιωτική δράση κατά της τρομοκρατίας δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Οι σχέσεις μας επικεντρώνονται πολλάκις τις τελευταίες εβδομάδες στο θέμα των μεταναστευτικών ροών, επί του οποίου πιστεύω ότι έχουμε μια κοινή οπτική, ως προς το ότι πρόκειται για μια μακράς πνοής πρόκληση, οι λόγοι και τα αίτια της οποίας είναι γνωστά σε όλους. Το θέμα δεν δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 2015 και δεν θα ολοκληρωθεί στους επόμενους μήνες. Οφείλουμε να είμαστε ικανοί να το διαχειριστούμε τα επόμενα έτη. Και για να γίνει κάτι τέτοιο, για να υπάρξει διαχείριση του ζητήματος, δεν μπορεί να αφεθεί το βάρος σε μεμονωμένες χώρες πρώτης άφιξης, αλλά πρέπει η διαχείριση να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι συναντήσεις μας, η επίσκεψή μου εδώ στην πόλη των Αθηνών έχουν φυσικά στο επίκεντρο τις σχέσεις μας όχι μόνο στο γεωπολιτικό, αλλά και στο οικονομικό επίπεδο. Σήμερα το πρωί συμμετείχαμε σε ένα Φόρουμ με ειδική αναφορά στα αγροβιομηχανικά προϊόντα. Μας ενδιαφέρουν κοινά σχέδια στα οποία συμμετέχουν από κοινού ιταλικές επιχειρήσεις και εταιρείες και εκτείνονται σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Πιστεύω ότι έχουμε μια πρόκληση στο ενεργειακό επίπεδο που μας φέρνει πολύ κοντά και γι' αυτό εργαζόμαστε από κοινού για τον διαδριατικό αγωγό (ΤΑΡ), οι εργασίες του οποίου θα ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες και νομίζω εντός του 2020 θα φέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, στην Αλβανία και βεβαίως μέσω άλλων αγωγών στο σύνολο της Βαλκανικής.

Με αυτό το σχέδιο συνδέονται κι άλλα σχέδια και έργα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, καθώς και άλλες συνεργασίες, ως συνέπεια της ανακάλυψης σημαντικότατων ποσοτήτων φυσικού αερίου. Είναι θέματα που θα μελετηθούν.

Κάτι τελευταίο, αλλά όχι και λιγότερο σημαντικό. Υπάρχει η πολιτιστική διάσταση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, την οποία πρέπει να δούμε. Είμαστε μεγάλες δυνάμεις σε πολιτιστικό επίπεδο και οφείλουμε να υποστηρίξουμε αυτόν τον τομέα.

Έχουμε πάνω από εκατό συμφωνίες μεταξύ Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Ελλάδας και Ιταλίας, έχουμε 11 αρχαιολογικές αποστολές που εργάζονται εδώ στην Ελλάδα. Είμαστε υπερήφανοι που έχουμε και την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή εδώ στην Αθήνα. Με την επικείμενη επίσκεψη του κ. Franceschini θα υπογράψουμε και συγκεκριμένο πρόγραμμα για την πολιτιστική συνεργασία της επόμενης διετίας.

Με βαθιά συνείδηση ότι αυτή τη στιγμή στη μεσογειακή λεκάνη υπάρχει τεράστια ανάγκη πολιτισμού, κουλτούρας και παιδείας και η Ελλάδα και η Ιταλία σε αυτούς τους τομείς μπορούν να δώσουν μια απάντηση μοναδική και ασφαλώς πολύ βαθιά ριζωμένη, σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλημέρα και καλώς ήρθατε κ. Υπουργέ. Μια ερώτηση κατ' αρχάς σε σχέση με το χθεσινό χτύπημα στην Άγκυρα, ποιες θα μπορούσαν να είναι οι επιπτώσεις στη συριακή κρίση, αν βλέπετε δηλαδή ότι ανοίγει το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής χερσαίας επέμβασης της Τουρκίας και φυσικά οι επιπτώσεις στην προσφυγική κρίση. Συμπληρωματικά, η απουσία σήμερα του Αχμέτ Νταβούτογλου από τις Βρυξέλλες τι περιθώρια δίνει για μια συνολική λύση στο προσφυγικό. Ευχαριστώ.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κατ' αρχάς, καταδικάσαμε και οι δυο τις τρομοκρατικές ενέργειες στην Άγκυρα. Θέλω να πω ότι είναι καινούριο φαινόμενο να υπάρχουν τέτοιες ενέργειες στην τουρκική πρωτεύουσα.

Εχθές οι πληροφορίες έλεγαν ότι επρόκειτο για Σύριο εν γένει, σήμερα η τουρκική Κυβέρνηση λέει ότι επρόκειτο για Κούρδους. Αυτό που κατανοώ είναι ότι δεν θα πρέπει να οδηγηθεί η Τουρκία σε σκληρή αντιπαράθεση με τους Κούρδους στο όνομα αυτού του χτυπήματος, αλλά να βαδίσει θαρραλέα ενάντια στους τρομοκράτες για περισσότερη δημοκρατία, για περισσότερη κατανόηση των προβλημάτων των εκατομμυρίων Κούρδων που υπάρχουν σε όλη την περιοχή.

Η Τουρκία είναι ένα μεγάλο έθνος, ένα μεγάλο κράτος και θα αντιμετωπίσει τους τρομοκράτες ως έχει επιλέξει, αλλά ταυτόχρονα δεν θα αφήσει την τρομοκρατία να σταματήσει μια διαδικασία ειρήνευσης με το κουρδικό στοιχείο.

Η απουσία του κ. Νταβούτογλου στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής ασφαλώς δυσκολεύει τις συνεννοήσεις ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία, για προώθηση λύσεων για το προσφυγικό. Πιστεύω, όμως, ότι υπάρχουν και θα δοθούν πολλές ευκαιρίες συνεννόησης ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία.

Εμείς περιμένουμε στις 4 του Μάρτη τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, τον κ. Τσαβούσογλου, για να προετοιμάσουμε τη διακυβερνητική συνάντηση, αυτή που λέμε G2G, η οποία θα λάβει χώρα στις 8 Μαρτίου, στη Σμύρνη. Όλες οι πλευρές συμπαραστέκονται στην Τουρκία ενάντια στην τρομοκρατία και όλες οι πλευρές θα έχουν τη δυνατότητα από αύριο να συνεννοηθούν με τον τουρκικό παράγοντα για το προσφυγικό και τα προβλήματα της ευρύτερης περιοχής.

P. GENTILONI: Ασφαλώς δεν μπορώ παρά να επαναλάβω και εγώ ο ίδιος την καταδίκη μου για αυτή την επίθεση που, δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη. Εκφράζω τη συμπαράστασή μας προς τον τουρκικό λαό που τόσο σκληρά επλήγη. Προφανέστατα εναπόκειται στις τουρκικές αρχές να εκφέρουν τις αξιολογήσεις τους, τις απόψεις τους -και όχι σε εμάς- για τα αίτια αυτών των χτυπημάτων. Εμείς, τονίζουμε τη στήριξή μας προς την Τουρκία που είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, χώρα σύμμαχός μας, χώρα που αναλαμβάνει δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της ISIS και της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν.

Συγχρόνως, να επαναλάβουμε την κοινή απόφαση που ελήφθη όλες αυτές τις τελευταίες εβδομάδες και την παρελθούσα Παρασκευή στο Μόναχο με την ομάδα χωρών, στην οποία συμμετείχε και ο Υπουργός Τσαβούσογλου, ότι η λύση στην κρίση της Συρίας δεν μπορεί παρά να είναι μία λύση, η οποία θα στοχεύει στην ανθρωπιστική βοήθεια, στην κατάπαυση των εχθροπραξιών και στην έναρξη μιας μεταβατικής διαδικασίας που θα οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου. Δεν πιστεύω ότι διάφοροι παράγοντες της περιοχής μπορούν με ρεαλιστικό τρόπο να στοιχηματίσουν σε μια στρατιωτική λύση επί των συριακών συγκρούσεων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλησπέρα σας. Θα ήθελα να ζητήσω την πρόβλεψή σας ενόψει της Συνάντησης Κορυφής, απόψε, στις Βρυξέλλες. Ήθελα να σας ρωτήσω, ποια θα είναι τα επόμενα βήματα για να προσπαθήσουμε να καταρρίψουμε τα εμπόδια για την τροποποίηση της Συνθήκης του Δουβλίνου ΙΙ; Και ήθελα να ρωτήσω, εάν η Ελλάδα αισθάνεται απομονωμένη σε σχέση με τα τελευταία αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Συνηθίζω αναφέρομαι σε ένα μύθο. Είναι ευρωπαϊκός, αντιρατσιστικός και ρεαλιστικός. Ο μέγας Θεός των Ελλήνων, ο Δίας, καθήμενος στη σπηλιά που γεννήθηκε στην Κρήτη, στο οροπέδιο Λασιθίου, αναζήτησε να βρει την πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου. Ήταν από την Ανατολική Μεσόγειο. Γι’ αυτό τον λέω αντιρατσιστικό. Και την έκλεψε. Πήρε τη μορφή ταύρου, πήγε και την έκλεψε και την πήγε στη σπηλιά που γεννήθηκε. Πώς τη λέγανε αυτή τη γυναίκα; Ευρώπη. Είναι δυνατόν εμείς που απαγάγαμε την Ευρώπη και τη φέραμε στην Κρήτη να νιώθουμε στην Ευρώπη απομονωμένοι;

Η Ευρώπη γεννήθηκε, ωρίμασε σαν ιδέα, σαν όνομα μέσα από το μεγαλείο του ελληνικού αρχαίου πολιτισμού και τη μυθολογία του, μέσα από την τρομερή ρωμαϊκή αυτοκρατορία που ενοποίησε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου και όλη την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ορισμένα νέα κράτη μέλη που σκέφτονται ότι η λύση βρίσκεται στο να κλείσουν τα σύνορα.

Θέλω να σας ευχαριστήσω για την ερώτηση. Θέλω να επαναλάβω το εξής: Σήμερα, η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη Ευρώπη. Και γι’ αυτό χαιρετίζουμε, σήμερα, την πρωτοβουλία του φίλου μου του Paolo για την πρωτοβουλία για συνάντηση των έξι ιδρυτικών κρατών μελών της ΕΕ. Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερο σχέδιο ενοποίησης.
Χρειάζεται περισσότερο κοινωνικό κράτος και δημοκρατία. Χρειάζεται η Ευρώπη να συγκινήσει τους ανθρώπους περισσότερο με τα οράματα, τις αξίες και τις αρχές της. Αυτό που δεν έχει ανάγκη η Ευρώπη είναι οι νοοτροπίες και οι αντιλήψεις που δεν έχουν συνείδηση της ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, εκείνους που πιστεύουν ότι με κάποιες απλές κινήσεις θα λύσουν σύνθετα προβλήματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα είναι πολύπλοκα και σύνθετα. Δεν χρειάζονται εύκολες κινήσεις που οδηγούν στον κατακερματισμό της Ευρώπης και στην επανεθνικοποίηση, με την κακή έννοια του όρου.

Από αυτή την άποψη, νιώθουμε ότι είμαστε στοιχείο της Ευρώπης. Είμαστε φορείς, όπως και άλλοι, ευρωπαϊκών αξιών και αρχών, ευρωπαϊκών οραμάτων. Αυτοί που θα απομονωθούν από την ιστορία είναι αυτοί που σκέφτονται τα σύνθετα προβλήματα με έναν απλουστευτικό και όχι παραγωγικό τρόπο.

Η Ελλάδα αν απομονωθεί από την Ευρώπη σημαίνει ότι δεν υπάρχει Ευρώπη. Η Ελλάδα νιώθει πολύ καλά με την ιστορία της, με τους φίλους της, όπως είναι η Ιταλία. Νομίζω ότι θα πρέπει να ανησυχούν εκείνοι που νομίζουν ότι η Ευρώπη είναι μια αυλή όπου ο καθένας παίρνει όποια πέτρα θέλει και την πετάει στους άλλους.

P. GENTILONI: Ευχαριστώ για την ανάλυση του μύθου που μας έκανε ο Νίκος. Είναι πανέμορφος ο μύθος. Σαφέστατος, εύγλωττος. Θα προσθέσω μόνο μια σκέψη επ’ αυτού που περιμένουμε, που προσδοκούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο προσφυγικό στις προσεχείς εβδομάδες, τους προσεχείς μήνες.

Κατ’ αρχάς, προσδοκούμε μια ισχυρή δέσμευση. Μοιάζει κοινότοπο να το επαναλαμβάνει κανείς, αλλά οφείλω να το πω ότι για αρκετά μακρύ χρονικό διάστημα, εμείς, οι Ιταλοί παροτρύναμε την Ευρώπη να δράσει στο θέμα το μεταναστευτικό, χωρίς όμως να καταγραφούν σημαντικά αποτελέσματα.

Επ’ αυτού είναι απίστευτο να σκεφτεί κανείς ότι η πρώτη συνάντηση Κορυφής στην Ευρώπη στο θέμα της μετανάστευσης έγινε το Μάιο του 2015. Ένα μήνα μετά, 20 μέρες μετά, μια τραγωδία που έγινε στις βόρειες λιβυκές ακτές, δυστυχώς, οδήγησε στο θάνατο εκατοντάδες ανθρώπινες ψυχές.

Η μετανάστευση, εντάχθηκε στην ευρωπαϊκή ατζέντα, για πρώτη φορά στις αρχές του Ιουνίου του παρελθόντος έτους. Λες και συνειδητοποίησε αιφνιδίως η Ευρώπη, εξαιτίας αυτών των τραγωδιών, την ύπαρξη ενός φαινομένου, το οποίο ήταν ήδη σε εξέλιξη και έχει βαθύτατες ρίζες.

Προσδοκούμε λοιπόν να δεσμευτεί, έστω και καθυστερημένα η Ευρώπη και πρώτον, να μην υπάρξουν μονομερείς λύσεις που θα προκαλέσουν επιπτώσεις μη αναστρέψιμες για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και για τη Συνθήκη του Σένγκεν και, δεύτερον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το πρόγραμμα, να δρομολογήσει το μήνα Μάρτιο την αναθεώρηση των κανονισμών της Συνθήκης του Δουβλίνου. Πρέπει να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες που θα οδηγήσουν στην κατάρρευση της Συνθήκης του Σένγκεν και θα πρέπει να δρομολογήσουμε, όπως προβλέπεται, από τον προσεχή μήνα την αναθεώρηση του κανονισμού της Συνθήκης του Δουβλίνο ΙΙ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είπατε κ. Υπουργέ για τη Συνθήκη του Δουβλίνου και την ανάγκη της τροποποίησής του, όμως σε μια πρόσφατη συνέντευξή σας δηλώσατε ότι δεν είστε καθόλου αισιόδοξος.

P. GENTILONI: Είναι δύσκολο να μη βλέπει κανείς τους κινδύνους και να μην ανησυχεί. Παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι υπάρχουν στοιχεία ορθολογιστικά που θα πρέπει να μας ωθήσουν προς την ορθή κατεύθυνση. Όλοι γνωρίζουμε ότι η Συνθήκη του Σένγκεν και η ελεύθερη διακίνηση προσώπων είναι δυο πράγματα θεμελιώδους σημασίας. Δύσκολα μπορεί κανείς να δει ενιαία αγορά σε οικονομικό επίπεδο χωρίς την ελεύθερη διακίνηση προσώπων.

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι κανονισμοί του Δουβλίνου υιοθετήθηκαν 25 χρόνια πριν, όταν επικρατούσαν συνθήκες που ήταν εντελώς διαφορετικές από αυτές, οι οποίες ισχύουν σήμερα. Δεν μπορεί να πέσει το βάρος της καταγραφής στις νεοαφιχθείσες χώρες. Οι δεσμεύσεις είναι σαφείς, αλλά αυτές οι χώρες μπορούν να επωμισθούν το βάρος της φιλοξενίας όσων δικαιούνται ασύλου και επαναπατρισμού. Η επαναπροώθηση είναι καθήκον ευρωπαϊκό, δεν μπορεί να είναι καθήκον μιας μεμονωμένης χώρας. Και το λέω αυτό ευθέως. Ουδείς μπορεί να διανοηθεί ότι είμαστε χώρες πρώτης γραμμής και ότι αυτό το πρόβλημα αφορά αποκλειστικά την Ιταλία και με ιδιαίτερο τρόπο την Ελλάδα.

Άρα απαιτείται σοβαρότητα και κοινή οπτική. Πιστεύω ότι κάποιες από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες αρχής γενομένης της Γερμανίας θα συμμεριστούν τούτη την ανάγκη να διατηρήσουμε τη Συνθήκη του Σένγκεν και σταδιακά να επικαιροποιήσουμε τη Συνθήκη του Δουβλίνου. Θα είναι μια θέση και των 28 κρατών – μελών και το εύχομαι. Αν τούτο δεν γίνει θα πρέπει να εξευρεθεί ο τρόπος ώστε εν πάση περιπτώσει η θέση αυτή να είναι η κυρίαρχη στο χώρο του Σένγκεν και στην Ευρώπη.