«Με μεγάλη μου χαρά σας καλωσορίζω όλους στην Αθήνα, στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, σήμερα, λίγες μόλις ημέρες πριν τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και λίγες εβδομάδες πριν τη λήξη της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία σε μια κρίσιμη συγκυρία για την κοινή μας ευρωπαϊκή εστία: εν μέσω της χειρότερης κρίσης που έχει αντιμετωπίσει η Ευρώπη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μιας κρίσης τόσο οικονομικής όσο και κοινωνικής.
Μιας κρίσης που έθεσε υπό αμφισβήτηση τα ίδια τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ιδέας και τις ευρωπαϊκές βεβαιότητες του παρελθόντος: η αξιοπιστία της Ένωσης και η ικανότητά αντίδρασής της τέθηκαν συχνά υπό αμφισβήτηση, ενώ η αλληλεγγύη στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας δοκιμάστηκε συχνά.
Πουθενά η κρίση δεν ήταν τόσο άμεσα και επίπονα αισθητή όσο εδώ στην Ελλάδα. Αλλά τώρα είναι ξεκάθαρο ότι, χάρη στην αποφασιστικότητα και τις θυσίες του ελληνικού λαού, γυρνάμε μια νέα σελίδα: η Ελλάδα επιστρέφει στην ευρωπαϊκή ομαλότητα, ανακτά την ισότιμή της θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη.
Επιτύχαμε μια εντυπωσιακή και πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή. Ένα πρωτοφανές πρωτογενές πλεόνασμα. Ένα δημοσιονομικό έλλειμμα πολύ πιο χαμηλό από το ανώτατο όριο του 3% του Συμφώνου Σταθερότητας. Ο τραπεζικός μας τομέας έχει ανακεφαλαιωθεί. Πριν ένα μήνα, πραγματοποιήσαμε μια εντυπωσιακή επιστροφή στις διεθνείς αγορές. Και η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους μας έχει επιβεβαιωθεί.
Εξίσου εντυπωσιακές είναι βέβαια και οι σε βάθος διαρθρωτικές αλλαγές που πραγματοποιήσαμε στη δημόσια διοίκηση, στην αγορά εργασίας, στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, στο άνοιγμα της αγοράς και των επαγγελμάτων.
Αλλά η κρίση, κυρίες και κύριοι, ήταν μια ευρωπαϊκή κρίση. Και ενώπιον αυτών των σοβαρότατων προκλήσεων, βιώνουμε την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και των εξτρεμιστικών τάσεων σε όλη την Ευρώπη.
Όλοι όσοι βρισκόμαστε εδώ γνωρίζουμε βέβαια ότι μια σταθερή και ευημερούσα Ευρώπη πρέπει να διαθέτει ισχυρούς δεσμούς, ικανούς να περιθωριοποιήσουν τις επιπτώσεις των εξτρεμιστικών ιδεολογιών. Και κατά συνέπεια οι συνεχιζόμενες, συντονισμένες προσπάθειες που καταβάλλουμε για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και των σοβαρών συνεπειών της θα πρέπει να συνδυάζονται με την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης και της λογοδοσίας των ευρωπαϊκών θεσμών.
Ήταν λοιπόν κατά την άποψή μας σημαντικό να ασκήσουμε την Προεδρία έχοντας ως στόχο να επιτύχουμε αποτελέσματα σε ζητήματα που απαιτούσαν την άμεση προσοχή μας: ζητήματα άμεσου ενδιαφέροντος για τους ευρωπαϊκούς λαούς και για την Ένωση στο σύνολό της, δεδομένου και ότι η Προεδρία μας έπρεπε να επιτελέσει το έργο της εντός μιας νομοθετικής περιόδου μικρότερης διάρκειας.
Κατά τη διάρκεια των τεσσεράμισι μηνών της Ελληνικής Προεδρίας, σημαντικά νομοθετικά ζητήματα έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, έχουν συμφωνηθεί και έχουν συναφθεί οι σχετικές συμφωνίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Και σε αυτούς τους τελευταίους δύο μήνες της Ελληνικής Προεδρίας, οι προσπάθειές μας είναι επικεντρωμένες στην προώθηση της συζήτησης, της κατάρτισης και της υιοθέτησης κρίσιμων κειμένων όπως η Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας και οι Στρατηγικές Κατευθυντήριες Γραμμές σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη του τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (μετά-Στοκχόλμη εποχή) – που αποτελούν και δύο τομείς προτεραιότητας της Ελληνικής Προεδρίας.
Ο βασικός μας στόχος, μέχρι τώρα, ήταν η προώθηση του νομοθετικού έργου της Ένωσης με ισορροπημένο τρόπο, σε όλες τις συνθέσεις του Συμβουλίου.
Βέβαια, με ιδιαίτερη έμφαση στις δεδηλωμένες προτεραιότητες της Προεδρίας μας:
(A) Όσον αφορά την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή, προσπαθήσαμε:
• Να ολοκληρώσουμε τη νομοθεσία για το -προσανατολισμένο στην ανάπτυξη- Πολυετές Χρηματοοικονομικό Πλαίσιο.
• Να προωθήσουμε την ολοκλήρωση των Πράξεων Ι και ΙΙ για την Ενιαία Αγορά.
• Να υποστηρίξουμε την αύξηση κεφαλαίου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων και να αναζητήσουμε εναλλακτικές χρηματοδοτικές δυνατότητες για να αυξήσουμε την δανειοληπτική ικανότητα των ΜΜΕ που είναι οι βασικοί φορείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας στην ευρωπαϊκή οικονομία.
• Να αρχίσουμε τη συζήτηση σχετικά με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας.
• Να εφαρμόσουμε την Πρωτοβουλία για τη Νεολαία, προκειμένου να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας για το πιο ευάλωτο κομμάτι του πληθυσμού μας.
(B) Σχετικά με την εμβάθυνση της Ένωσης και ειδικότερα της ΟΝΕ, επικεντρωθήκαμε σε πολιτικές που στόχευαν στη βελτίωση των ελλείψεων της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης.
Όσον αφορά στην Τραπεζική Ένωση, η συμφωνία που επετεύχθη, τον Μάρτιο, μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (ΕΜΕ) αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο για την εξέλιξη της Ευρωζώνης.
Ταυτόχρονα, προωθούμε ζητήματα σχετικά με τη φορολογική απάτη και την φοροδιαφυγή, καθώς και σχετικά με τον Φόρο επί των χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών.
Γ) Όσον αφορά τη Μετανάστευση, τη διαχείριση των συνόρων και την κινητικότητα των πολιτών της Ένωσης, στο πλαίσιο της βελτίωσης της ευρωπαϊκής ασφάλειας, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, στόχος μας είναι να υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η διατύπωση των Στρατηγικών Κατευθυντήριων Γραμμών αναφορικά με τη μελλοντική εξέλιξη του τομέα της Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (μετά Στοκχόλμη εποχή). Ταυτοχρόνως, παρακολουθούμε την πρόοδο που έχει επιτελεστεί από την Ειδική Ομάδα για τη Μεσόγειο.
Τέλος, σχετικά με την οριζόντια θεματική των Θαλάσσιων Πολιτικών της ΕΕ, η κύρια ιδέα ήταν να επαναπροσδιορίσουμε και να ανανεώσουμε τη Θαλάσσια Ευρωπαϊκή Πολιτική σε όλες τις πτυχές της –ασφάλεια, ανάπτυξη, ενέργεια– με στόχο να υιοθετήσουμε ένα κείμενο σχετικά με τη Θαλάσσια Στρατηγική κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιου του Ιουνίου 2014.
Η Προεδρία εργάζεται επί της υφιστάμενης Ευρωπαϊκής Θαλάσσιας Στρατηγικής. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι τα στρατηγικά συμφέροντα και οι αρμοδιότητες της ΕΕ και των κρατών-μελών στο θαλάσσιο χώρο θα αντικατοπτρίζονται στο κείμενο.
Κυρίες και κύριοι,
Στις Ευρωπαϊκές Εκλογές της Κυριακής, οι πολίτες της ΕΕ θα εκφράσουν τις απόψεις και τις ανησυχίες τους σχετικά με μια Ευρώπη με ολοένα στενότερη πολιτική συνεργασία, αυξημένη εκπροσώπηση, διαφάνεια και λογοδοσία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς και με αποτελεσματικές πολιτικές στην υπηρεσία των συμφερόντων των πολιτών.
Επίσης, αυτές οι εκλογές αποτελούν μια πρόκληση άρρηκτα συνδεδεμένη με την πρόσφατη οικονομική κρίση, καθώς το διακύβευμα είναι πρωταρχικά η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και η υιοθέτηση μιας νέας ευρωπαϊκής αφήγησης που θα επαναπροσδιορίζει τις κεντρικές αξίες της Ένωσης, τις αξίες της δημοκρατίας, του κοινωνικού κράτους, της αλληλεγγύης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας.
Κυρίες και κύριοι,
Όπως όλοι γνωρίζετε, η Προεδρία μας συνέπεσε, επίσης, με την κρίση στην Ουκρανία και, ως εκ τούτου, με την κρίση στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ του Ευρωατλαντικού χώρου και της Ρωσίας.
Αυτό το ζήτημα – και δεν ξεχνούμε τη Συρία – μονοπώλησε τις συζητήσεις κατά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, καθώς δοκιμάζει τα γεωπολιτικά θεμέλια της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας.
Ωστόσο, η Ελληνική Προεδρία διατήρησε υψηλό το ενδιαφέρον της για τη Νότια Γειτονία και τα Δυτικά Βαλκάνια. Η Υπουργική Σύνοδος Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων, που έλαβε χώρα στις 8 Μαΐου στη Θεσσαλονίκη, αποτέλεσε μια πολύ αποτελεσματική αναβίωση της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης της προηγούμενης Ελληνικής Προεδρίας το 2003.
Και σε λίγες ημέρες από σήμερα, στις 10 Ιουνίου, θα φιλοξενήσουμε εδώ στην Αθήνα την Υπουργική Σύνοδο Ε.Ε. - Αραβικού Συνδέσμου, δίνοντας ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στη σημασία που αποδίδουμε στις σχέσεις της ευρωπαϊκής οικογένειας με τη Νότια Γειτονία της.
Ως εκ τούτου, παρά τις προκλήσεις, είμαστε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε αδιάπτωτη την πορεία της Προεδρίας μας έως το τέλος του Ιουνίου, όταν οι Ιταλοί φίλοι μας, με τους οποίους συνεργαζόμαστε στενά, θα αναλάβουν την Προεδρία για το δεύτερο μισό του 2014 που καθίσταται έτσι ένα Έτος Μεσογειακό.
Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων για την προσπάθεια που κατέβαλε, προκειμένου να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους και θα ήθελα και προσωπικά να σας ευχαριστήσω για την πολύτιμη συνεισφορά σας στις κοινές μας προσπάθειες.
Ας ευχηθούμε ότι η πορεία μέχρι τη λήξη της Ελληνικής Προεδρίας θα αποδειχθεί τόσο ομαλή όσο και εποικοδομητική!
Σας ευχαριστώ!
22 Μαΐου, 2014