Αποτελεί για μένα ιδιαίτερη ικανοποίηση αλλά και τιμή να προσφωνήσω σήμερα το 30ο ετήσιο Συνέδριο της Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων κατά την έναρξη των εργασιών του.
Θα ήθελα πρώτα να συγχαρώ την Εταιρεία για την επέτειο των 30 ετών από την ίδρυση της αλλά κυρίως για τη σημαντική της δράση και την προσφορά της στους τομείς του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Σχέσεων.
Το έργο και το κύρος της Εταιρείας είναι βέβαια γνωστά όχι μόνον στο ακροατήριο αυτό αλλά και στην ευρύτερη επιστημονική και διεθνή κοινότητα.
Το Υπουργείο Εξωτερικών στηρίζει με κάθε μέσο την Εταιρεία και θα συνεχίσει να το κάνει και στο μέλλον αναγνωρίζοντας την πολύτιμη συνεισφορά της στο θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και στο δημόσιο λόγο για τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. Οι συγκροτημένες και καλά τεκμηριωμένες απόψεις των μελών της Εταιρείας συμβάλλουν στη δημιουργία κλίματος νηφάλιου και υγιούς διαλόγου. Άλλωστε πολλά άξια εν ενεργεία και πρώην στελέχη του Υπουργείου είναι μέλη ή συμμετέχουν στις δραστηριότητες της.
Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση για το σημερινό Συνέδριο η φετινή επέτειος της Εταιρείας συμπίπτει με τα 30 χρόνια της υπογραφής της Σύμβασης του Δικαίου Θαλάσσης το 1982, η οποία και αποτελεί το κύριο αντικείμενο της συζήτησης που θα διεξαχθεί σήμερα και τις επόμενες μέρες στο πλαίσιο του Συνεδρίου. Οι εξελίξεις στα θέματα Δικαίου της Θαλάσσης αφορούν όπως είναι γνωστό άμεσα την Ελλάδα, προσφάτως μάλιστα απασχολούν και την πολιτική επικαιρότητα. Γι αυτό αναμένουμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τις παρεμβάσεις των ομιλητών και τα συμπεράσματα των συζητήσεων.
Σημαντικό είναι επίσης και το δεύτερο θέμα του Συνεδρίου που αφορά τις δικαστικές ασυλίες κράτους/διεθνούς οργανισμού υπό το φως της πρόσφατης διεθνούς νομολογίας. Θα το παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή.
Επανερχόμενος στο Δίκαιο της Θαλάσσης που θα απασχολήσει ένα μεγάλο μέρος των εργασιών σας θα ήθελα να υπογραμμίσω την αυξανόμενη σημασία της θάλασσας στις διεθνείς σχέσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη υιοθετήσει μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως θαλάσσιες μεταφορές, ανταγωνιστικότητα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, απασχόληση, επιστημονική έρευνα, αλιεία, προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και προβλέπει μεταξύ άλλων, καθιέρωση Ευρωπαϊκού Χώρου Θαλασσίων Μεταφορών χωρίς εμπόδια, χάραξη ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη θαλάσσια έρευνα, οδικό χάρτη για τη χωροταξία των παρακτίων και νησιωτικών περιοχών των κρατών-μελών, εξάλειψη της πειρατικής αλιείας και των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών, στρατηγική για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις παράκτιες περιοχές.
Τον Δεκέμβριο 2011 υιοθετήθηκε ο Κανονισμός (ΕΚ) 1255/2011 σχετικά με τη θέσπιση χρηματοδοτικού προγράμματος στήριξης της θαλάσσιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη χρονική περίοδο 2011-2013, ενώ στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών προοπτικών (2014-2020) έχει προβλεφθεί η χρηματοδότηση της ΟΘΠ στην πρόταση Κανονισμού για δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (European Maritime and Fisheries Fund), η οποία είναι ακόμη υπό διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο.
Η Κυπριακή Προεδρία ανέδειξε σε προτεραιότητά της την ενεργοποίηση/επανεκκίνηση (re-energizing) της ΟΘΠ και διοργάνωσε Άτυπη Σύνοδο των Υπουργών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδιων για θέματα Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής (7-8/10/2012), κατά την οποία υιοθετήθηκε η «Διακήρυξη της Λεμεσού» (‘Limassol Declaration’). Ειδικότερα, η Διακήρυξη της Λεμεσού δίδει, κατά κύριο λόγο, έμφαση: α) στην προώθηση της καινοτομίας, της αειφόρου ανάπτυξης και της απασχόλησης στους ωκεανούς και στις θάλασσες της Ευρώπης, β) στην εφαρμογή του προγράμματος “Horizon 2020”, γ) στο ναυτιλιακό τομέα με ειδικότερους στόχους τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του, την ενίσχυση της καινοτομίας στην ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία και στον θαλάσσιο εξοπλισμό, τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης και την ενίσχυση του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού.
Πριν κλείσω τον χαιρετισμό μου ευχόμενος καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας θα ήθελα να σας διαβάσω ένα τηλεγράφημα που έλαβα πριν πέντε ημέρες από την Πρεσβεία μας στο Όσλο και δείχνει τις ιστορικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον τομέα αυτό:
«Σας γνωρίζουμε ότι το ελληνικό δεξαμενόπλοιο … της εταιρείας … μισθωμένο από την ρωσική GAZPROM υπήρξε το πρώτο πλοίο του είδους του που διέπλευσε το Βορειοανατολικό Πέρασμα (Northeastern Passage) της Αρκτικής μεταφέροντας 150.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου αερίου (LNG) από την Melkoya της Νορβηγίας στην Yokohama Ιαπωνίας.
Το ταξίδι που κατέστη δυνατόν λόγω της τήξεως των πάγων στην Αρκτική διήρκησε 14 μέρες λιγότερες από την κλασσική διαδρομή μέσω διώρυγας του Σουέζ, αν και σε μερικά σημεία του ταξιδιού χρειάστηκε η συνδρομή ρωσικών παγοθραυστικών.»
20 Δεκεμβρίου, 2012