Κύριε Υφυπουργέ,
Κύριοι Γενικοί Γραμματείς,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι πολύ μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ ανάμεσά σας για την παρουσίαση του 2ου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας για το 2022.
Το 2021 ήταν μία πολύ σημαντική χρονιά για το Υπουργείο Εξωτερικών. Με την εφαρμογή του νέου Οργανισμού του Υπουργείου υλοποιήθηκε σε νομοθετικό επίπεδο μία ευρεία μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Και θέλω να σας είμαι ειλικρινής, η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται. Πιστεύω ότι είναι, μάλιστα, σε αρχική φάση.
Η δομή του Υπουργείου εκσυγχρονίσθηκε. Σε επίπεδο νομοθεσίας, δηλαδή, ενσωματώθηκε το πλήρες φάσμα
• της Οικονομικής και της Δημόσιας Διπλωματίας,
• της Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας, καθώς και
• τα ζητήματα του Απόδημου Ελληνισμού.
Το διπλωματικό έργο, δηλαδή, είναι νομοθετικά ενοποιημένο και οι συνάδελφοι κ. Κατσανιώτης και κ. Φραγκογιάννης διοικούν δυο πτέρυγες αυτής της μεγάλης προσπάθειας.
Έτσι, συνδυάζεται η διπλωματία με την κλασσική της μορφή, η οποία ασκείται από τον Υπουργό και από τον Αναπληρωτή Υπουργό, κ. Βαρβιτσιώτη, με ένα σύγχρονο, δυναμικό και πολυδιάστατο έργο που έχει να κάνει με την οικονομική διπλωματία, με τη δημόσια διπλωματία και με τον απόδημο Ελληνισμό.
Αυτό που επιχειρήθηκε είναι να προσαρμοστούμε στα διαρκώς μεταβαλλόμενα διεθνή δεδομένα και στις διαρκώς αναδυόμενες προκλήσεις.
Γιατί, νομίζω ότι αυτό που έχει φανεί τον 21ο αιώνα είναι ότι οι κρίσεις δημιουργούν και παράθυρα ευκαιρίας. Και αν υπάρχουν τα αντανακλαστικά, αυτά μπορεί να αποφέρουν θετικά αποτελέσματα.
Έτσι, ο απολογισμός θα έλεγα είναι ενθαρρυντικός.
Μέσα από διαρκείς επαφές με ομολόγους μου και μια κινητικότητα, διευρύναμε τον κύκλο των διμερών σχέσεων μας. Καλλιεργούμε στενότερους δεσμούς με κράτη που δεν ήταν παραδοσιακοί μας εταίροι, παραδοσιακοί μας συνομιλητές. Ενδεικτικά, θα ήθελα να σας αναφέρω τις επισκέψεις μου σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, όπως η Νιγηρία, η Αγκόλα, η Σενεγάλη, η Γκάνα, η Ρουάντα, η Γκαμπόν, το Πράσινο Ακρωτήρι. Επίσης, η νέα μας Πρεσβεία στη Σενεγάλη, στη Γαλλόφωνη Αφρική σε συνδυασμό με τη συμμετοχή μας στη Γαλλοφωνία. Η επαναλειτουργία της Πρεσβείας μας στην Τρίπολη, το Γενικό μας Προξενείο στη Βεγγάζη.
Επίσης, η καταλυτική για τις σχέσεις μας με την υποσαχάρια Αφρική, διπλωματία των εμβολίων. Έχουμε αποστείλει στην αφρικανική ήπειρο εκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά της COVID-19 είτε διμερώς, είτε μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού COVAX. Ο αριθμός προσεγγίζει τα 5 εκατ.
Ακόμη, επικεντρωθήκαμε στις χώρες της Ασίας και του Κόλπου, δηλαδή πέραν του ορίζοντα της παραδοσιακής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Θυμίζω τις επισκέψεις στην Ινδία και στην Ιαπωνία μόλις τους προηγούμενους μήνες.
Και τη συμμετοχή μας σε Διεθνείς και Περιφερειακούς Οργανισμούς και πολυμερή σχήματα συνεργασίας, με κορυφαίο το 3+1 Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος και ΗΠΑ, το οποίο φιλοδοξούμε να γίνει 4. Αυτή η απλή άθροιση ότι το 3+1 κάνει 4 είναι ένα τεράστιο πολιτικό βήμα για την Ελλάδα και πιστεύω ότι θα επιτευχθεί.
Αλλά θα μου επιτρέψετε να σας πω τις τρεις εκστρατείες που για πρώτη φορά στην ιστορία της διεξάγει ταυτοχρόνως η πατρίδα μας: Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, Προεδρία της Γενικής Συνέλευσης (2035), συμμετοχή στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (2027-28). Τα δύο από τα τρία η Ελλάδα δεν τα έχει κατακτήσει ποτέ. Το ένα μόνο μια φορά.
Γενικά, κάνουμε μια τεράστια προσπάθεια να εκμεταλλευτούμε τη γεωστρατηγική θέση μας που συνιστά και μια πρόκληση.
Και να διεκδικήσουμε, με ρεαλισμό πάντα και με αίσθηση του μεγέθους μας, την αναβάθμιση του αποτυπώματός μας στην ευρύτερη περιοχή.
Και νομίζω ότι ακριβώς αυτό μπορεί να αναδειχθεί και από τις δράσεις της Οικονομικής Διπλωματίας. Δίνουμε έμφαση στην προώθηση των θεμάτων της ενέργειας, αλλά και της διασυνδεσιμότητας και των logistics. Γιατί η Ελλάδα, νομίζω έχει καταστεί προφανές σε όλους, ότι μπορεί να γίνει ένα σημαντικό περιφερειακό κέντρο.
Είναι πλέον κατανοητό, ότι η ελληνική οικονομική διπλωματία πρέπει να σχεδιάζεται με μακρόπνοο ορίζοντα και σαφή στόχευση. Έχει τρεις άξονες:
1) την προβολή και προώθηση των ελληνικών προϊόντων, ώστε να γίνουν ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές. Μια αγορά δεν μπορεί να ζήσει αν δεν εξάγει.
2) την έμπρακτη στήριξη του ανθρώπινου στοιχείου, δηλαδή των Ελλήνων εξαγωγέων
3) την ανάδειξη της χώρας μας ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού.
Όταν ήμουν στο Υπουργείο Ανάπτυξης, με τους αριθμούς που είχα τότε στη διάθεσή μου, η Ελλάδα είχε υποστεί αποεπένδυση άνω των 100 δις. Αυτά τα κεφάλαια πρέπει να επανα-επενδυθούν και, μάλιστα, να αυξηθούν, αν η χώρα μας θέλει να μπει σε σημαντικούς οικονομικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Και θα μου επιτρέψετε να σας πω απλώς δυο αριθμούς που με στοιχειώνουν. Η Ελλάδα είναι μια οικονομία περίπου 200 δις δολαρίων. Για να καταστεί πραγματικά αυτό που όλοι θέλουμε, θα πρέπει να υπερβούμε σε ορατό χρονικό ορίζοντα τα 300 δις και να προσεγγίσουμε τα 400 δις την επόμενη 15ετία. Τότε περίπου θα βρισκόμαστε αναλογικά στο μέγεθος μιας χώρας όπως η Ολλανδία. Μη θεωρούμε, δηλαδή, ότι πρόκειται για μια κάποια μεγάλη ιδέα. Πρόκειται για μια προσπάθεια να έρθουμε στα ευρωπαϊκά μέτρα που μας αξίζουν και δικαιούμαστε.
Η δομή μας είναι:
-Το δίκτυο Πρεσβειών και Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων ανά τον κόσμο,
-το Enterprise Greece,
-η Ελληνική Εταιρεία Εξαγωγικών Πιστώσεων (πρώην ΟΑΕΠ). Μέσα από αυτή παρέχεται πληροφόρηση και ασφάλεια στους Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Και αυτές οι δράσεις αποτυπώνονται με σαφήνεια στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας, που αποτελεί τον οδικό χάρτη της οικονομικής μας διπλωματίας.
Κυρίες και κύριοι,
Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγνωρίζει τις μοναδικές δυνατότητες που η ελληνική διπλωματία έχει και επενδύει πάρα πολλά σε αυτή.
Το Υπουργείο Εξωτερικών οφείλει να καταστεί ένας δυναμικός οργανισμός που
ανανεώνεται, που προσλαμβάνει τις προκλήσεις, που επαναδιαμορφώνει τις συνθήκες μέσα από το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Ένα περιβάλλον που η επαγρύπνηση και η εκμετάλλευση των ευκαιριών είναι η απαραίτητη συνθήκη της εθνικής μας επιβίωσης.
Σας ευχαριστώ θερμά.
26 Μαΐου, 2022