M. LAJČAK: Καλημέρα σας. Χαίρομαι πολύ που έχω την ευκαιρία μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες, να συναντηθώ για τρίτη φορά με τον Έλληνα ομόλογό μου και φίλο μου, τον Υπουργό κ. Κοτζιά. Όπως γνωρίζετε, η πρώτη μου επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, και χαίρομαι ιδιαίτερα που ο κ. Υπουργός αποδέχθηκε την πρόσκληση μου να επισκεφθεί τη Σλοβακία. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει την εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο χωρών μας και τον υψηλό βαθμό αμοιβαίας κατανόησης. Η Ελλάδα είναι για τη Σλοβακία σημαντικός εταίρος. Είναι σύμμαχός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Μοιραζόμαστε κοινές απόψεις για πολλά θέματα. Μας ενώνει η δυνατή υποστήριξή μας για το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Η κρατική υπόσταση και των δυο χωρών μας βασίζεται στην ισχυρή αντιφασιστική παράδοση. Οι σχέσεις μας αναπτύσσονται παραδοσιακά σε φιλική, διαφανή και εποικοδομητική ατμόσφαιρα. Η Ελλάδα είναι ένας πολύ σημαντικός τουριστικός προορισμός για τους Σλοβάκους πολίτες. Επίσης, η Σλοβακία είναι ένας πολύ καλός προορισμός για Έλληνες φοιτητές που έρχονται στα σλοβακικά πανεπιστήμια για να σπουδάσουν. Σίγουρα υπάρχουν μεταξύ μας διαφορές για μερικά θέματα, αλλά έχουμε συμφωνήσει με τον Έλληνα ομόλογό μου να εντατικοποιήσουμε τις μεταξύ μας επαφές και άλλες μορφές επικοινωνίας ώστε να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας.
Όσον αφορά τη σλοβακική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι προφανές ότι πολλές από τις προτεραιότητές μας είναι και προτεραιότητες ελληνικού ενδιαφέροντος. Η μεταναστευτική κρίση αποτελεί κρίση όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο της Ελλάδας ή της Ιταλίας. Πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα στη διαχείριση αυτών των μεταναστευτικών ροών. Η παρούσα εξέλιξη της κατάστασης με το μεταναστευτικό μας δημιουργεί κάποιες ελπίδες να βλέπουμε τουλάχιστον με αισιοδοξία το μέλλον.
Όσον αφορά τη διαδικασία αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων εμείς είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την όσο δυνατό γρηγορότερη ολοκλήρωσή της ώστε να αποδεσμευθούν οι επόμενες δόσεις προς την Ελλάδα. Επιθυμούμε να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας προς τους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι πρέπει να υποστούν παρόμοιες και επίπονες μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχουμε υποστεί και εμείς στο παρελθόν.
Μιλήσαμε για ευρύτερα θέματα, τα Δυτικά Βαλκάνια. Στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, τόσο η Σλοβακία όσο και η Ελλάδα έχουν τα συμφέροντά τους και επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την περιοχή. Το θέμα των Δυτικών Βαλκανίων θα αποτελέσει ένα από τα θέματα κατά την περίοδο της προεδρίας μας. Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να αναπτύξουμε τις περαιτέρω διμερείς επαφές και σε όλα τα άλλα επίπεδα, ακόμα και στο ανώτατο επίπεδο. Επί τη ευκαιρία της σλοβακικής προεδρίας είναι φυσικό ότι θα έρχονται πολλές αντιπροσωπείες και υψηλά πρόσωπα και από την ελληνική πλευρά στη Σλοβακία και υπάρχει έτσι το έδαφος και η ευκαιρία να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας.
Κύριε Κοτζιά, ευχαριστώ πολύ για την παραγωγική συζήτηση και συνάντηση που είχαμε.
Παρακαλώ, κύριε Κοτζιά, έχετε το λόγο.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση της Σλοβακικής Δημοκρατίας και ιδιαίτερα το φίλο μου, τον Μίροσλαβ. Ήταν χαρά μου να τον συναντήσω ξανά, γιατί είναι ένας Υπουργός Εξωτερικών που σεβόμαστε στην Ευρώπη και εκτιμούμε. Χαίρομαι που θα βρεθώ ξανά σε τρεις μήνες στην Μπρατισλάβα, για το Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών, στις 2 και 3 Σεπτέμβρη. Και απηύθηνα πρόσκληση στον κ. Υπουργό Εξωτερικών της Σλοβακίας να έρθει στη Διεθνή Διάσκεψη Ασφάλειας για τη Μεσόγειο που κάνουμε στη Ρόδο, 8 και 9 του Σεπτέμβρη.
Είχα τη χαρά να συναντηθώ και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, καθώς και με τον Αντιπρόεδρο, κ. Pellegrini. Το κύριο βάρος βέβαια των συζητήσεών μας ήταν με τον Υπουργό Εξωτερικών.
Συμφωνήσαμε να συναντιόμαστε τουλάχιστον μία φορά κάθε χρόνο, να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε όλους τους τομείς, από τον τουρισμό και τις επενδύσεις μέχρι τη συνεργασία επιχειρήσεων σε τομείς νέων τεχνολογιών. Είμαστε και οι δύο Υπουργοί που ενδιαφερόμαστε πολύ και για τον πολιτισμό.
Οι δύο χώρες μας συνδέονται με αιώνες κοινής ιστορίας και έχουμε συνδεθεί με τη γέννηση του Χριστιανισμού στην περιοχή, και με την αλφάβητο, στην πρώτη φάση της σλοβακικής ιστορίας. Στη σύγχρονη ιστορία, έχουμε συνδεθεί με τη κοινή μας αγωνία και ικανοποίηση της αγωνίας της ένταξης της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έγινε στη διάρκεια της Προεδρίας μας και είναι από τα πράγματα που φαίνεται και αποδεικνύεται από την ιστορία ότι το κάναμε καλά.
Θα ήθελα και από αυτή τη θέση να ευχαριστήσω τη Σλοβακική ηγεσία και το λαό, για τη συμπαράσταση και αλληλεγγύη που μας έχουν δείξει αυτήν την περίοδο της οικονομικής μας κρίσης και της κρίσης του προσφυγικού και, παρά τις επί μέρους διαφορές που μπορεί να εκδηλώθηκαν στο ένα ή στο άλλο επί μέρους ζήτημα, οι συμπτώσεις που έχουμε σε συμφέροντα και αντιλήψεις είναι πολύ μεγαλύτερες. Συμφωνούμε για την ανάγκη ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, στηρίζουμε τη λύση του Κυπριακού προβλήματος από κοινού, και στις πολλές μας συναντήσεις έχουμε αναπτύξει δημιουργικά σκέψεις για την ενσωμάτωση των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως είπα στον κ. Υπουργό κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, η Ελληνική Δημοκρατία στηρίζει πλήρως την επιτυχία του προγράμματος της επερχόμενης Σλοβακικής Προεδρίας. Η επιτυχία της σλοβακικής προεδρίας θα είναι η επιτυχία ενός φίλου κράτους, αλλά και η ζωντανή απόδειξη ότι στην ΕΕ οι καλύτερες προεδρίες γίνονται από τα μικρά και μεσαία κράτη. Το λέω, γνωρίζοντας και το πρόγραμμα της προεδρίας και τους ανθρώπους της.
Μίροσλαβ, για άλλη μια φορά ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση, για τη φιλοξενία και για τις συζητήσεις που είχαμε.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε, κ. Υπουργέ. Παρακαλούμε μπορείτε να θέσετε ερωτήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από ό,τι ξέρω, μιλήσατε για το θέμα του τουρισμού στην Ελλάδα. Η Σλοβακία έχει μια πολύ σταθερή βάση τουρισμού στην Κροατία και προσφέρει βοήθεια στους τουρίστες της στη χώρα αυτή. Σκέφτεστε ως υπουργός να φτιάξετε κάτι ανάλογο στην Ελλάδα, δηλαδή παροχή υπηρεσιών στους Σλοβάκους τουρίστες στην Ελλάδα;
M. LAJČAK: Το θέμα αυτό δεν ήταν από τα βασικά των σημερινών συνομιλιών. Στην Ελλάδα έχουμε ένα αρκετά εκτεταμένο δίκτυο επίτιμων προξένων, που μπορούν να βοηθήσουν τους Σλοβάκους πολίτες εκεί, όταν χρειαστεί. Εάν χρειαστεί όμως να βοηθήσουμε με κάποια άλλη μορφή, παραδείγματος χάρη – όπως γίνεται στην Κροατία – με αποστολή αστυνομικών στην Ελλάδα, ίσως να το εξετάσουμε στο μέλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια ερώτηση για τον Έλληνα υπουργό. Ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά έχει μειωθεί το τελευταίο διάστημα. Κατά πόσο η ελληνική πλευρά φοβάται ότι, εάν η συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία δεν δουλέψει ή αθετηθεί, θα εγκλωβιστεί μεγάλος αριθμός μεταναστών στο έδαφός της, δεδομένου ότι τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας προς την πΓΔΜ είναι κλειστά;
-
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση. Είναι ένα πραγματικό, κεντρικό ερώτημα.
Πρέπει να πούμε ότι η μέχρι τώρα εφαρμογή της συμφωνίας είναι επιτυχημένη. Ο αριθμός αυτών που περνάνε από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά έχει μειωθεί από τις 3.000-4.000 στους 100. Υπάρχουν και μέρες που δεν υπάρχει κανένας που να περνά στα ελληνικά νησιά, καθώς και μέρες που ο αριθμός τους φτάνει στους 150-160. Άρα, φροντίδα όλων των πλευρών πρέπει να είναι να υλοποιηθεί και προοπτικά, μελλοντικά αυτή η συμφωνία.
Ελπίζω ότι δε θα υπάρξει παρέκκλιση από τη συμφωνία αυτή και ότι η Τουρκία θα υλοποιήσει όλες τις προϋποθέσεις. Σε αυτή την κατεύθυνση εργάζονται όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης, η ολλανδική προεδρία, η μελλοντική σλοβακική και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε περίπτωση – που δεν νομίζω και που απεύχομαι – που υπάρξουν διαφορετικές εξελίξεις, τα προσφυγικά ρεύματα δεν θα προορίζονται μόνο για την Ελλάδα. Συνηθίζω πάντα να λέω το ισχυρό παράδειγμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που είναι το τεχνολογικά πιο αναπτυγμένο κράτος του κόσμου, έφτιαξαν τείχος για να μην περνούν οι οικονομικοί μετανάστες από την Κεντρική και Λατινική Αμερική – και περάσανε 43.000.000, εκ των οποίων τα 14.000.000 εξακολουθούν να είναι παράνομοι. Το λέω αυτό για να υπογραμμίσω ότι το προσφυγικό πρόβλημα δεν είναι ελληνικό και, εάν τυχόν υπάρξει κάποια παρέκκλιση, δεν θα αφορά μόνο την Ελλάδα.
Να κάνω ακόμα δυο μικρές παρατηρήσεις, αν μου επιτρέπετε. Το πρώτο είναι ότι το προσφυγικό πρόβλημα έχει μια πηγή, κι αυτή είναι ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και το ότι δεν υπήρξε επαρκής χρηματοδότηση στους πρόσφυγες που ζούσαν στις γύρω από τη Συρία χώρες. Το δεύτερο είναι ότι αυτό που μας ενώνει με τη Σλοβακία είναι ότι ούτε εκείνη, ούτε εμείς είμαστε η αιτία αυτών των πολέμων. Απλώς τους πληρώνουμε εμείς. Ευχαριστώ πολύ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να ρωτήσω τον υπουργό κ. Lajčák εάν υποστηρίζει ένα μοντέλο ανάλογο της συμφωνίας που έχει υπογραφεί με την Τουρκία ανάμεσα στην ΕΕ και τις χώρες της Βόρειας Αφρικής.
M. LAJČAK: Ξέρετε ότι πρόσφατα στη Βαλέτα έγινε μια συνδιάσκεψη των χωρών της ΕΕ και των αφρικανικών κρατών και αναμένουμε να τεθούν σε εφαρμογή τα αποτελέσματα αυτής της διάσκεψης. Η μετανάστευση και η μεταναστευτική κρίση είναι ένα πολύπλοκο θέμα. Η συμφωνία που υπογράφηκε με την Τουρκία είχε κυρίως ως στόχο να αποστερήσει από προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές τη λεγόμενη «βαλκανική οδό», από την Τουρκία μέσω της Ελλάδας προς τα Βαλκάνια, αλλά, από ό,τι φαίνεται, υπάρχουν και άλλες, εναλλακτικές οδοί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να θέσω μια ερώτηση στον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών. Από ό,τι είπατε στην ομιλία σας, εκφράσατε τη σιγουριά και την επιθυμία σας να εκπληρωθεί η συμφωνία με την Τουρκία. Βλέπετε όμως ότι υπάρχει κάποιο ενδεχόμενο να μην εκπληρωθεί; Και ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτής της μη εκπλήρωσης εκ μέρους της Τουρκίας των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν τη συμφωνία; Θεωρείτε ότι η πολιτική κρίση στην Τουρκία και η πρόσφατη παραίτηση του Πρωθυπουργού είναι ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει στην αθέτηση της συμφωνίας;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κάθε συμφωνία είναι σαν το τανγκό. Χρειάζεται δύο. Εγώ πρέπει να σκεφτώ πώς θα χορέψω καλά με το ταίρι μου. Δεν πρέπει συνεχώς να σκέφτομαι τι θα συμβεί αν με πατήσει. Και δεν χρειάζεται να το λέω και δημόσια, αν το σκέφτομαι. Ευχαριστώ πολύ.
13 Μαΐου, 2016