Ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς και ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας
F. W. Steinmeier προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις προς τον τύπο, μετά τη λήξη της συνάντησης τους, προ ολίγου, στο Βερολίνο.
F. W. Steinmeier : Την Ελλάδα και τη Γερμανία τη συνδέουν πολλά. Η Ελλάδα είναι αναμφίβολα το λίκνο του δυτικού μας πολιτισμού: η γλώσσα του, η φιλοσοφία του, η κοσμοθεωρία του.
Όλα αυτά έχουν χαραχτεί βαθιά στην ιστορία και στον πολιτισμό της Ευρώπης. Δεν θα συζητήσουμε μόνο θεμελιώδη ζητήματα. Όλα όσα συμβαίνουν σήμερα θα είναι αντικείμενο των συζητήσεών μας που θα αρχίσει σε λίγο. Και φυσικά (θα συζητήσουμε) τα μεγάλα θέματα της εξωτερικής πολιτικής που μας απασχόλησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για την Ασφάλεια που έλαβε χώρα στο Μόναχο. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται η κατάσταση στην Ουκρανία ή η σχέση απέναντι στη Ρωσία, η κρίση στη Μ. Ανατολή, από τη Συρία, στο Ιράκ μέχρι τη διαδικασία της ειρήνευσης στη Μ. Ανατολή, όλα αυτά μας ανησυχούν ιδιαίτερα. Οι πρόσφυγες είναι επίσης ένα ζήτημα που προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Η Ελλάδα βέβαια βρίσκεται λόγω γεωγραφικής θέσης σε μια ιδιαίτερη κατάσταση όσον αφορά αυτές τις ανησυχητικές αντιπαραθέσεις καθώς γειτονεύει με αυτή την περιοχή.
Θα συζητήσουμε, επίσης, για δυνατότητες εξεύρεσης λύσης. Αλλά, Νίκο, θα συζητήσουμε, επίσης, για τα σημερινά ζητήματα και το περιεχόμενο των συνομιλιών ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αλλαγή πλεύσης που σημειώθηκε με τη νέα Κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα σε ζητήματα οικονομικά, κοινωνικά και ζητήματα οικονομίας προκαλούν συζητήσεις. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο και το ακούμε όπως κι εσείς το ακούτε στα βραδινά δελτία ειδήσεων. Κάποιες δηλώσεις προκάλεσαν ερωτήματα και αναμένουμε τις επόμενες ημέρες με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον τις προτάσεις της ελληνικής Kυβέρνησης για ανοιχτά θέματα, εάν θα υπάρξει ή όχι παράταση του υπάρχοντος προγράμματος, εάν υπάρχουν ιδέες και προτάσεις, ει δυνατόν, συγκεκριμένες, από την πλευρά της ελληνικής Kυβέρνησης.
Ισχύει αυτό που είπα κατά την πρώτη συνάντησή μας πριν δέκα μέρες: Η Ελλάδα ψήφισε. Το αποτέλεσμα είναι σαφές, η νέα Κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία. Όλα αυτά θα τα σεβαστούμε. Από την άλλη πλευρά, όμως, αναμένουμε πως και στην Ελλάδα είναι σεβαστό πως πρέπει να υπάρχει αξιοπιστία και τήρηση των συμφωνηθέντων. Εκείνο που έχει σημασία σήμερα δεν είναι να τονίσουμε με δραστικότερες λέξεις τις θέσεις μας. Σημασία έχει να βρούμε συζητώντας ποιες είναι οι ιδέες της άλλης πλευράς σε θέματα οικονομικής πολιτικής.
Ευχαριστώ που ήρθατε στο Βερολίνο.
Θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμη όσον αφορά τη σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία. Οι μέρες και οι ώρες που έρχονται θα είναι αποφασιστικής σημασίας. Σε συζητήσεις και τηλεδιασκέψεις που έλαβαν χώρα τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα σε αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων και Υπουργών Εξωτερικών της Ρωσίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ουκρανίας και στις διαπραγματεύσεις που άρχισαν χθες και θα συνεχιστούν απόψε το βράδυ και αύριο στο Μινσκ. Δεν θέλω να αξιολογήσω αυτές τις συνομιλίες που, νομίζω, είχαν νόημα. Υπάρχουν όμως ακόμη πολλά ανοιχτά θέματα, που θα πρέπει να λυθούν μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής στο Μινσκ.
Φυσικά υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από την γερμανική πλευρά σε όλη την Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως. Όλοι οι συμμετέχοντες οφείλουν να γνωρίζουν ότι αύριο θα έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία να κάνουμε ένα πρώτο σημαντικό βήμα για την αποκλιμάκωση της κρίσης και να οδηγηθούμε στην κατάπαυση του πυρός. Αλλά επαναλαμβάνω και τονίζω ότι ακόμη δεν έχει κερδηθεί τίποτα. Το γεγονός ότι λαμβάνει χώρα αυτή η σύνοδος δεν διασφαλίζει την επιτυχία της. Για αυτό λοιπόν εύχομαι και ελπίζω ότι η Μόσχα και το Κίεβο θα αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα την κατάσταση εν όψει της επαπειλούμενης στρατιωτικής σύρραξης και θα αδράξουν αυτή την ευκαιρία. Όταν έχει κανείς κατά νου τα μηνύματα των ειδησεογραφικών πρακτορείων, η κατάσταση συνεχίζει να είναι έκρυθμη, η στρατιωτική σύρραξη συνεχίζεται. Το λέω αυτό τονίζοντας και προσθέτοντας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που μια πράξη πολιτικού σαμποτάζ είχε ως στόχευση να εξανεμίσει κάθε ελπίδα για κατάπαυση του πυρός. Ελπίζω, λοιπόν , ότι κανείς από τους συμμετέχοντες δεν θα εξωθήσει την κατάσταση στα άκρα ώστε να τεθεί υπό αμφισβήτηση ο έλεγχος της βίας. Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να βρούμε μία πολιτική λύση. Οι πολιτικές λύσεις μπορούν να είναι το μόνο ζητούμενο αυτή τη στιγμή και να οδηγήσουν σε μία βιώσιμη αποκλιμάκωση και σε εκεχειρία. Αυτή είναι η μόνη ελπίδα, διότι η ειρήνη είναι η μόνη επιλογή για την περιοχή αυτή.
Σας ευχαριστώ.
N. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ και από την πλευρά μου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα για αυτή την τόσο ευγενική πρόσκληση. Επιστρέφω σε μία χώρα όπου σπούδασα και όπου η κόρη μου έζησε 14 χρόνια. Αυτό ακόμη δεν το έχουν ανακαλύψει οι δημοσιογράφοι, έχουν ανακαλύψει μόνο τη σύζυγό μου. Αλλά συμμερίζομαι τη διάθεσή τους για αποκαλύψεις.
Χαίρομαι που βρίσκομαι στο Βερολίνο και μου δίνεται η ευκαιρία να συζητήσω με τον κ. Υπουργό τις νέες πολιτικές προοπτικές της νέας ελληνικής Kυβέρνησης. Νομίζω ότι έχουμε πολλά κοινά σημεία με τη Γερμανία και υπάρχουν πολλά θέματα που θα πρέπει να δούμε. Γνωρίζετε ότι ο διάλογος, οι συζητήσεις είναι το όπλο της δημοκρατίας και με τις συνομιλίες μπορούμε να δώσουμε ώθηση στη φιλία μας κάνοντας και κάποιες ερωτήσεις και παρατηρήσεις που είναι δυνατόν να τεθούν.
Στην Αθήνα πιστεύουμε ότι η πολιτική που διεξήχθη τα τελευταία πέντε χρόνια οδήγησε μόνο σε αποτυχίες. Έχουμε μεγάλη κοινωνική κρίση, έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που δεν μπορούν να πληρώσουν το ρεύμα, που ζούνε στο κρύο, χιλιάδες ανθρώπους που αυτοκτονούν, ενάμιση εκατομμύριο ανέργους, 60% σχεδόν των νέων ανθρώπων είναι άνεργοι. Αυτό που ελπίζουμε είναι ότι σε συνεργασία με τους φίλους μας στη Γερμανία και στην ΕΕ θα καταφέρουμε να δώσουμε πάλι πίσω την ελπίδα στη χώρα μας, να αποκτήσουν και πάλι οι Έλληνες αυτοσεβασμό. Γιατί ό,τι και να λέει το εγχειρίδιο πολιτικής οικονομίας, χωρίς τους ανθρώπους δεν μπορεί να υπάρχει εξέλιξη και πρόοδος. Και θέλουμε να δώσουμε στους ανθρώπους αυτή την θετική εντύπωση ότι υπάρχει μέλλον.
Χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις. Η ελληνική κυβέρνηση έχει υπογράψει αυτό ακριβώς, ότι χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, υπέγραψε άλλες μεταρρυθμίσεις, όχι μεταρρυθμίσεις που βαίνουν εις βάρος της πλειονότητας του ελληνικού λαού και επιβλήθηκαν σε αυτή τη βάση, αλλά μεταρρυθμίσεις που θα καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή, την ολιγαρχία που έχει μάθει να αντλεί τον πλούτο της από τον εθνικό πλούτο. Χρειαζόμαστε λοιπόν μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα δώσουν τέλος σε αυτή την ανακατανομή.
Γιατί ουσιαστικά ακόμη και οι νόμοι του καπιταλισμού δεν ισχύουν στην Ελλάδα. Είμαστε η μόνη χώρα όπου μετά από έξι χρόνια βαθειάς κρίσης ούτε ένας ολιγάρχης δεν έχει χάσει την επιχείρησή του ή δεν έχει καταρρεύσει. Αυτό είναι πραγματικά πρωτοφανές στην ιστορία. Ελπίζουμε λοιπόν σε αυτό το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα να έχουμε την υποστήριξη της Ευρώπης. Γιατί είναι ένα κοινωνικά δίκαιο πρόγραμμα και ανταποκρίνεται στις ελπίδες και στις προσδοκίες του ελληνικού λαού.
Θα συζητήσουμε για το μέλλον της Ευρώπης. Είμαστε μια δύναμη υπέρ της Ευρώπης, φιλική προς την Ευρώπη. Η Ευρώπη, αν δούμε μόνο το όνομα, υπάρχει απλώς επειδή ένας τρελός Έλληνας θεός απήγαγε αυτό το όμορφο κορίτσι. Αυτή είναι ουσιαστικά η βάση της Ευρώπης: η κατανόηση, η αλληλεγγύη, η αγάπη. Αυτό εκφράζεται μέσω της ελληνικής μυθολογίας.
Όπως όμως και η γερμανική Κυβέρνηση, και εμείς ανησυχούμε βαθιά για την αποσταθεροποίηση στους κόλπους της Ευρώπης με την κρίση στην Ουκρανία, στη Συρία, στο Ιράκ, την αναβίωση της τρομοκρατίας των τζιχαντιστών. Ελπίζουμε ότι μαζί με τη Γερμανία θα μπορέσουμε να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση όλων αυτών των περιοχών που στην ουσία αποτελούν ένα τόξο από την ανατολική Ευρώπη στην εγγύς ανατολή και στη βόρειο Αφρική.
Υποστηρίζουμε λοιπόν από βάθος καρδίας την πρωτοβουλία της Γερμανίας για την τετραμερή συνάντηση και είμαστε της άποψης ότι στο Μινσκ θα πρέπει να συζητήσουμε για την εφαρμογή των αποφάσεων του Μινσκ. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Για εμάς αυτή η λύση προς την ειρήνη και στην σταθερότητα είναι η μόνη λύση. Και φυσικά χωρίς να υπάρξει ρήξη μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας.
Θα μιλήσουμε φυσικά και για το θέμα του ελληνικού χρέους. Διαβάζοντας τον γερμανικό τύπο έχω την αίσθηση ότι θα πρέπει να καταστήσω σαφές ότι αυτό που ζητάμε, αυτό που παρακαλούμε, διαλέξτε όποια λέξη θέλετε, είναι κατανόηση.
Αυτή την πολιτική που μας επιβλήθηκε δεν μπορούμε να την συνεχίσουμε, γιατί η κοινωνία μας είναι υπό κατάρρευση, η παραγωγική μας βάση σχεδόν έχει εξανεμιστεί και δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη. Και χωρίς οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να αποπληρωθούν τα χρέη. Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η Γερμανία που με τις συμφωνίες του 1952-53 έχει μακρά εμπειρία. Αυτό που θέλουμε να συζητήσουμε σήμερα είναι να εφαρμοστεί μια διαφορετική πολιτική που θα οδηγήσει σε ανάπτυξη και θα εμπνεύσει τον ελληνικό λαό να συμμετέχει στη διαδικασία αυτή, να μην παρακολουθεί με απάθεια πως καταρρέει η χώρα του.
Φυσικά θα μιλήσουμε και για το ζήτημα των επανορθώσεων. Είμαι αν θέλετε ο ταχυδρόμος από πλευράς ελληνικού Κοινοβουλίου. Ξέρω ότι το θέμα αυτό τυγχάνει μεγάλης προσοχής στον τύπο. Για εμάς είναι διαφορετική η ιεράρχηση των θεμάτων, αλλά παρόλα αυτά θα το αναφέρω.
Ευχαριστώ πολύ για τη δυνατότητα που μου δίνεται να επιστρέψω στη χώρα της γυναίκας και της κόρης μου.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μια ερώτηση προς τον Έλληνα ΥΠΕΞ: Ποιες θα είναι οι συγκεκριμένες απαιτήσεις που θα θέσετε στο Βερολίνο ως προς το θέμα των επανορθώσεων;
Κύριε Steinmeier, στην Ελλάδα διερωτάται κανείς γιατί η Ελλάδα στιγματίζεται ότι δεν πληρώνει τα χρέη της, ενώ στην ουσία η Γερμανία είναι αυτή που δεν αποπλήρωσε το κατοχικό δάνειο.
KOTΖΙΑΣ: Έρχομαι στο Βερολίνο με εκείνο το κομμάτι της ομιλίας του Πρωθυπουργού σχετικά με τις επανορθώσεις. Και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών βρίσκονται αναλυτικά όσα ειπώθηκαν στο ελληνικό Κοινοβούλιο και οι προγραμματικές δηλώσεις κατά την συζήτηση για την ψήφο εμπιστοσύνης προς την Κυβέρνηση.
Το θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε ότι η δημοτικότητά μας βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, είναι πάνω από 72-74%. Ο λόγος για τον οποίο είμαστε τόσο δημοφιλείς – και δεν ανησυχώ ότι και μακροπρόθεσμα θα εξακολουθήσουμε να είμαστε – δεν είναι μόνο οι πολιτικές μας απόψεις αλλά το γεγονός ότι θέλουμε να επαναφέρουμε την ελπίδα στη χώρα μας.
STEINMEIER: Οι Ευρωπαίοι έχουν πολλά ερωτήματα για τα γεγονότα και τα φριχτά εγκλήματα που έγιναν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκ. Πολέμου. Μία από τις σημαντικότερες απαντήσεις που έδωσαν σ΄αυτά τα ερωτήματα, που έδωσε η Ευρώπη, ήταν η ενοποίηση της Ευρώπης. Εμείς οι Γερμανοί γνωρίζουμε για την πολιτική και ηθική ευθύνη που μας αναλογεί για τα τρομερά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα τα χρόνια 1941-1944. Πιστεύω πως στην Ελλάδα θυμάται κανείς καλά τα λόγια του Γερμανού Προέδρου Δημοκρατίας, που εκφράσθηκε με τα αρμόζοντα λόγια. Αλλά δεν πρόκειται απλώς για λόγια. Από την προετοιμασία της επίσκεψης και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης γεννήθηκαν ιδέες που εφαρμόζονται ήδη, όπως η ιδέα του ελληνο-γερμανικού Κέντρου Νεότητας και του ελληνογερμανικού Ταμείου του Μέλλοντος. Όσον αφορά τα ερωτήματα για το παρελθόν, που μας αγγίζουν πάντα και τα οποία μάλλον δεν έχουν τύχει ακόμα της σωστής ιστορικής επεξεργασίας, δεν έχουν δεχθεί μια τέτοια επεξεργασία, δεν τίθεται θέμα. Ωστόσο από νομικής απόψης, κατά τη γνώμη μας, δεν αλλάζει τίποτα. Παραμένουμε σταθερά στην άποψή μας πως όλα τα ερωτήματα σχετικά με τις επανορθώσεις και το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο έχουν ρυθμιστεί οριστικά από νομικής πλευράς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Υποστηρίζετε την άποψη του συναδέλφου σας κ. Καμμένου, που σήμερα το πρωί είπε πως εάν η Γερμανία συνεχίσει να αρνείται να δείξει κατανόηση για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, πως υπάρχει ένα σχέδιο Β για την ανεύρεση άλλων υποστηρικτών, δηλαδή πιστωτών και εάν αυτό ισχύει κάνετε ήδη διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες και ποιά είναι η χώρα που προτιμάτε;
ΚΟΤΖΙΑΣ: Η προτίμησή μου είναι η Ευρώπη. Και ελπίζω πως η Ευρώπη κατανοεί πως αυτή είναι η προτίμησή μας. Αυτό που έχω ήδη πει θα το επαναλάβω άλλη μια φορά: Το ζήτημα δεν είναι εάν θα πληρώσουμε ή όχι τα χρέη μας, όπως συζητήθηκε, αλλά εάν θα εφαρμόσουμε μια άλλη πολιτική που είναι κοινωνικά δικαιότερη και βοηθά την ανάπτυξη. Ο κ. Καμμένος εξέφρασε δυνατά τις σκέψεις του. Είμαι της άποψης πως θα πρέπει να διαπραγματευθούμε και να συζητήσουμε με την ΕΕ και τη Γερμανία. Φυσικά θα ακούσουμε όλες τις πλευρές που θα μάς δείξουν την αλληλεγγύη τους και για να μην υπάρχει καμιά παρεξήγηση, και εκείνες τις πλευρές που πιστεύουν πως πρέπει να υπάρξει μια διαφορετική, ευρωπαϊκή λύση, μια άλλη λύση και όχι μία σαν αυτή που είχαμε (μέχρι σήμερα). Το κυριότερο για μένα, ως Υπουργός Εξωτερικών, είναι πως οι συνάδελφοί μου και οι εταίροι μας μάς βλέπουν σαν εταίρους με ίσα δικαιώματα. Τα τελευταία πέντε χρόνια είχαμε μόνο αποτυχίες. Αυτός που είναι φτωχός δεν σημαίνει πως δεν έχει δικαιώματα. Και οι φτωχοί έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν και να συναποφασίζουν.
10 Φεβρουαρίου, 2015