Δήλωση Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με το πέρας της συνάντησής του με τον Ομοσπονδιακό Υπουργό Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων της Αυστρίας, A. Schallenberg (Αθήνα, 03.03.2020)

Είχα τη χαρά να υποδεχθώ σήμερα τον Υπουργό Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων της Αυστρίας, κ. Alexander Schallenberg.

Στις συνομιλίες μας δέσποσε το ζήτημα της κρίσης που εξελίσσεται στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ελλάδος και της Ευρώπης, η οποία κρίση έχει προκληθεί με απόφαση της τουρκικής ηγεσίας.

Η Ελλάδα σήμερα υπερασπίζεται τα σύνορα της Ευρώπης.

Προφανώς, όχι από τις χιλιάδες δυστυχισμένων ανθρώπων που έχουν πέσει θύματα μίας οργανωμένης και απόλυτα καταδικαστέας χειραγώγησης, αλλά από την πρωτοφανή σε κυνισμό απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να χρησιμοποιήσει τους ανθρώπους αυτούς ως πιόνια για την άσκηση διπλωματικών πιέσεων προς την Ευρώπη. Πιέσεων που περιλαμβάνουν τη χρήση ανήλικων παιδιών ως αιχμή του δόρατος.

Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του Τούρκου ομόλογού μου ότι η Τουρκία τηρεί τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από την Κοινή Δήλωση του 2016, η Άγκυρα την παραβιάζει ανερυθρίαστα, όχι μόνο διατυμπανίζοντας ότι τα σύνορα της είναι ανοικτά, αλλά και διευκολύνοντας χιλιάδες ανυποψίαστους ανθρώπους να μεταβούν στα χερσαία σύνορα ή τη θαλάσσια οριογραμμή μας.

Συνεπώς, αυτό το μείγμα της επιθετικής εργαλειοποίησης του δράματος αυτών των ανθρώπων έχει συγκεκριμένο σκηνοθέτη.

Πρόκειται για ασύμμετρη απειλή για την Ευρώπη, μια απειλή που έχει οργανωθεί και ενισχυθεί λόγω και έργω από την τουρκική πλευρά, με συγκεκριμένες μεθοδεύσεις όπως η κατασκευή και η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η παρότρυνση των τουρκικών αρχών προς τους μετανάστες να κινηθούν προς τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα.

Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τους ομολόγους μας και στο έκτακτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων την Παρασκευή για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση συλλογικά. Έχω ήδη ενημερώσει τηλεφωνικά όλους τους Ευρωπαίους ομολόγους μου, ενώ πριν λίγο ολοκληρώθηκε η ενημέρωση των πρεσβευτών της ΕΕ και των πρεσβευτών των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην περιοχή του Έβρου, μαζί με τους Προέδρους της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, του Ευρωκοινοβουλίου, David Sassoli, και τον Πρωθυπουργό της Κροατίας, Andrej Plenkovic.

Και αυτό είναι, ήδη, μία ισχυρή ένδειξη αλληλεγγύης και υποστήριξης από πλευράς των ευρωπαϊκών θεσμών.

Αναμένουμε την ίδια έμπρακτη στήριξη και συλλογική ανάληψη ευθυνών από όλα, ανεξαιρέτως, τα κράτη-μέλη της ΕΕ.  H ευρωπαϊκή αλληλεγγύη πρέπει να προχωρήσει πέραν των λόγων.

Με τον ομόλογό μου -στον οποίο μετέφερα τις ευχαριστίες της ελληνικής κυβέρνησης για την άμεση έκφραση ετοιμότητας της Αυστρίας να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης- συζητήσαμε, επίσης, τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και εδώ, η συμπεριφορά της Τουρκίας είναι κατά κανόνα παραβατική και πολλές φορές προκλητική, μετερχόμενη τις γνωστές σε όλους μεθοδεύσεις: την  παραβίαση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη αλλά και την απόπειρα σφετερισμού κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Πολιτική που θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στα νότια σύνορα της ΕΕ, υπονομεύοντας τις συλλογικές μας προσπάθειες και υποδαυλίζοντας προκλήσεις, όπως είναι η παράτυπη μετανάστευση και η τρομοκρατία.

Συζητήσαμε, επίσης, για την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, στον απόηχο της Διάσκεψης της Θεσσαλονίκης και εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ζάγκρεμπ.

Συμφωνήσαμε ότι το μέλλον των Δ. Βαλκανίων είναι στην ΕΕ. Η ένταξή τους αποτελεί το πιο ισχυρό εχέγγυο για την ευημερία και τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αποτελώντας στρατηγική επένδυση για μία Ευρώπη  ενωμένη, σταθερή και ισχυρή. Βεβαίως υπό την προϋπόθεση ότι τα υποψήφια κράτη απολύτως δέχονται το υπάρχον καθεστώς και εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

Τέλος, συζητήσαμε για τις διμερείς μας σχέσεις, που είναι άριστες, και συμφωνήσαμε να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για την περαιτέρω ενδυνάμωσή τους.

Αγαπητέ κ. Υπουργέ, αγαπητέ Alexander, καλώς ήρθατε στην Αθήνα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ευχαριστώ, μία διπλή ερώτηση περίπου ίδια και για τους δυο υπουργούς. Με δεδομένη την εκρηκτική κατάσταση στα νησιά, κύριε Δένδια, ζητήσατε από τους πρέσβεις και τους ομολόγους σας την δίκαια κατανομή των αιτούντων άσυλο που είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά; Και, κύριε Schallenberg, όταν μιλάτε για ενεργή υποστήριξη της Ελλάδας, μιλάτε και για δίκαιη κατανομή των αιτούντων άσυλο;

N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση. Το αντικείμενο της ενημέρωσης μας σήμερα και προς τους πρέσβεις και προς τους ομολόγους μου, με τους οποίους μίλησα στο τηλέφωνο, αλλά και κατά την διάρκεια της συζήτησης μου με τον συνάδελφο μου, τον κύριο Schallenberg, είχε να κάνει με το τι αντιμετωπίζει η χώρα και με τις προσπάθειες που γίνονται για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Δεν επεκταθήκαμε στα ζητήματα τα οποία ήδη υπάρχουν και προβλέπονται από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Βεβαίως, όπως θα ξέρετε, έχει γίνει στο επίπεδο του Συμβουλίου της Παρασκευής η επίκληση του Άρθρου 78, παράγραφος 3 της Συνθήκης, το οποίο καλύπτει και αυτό το οποίο θέσατε με την ερώτηση σας. Όμως, σε αυτή την συγκυρία το πρώτο που συζητήσαμε με τους συνάδελφους μας είναι η αντιμετώπιση ενός φαινομένου, στο οποίο προδήλως υποκινείται και εργαλειοποιείται η δυστυχία των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι προσπαθούν να φτάσουν στα σύνορα της Ευρώπης. Αυτό ήταν το αντικείμενο των συζητήσεων μας.

[…]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικά υπάρχει η άποψη ότι δεν θα πρέπει να αφήνουμε την Τουρκία να μας εκβιάζει. Αλλά, πιστεύετε ότι υπάρχει τρόπος να λυθεί το θέμα χωρίς την Τουρκία; Δηλαδή, χωρίς χρήματα προς την Τουρκία ή χωρίς μία νέα συμφωνία με την Τουρκία; Η ερώτηση απευθύνεται προς τους δυο υπουργούς.  

[…]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση σας. Θα απαντήσω περίπου με τον ίδιο τρόπο, όπως απάντησε και ο Αυστριακός συνάδελφός μου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει μια γενναιόδωρη στήριξη της Τουρκίας και, στην πραγματικότητα, στους μετανάστες και στους πρόσφυγες οι οποίοι ζουν στην Τουρκία. Το ποσό είναι 6 δισεκατομμύρια. Και, εάν είναι ακριβείς οι πληροφορίες μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ποσό αυτό δεν έχει συνολικά απορροφηθεί. Από κει και πέρα, οποιαδήποτε αιτίαση και αν έχει η Τουρκία απέναντι στον τρόπο διάθεσης αυτών των χρημάτων, η εργαλειοποίηση του ανθρώπινου πόνου για να ασκηθεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απολύτως μη παραδεκτή. Αποτελεί πλήρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων και οποιασδήποτε υπαρκτής συνθήκης προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέραν βεβαίως και της συμφωνίας του 2016 μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και θα πρέπει να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα πάντοτε, πάντοτε, υποστήριξε την ενίσχυση αυτών των δυστυχισμένων ανθρώπων που διαβιούσαν στο τουρκικό έδαφος, απομονώνοντας αυτό το θέμα, αν θέλετε με πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση, από το σύνολο των υπολοίπων ελληνοτουρκικών διαφορών. Αλλά, η προσπάθεια εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου, της ανθρώπινης δυστυχίας, είναι κάτι απολύτως απαράδεκτο.

Θα μου επιτρέψετε, δε, να σας πω ότι επίσης δημιουργεί, πέραν αυτού, μέγιστους κινδύνους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένης της πλήρους αδυναμίας που θα μπορούσε να δημιουργηθεί ως προς τον έλεγχο των εισερχομένων στον χώρο της Ένωσης, κατά παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων της Τουρκίας και καταλαβαίνετε σε ποιους κινδύνους αναφέρομαι.