Οικονομικές Σχέσεις

"Οικονομικές και Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος-Βραζιλίας

Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Λ. Αμερικής και η 9η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (2023), όσον αφορά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Χαρακτηρίζεται ως αναδυόμενη οικονομία με τεράστιους φυσικούς και πλουτοπαραγωγικούς πόρους, με νεανικό εργατικό δυναμικό και ανερχόμενη μεσαία τάξη.  Η Βραζιλία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς διεθνώς σε μια σειρά αγρο-διατροφικών προϊόντων: Σόγια, Καφέ, Καλαμπόκι, Βόειο Κρέας, Πουλερικά, Χυμούς πορτοκαλιών κλπ. Το εμπόριο αγαθών Ελλάδος- Βραζιλίας κινείται σε χαμηλά επίπεδα και είναι ελλειμματικό για την χώρα μας. Η Ελλάδα εισάγει κυρίως Σόγια και Καφέ και εξάγει μεταξύ άλλων,  Ακτινίδια, Φαρμακευτικά, Ελαιόλαδο, λεπίδες ξυραφιών. Αν ληφθεί υπόψιν το διμερές εμπόριο υπηρεσιών, στο οποίο η Ελλάδα εμφανίζει μεγάλο πλεόνασμα λόγω της ναυτιλίας, οι διμερείς οικονομικές σχέσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.

Η Οικονομία της Βραζιλίας

Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Λ. Αμερικής και η 9η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (2023), όσον αφορά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Αποτελεί, επίσης, την 2η μεγαλύτερη οικονομία της αμερικανικής ηπείρου μετά τις ΗΠΑ. Το ΑΕΠ, το 2023 ανήλθε σε 2,12 τρις δολ. ΗΠΑ.  Χαρακτηρίζεται ως αναδυόμενη οικονομία με τεράστιους φυσικούς και πλουτοπαραγωγικούς πόρους, με νεανικό εργατικό δυναμικό.  Αποτελεί  μια αγορά 203 εκ. καταναλωτών,  διαθέτοντας  μια σημαντική και ανερχόμενη μεσαία τάξη. Ο τομέας των υπηρεσιών και η Βιομηχανία αποτελούν άνω του 90% του ΑΕΠ της χώρας ενώ ο αγροτικός τομέας συμβάλει με 6,5% περίπου.

Βασικοί μακρό-οικονομικοί δείκτες Βραζιλίας

Πηγές: Κεντρική Τράπεζα Βραζιλίας (https://www.bcb.gov.br/estatisticas ), Στατιστική Υπηρεσία Βραζιλίας (www.ibge.com.br)

Το 2023, αποτέλεσε χρονιά θετικών εξελίξεων για την οικονομία της Βραζιλίας. Το Α.Ε.Π της χώρας αυξήθηκε κατά 2,9%, ύστερα από αύξηση 3% το 2022 και 4,6% το 2021. Συνολικά, το 2023 το Α.Ε.Π. της χώρας σε τρέχουσες τιμές άγγιξε τα 2,120 τρις δολάρια. Το Δημόσιο Χρέος ανήλθε  στο 75,5% του Α.Ε.Π, αυξημένο  συγκριτικά με το προηγούμενο έτος που ήταν 73,5 %.

Το ίδιο έτος ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 4,6% μειωμένος από το προηγούμενο έτος που ήταν  5,8%  και 8,3% το 2021, εξαιτίας της σφιχτής νομισματικής πολιτικής μέσω της αύξησης των επιτοκίων της Κεντρικής Τράπεζας που ανήλθαν από 2% το 2021 σε 11,75% τον Δεκέμβριο του 2023. Επίσης, η ανεργία μειώθηκε, το 2023,  στο 8% από 11,1%  το 2022 και  14,1% το 2021 καθώς η οικονομία επανήλθε σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας μετά τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης για αντιμετώπιση της  πανδημίας.

Η Βραζιλία, όσον αφορά το εξωτερικό της εμπόριο, έχει πλεόνασμα. Οι εξαγωγές υπερβαίνουν τις εισαγωγές της. Οι εξαγωγές της Βραζιλίας ανήλθαν, το 2023, σε 339.7 δις δολ. έναντι 334,1 δις δολ, το προηγούμενο έτος. Αντίστοιχα οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν σε  240.8 δις δολ. έναντι  272,6 δις δολ. το 2022. Το 2023 το εμπορικό ισοζύγιο ήταν πλεονασματικό και έφθασε στο ύψος των 98,8 δις δολ. Αντίθετα, είναι ελλειμματική όσον αφορά το ισοζύγιο (εμπόριο) υπηρεσιών. Οι εξαγωγές υπηρεσιών ανήλθαν σε 45,2 δις δολ. ενώ οι εισαγωγές έφθασαν τα 82,8 δις δολ. το 2022. Το εμπορικό πλεόνασμα υπερκαλύπτει το έλλειμμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών με συνέπεια να εμφανίζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας με το εξωτερικό.

Η Βραζιλία εξάγει, κυρίως, πετρελαιοειδή, αγροτικά προϊόντα (καφέ, σόγια, βόειο κρέας), πρώτες ύλες και ορυκτά (σίδηρο, χάλυβα) και εισάγει κυρίως μηχανολογικό εξοπλισμό (οχήματα), λιπάσματα, χημικά, φαρμακευτικά, μεταξύ άλλων.

Οι σημαντικότεροι πελάτες προϊόντων της Βραζιλίας για το 2023, ήταν: Κίνα με 30,71% επί συνόλου, οι ΗΠΑ με 10,85% , η Αργεντινή με 4,92%, η Ολλανδία με 3,56%, το Μεξικό με 2,52%, η Χιλή με 2,34% και η Ισπανία με 2,31%.

Όσον αφορά τους προμηθευτές προϊόντων της Βραζιλίας, η Κίνα αποτέλεσε το 2023, τον σημαντικότερο προμηθευτή με 22,08% επί του συνόλου, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ με 15,76% την Γερμανία με 5,46% και την Αργεντινή με 4,98

2.       Διμερείς Οικονομικές Σχέσεις Ελλάδος-Βραζιλίας

Το εμπόριο αγαθών Ελλάδος- Βραζιλίας κινείται σε χαμηλά επίπεδα, εξαιτίας της γεωγραφικής απόστασης, των δασμολογικών εμποδίων (οι δύο χώρες ανήκουν σε διαφορετικές οικονομικές ενώσεις - ΕΕ, Mercosul- χωρίς να  υφίσταται συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ τους), αλλά και των γενικότερων εμπορικών περιορισμών. Επίσης, εμφανίζεται εμπορικό έλλειμμα σε βάρος της χώρας μας το οποίο αποδίδεται κυρίως α)  στο γεγονός ότι η Βραζιλία κατέστη εναλλακτικός προμηθευτής προϊόντων που η χώρα μας προμηθευόταν από άλλους εμπορικούς εταίρους (πρώτες ύλες, ζάχαρη) και, β) εξαιτίας της ανατίμησης των βραζιλιανικών αγροτοδιατροφικών προϊόντων (σόγια, καφές)  λόγω της κρίσης στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η προοπτική μελλοντικής εφαρμογής συμφωνίας  ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ ΕΕ και Mercosul, θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά στο διμερές εμπόριο. Η Ελλάδα ως πελάτης της Βραζιλίας κατατάχθηκε, 2023,  στην 61η θέση κατέχοντας το 0,13% των βραζιλιανών εξαγωγών, από την 68η που κατείχε το προηγούμενο έτος και στην 86η θέση κατέχοντας το 0,02% του συνόλου των εισαγωγών της Βραζιλίας, από την 84η θέση (0,02%) το 2022.

Εντούτοις, η Βραζιλία αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας μας σε όλη την Νότια και Κεντρική Αμερική, καθώς το διμερές εμπόριο, το 2023,  σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, υπερέβαινε το αντίστοιχο με την Αργεντινή και το Μεξικό.

Αξίζει να σημειωθεί, το μεγάλο εύρος του διμερούς εμπορίου υπηρεσιών κυρίως λόγω της ναυτιλίας. Η Βραζιλία αποτελεί τον μεγαλύτερο πελάτη της Ελλάδας στις εν λόγω υπηρεσίες, κατέχοντας περίπου το 7% των συνολικών εισπράξεων της χώρας μας στις εν λόγω υπηρεσίες, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Διμερές Εμπόριο Αγαθών Ελλάδας - Βραζιλίας

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Τα κυριότερα ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα για το 2023 ήταν: α) ΆΛΛΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ ΝΩΠΑ – ΝΩΠΑ ΑΚΤΙΝΙΔΙΑ το οποίο ήταν 13,2% του συνόλου των εξαγωγών.   Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο προϊόν  εξάγεται για πρώτη φορά σε Βραζιλία μετά την απελευθέρωση εξαγωγών ελληνικών ακτινιδίων από 01.11.2023,  β) (3004) ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΩΝ ΚΛΑΣΕΩΝ 3002, 3005 Η 3006), με 9,67% του συνόλου, γ) γ) (9999) ΛΟΙΠΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ με 8,62% του συνόλου, δ) (8212) ΞΥΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΠΙΔΕΣ ΤΟΥΣ με 6,06% του συνόλου, ε) (1509) ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ με 5,20% του συνόλου.

Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από Βραζιλία για το 2022 ήταν: α) (0901) ΚΑΦΕΣ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΚΑΒΟΥΡΝΤΙΣΜΕΝΟΣ Η ΧΩΡΙΣ ΚΑΦΕΪΝΗ. ΚΕΛΥΦΗ ΚΑΙ ΦΛΟΥΔΕΣ ΚΑΦΕ. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΚΑΦΕ, ΟΠΟΙΕΣΔΗΠΟΤΕ ΚΑΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΙΓΜΑΤΟΣ, το οποίο ήταν 22,08% του συνόλου των εξαγωγών έναντι 26,79% το 2022, β) (2709) ΛΑΔΙΑ ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ, ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Η ΑΠΟ ΑΣΦΑΛΤΟΥΧΑ ΟΡΥΚΤΑ (ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ, με 21,11%, γ) (1201) ΚΟΥΚΙΑ ΣΟΓΙΑΣ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ με 15,39%, δ) ΚΑΠΝΑ FLUE CURED με 14,2% έναντι  7,6% το 2022 και ε) (2606) ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΑ ΑΡΓΙΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ με 8,09% του συνόλου έναντι  10,59% το 2022.

Ισοζύγιο υπηρεσιών

Πηγές: Τράπεζα της Ελλάδος, σε εκ. ευρώ

Το διμερές εμπόριο υπηρεσιών είναι πλεονασματικό για την Ελλάδα. Συγκεκριμένα το 2023 οι εισπράξεις ανήλθαν σε 1,41 δις ευρώ έναντι  1,57 δις ευρώ  το 2022 και, 1,16 δις ευρώ, 2021 και οι πληρωμές σε μόλις 104 εκ. ευρώ έναντι  81 εκ. ευρώ  το 2022 και 58,2 εκ. ευρώ το 2021. Βασικές κατηγορίες εισπράξεων είναι κυρίως η ναυτιλία (95% του συνόλου) και δευτερευόντως ο τουρισμός. Η Βραζιλία αποτελεί τον κύριο πελάτη της χώρας μας για τις θαλάσσιες υπηρεσίες καθώς κατατάσσεται στην 1η θέση μεταξύ όλων των εμπορικών εταίρων της Ελλάδος για αυτές τις υπηρεσίες. Σημαντικός αριθμός ελληνόκτητων πλοίων προσφέρει υπηρεσίες μεταφοράς υγρού και ξηρού φορτίου από και προς Βραζιλία.

Εισπράξεις της Ελλάδας από θαλάσσιες μεταφορές ανά χώρα

Πηγές: Τράπεζα της Ελλάδος, σε εκ. ευρώ

Τουριστικές αφίξεις στην Ελλάδα από τη Βραζιλία

Πηγές: Τράπεζα της Ελλάδος[2] (στοιχεία 2023 προσωρινά έως Νοέμβριο 2023)

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι αφίξεις Βραζιλιάνων στη χώρα μας το 2023, ανήλθαν σε 23.271.

2.       Διμερείς  Επενδύσεις σε Βραζιλία και Ελλάδα.

Στην Βραζιλία δραστηριοποιούνται  ελληνικές εταιρείες στον τομέα της παραγωγής τσιμέντου, στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών υγρού και ξηρού φορτίου, στον τομέα του διαδικτυακού αθλητικού στοιχήματος. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται αντιπρόσωποι  βραζιλιανών επιχειρήσεων σε είδη κουζίνας και μαχαιροπίρουνα, στη διακίνηση του καφέ, στον τομέα της παγωτοποιείας.  Είσης,  Βραζιλιάνοι υπήκοοι έχουν επενδύσει στον τομέα της ελληνικής αγοράς ακινήτων."

[2] https://www.bankofgreece.gr/statistika/ekswterikos-tomeas/isozygio-plhrwmwn/taksidiwtikes-yphresies