Κοινές δηλώσεις ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά και Αντιπροέδρου Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Κροατίας, D. I. Stier (Αθήνα, 31/5/2017)

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καλή σας ημέρα. Ευχαριστώ για την υπομονή σας. Είχαμε μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με το συνάδελφο Υπουργό Εξωτερικών της Κροατίας. Θέλω να ευχαριστήσω το φίλο μου Davor που δέχτηκε την πρόσκληση να έρθει στην Αθήνα.

Η Κροατία είναι ένας σημαντικός παράγοντας τόσο στην περιοχή, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε πολλές φορές συνεργαστεί για το καλό και της περιοχής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σήμερα εξετάσαμε τον τρόπο να εντατικοποιήσουμε αυτή τη συνεργασία.

Είδαμε ζητήματα διμερούς συνεργασίας στα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά και μόλις υπογράψαμε σχετικό πρόγραμμα συνεργασίας. Είδαμε τα ζητήματα συνεργασίας στην οικονομία, ιδιαίτερα σε θέματα τουρισμού, όπως είναι οι κοινές κρουαζιέρες στην περιοχή μας, σε θέματα ενέργειας, όπως είναι η σύνδεση του ΤΑΠ με τη γραμμή Ιόνιο – Αδριατική, δηλαδή τον ΙΑΡ και πώς θα συμπεριλάβουμε και άλλες χώρες σε αυτό το σχέδιο.

Γενικά εξετάσαμε τη συνεργασία μας με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι ανταλλάξαμε γνώμες και ιδέες για την κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια και για το πώς θα μπορέσουμε καλύτερα να συμβάλουμε στην ειρήνη, στη σταθερότητα και στην ασφάλεια αυτής της σημαντικής για τις δυο χώρες μας -αλλά και για την Ευρώπη- περιοχής.

Ακόμη, κάναμε και μια ειδική συζήτηση για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, για την οποία θα χρειαστεί να υπάρξουν κοινές πρωτοβουλίες, με βάση και την πείρα βέβαια της Κροατίας σε αυτό τον τομέα, ώστε να διασφαλιστεί ακόμα καλύτερα η σταθερότητα αυτής της χώρας, αλλά και της πορείας της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συμφωνήσαμε να έχουμε μια ειδική συνεργασία ανάμεσα στα δυο Υπουργεία μας, αλλά και ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις, όσον αφορά τις θαλάσσιες ζώνες. Ένα θέμα που έχουμε εμπειρία, ειδικούς, αλλά και μεγάλο ενδιαφέρον για τη συνεργασία των λιμανιών μας.

Και βέβαια κάναμε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη συνεργασία των τεσσάρων βαλκανικών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή την Κροατία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα, που έχουν κοινά συμφέροντα και ενδιαφέροντα για την πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επίσης, συζητήσαμε την προετοιμασία της συνάντησης των «8». Θα έχουμε στο άμεσο μέλλον μια συνάντηση των τεσσάρων βαλκανικών κρατών που έχουν την ειδική συνεργασία και των τεσσάρων κρατών του Βίσεγκραντ για να κουβεντιάσουμε τις σκέψεις μας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αντιμετώπιση του Brexit, αλλά και για την τελωνειακή ένωση με την Τουρκία.

Νομίζω ότι σήμερα κάναμε ένα μεγάλο βήμα μπροστά στη φιλία που μας δένει, στη διάθεση που έχουμε για συνεργασία, ώστε να μάθει ο ένας από τον άλλον. Να μεταλαμπαδεύσει την εμπειρία του και να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση συνολικά του ευρωπαϊκού σχεδίου και στην εμπέδωση μίας καλής κατάστασης στην περιοχή μας.

Davor, θέλω να σε ευχαριστήσω για άλλη μια φορά που ήρθες με καλή διάθεση και, όπως πάντα, με ανοιχτό μυαλό, με σκέψεις, με προτάσεις για να αναπτύξουμε παραπέρα τη φιλία και ημών και της χώρας μας. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ.

D.I. STIER: Νίκο σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία. Θα ήθελα να εκφράσω τον ενθουσιασμό μου που βρίσκομαι εδώ. Χαίρομαι πολύ για την πρωτοβουλία που έλαβες να εντατικοποιήσεις τις διμερείς σχέσεις. Την τελευταία φορά είχε έρθει Κροάτης ΥΠΕΞ στην Αθήνα το 2008. Ευχαριστούμε πολύ για την πρόσκληση. Νομίζω ότι είναι η πλέον κατάλληλη χρονική στιγμή. Έχουμε πολλά κοινά και θα συνεργαστούμε ακόμα περισσότερο για τη συνεργασία και τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική γωνιά της ηπείρου μας.

Επίσης, γιορτάζουμε τα 25 χρόνια της έναρξης διπλωματικών σχέσεων Κροατίας – Ελλάδας και όπως είπαμε, υπάρχουν πολλά κοινά έργα, κυρίως στον τομέα της οικονομίας, τα οποία είμαστε διατεθειμένοι να προωθήσουμε και να συνεργαστούμε. Το θετικό είναι ότι τα δυο εμπορικά μας Επιμελητήρια θα συναντηθούν στις αρχές του φθινοπώρου στο Ζάγκρεμπ, όπου θα συζητηθούν οι ιδέες για την επαναδραστηριοποίηση της διακυβερνητικής επιτροπής προκειμένου να μπορέσουμε να προωθήσουμε έργα κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα του τουρισμού, των υποδομών και της ενέργειας,  πεδία στα οποία βλέπουμε ότι μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα αμοιβαίως επωφελή.

Επίσης, υπάρχει και η στρατηγική της Αδριατικής - Ιονίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου η Ελλάδα παίζει έναν καίριο ρόλο, στον οποίο αποδίδει μεγάλη σημασία η Κροατία.

Όσον αφορά την πρωτοβουλία για την πολυμερή συνάντηση και τις δυο συναντήσεις τεσσάρων και τεσσάρων με το Βίσεγκραντ για να συζητήσουμε το μέλλον της Ευρώπης, αυτό είναι κάτι το οποίο μας βρίσκει σύμφωνους. Θέλουμε να το προωθήσουμε.

Τα κοινά συμφέροντα Ελλάδας και Κροατίας για την υποστήριξη της σταθερότητας και της ευρωπαϊκής προοπτικής όλων των χωρών που τώρα βρίσκονται στην περιοχή και που είναι υποψήφιες χώρες, ή που πρόκειται να γίνουν ενδεχομένως υποψήφιες χώρες, είναι κάτι που απαιτεί καλό συντονισμό από εμάς και θεωρώ ότι σήμερα έγινε ένα πολύ θετικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Θα ήθελα να αναφέρω ότι αποδίδουμε επίσης μεγάλη σημασία στις επαφές μεταξύ των λαών και υπό την έννοια αυτή, η συμφωνία που μόλις υπογράψαμε για την πολιτιστική, επιστημονική και μορφωτική/εκπαιδευτική συνεργασία μεταξύ των χωρών μας είναι ένα μεγάλο βήμα που θα προωθήσει αυτού του είδους τις επαφές. Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μας για τη συμφωνία αυτή.

Συνολικά θα ήθελα  -αφού, όπως είπαμε, γιορτάζουμε την 25η επέτειο από την έναρξη των διπλωματικών μας σχέσεων- να εκφράσω την ευγνωμοσύνη και την εκτίμησή μας στην Ελλάδα, η οποία πάντοτε μας υποστήριζε. Υποστήριξε το διεθνές δίκαιο, καθώς και την πορεία της Κροατίας προς την Ευρώπη και τους ευρωατλαντικούς θεσμούς.

Και θα ήθελα -όπως αναφέρατε και εσείς- τόσο η  Βοσνία/Εζεργοβίνη, όσο και όλες οι άλλες χώρες της περιοχής, να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για μια ακόμη φορά ευχαριστώ για τη φιλοξενία, Νίκο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η πρώτη ερώτηση αφορά τον Κροάτη Υπουργό Εξωτερικών και θα ήθελα να τον ρωτήσω εάν συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Και η δεύτερη ερώτησή μου αφορά και τους δυο Υπουργούς Εξωτερικών. Θα ήθελα ένα σχόλιο για την έξαρση του εθνικισμού που έχουμε τον τελευταίο καιρό στα Βαλκάνια.

D.I. STIER: Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση. Συζητήσαμε πράγματι την κατάσταση και όπως βλέπουμε τώρα, προετοιμάζεται μια θεσμική λύση, η οποία είναι φυσικά ευπρόσδεκτη.

Είναι σημαντικό, επίσης, ότι από κοινού στηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μετά από τις διαβουλεύσεις στο Κοινοβούλιο μια νέα κυβέρνηση.

Η νέα κυβέρνηση θα είναι – ελπίζουμε – αφοσιωμένη στην προώθηση των ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων και αυτό θα το υποστηρίξουμε. Θεωρούμε ότι ακριβώς αυτό περιμένουμε από όλες τις χώρες -είτε είναι τώρα υποψήφιες, είτε γίνουν στο μέλλον- ως προς τις εσωτερικές τους μεταρρυθμίσεις.

Η Ελλάδα και η Κροατία θεωρούμε ότι επειδή έχουν την απαραίτητη εμπειρία, μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη.

Περνώντας στο δεύτερο ερώτημά σας, φυσικά γνωρίζουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ολόκληρη η περιοχή και γι' αυτό θεωρούμε ότι είναι σημαντικό οι πόρτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μείνουν ανοιχτές για όλους όσοι είναι πρόθυμοι να ενταχθούν και να εκπληρώσουν τα κριτήρια.

Η έννοια μιας ολοκληρωμένης ελεύθερης και ειρηνικής Ευρώπης, χωρίς τεχνητές διαιρέσεις, μας βρίσκει σύμφωνους. Πρόκειται για κάτι που υποστηρίζουμε. Θέλουμε ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία για όλη την ήπειρο.

Θεωρούμε πλέον ότι υπάρχουν κι άλλοι που θέλουν να δημιουργήσουν ή να επαναδημιουργήσουν σφαίρες επιρροής και αυτό είναι κάτι που δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Θέλουμε να υποστηρίξουμε το ευρωπαϊκό πνεύμα και την ευρωπαϊκή προοπτική. Το πνεύμα της Διάσκεψης Κορυφής της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να παραμείνει ζωντανό και όσον αφορά την Κροατία, θα συνεργαστούμε στενά με την Ελλάδα επ’ αυτού.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Νομίζω ότι κάθε κοινωνία που βρίσκεται είτε σε κοινωνικοοικονομική είτε σε πολιτική περίοδο μετάβασης, αναζητεί καινούργια ταυτότητα ή επιδιώκει να αναπλάσει ταυτότητες που έχει.

Στα Βαλκάνια, είχαμε πολλές αλλαγές μετά το 1989 και είχαμε μια πάλη για την καινούργια ταυτότητα, τον αυτοπροσδιορισμό των ανθρώπων. Πρόκειται για μια μάχη ανάμεσα στις απλοϊκές εθνικιστικές απαντήσεις και στις δημοκρατικές ευρωπαϊκές απαντήσεις.

Τόσο η Κροατία, όσο και η Ελλάδα πιστεύουν βαθιά στις αξίες και τις αρχές της δημοκρατίας, στο ευρωπαϊκό όραμα. Για το λόγο αυτό, θα συναντηθούμε ξανά και ξανά, μαζί και με άλλους, για να ξαναδούμε ποιες είναι οι αρχές, οι αξίες, τα οράματα, ο σχεδιασμός για την Ευρώπη στον 21ο αιώνα. Μια Ευρώπη που πρέπει να έχει κοινωνική ταυτότητα, ώστε να αποτρέψουμε να κερδίσουν έδαφος οι εθνικισμοί και να εκδηλωθούν με τρόπο «βαλκανικό», όπως δηλαδή ξέρουμε από την ιστορία εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα.

Για τη βόρεια, όπως πειραχτικά λέω καμιά φορά, φιλική μας γείτονα, αυτό που έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία σήμερα είναι η ενότητά της, η ακεραιότητά της, η σταθερότητά της, καθώς και το ότι όλοι οι γείτονές της και τα κράτη που ενδιαφέρονται ή σχετίζονται μαζί της, πρέπει να συμβάλλουν ώστε να διασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για την ίδια τη χώρα.

Αυτό είναι το κύριο μέλημά μας. Γνώμη μας είναι –σε αυτό δεν συμφωνούν όλοι- ότι η λύση του ονοματολογικού με τρόπο δημιουργικό και δημοκρατικό, θα συμβάλλει και θα διευκολύνει τη μελλοντική πορεία αυτής της χώρας.

Έχω μιλήσει αρκετές φορές με τον καινούργιο Πρωθυπουργό τον κ. Zaev και όπως του είπα σήμερα, μόλις πάρει ψήφο εμπιστοσύνης η νέα Κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο, θα καλέσω τον καινούργιο συνάδελφό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών, κ. Dimitrov, να έρθει στην Αθήνα και να εξετάσουμε τρόπους για να εντείνουμε τη συνεργασία μας, αλλά και για να ξεπεράσουμε δημιουργικά και μέσα σε κουλτούρα δημοκρατικής συναίνεσης, όποια προβλήματα κουβαλάμε από το παρελθόν.

Όπως θυμάστε - πάντα το λέω, το έλεγα και στους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου, το λέω και στο Υπουργείο - η ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή. Και εμείς θέλουμε τη γείτονά μας, να τη βγάλουμε από τη φυλακή όπου έβαλε τον εαυτό της και να κατανοήσει ότι στοιχείο της ευρωπαϊκής κουλτούρας είναι η πολιτική συναίνεσης και συμβιβασμών, τόσο στην εσωτερική πολιτική ζωή, όσο και στη γειτονιά μας.

Έχω μια ελπίδα ότι θα μπορέσουμε να λύσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν, να αναπτύξουμε τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που πολλαπλασιάζονται -χάρη στην εξαιρετική δουλειά που κάνουν οι διπλωμάτες μας, με επικεφαλής, από ελληνικής πλευράς, τον πολιτικό μας Διευθυντή, Πρέσβυ κ. Μαυροειδή- να βρούμε και να αναπτύξουμε κι άλλες περιοχές συνεργασίας.

Θέλουμε τη σταθερότητα αυτής της χώρας και, όπως πειραχτικά λέω στα αγγλικά, είναι δώρο των θεών, αλλά δεν επέλεξαν καλό νονό...

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τον κ. Κοτζιά η ερώτηση: Πώς κρίνετε κ. Υπουργέ τη δήλωση του κ. Έιντε ότι το καλύτερο φάρμακο για να αποφευχθεί θερμό επεισόδιο στην Κυπριακή ΑΟΖ θα ήταν η συνέχιση των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είμαι της γνώμης συνολικά, ως Υπουργός Εξωτερικών, ότι οι διαπραγματευτές και ιδιαίτερα οι διεθνείς διαπραγματευτές, δεν πρέπει να μιλάνε πολύ. Ξέρετε επίσης ότι εγώ είμαι στον τρίτο χρόνο ως Υπουργός Εξωτερικών και έχω δώσει τέσσερις συνεντεύξεις όλες κι όλες στα Μέσα Ενημέρωσης.

Όταν τα προβλήματα είναι λεπτά και δύσκολα, όταν μιλάς συνέχεια, θα πεις και πράγματα που ίσως δεν είναι απαραίτητο να ειπωθούν. Έχω τη γνώμη ότι δεν πρέπει ο διαμεσολαβητής του Ο.Η.Ε. στο Κυπριακό να υιοθετεί κινδυνολογίες που προαναγγέλλουν παραβίαση του διεθνούς Δικαίου ως επιχείρημα για να γίνουν οι διαπραγματεύσεις.

Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνουν γιατί είναι προς όφελος όλου του Κυπριακού λαού. Γιατί ένα καλό, δημιουργικό τέλος θα ωφελήσει και τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους και τις τρεις μικρές μειονότητες που υπάρχουν στο νησί, διότι προσβλέπουμε και υποστηρίζουμε την λύση του Κυπριακού.

Αλλά προσβλέπουμε σε μια λύση του Κυπριακού όχι επειδή κάποιοι μας απειλούν, αλλά ίσα - ίσα η λύση του Κυπριακού σημαίνει ότι κάποιοι δεν θα έχουν δυνατότητα να απειλούν. Άρα δεν είναι καλό να υιοθετούνται ως επιχείρημα από οποιαδήποτε μεριά, τέτοιου είδους απειλές.
Το Κυπριακό πρέπει να λυθεί κι αυτό σημαίνει να μην υπάρχουν πια απειλές, όχι να τις υιοθετήσουμε.

ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΥΠΕΞ: Ευχαριστούμε.