Συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, στη Deutsche Welle (Βερολίνο, 28.08.2020)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, σε αυτή την υπουργική συνάντηση στο Βερολίνο είχατε μία επιτυχία στην εξωτερική σας πολιτική. Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να εξετάσει την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες λεπτομέρειες;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν θεωρώ ότι αποτελεί επιτυχία για εμάς. Θεωρώ ότι αποτελεί επιτυχία για την κοινή ευρωπαϊκή μας οικογένεια. Είναι γεγονός ότι στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο αντιμετωπίζουμε την επιθετικότητα της Τουρκίας, την παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας. Είναι μία συμπεριφορά που έρχεται σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο, με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Έτσι, εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας αποφασίσαμε ότι, σε περίπτωση που η Τουρκία δεν επιστρέψει στο δρόμο της λογικής, αν δεν επιστρέψει στη διαδικασία του διαλόγου, σε μία διαδικασία κατά την οποία ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας θα είναι απαραίτητος, οι κυρώσεις θα είναι στην ημερήσια διάταξη. Αυτό συμφωνήθηκε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η κατάσταση στην περιοχή είναι ασταθής. Ελληνικά πολεμικά πλοία, γαλλικά πλοία, τουρκικά πλοία παρακολουθούν το ένα το άλλο μέσω ραντάρ. Αυτό είναι κάτι που δεν είναι επιθυμητό μεταξύ εταίρων στο ΝΑΤΟ. Υπήρξε μάλιστα και αμερικανική εμπλοκή.  Πιστεύετε ότι η Ελλάδα ή ΕΕ θα έπρεπε να έχουν ίσως παρέμβει νωρίτερα; Χάθηκε μήπως κάποια ευκαιρία, μήπως θα έπρεπε να έχει επιδειχθεί μία πιο σκληρή στάση νωρίτερα;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρέπει να πω ότι η κατάσταση είναι χειρότερη. Δεν βλέπουν το ένα το άλλο μέσω ραντάρ, βλέπουν το ένα το άλλο δια ζώσης. Όπως ίσως γνωρίζετε, είχαμε ένα ατύχημα την περασμένη εβδομάδα στο Αιγαίο, και χάρη στους κυβερνήτες και κυρίως του Έλληνα κυβερνήτη απεφεύχθη περαιτέρω κλιμάκωση. Πρέπει, όμως, να πω πως το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία δεν αντιλαμβάνεται τα όρια. Και τα όρια είναι εμφανή: Τα όρια είναι το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Πρέπει να πω ότι, αν υπάρχει ένα λάθος από πλευράς της ΕΕ, αν υπάρχει ένα λάθος από πλευράς των ΗΠΑ, είναι ότι δεν έχουν μιλήσει στην Τουρκία με αρκετά σαφή γλώσσα. Αλλά πιστεύω ότι μετά τη σημερινή συνάντηση αυτό μπορεί να διευθετηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλά πριν από τη συνάντηση, ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, Heiko Maas εμφανίστηκε με μία μάλλον πολύ ήπια προσέγγιση: Θα πρέπει να αποσυρθούν τα πλοία, μετά θα πρέπει να μιλήσουμε και να κάνουμε διάλογο με την Τουρκία. Αυτό έχει αποτύχει έως τώρα. Θα πρέπει να απορρίψουμε την προσέγγιση αυτή; Ποιος είναι ο στόχος των επόμενων βημάτων;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ο Heiko ασκεί την Προεδρία της ΕΕ, και είναι κατανοητό ότι πρέπει να επιλέξει την πιο επιεική εκδοχή αποσκοπώντας στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Κανείς δεν διαφωνεί με αυτό. Φυσικά και θα προτιμούσαμε όλοι να διευθετούμε τα ζητήματα μέσω διαλόγου. Αυτή είναι και η προτίμηση της Ελλάδας. Η Ελλάδα πάντοτε έλεγε πως είναι έτοιμη για διάλογο και ότι το τελευταίο πράγμα που θα θέλαμε είναι να χρησιμοποιήσουμε την επιλογή του εγγράφου των κυρώσεων. Δεν το θέλαμε αυτό. Θα θέλαμε πάρα πολύ να το αποφύγουμε. Και πάλι όμως, θα πρέπει να χαραχθούν σαφείς γραμμές. Η Τουρκία θα πρέπει να κατανοήσει πως δεν είναι δυνατόν ως χώρα να μη σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτό είναι προβληματικό όχι μόνο για την περιοχή, αλλά για όλο τον κόσμο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο τρομακτική είναι η κατάσταση; Πόσο φόβο αισθάνεστε εσείς προσωπικά; Θεωρείτε ότι ο Erdogan είναι διατεθειμένος να ακούσει τώρα, αν λάβει ένα πιο ισχυρό μήνυμα;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν είμαι εγώ, ή η Ελλάδα, ή κάποιος άλλος που θα υπαγορεύσει στον Πρόεδρο Erdogan τι θα πρέπει να κάνει προς το συμφέρον της Τουρκίας, των Τούρκων πολιτών και της τουρκικής κοινωνίας. Αυτό που θα έλεγα είναι ότι ελπίζω να δω στην περιοχή μια κοινή κατανόηση μεταξύ κρατών και εθνών. Και η Ελλάδα είναι απόλυτα διατεθειμένη να το κάνει. Εναπόκειται στον Πρόεδρο Erdogan να επιλέξει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επομένως, τι πιστεύετε πως θα πρέπει να γίνει τελικά;  Θα ήταν η Ελλάδα διατεθειμένη να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; κάπου, π.χ. στη Στοκχόλμη;  και να συνομιλήσει με την Τουρκία, με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, και να βρείτε μία λύση;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορούμε να το κάνουμε και αυτό. Αλλά θα πρέπει να έχουμε όρους αναφοράς. Και ποιοι είναι οι όροι αναφοράς σε μία συζήτηση σαν αυτή; Είναι σαφές: Το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Και, επιτρέψτε μου να προσθέσω: Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επειδή έχουμε ζητήματα με την Τουρκία σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά και πάλι: Αν η Τουρκία είναι διατεθειμένη να συνεννοηθεί με την Ελλάδα, και με την ΕΕ, την Ελλάδα, την Κύπρο, θα είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι. Απολύτως.