Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Πρωθυπουργού της Ινδίας Narendra Modi- Αναβάθμιση της διμερούς στρατηγικής σχέσης Ελλάδας-Ινδίας σε στρατηγική (Αθήνα, 25.8.2023)

Kυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Πρωθυπουργέ, είναι πολύ μεγάλη τιμή να σας υποδέχομαι σήμερα εδώ στην Αθήνα, τέσσερις δεκαετίες μετά την τελευταία επίσκεψη Ινδού ηγέτη στη χώρα μας. Ήταν η Indira Gandhi, τον Σεπτέμβριο του 1983.

Η σημερινή μας συνάντηση, λοιπόν, αποτελεί πράγματι μια καινούργια αφετηρία στις σχέσεις Ελλάδος και Ινδίας. Σηματοδοτώντας, πιστεύω, μια πολύ σημαντική στιγμή στην κοινή διαδρομή και στους δεσμούς που ενώνουν τις χώρες μας εδώ και πολλούς αιώνες, από τους αρχαίους εμπορικούς δρόμους και την πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, άλλωστε, μέχρι τις φιλοσοφικές αναζητήσεις που διαμόρφωσαν τους πολιτισμούς μας.

Την Ιστορία μας συνοδεύουν, όπως συζητήσαμε, οι ίδιες αξίες: η δημοκρατία, η ειρήνη και το δίκαιο. Και στηριγμένοι ακριβώς σε αυτά τα πανίσχυρα θεμέλια της μακρόχρονης σχέσης μας, έχουμε τη μεγάλη μας χαρά να αναβαθμίσουμε τώρα τη συνεργασία μας σε Στρατηγική Σχέση, υπογραμμίζοντας έτσι ότι η Ελλάδα και η Ινδία βρίσκονται στην πραγματικότητα πολύ εγγύτερα από την γεωγραφική απόσταση που τις χωρίζει. Αλλά και ότι είναι έτοιμες να πορευτούν δίπλα-δίπλα στο δρόμο των σύγχρονων προκλήσεων. Ειδικά σε μια περίοδο διεθνούς αναταραχής και πολέμου στην Ουκρανία, γεγονότων που καθιστούν δηλαδή ακόμα πιο επιτακτική την τήρηση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Διαπιστώνω με ικανοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις μας έχουν βελτιωθεί αισθητά, οι επαφές μας σε υψηλό επίπεδο έχουν πυκνώσει. Είναι τόσα όμως περισσότερα αυτά που μπορούμε να κάνουμε μαζί.

Και υπάρχει, συνεπώς, η βάση για ένα ευρύτατο πλαίσιο διμερούς συμπόρευσης -είχαμε την ευκαιρία να το συζητήσουμε αναλυτικά- από την οικονομία και την άμυνα ως τον πολιτισμό και τον τουρισμό, από τη συνεργασία στον αγροτικό τομέα μετά την υπογραφή χθες και του σχετικού μνημονίου, μέχρι την από κοινού άμυνα στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Σας ευχαριστώ για τα καλά λόγια, για τη στήριξή σας στην δοκιμαζόμενη Ελλάδα, καθώς η επίσκεψή σας συμπίπτει με μια μεγάλη δοκιμασία, όχι μόνο του τόπου μας αλλά και της Μεσογείου ολόκληρης, από πρωτοφανείς πυρκαγιές. Ευχαριστώ και πάλι και για την αλληλεγγύη σας αλλά και για την ένταξη αυτού του θέματος στην ατζέντα των συζητήσεών μας. Η μεταφορά εμπειρίας, κυρίως σε ό,τι αφορά την χρήση τεχνολογίας στην πρόληψη των φυσικών απειλών, γίνεται καθοριστική προτεραιότητα.

Είναι μεγάλο, ωστόσο, το φάσμα των κοινών διμερών συμφερόντων μας και γι’ αυτό και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε οι σημερινές δυνατότητες να μετατραπούν αύριο σε χειροπιαστές πραγματικότητες, με πρώτο στόχο να διπλασιάσουμε, γιατί όχι, μέσα στην επόμενη τετραετία το διμερές μας εμπόριο, το οποίο έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Στο ίδιο διάστημα να προχωρήσουμε σε πολλές παράλληλες πρωτοβουλίες που θα φέρουν ακόμα πιο κοντά τους δύο λαούς, δίνοντας έμφαση στην οικονομική συνεργασία, στις επενδύσεις που μπορούμε να κάνουμε στην Ινδία ή που οι ινδικές εταιρείες μπορούν να κάνουν στην πατρίδα μας.

Εξάλλου, οι κυβερνήσεις μας υιοθέτησαν μία πολύ σημαντική Κοινή Δήλωση, που μετατρέπει τη σχέση μας σε στρατηγική, επισημαίνοντας με αυτό τον τρόπο την ανάγκη να πορευτούμε ως συνοδοιπόροι απέναντι στα στοιχήματα του αύριο από τη μία πλευρά, δρώντας από κοινού σε μέτωπα που έχουν να κάνουν με την διπλωματία και την ασφάλεια.

Συμφωνήσαμε ότι συμπλέουμε απόλυτα στο στόχο της διατήρησης της θαλάσσιας ασφάλειας, στην προσήλωσή μας στο Διεθνές Δίκαιο και στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας -πεδίο κρίσιμο αν λάβουμε υπόψη κοινά δεδομένα που απασχολούν τόσο την Ανατολική Μεσόγειο όσο και τον Ινδοειρηνικό Ωκεανό.

Απ’ την άλλη, εντατικοποιώντας τις διακρατικές οικονομικές επαφές, όπως αυτές μεταξύ ελληνικών και ινδικών επιχειρήσεων και φορέων, συζητήσαμε για τη μεγάλη σημασία να υπάρχει, παραδείγματος χάριν, μία απευθείας αεροπορική σύνδεση μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδος, τις μεγάλες ευκαιρίες που παρουσιάζονται σε πεδία όπως ο τουρισμός, η οικονομική συνεργασία, σε τομείς όπως η αγροδιατροφή, τα φάρμακα, ο τομέας της τεχνολογίας.

Και, βέβαια, την ανάγκη οι πολιτισμοί μας και κυρίως οι νέοι μας άνθρωποι να μπορούν να συναντώνται πιο γρήγορα, πιο συχνά, πιο εύκολα, να ενθαρρύνουμε τις σχέσεις μεταξύ των δύο λαών. Υπάρχει, εξάλλου, μία πολύ δυναμική ινδική κοινότητα, η οποία ζει φιλήσυχα και εργάζεται στην πατρίδα μας.

Είδα ότι πολλοί από αυτούς σας υποδέχθηκαν με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό σήμερα το πρωί όταν φτάσατε στο ξενοδοχείο, γιατί δεν έχω καμία αμφιβολία ότι το κράτος σας διαθέτει πια το μέγεθος ενός πραγματικού ασιατικού γίγαντα. Το δικό μας, όμως, αποτελεί τη δυναμική πύλη, ανατολική πύλη της Ευρώπης, μια τεράστια ευκαιρία για την Ινδία, ως η χώρα της ηπειρωτικής Ευρώπης που είναι πιο κοντά στην μεγάλη αυτή οικονομική υπερδύναμη.

Και, βέβαια, αυτό θα ανοίξει ταυτόχρονα και τις ευκαιρίες για μία διηπειρωτική προσέγγιση, κάτι το οποίο σαφώς θα σφράγιζε και μία φιλόδοξη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Ινδίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ινδία έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου. Και πάλι συγχαρητήρια για το τεχνολογικό σας επίτευγμα, την κατάκτηση του νότιου πόλου της Σελήνης από το διαστημικό σας σκάφος. Κύριε Πρωθυπουργέ, πράγματι φαίνεται ότι στοχεύετε πολύ ψηλά.

Το γνωρίζετε ότι και η δική μας χώρα έχει αφήσει πίσω της μία κρίση, αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, σύντομα θα ανακτήσει και την επενδυτική βαθμίδα, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη, στη Μεσόγειο. Διαμορφώνεται σε έναν παγκόσμιο επενδυτικό προορισμό και αποτελεί μια νέα οικονομική, ενεργειακή αλλά και εμπορική γέφυρα συνεργασίας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους.

Δεν είναι τυχαίο, και επιτρέψτε μου να καταλήξω με αυτό, ότι και οι δύο κυβερνήσεις μας προχωρούν σε τολμηρές οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Όπως και εσείς έτσι και εγώ υπηρετούμε πια τη δεύτερη θητεία μας, εσείς είστε στο τέλος της, εγώ είμαι στην αρχή της, αλλά με ισχυρές κυβερνήσεις, με αποφασιστικότητα να υλοποιήσουμε οικονομικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος των πολιτών μας. Σήμερα, η πολυπληθέστερη, η μεγαλύτερη δημοκρατία του πλανήτη φιλοξενείται στην πρώτη δημοκρατία της γης. Οι οιωνοί, λοιπόν, είναι πολύ ευνοϊκοί.

Κύριε Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Narendra, αποδέχομαι με χαρά την πρόσκλησή σας να επισκεφτώ την Ινδία, για να δώσουμε νέα ώθηση σε αυτή τη στρατηγική συνεργασία. Άλλωστε, μια ινδική παροιμία λέει «όταν δύο φίλοι στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλον, τότε παύουν να είναι δύο. Γιατί σχηματίζουν τον αριθμό 11». Είναι στο χέρι μας, λοιπόν, να την ακολουθήσουμε και να την δικαιώσουμε.

Ευχαριστώ για τις παραγωγικές συζητήσεις. Και για ακόμη μια φορά, εκ μέρους του ελληνικού λαού, σας καλωσορίζω στην Αθήνα.

Narendra Modi: (με βάση τη διερμηνεία) Εξοχότατε Πρωθυπουργέ κ. Μητσοτάκη, αντιπρόσωποι των δύο χωρών, θέλω καταρχας, εκ μέρους μου και εκ μέρους του λαού της Ινδίας, να εκφράσω τα συλλυπητήριά μου για τις απώλειες ζωής που οφείλονται στις πυρκαγιές στην Ελλάδα. Θα ήθελα επίσης να ευχηθώ καλή ανάρρωση σε όσους έχουν πληγεί.

Αγαπητοί φίλοι, η Ελλάδα και η Ινδία έχουν μια σχέση, μια φιλία φυσιολογική. Είναι φυσιολογικό να υπάρχει φιλική σχέση ανάμεσα στους δύο αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου, ανάμεσα σε αυτές τις δύο πανάρχαιες ιδεολογίες, στις δύο αυτές χώρες που έχουν πανάρχαιες σχέσεις, εμπορικές και πολιτιστικές.

Η βάση των σχέσεών μας που είναι δυνατή και πανάρχαια, στηρίζεται στην επιστήμη, τη φιλοσοφία, το εμπόριο και τον πολιτισμό. Έχουμε μάθει απ’ όλους αυτούς τους τομείς. Υπάρχει μία εξαιρετική συνεργασία μεταξύ μας σε θέματα γεωπολιτικά, διεθνή αλλά και περιφερειακά, είτε μιλάμε για την περιοχή του Ινδοειρηνικού είτε για τη Μεσόγειο. Ως φίλοι, αντιλαμβανόμαστε τα αισθήματα του άλλου και τα σεβόμαστε.

Μετά από ένα μεγάλο χάσμα 40 ετών, επισκέπτεται ένας Ινδός Πρωθυπουργός την Ελλάδα. Όμως, ούτε το βάθος ούτε η θέρμη των σχέσεών μας έχει μειωθεί κατ’ ελάχιστον.

Σήμερα, ο Πρωθυπουργός και εγώ αποφασίσαμε να αναβαθμίσουμε τη σχέση μας σε Στρατηγική Σχέση. Αποφασίσαμε να ενισχύσουμε τη Στρατηγική μας Σχέση, ενισχύοντας τη συνεργασία μας στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, των υποδομών, της αγροτικής παραγωγής, της παιδείας, των νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως επίσης και την προώθηση των δεξιοτήτων.

Αγαπητοί φίλοι, στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε και τις στρατιωτικές σχέσεις αλλά και τις αμυντικές μας βιομηχανίες.

Σήμερα συζητήσαμε την αμοιβαία συνεργασία στους τομείς της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και στην κυβερνοασφάλεια. Αποφασίσαμε ότι οφείλουμε να έχουμε μία θεσμοθετημένη πλατφόρμα, όπου θα συζητούνται τα οικονομικά θέματα και τα θέματα της εθνικής ασφάλειας.

Ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης και εγώ, συμφωνήσαμε ότι το διμερές εμπόριο αυξάνεται ταχύτατα και ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Ως εκ τούτου, έχουμε θέσει ως στόχο τον διπλασιασμό του διμερούς μας εμπορίου μέχρι το 2030.

Σε λίγο ο κ. Πρωθυπουργός θα παραστεί σε μία επιχειρηματική συνάντηση, όπου θα συζητηθούν κάποιοι τομείς, με τους εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου και των δύο χωρών.

Θεωρούμε ότι με την προώθηση του εμπορίου και των επενδύσεων ανάμεσα στις χώρες μας, μπορούμε να βελτιώσουμε και να ανυψώσουμε την οικονομική και βιομηχανική μας συνεργασία σε νέο επίπεδο.

Σήμερα, υπογράψαμε συμφωνία για συνεργασία στον τομέα της αγροτικής παραγωγής. Και πέρα από τη συνεργασία στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων και σπόρων, θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε στον τομέα της έρευνας, της κτηνοτροφίας και της παραγωγής ζωικών προϊόντων.

Θέλουμε να διευκολύνουμε τη μεταφορά δεξιοτήτων από τη μια χώρα στην άλλη και γι’ αυτό αποφασίσαμε ότι σύντομα θα υπογραφεί μια συμφωνία κινητικότητας και μετανάστευσης.

Αποφασίσαμε να δώσουμε μια νέα μορφή στις πανάρχαιες σχέσεις μεταξύ των δύο λαών μας. Θα προωθήσουμε τον πολιτισμό και τις μορφωτικές σχέσεις ανάμεσα στα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα.

Συζητήσαμε επίσης τα θέματα και τα εθνικά και τα διεθνή. Η Ελλάδα εξέφρασε την υποστήριξή της στις εμπορικές συμφωνίες της Ινδίας. Σε σχέση με την Ουκρανία υποστηρίζουμε τη διπλωματία και τον διάλογο.

Ευχαρίστησα την Ελλάδα για τη συνεργασία μας, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Είμαι ευγνώμων προς τον Πρωθυπουργό για τις ευχές του και για το γεγονός ότι ενθαρρύνει την Προεδρία της Ινδίας στους G20.

Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον λαό και την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για την παρασημοφόρησή μου με τον Μεγαλόσταυρο της Τιμής.

Αυτή η τιμή απευθύνεται στο 1,4 δισεκατομμύρια Ινδών. Έχουμε κοινές αξίες η Ελλάδα και η Ινδία κι αυτό αποτελεί τη βάση για την εταιρική μας εμπορική σχέση. Και οι δύο χώρες έχουν κάνει σημαντικές συνεισφορές στο χώρο της Δημοκρατίας, με την εκλαΐκευσή της, με τη διάδοσή της. Υπάρχει και η Σχολή Καλών Τεχνών του Kandahar που είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού της ελληνικής, ελληνορωμαϊκής και ινδικής τέχνης.

Για μια ακόμη φορά, θέλω να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό και τον λαό της Ελλάδας εκ βάθους καρδίας για τη θερμή φιλοξενία τους, σε εμένα και στην αντιπροσωπεία μου, σε αυτή την όμορφη και ιστορική πόλη, στην Αθήνα. Ευχαριστώ πολύ.

Αναβάθμιση της σχέσης Ελλάδας-Ινδίας σε «Στρατηγική»

Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν με Κοινή Δήλωση στην αναβάθμιση της ελληνο-ινδικής σχέσης σε σχέση «Στρατηγικής συνεργασίας» (Strategic Partnership), ενώ συμφώνησαν να εργαστούν προς την κατεύθυνση διεύρυνσης της διμερούς συνεργασίας στο πολιτικό επίπεδο, στην ασφάλεια και στην οικονομία με στόχο τον διπλασιασμό του διμερούς εμπορίου τα επόμενα χρόνια.

Στην Κοινή Δήλωση αποτυπώνεται η συναντίληψη Ελλάδας και Ινδίας για μια ελεύθερη, ανοικτή και βασισμένη σε κανόνες Μεσόγειο Θάλασσα και Ινδο-Ειρηνικό, «σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας και συγκεκριμένα με τις προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και με πλήρη σεβασμό στην κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ελευθερία της ναυσιπλοϊας προς όφελος της διεθνούς ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας», όπως αναφέρεται.

Νωρίτερα υπογράφτηκε ανάμεσα στις δύο πλευρές Μνημόνιο Συναντίληψης για τη Συνεργασία στον Αγροτικό Τομέα, ενώ κατά το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να οριστικοποιηθεί συμφωνία για την Κινητικότητα και τη Μετανάστευση, η οποία βρίσκεται ήδη σε επεξεργασία και τη σημασία της οποίας τόνισε ο Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια των διευρυμένων συνομιλιών με τη συμμετοχή των δύο αντιπροσωπειών.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν και συμφώνησαν την εμβάθυνση και εντατικοποίηση των συνεργειών των δύο χωρών στους τομείς της άμυνας, της ναυτιλίας, της επιστήμης, της τεχνολογίας, του κυβερνοχώρου, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, του τουρισμού και της γεωργίας.

Aκόμη, αντάλλαξαν απόψεις για περιφερειακά και διεθνή ζητήματα. Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή και ως γέφυρα συνεργασίας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους.

Στη συνέχεια μιλώντας σε γεύμα με εκπροσώπους ελληνικών και ινδικών επιχειρήσεων και φορέων οι κ. Μητσοτάκης και Modi, μεταξύ άλλων, τόνισαν:

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ελλάδα έχει αφήσει πίσω της μια πολύ δύσκολη περίοδο κρίσης. Πηγαίνουμε από ρεκόρ σε ρεκόρ όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Μας ενδιαφέρει πολύ να παρουσιάσουμε την ελληνική ιστορία επιτυχίας στην ινδική επιχειρηματική κοινότητα. Αυτή είναι μόνο η αρχή.

Οι ευκαιρίες υπάρχουν σε πολλούς τομείς, όχι μόνο στον τουρισμό, που είναι το προφανές. Στη βιομηχανική παραγωγή, στις υποδομές, στα φαρμακευτικά προϊόντα, όπου έχουμε ισχυρή παρουσία, στα τρόφιμα, στη ναυπηγική, στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, στην τεχνολογία, στις ψηφιακές πληρωμές.

Narendra Modi: Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, κ. Πρωθυπουργέ, ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες να προωθήσουμε τις εμπορικές και οικονομικές μας σχέσεις και σας ευχαριστώ που μας δίνετε την ευκαιρία μέσω αυτού του γεύματος για τους εκπροσώπους των επιχειρήσεών μας, τόσο τους Ινδούς όσο και τους Έλληνες, να συναντηθούν και να συζητήσουν σε αυτή την πολύ σημαντική πλατφόρμα.

Σήμερα ο κόσμος βλέπει την ινδική οικονομία με ελπίδα και εμπιστοσύνη. Η Ινδία είναι η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.

Η στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδας θα ενισχύσει περαιτέρω τις σχέσεις μας. Η Ελλάδα πέρασε μια δύσκολη περίοδο και τώρα βρίσκεται στο δρόμο της προόδου. Συγχαίρω τον ελληνικό λαό, τον Πρωθυπουργό και τους επικεφαλής των επιχειρήσεων για τις προσπάθειές σας, οι οποίες κατέστησαν εφικτές τις μεταρρυθμίσεις στη χώρα.