Θεωρήσεις Schengen

ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ SCHENGEN

Στο πλαίσιο της συμφωνίας Schengen καταργούνται οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα των κρατών μελών Schengen, θεσπίζονται κοινοί κανόνες σχετικά με τον έλεγχο στα εξωτερικά σύνορα, προβλέπεται κοινή πολιτική θεώρησης διαβατηρίων και εισάγονται συνοδευτικά μέτρα που καθιστούν δυνατή την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα (ιδίως στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις).         

Οι κανόνες αυτοί έχουν συνεπώς, άμεσες συνέπειες στον τομέα της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων:    
• Κατάργηση των συνοριακών ελέγχων στα κοινά εσωτερικά σύνορα               
• Κοινή σειρά κανόνων που εφαρμόζονται σε άτομα που διασχίζουν τα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών που ανήκουν στη ζώνη της συμφωνίας Schengen               
• Διαχωρισμός στους αεροσταθμούς και, όπου είναι δυνατόν, στους θαλάσσιους λιμένες των ανθρώπων που ταξιδεύουν εντός της ζώνης Schengen από αυτούς που προέρχονται από χώρες εκτός της ζώνης Schengen
• Εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με τους όρους εισόδου και θεώρησης διαβατηρίου για σύντομες διαμονές.

Ο πιο σημαντικός αντίκτυπος της συμφωνίας Schengen στα άτομα είναι ότι δεν χρειάζεται πλέον να δείξουν τα διαβατήρια τους όταν διασχίζουν τα σύνορα ανάμεσα στα κράτη μέλη της συμφωνίας Schengen. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα ταξίδια εντός της ζώνης Schengen είναι το ίδιο με τα ταξίδια εντός ενός κράτους μέλους όσον αφορά την παρουσίαση ταξιδιωτικού εγγράφου ή τεκμηρίου ταυτότητας. Η νομοθεσία κάθε κράτους μέλους εφαρμόζεται για να καθοριστεί εάν ένα πρόσωπο χρειάζεται να φέρει τέτοιου είδους τεκμήριο.

ΧΩΡΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ SCHENGEN:

Σήμερα, 13 κράτη μέλη, δηλαδή η Aυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, το Λουξεμβούργο, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Σουηδία, καθώς και η Νορβηγία και η Ισλανδία εφαρμόζουν πλήρως τις διατάξεις του κεκτημένου Schengen. 

Τα δέκα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, δηλαδή η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία, δεν είναι ακόμη πλήρως εντεταγμένα μέλη της ζώνης Schengen, εφόσον οι συνοριακοί έλεγχοι ανάμεσα στα νέα κράτη μέλη και στα σημερινά μέλη της συμφωνίας Schengen εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρις ότου το Συμβούλιο της ΕΕ αποφασίσει ότι πληρούνται οι όροι για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Ωστόσο, από την ημερομηνία προσχώρησης και μετά ουσιαστικά εφαρμόζουν μέρη της συμφωνίας Schengen, ιδίως στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας και του ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα.   

Τα κράτη μέλη της ΕΕ που εξακολουθούν να είναι εκτός της ζώνης Schengen είναι το ΗΒ και η Ιρλανδία, που επέλεξαν να διατηρήσουν τους συνοριακούς ελέγχους με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (μολονότι έχουν εξουσιοδοτηθεί να εφαρμόζουν μερικές από τις διατάξεις σχετικά με την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις).

Επίσης η Ελβετία αποφάσισε να ενταχθεί στη ζώνη Schengen. Αυτό σημαίνει ότι οι έλεγχοι στα σύνορα για πρόσωπα θα εξαλειφθούν σε μερικά χρόνια. Η Ελβετία θα έχει το ίδιο καθεστώς συνδεδεμένης χώρας όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία που επίσης δεν είναι μέλη της ΕΕ.

ΚΥΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΕΕ:

Ως πολίτης ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχετε το δικαίωμα να εισέλθετε σε κάθε άλλη χώρα της ΕΕ χωρίς να πρέπει να προβείτε σε ειδικές διατυπώσεις. Αρκεί να είστε κάτοχος έγκυρου δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου. Το δικαίωμα σας να ταξιδεύετε μπορεί να περιοριστεί μόνο για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας. Αντιστοίχως, το δικαίωμά σας να ταξιδεύετε δεν εξαρτάται από την προσωπική σας κατάσταση, ανεξάρτητα από το αν ταξιδεύετε για επαγγελματικούς ή ιδιωτικούς λόγους, έχετε το δικαίωμα να ταξιδεύετε παντού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.   

Εάν είστε πολίτης της ΕΕ, δεν θα χρειάζεται πλέον να δείξετε το διαβατήριό σας όταν διασχίζετε τα σύνορα μεταξύ των κρατών μελών της συμφωνίας Schengen. Ωστόσο, τα κράτη μέλη Schengen έχουν διατηρήσει το δικαίωμα, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, να πραγματοποιούν ελέγχους ταυτότητας εντός της επικράτειάς τους στο πλαίσιο των αστυνομικών καθηκόντων. Η εθνική νομοθεσία ορίζει εάν θα πρέπει να έχετε μαζί σας δελτίο ταυτότητας ή έγκυρο διαβατήριο. 

ΚΥΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ:

Ως πολίτης τρίτης χώρας μπορείτε να εισέλθετε και να ταξιδέψετε εντός της επικράτειας του κράτους μέλους που εφαρμόζει πλήρως τις διατάξεις Schengen για μία περίοδο διαρκείας έως και τριών μηνών, με την προϋπόθεση ότι πληροίτε τους όρους που καθορίζονται στο κεκτημένο της συμφωνίας Schengen, το ενσωματωμένο πλέον στην ΕΕ:

• να έχετε στην κατοχή σας έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο, 
• να έχετε στην κατοχή σας θεώρηση διαβατηρίου βραχείας διαμονής, αν απαιτείται        
• να μπορείτε να αποδείξετε το σκοπό του ταξιδιού σας    
• και να έχετε στην κατοχή σας επαρκείς πόρους συντήρησης για την περίοδο παραμονής και για την επιστροφή
• επιπλέον, πρέπει να μην είστε καταχωρημένος στο σύστημα πληροφοριών Schengen για την άρνηση εισόδου και δεν πρέπει να θεωρείστε επικίνδυνος για τη δημόσια πολιτική ή εθνική ασφάλεια όλων των κρατών Schengen.

Εάν θέλετε να μείνετε περισσότερο από τρεις μήνες, τότε χρειάζεστε εθνική μακροπρόθεσμη θεώρηση διαβατηρίου ή άδεια παραμονής. Κάθε χώρα έχει την ευχέρεια να καθορίσει τις δικές της απαιτήσεις.         

Το 2001 το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε κανονισμό περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή.

Αυτό σημαίνει ότι όλα τα κράτη μέλη Schengen εκδίδουν θεωρήσεις σύμφωνα με τους ίδιους όρους, λαμβάνοντας υπόψη τα αμοιβαία τους συμφέροντα. Συνεπώς, μία θεώρηση που έχει εκδοθεί από ένα κράτος μέλος Schengen ισχύει επίσης και στα άλλα κράτη, πράγμα που ευνοεί τους υπηκόους τρίτων χωρών που επιθυμούν να επισκεφθούν περισσότερα από ένα κράτος μέλος Schengen. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για επισκέπτες που δεν πληρούν τους κοινούς όρους εισόδου εκδίδεται θεώρηση που ισχύει μόνον για το κράτος μέλος Schengen που την εκδίδει. Τέτοιες περιπτώσεις οφείλονται σε ανθρωπιστικούς λόγους ή σε λόγους που έχουν σχέση με το εθνικό συμφέρον ή τη συμμόρφωση με διεθνείς υποχρεώσεις.     

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην επικράτεια κράτους μέλους έχουν το δικαίωμα να ταξιδεύουν (για περίοδο έως και τριών μηνών) εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης:            

Με βάση το κεκτημένο της συμφωνίας Schengen, η έγκυρη άδεια παραμονής από ένα κράτος μέλος Schengen, μαζί με ένα ταξιδιωτικό έγγραφο μπορεί να υποκαταστήσει τη θεώρηση. Έτσι, ο υπήκοος τρίτης χώρας που έχει το διαβατήριο του και έγκυρη άδεια παραμονής η οποία έχει εκδοθεί από κράτος μέλος Schengen επιτρέπεται να εισέλθει σε άλλο κράτος μέλος Schengen για σύντομη παραμονή χωρίς να χρειάζεται θεώρηση. Αυτή η ισοδυναμία δεν ισχύει για άδειες παραμονής που εκδίδονται από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, επειδή δεν εφαρμόζουν αυτές τις διατάξεις του κεκτημένου Schengen.

Η ΘΕΩΡΗΣΗ SCHENGEN ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ:

Με μια θεώρηση Schengen, μπορείτε να εισέλθετε σε μια χώρα και να ταξιδέψετε ελεύθερα σε ολόκληρη τη ζώνη Schengen. Οι έλεγχοι εσωτερικών συνόρων έχουν καταργηθεί.

ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΘΕΩΡΗΣΗ:

Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε ένα μόνον κράτος μέλος Schengen, πρέπει να υποβάλετε αίτηση στην πρεσβεία ή το προξενείο αυτού του κράτους μέλους. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε διάφορες χώρες Schengen, πρέπει να υποβάλετε αίτηση για θεώρηση στην πρεσβεία ή στο προξενείο της χώρας που είναι ο κύριος προορισμός σας. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε διάφορες χώρες Schengen αλλά δεν έχετε κύριο προορισμό, πρέπει να υποβάλετε αίτηση για θεώρηση στην πρεσβεία ή στο προξενείο της χώρας που είναι το πρώτο σημείο εισόδου.

ΠΕΡΙΟΧΗ SCHENGEN:

Η συμφωνία Schengen είναι η βασική πράξη σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα που υπογράφτηκε το 1985 εκτός του πλαισίου της ΕΕ ανάμεσα σε πέντε κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες). Η σύμβαση Schengen, που υπογράφτηκε το 1990, είναι η πράξη εφαρμογής της συμφωνίας του 1985, στην οποία προβλέπεται η κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα των υπογραφόντων κρατών, καθορίζονται κοινοί κανόνες σχετικά με τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα και εισάγονται τα συνοδευτικά μέτρα που καθιστούν δυνατή την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Η σύμβαση Schengen τέθηκε σε ισχύ το 1995 και ενσωματώθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την έναρξη ισχύος της συνθήκης του Άμστερνταμ το Μάιο του 1999. Έκτοτε, το κεκτημένο Schengen εφαρμόζεται και αναπτύσσεται περαιτέρω εντός του νομικού και θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΤΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ SCHENGEN:

Το κεκτημένο Schengen είναι μια σειρά κανόνων που εγκρίθηκαν από τη διακυβερνητική ομάδα Schengen, η οποία περιλαμβάνει: Την ίδια τη σύμβαση και τη συμφωνία του 1985, τα πρωτόκολλα προσχώρησης της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ελλάδας, της Αυστρίας, της Δανίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας και τις αποφάσεις και τις δηλώσεις που εγκρίθηκαν από τα όργανα της συμφωνίας Schengen. Ορισμένες από αυτές τις διατάξεις έχουν αντικατασταθεί και τροποποιηθεί, όπου χρειαζόταν από μεταγενέστερες νομοθετικές πράξεις ΕΚ/ΕΕ. Η πλήρης σειρά αυτών των ισχυουσών διατάξεων αποκαλείται το «κεκτημένο Schengen».     

Το κεκτημένο Schengen περιλαμβάνει αναλυτικές σειρές των μέτρων που προορίζονται για την αντιστάθμιση της κατάργησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με την ενίσχυση της ασφάλειας στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Το σημαντικότερο από τα μέτρα αυτά είναι η απαίτηση τα κράτη μέλη που έχουν εξωτερικά σύνορα της ΕΕ να είναι υπεύθυνα για να εξασφαλίζουν την πραγματοποίηση σωστών ελέγχων και την αποτελεσματική επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Όταν ένα πρόσωπο εισέλθει στη ζώνη Schengen είναι ελεύθερο να κυκλοφορεί όπου θέλει για σύντομο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, είναι ζωτικής σημασίας οι επιθεωρήσεις και οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ να είναι αρκετά αυστηροί για την παρεμπόδιση της λαθρομετανάστευσης, του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων.

ΡΗΤΡΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ:

Σε περίπτωση σοβαρού κινδύνου για τη δημόσια πολιτική ή τη δημόσια ασφάλεια προβλέπεται ρήτρα διασφάλισης με την οποία εξουσιοδοτείται κάθε κράτος μέλος να αποκαταστήσει προσωρινά τους ελέγχους στα σύνορά του εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Για τυχόν ερωτήματα ή διευκρινίσεις παρακαλούμε επικοινωνήστε με υπάλληλο του Προξενικού γραφείου  στο Τηλέφωνο +81 (0) 3 3403-0871/2 ή γραπτώς στην ηλεκτρονική διεύθυνση