Άρθρο Πρέσβεως κ. Παναγιώτη Πάρτσου σε εφημερίδα Μαυροβουνίου Pobjeda για την σημασία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

Παναγιώτης  Πάρτσος, Πρέσβυς της Ελληνικής Δημοκρατίας στο Μαυροβούνιο

Έχοντας εορτάσει το 2021 μία σημαντική επέτειο, τα 200 χρόνια, δηλαδή δύο αιώνες από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στις 25 Μαρτίου  1821, ημέρα που 'έχει καθορισθεί ως η επίσημη Εθνική Εορτή της Ελλάδας, αναρωτιέται κανείς πώς να αναφερθεί στην 201η, απευθυνόμενος μάλιστα στο κοινό του φιλόξενου και φιλικού λαού του Μαυροβουνίου, όπου, όμως, τα πράγματα είναι εύκολα.  Επειδή γίνεται λόγος για την Ελληνική Επανάσταση απελευθέρωσης από την Αυτοκρατορία των Οθωμανών, τους Έλληνες και τους Μαυροβούνιους θα μας συνδέει πάντα ο Βάσο Μπράγιοβιτς, που οι Έλληνες έχουμε ονομάσει Μαυροβουνιώτη, ο οποίος συμμετείχε από την αρχή του Ελληνικού Αγώνα στις μάχες με τους 120 Μαυροβούνιους μαχητές που τον ακολούθησαν αρχικώς στην επαναστατημένη Ελλάδα. Η τελευταία κατοικία του Βάσο είναι το Α' Νεκροταφείο Αθηνών, όπου βρίσκονται θαμμένοι και όλοι, σχεδόν, οι επιφανείς Έλληνες, με πρώτους και καλύτερους τους οπλαρχηγούς και στρατηγούς του Απελευθερωτικού Αγώνα. Υπάρχει λόγος που χρησιμοποιώ τον όρο "κατοικία" αντί για "τάφο", γιατί πρόκειται για ολόκληρη κρύπτη κάτω από την εκκλησία του Αγίου Λαζάρου, κρύπτη που στην είσοδό της φέρει την επιγραφή: ¨ΟΙΚΟΣ ΒΑΣΟΥ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ".  Εκεί, μαζί με τον Βάσο Μπράγιοβιτς είναι μαζί του και τα 120 παλληκάρια του Μαυροβουνίου, που τον ακολούθησαν  στην Ελλάδα, σύντροφοι  και συμπολεμιστές όπως στην ζωή, έτσι και στην αιωνιότητα. Στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στην Αθήνα, 8 και 9 Φεβρουαρίου 2022, ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου, κος Τζουκάνοβιτς, επισκέφθηκε τον Οίκο του Βάσου, όπου κατέθεσε στέφανο,  εψάλη μνημόσυνο και απεδόθησαν οι δέουσες στρατιωτικές τιμές από κοινό άγημα Στρατού Ξηράς, Ναυτικού και Αεροπορίας, με την ανάκρουση των ύμνων των δύο χωρών.  Η παρουσία στην τελετή Μαυροβουνίων που φοιτούν με υποτροφία σε ελληνικές στρατιωτικές σχολές αξιωματικών, και λαμβάνουν την ίδια, ακριβώς, εκπαίδευση, όπως και οι έλληνες όμοιοί τους, αποτελεί επιβράβευση του Στρατηγού Βάσσου, ό,τι ο αγώνας στον οποίον συνέβαλε, για την απελευθέρωση της Ελλάδας, έθεσε σταθερά θεμέλια για μία δυνατή φιλία που συνδέει τους δύο λαούς.    

Αυτά, όσον αφορά το διμερές, θα έλεγα, της εθνικής επετείου της Ελλάδας, που εορτάζεται την 25η Μαρτίου.  Υπάρχει όμως  και το ευρύτερο σκέλος, το διεθνές. Τίποτα στην διεθνή πολιτική σκηνή δεν διεξάγεται σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, καθώς όλα τα γεγονότα ενός τόπου επηρεάζουν  γεγονότα άλλων, και, βεβαίως, επηρεάζονται. Στο ευρύτερο, λοιπόν, πλαίσιο, η έκρηξη της απελευθερωτικής επανάστασης στην Ελλάδα ήρθε περίπου πενήντα χρόνια μετά από την αντίστοιχη στην Βόρεια Αμερική, όπου οι αρχικές αποικίες αποτίναξαν τον έλεγχο και τη εξουσία της βρετανικής μητρόπολης.  Λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε η Γαλλική Επανάσταση, με την αποκαθήλωση της μοναρχίας (1789).  Την εποχή που οι 'Έλληνες πολεμούν κατά των Τούρκων, πολεμούν και οι ισπανικές αποικίες  της Νότιας Αμερικής επίσης γι' ανεξαρτησία, ενώ και στην νότια Ευρώπη κάθε άλλο παρά ήσυχα είναι τα πράγματα.  Μεγάλο αποδεικνύεται, για τους Αμερικανούς Επαναστάτες , το  πλεονέκτημα της απόστασης μεταξύ της Αμερικανικής Ηπείρου και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ τα κινήματα στην Νάπολη, το Πεδεμόντιο και την Σικελία συντρίβονται. Οι Έλληνες συνέχισαν τον αγώνα, και ενάντια σε κάθε πρόβλεψη, και τελικώς, με μεγάλες θυσίες και αντιξοότητες αντιμέτωποι, όπως την εισβολή Αιγυπτιακού στρατού στην Πελοπόννησο, προς βοήθεια των Τούρκων,   επικράτησαν.

Η επικράτηση της Ελληνικής Επανάστασης καταγράφει, ομολογουμένως,  μία μοναδικότητα που δεν περιορίζεται μόνον στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.  Σηματοδοτεί το τέλος όχι απλώς της οθωμανικής διοίκησης, αλλά και μίας φιλοσοφίας περί το διοικείν άλλους λαούς και έθνη.

Καταργείται η νομιμότης του δυνάστη, και η διοίκηση βασίζεται πλέον στο έθνος και την θρησκευτική του πίστη, και, πολιτικώς, στην συνταγματική εκπροσώπησή του και αυτοτέλεια. Ο αγώνας των Ελλήνων συγκινεί και άλλους  λαούς, μέλη των οποίων έσπευσαν να τους συνδράμουν, καταπιεσμένοι και εκείνοι, όπως και οι ΄Ελληνες. Βλέποντας την επιτυχία των Ελλήνων, έλαβαν και μία υπόσχεση για την επιτυχή κατάληξη των δικών τους αγώνων, οι οποίοι απαίτησαν περισσότερο χρόνο, αλλά επέτυχαν.

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν η πρώτη επιτυχής εφαρμογή της θεωρίας του εθνικού κράτους στην περιοχή μας, η οποία και κυριάρχησε των 19ο  αιώνα.  Όμως, και στον 20ο, οι σύνθετες μοναρχίες και οι ηγεμονίες της υπόλοιπης Ευρώπης εξαφανίστηκαν και στην θέση τους εμφανίστηκαν νέα κράτη, βασισμένα στις ίδιες αρχές που είχαν εμφανισθεί στην Ελλάδα,  δημιουργώντας τον κόσμο των εθνικών κρατών, στον οποίον ζούμε και σήμερα.  Έτερο, και επίσης σημαντικό στοιχείο, είναι εκείνο των διασκέψεων που καθόρισαν το ζήτημα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, οι οποίες αποτέλεσαν έναν πρόδρομο, θα λέγαμε, πολλών άλλων διασκέψεων που ακολούθησαν στον 19ο αιώνα, με στόχο την διατήρηση τη ειρήνης. Οδήγησαν,  βαθμηδόν, στην Κοινωνία των Εθνών, τον πρώτο διεθνή Οργανισμό μετά τον Α΄ Π.Π., που ήταν και ο προπομπός του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μετά από τον Β΄ Π.Π.  Πρόκειται για μία τάξη  περί του διεθνούς συστήματος οργάνωσης και ασφάλειας που διεμορφώθη μέσα σε 200 χρόνια μετά τους Ναπολεόντιους Πολέμους του 19ου και τους δύο παγκοσμίους του 20ού, την οποίαν απειλεί η εισβολή στην Ουκρανία, που εκτός από το  αναίτιο ανθρωπιστικό δράμα, παράγει ερωτήματα περί της κατάληξης και των επιπτώσεων που θα έχει στο διεθνές σύστημα ασφάλειας.

Ποντγκόριτσα, 25 Μαρτίου 2022

Άρθρο Πρέσβεως κ. Παναγιώτη Πάρτσου σε εφημερίδα Μαυροβουνίου Pobjeda για την σημασία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821