Συνέντευξη του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα Pobjeda στις 30 Μαρτίου 2014

Το Μαυροβούνιο έχει αποδείξει στην ΕΕ την αφοσίωσή του στις μεταρρυθμίσεις

«Το Μαυροβούνιο έκανε σαφή επιλογή προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, με ισχυρή υποστήριξη των πολιτών του. Πιστεύω ότι υπάρχει η απαραίτητη αφοσίωση, διότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει πρώτον να ικανοποιήσουν τις δίκαιες προσδοκίες των πολιτών του Μαυροβουνίου» - δήλωσε στη συνέντευξή του στην εφημερίδα ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο συνομιλητής της εφημερίδας υπενθύμισε ότι τον περασμένο Δεκέμβριο το Συμβούλιο της ΕΕ επικρότησε την πρόοδο που πέτυχε το Μαυροβούνιο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. «Τώρα υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση της διαδικασίας των μεταρρυθμίσεων, ώστε να αντιμετωπίσετε τις ελλείψεις που κατεγράφησαν στην Έκθεση της Επιτροπής. Με την έννοια αυτή, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός ιστορικού καλού εφαρμογής στους τομείς του κράτους δικαίου και  της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς» - είπε ο Βενιζέλος.

Από την 1 Ιανουαρίου η Ελλάδα ανέλαβε από την Λιθουανία την Προεδρία της ΕΕ και ως προτεραιότητα έχει θέσει, πρώτον, την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΕΕ. Αν και η διεύρυνση της ΕΕ δεν αναφέρεται μεταξύ των προτεραιοτήτων, ο συνομιλητής της εφημερίδας τόνισε ότι η Αθήνα πάντα υποστήριζε τη διεύρυνση της ΕΕ, την Προεδρία της οποίας αναλαμβάνει για πέμπτη φορά, και υποστηρίζει το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης  όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.

Ερώτηση: Πως εκτιμάτε τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Μαυροβουνίου; Σε ποιους τομείς υπάρχει περιθώριο για βελτίωση της συνεργασίας;

Απάντηση: Οι ελληνο-μαυροβουνιακές διμερείς πολιτικές και οικονομικές σχέσεις βρίσκονται σε άριστο επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει σημαντική επενδυτική παρουσία στο Μαυροβούνιο, ειδικά στους τομείς της ενέργειας και του τουρισμού. Ενθαρρύνουμε την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στο Μαυροβούνιο και προσπαθούμε να ενισχύσουμε και να εμβαθύνουμε τη διμερή συνεργασία μας, με έμφαση στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, του τουρισμού και των πολιτιστικών ανταλλαγών.

Η Ελλάδα και το Μαυροβούνιο υπέγραψαν ένα Μνημόνιο συνεργασίας τον Ιούνιο του 2011 στη Μπούντβα με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης του Μαυροβουνίου. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ήδη παρέχει βοήθεια και τεχνογνωσία σε διάφορους τομείς όπως η αλιεία, η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών κτλ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν άριστες προοπτικές για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας τα επόμενα έτη, ιδίως με την ανάπτυξη των επαφών μεταξύ των αρμόδιων κρατικών Αρχών και θεσμών και το σχεδιασμό επιπλέον δραστηριοτήτων και προγραμμάτων συνεργασίας. Η σημαντική εμπειρία της Ελλάδας ως προς τη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών και την εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμη για το Μαυροβούνιο.

Όπως γνωρίζετε, πρόσφατα είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ την Ποντγκόριτσα για να έχω παραγωγικές συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Vujanović, τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Κrivokapić, καθώς και με τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Lukšić. Στις συνομιλίες μας, επιβεβαιώσαμε το πολύ καλό επίπεδο των διμερών μας σχέσεων και επιβεβαιώσαμε την αμοιβαία βούληση να εργαστούμε για την περαιτέρω βελτίωσή τους σε όλους τους τομείς που ανέφερα προηγουμένως. Επωφελούμαι της ευκαιρίας  για να ευχαριστήσω και πάλι την πολιτική ηγεσία του Μαυροβούνιου για την θερμή τους υποδοχή και τις εποικοδομητικές συνομιλίες που είχαμε, και είμαι πεπεισμένος ότι έχουμε γυρίσει νέα σελίδα στις διμερείς μας σχέσεις.

Ερώτηση: Το Μαυροβούνιο έχει ανοίξει τα κεφάλαια 23 και 24, τα οποία, σίγουρα, θα αποτελέσουν τη δυσκολότερη δοκιμασία στο πλαίσιο της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Θεωρείτε ότι το Μαυροβούνιο, ως κοινωνία, είναι έτοιμο να καταπολεμήσει τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα;

Απάντηση: Το Συμβούλιο δίδει ιδιαίτερη σημασία  στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων – θέματα τα οποία η Επιτροπή χαρακτήρισε ως σημαντικά – και ιδιαίτερα στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Με το άνοιγμα των κεφαλαίων για Δικαστική Εξουσία και Θεμελιώδη Δικαιώματα (κεφάλαιο 23) και για  Δικαιοσύνη, Ελευθερία και Ασφαλείας (κεφάλαιο 24), το Μαυροβούνιο έχει σαφή πορεία την οποία πρέπει να ακολουθήσει και εμείς θα δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην καταγραφή της προόδου σε όλους αυτούς τους τομείς.

Το Μαυροβούνιο έκανε σαφή επιλογή προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με ισχυρή υποστήριξη των πολιτών του. Πιστεύω ότι δείχνει την απαραίτητη αφοσίωση, διότι οι μεταρρυθμίσεις θα ικανοποιήσουν, καταρχάς, τις δίκαιες προσδοκίες των πολιτών του Μαυροβουνίου.

Ερώτηση: Κατά το επόμενο εξάμηνο, η Ελλάδα έχει την Προεδρία της ΕΕ. Η Ελλάδα είναι ικανοποιημένη με τη δυναμική της διαπραγματευτικής διαδικασίας μεταξύ του Μαυροβουνίου και της ΕΕ;

Απάντηση: Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι μακροχρόνια διαδικασία.  Τον περασμένο Δεκέμβριο, το Συμβούλιο καλωσόρισε την πρόοδο που σημείωσε το Μαυροβούνιο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Τώρα υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω εντατικοποίηση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας, ώστε να αντιμετωπίσετε τις ελλείψεις που κατεγράφησαν στην Έκθεση της Επιτροπής. Με την έννοια αυτή, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη ιστορικού καλής εφαρμογής στους τομείς του κράτους δικαίου και  της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς.

Ερώτηση: Η δικαιοσύνη αποτελεί τη βάση όλου του κρατικού συστήματος. Πώς χαρακτηρίζετε την παρούσα κατάσταση της μαυροβουνιακής δικαστικής εξουσίας, ενός συστήματος το οποίο πρέπει να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για τις μεγάλες αλλαγές που έχουμε μπροστά μας;

Απάντηση: Η μεταρρύθμιση της δικαστικής εξουσίας είναι ένα από τα βασικά ζητήματα του κράτους δικαίου το οποίο πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας ήδη στα αρχικά στάδια της διαδικασίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Καθεμία υποψήφια χώρα πρέπει να διασφαλίσει ότι η δικαστική της εξουσία λειτουργεί αποτελεσματικά, χωρίς διακρίσεις,  με διαφάνεια και αμεροληψία.

Το Συμβούλιο ήδη καλωσόρισε την πρόοδο που σημείωσε το Μαυροβούνιο με την υιοθέτηση των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων μέσω των οποίων ενισχύθηκε η  ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Τώρα χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες ώστε να εφαρμοστούν αυτές οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και να διασφαλιστεί ότι θα είναι διαρκείς και μη αναστρέψιμες.

Ερώτηση: Είναι μέχρι στιγμής άγνωστο αν η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ θα έχει διευρυνσιακό χαρακτήρα ή όχι. Στην περίπτωση που έχει διευρυνσιακό χαρακτήρα, και βάσει των πληροφοριών που έχετε στη διάθεσή σας, το Μαυροβούνιο μπορεί να αναμένει πρόσκληση για ένταξη; Έχουμε εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις μας προς τη Συμμαχία;

Απάντηση: Η Ελλάδα υποστηρίζει τις προσδοκίες του Μαυροβουνίου για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Με την έννοια αυτή, καλοσωρίζουμε τη σημαντική συνολική πρόοδο την οποία πραγματοποίησε η χώρα σας στο πλαίσιο της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας προς την ευρωατλαντική ολοκλήρωσή της. Σας ενθαρρύνουμε να συνεχίσετε να εφαρμόζετε τις απαραίτητες ενταξιακές μεταρρυθμίσεις. Περιττό να ειπωθεί ότι η ευρεία στήριξη της κοινής γνώμης για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ παίζει καθοριστικό ρόλο για τη Συμμαχία, η οποία είναι, πρώτα απ’ όλα, κοινότητα κοινών αξιών μεταξύ των λαών της. Για το λόγο αυτό, ο ρόλος των ΜΜΕ  στο Μαυροβούνιο είναι σημαντικός για την  παρουσίαση του ΝΑΤΟ στη χώρα σας.

Ερώτηση: Τους τελευταίους μήνες έχει εντατικοποιηθεί η συζήτηση για την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ. Πως θα εξηγούσατε στους Μαυροβούνιους πολίτες τη σημασία της ένταξης του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ;

Απάντηση: Η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952. Έχουμε μακροχρόνια  και πλούσια εμπειρία συνεργασίων εντός της Συμμαχίας. Πιστεύουμε σταθερά ότι η ένταξη σε έναν τόσο σημαντικό διεθνή οργανισμό θα είναι χρήσιμη για όλες τις πλευρές που μετέχουν στη διαδικασία αυτή. Ιδιαιτέρως, έχοντας υπόψη το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ, το οποίο έχει λάβει υπόψη όλα τα τρέχοντα ζητήματα ασφαλείας της μετα-ψυχροπολεμικής παραγματικότητας, η ένταξη στο ΝΑΤΟ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για την ενίσχυση του ρόλου και της παρουσίας μίας χώρας στο διεθνές σύστημα λήψης αποφάσεων, ενώ συγχρόνως ενισχύει την ασφάλεια, σταθερότητα και συνεργασία, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Ερώτηση: Ποιες είναι οι επενδυτικές δυνατότητες των δυο χωρών; 

Απάντηση: Πρώτον, θέλω να τονίσω ότι η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους του Μαυροβουνίου. Τα τελευταία χρόνια, ανεξάρτητα από την οικονομική κρίση, έχουμε διατηρήσει σημαντικό μέγεθος του διμερούς εμπορίου με το Μαυροβούνιο (170 εκατ. € κατά το 2012), ενώ υπάρχει σημαντική δυνατότητα για περαιτέρω αύξηση των αριθμών αυτών.

Οι άμεσες ελληνικές επενδύσεις στο Μαυροβούνιο (142 εκατ. €) αφορούν στον τομέα της ενέργειας, της διαχείρισης τουριστικών καταλυμάτων και της εκμετάλλευσης ορυκτών πόρων.  Μας ενδιαφέρει η περαιτέρω ενίσχυση των ελληνικών επενδύσεων, διότι θεωρούμε το Μαυροβούνιο αξιόπιστο και πολλά υποσχόμενο οικονομικό εταίρο.     Ορισμένες ελληνικές εταιρείες ενδιαφέρονται για έρευνες στον τομέα των υδρογονανθράκων, ενώ άλλες είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν στην κατασκευή του σχεδιαζόμενου αγωγού ΙΑΡ, ο οποίος συνδέεται με τον αγωγό Trans-Adriatic Pipeline (TAΡ). 

Οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας του Μαυροβουνίου, θα βοηθήσουν στη δημιουργία ενός οικονομικού περιβάλλοντος που θα είναι προβλέψιμο, φιλικό και ανοικτό σε ξένους επενδυτές. Γρήγορα και αποφασιστικά βήματα θα επιταχύνουν την ενταξιακή διαδικασία και θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις στη χώρα σας.

Ερώτηση: Ποια είναι η άποψή σας για το μέλλον της ΕΕ και πότε, κατά τη γνώμη σας, θα ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή ιστορία με την ενσωμάτωση και των Δυτικών Βαλκανίων;

Απάντηση: Η Ελληνική Προεδρία κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 συνέπεσε χρονικά με ένα κρίσιμο σημείο για την ΕΕ, δηλαδή λίγους μήνες πριν τις Ευρωεκλογές και με την πανευρωπαϊκή συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ να έχει προχωρήσει σημαντικά. Μετά τη λιτότητα και την ανεργία που προκάλεσε η κρίση, η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα αφήγηση η οποία θα επιβεβαιώσει τις μεγάλες αξίες του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού μας. Μία νέα αφήγηση για μία Ευρώπη δημοκρατίας, κράτους δικαίου, δικαιωμάτων, πολιτιστικού πλουραλισμού, κοινωνικής συνοχής, δικαιοσύνης, δημιουργικότητας και καινοτομίας. 

Για το λόγο αυτό, η βασική προτεραιότητα της Προεδρίας μας επικεντρώνεται στις καθημερινές ανησυχίες του Ευρωπαίου πολίτη –  ανάπτυξη,  δημιουργία θέσεων εργασίας, διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους.

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας το 2003, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, η οποία καθιέρωσε την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των χωρών της περιοχής.  Είμαστε και τώρα αφοσιωμένοι στο στόχο αυτό, αλλά οι υποψήφιες χώρες πρέπει να εργαστούν εντατικά ώστε να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των κριτηρίων ένταξης.

Πριν από λίγες εβδομάδες, είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ όλες τις πρωτεύουσες της περιοχής, υπό την ιδιότητα του Προεδρεύοντος του Συμβουλίου της ΕΕ. Συναντήθηκα με τους ηγέτες σε κάθε χώρα, με τους οποίους είχα εποικοδομητικές συνομιλίες, ενώ στην Υπουργική Συνάντηση ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων η οποία θα λάβει χώρα στην Θεσσαλονίκη στα τέλη Μαΐου, θα έχουμε ακόμα μία ευκαιρία να προχωρήσουμε μπροστά. Συνεπώς, ελπίζουμε ότι κατά την Προεδρία μας θα σταλεί σαφές μήνυμα για το ευρωπαϊκό μέλλον όλης της περιοχής- μήνυμα ενθάρρυνσης προς όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους.

Ερώτηση: Είναι ασφαλής τώρα η ευρωζώνη και ποιο είναι το μάθημα της κρίσης της ΕΕ;

Απάντηση: Μέσω των κανόνων δημοσιονομικής προσαρμογής, η Ελλάδα προσπάθησε να υπερασπιστεί όχι μόνο την ευημερία της, αλλά και την οικονομική ασφάλεια και σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της. Κατά τα τελευταία επτά έτη, η κρίση στην  Ελλάδα είχε ως αποτέλεσα τη συνολική συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 25% και την σημαντική αύξηση της ανεργίας των νέων σε ποσοστό 60%. Αλλά, χάρη στις θυσίες των πολιτών της, η Ελλάδα ήδη κατάφερε να παρουσιάσει δομικό πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 6% ΑΕΠ, καθώς και ονομαστικό πρωτογενές πλεόνασμα. Το 2014 αναμένεται το δημοσιονομικό έλλειμμα να μειωθεί κάτω από το ευρωπαϊκό ανώτατο όριο του 3%. Έχουμε λάβει σημαντικά μέτρα για την επανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς μας μέσω τολμηρών διαρθρωτικών αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα, στην αγορά εργασίας και στη δημόσια διοίκηση.

Η ΕΕ, συνολικά, αντέδρασε στην κρίση εφαρμόζοντας πολιτική χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δημιουργώντας μηχανισμούς για παροχή οικονομικής στήριξης, διασώζοντας τις τράπεζες και επιτυγχάνοντας τη συμφωνία για τη δημιουργία της νέας τραπεζικής ένωσης. Στις προσπάθειές της  να ξεπεράσει την οικονομική κρίση, η ευρωζώνη ήδη έχει κάνει πολλά, αλλά τώρα πρέπει να επικεντρωθεί στο πρόβλημα της ανεργίας- ιδιαίτερα των νέων-, καθώς και στην εξασφάλιση της  αύξησης του ΑΕΠ και της κοινωνικής συνοχής.

Νομίζω ότι το κυριότερο μάθημα για όλους εμάς είναι ότι η ευημερία και η ασφάλεια συνδέονται αναπόσπαστα με την ΕΕ. Συνεπώς, πρέπει να ενισχύσουμε τη δομή του ευρώ, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις κρίσεις. Πρέπει να ενισχύσουμε την ανάπτυξη αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα, και κινούμενοι συγχρόνως ταχύτερα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.