Κοινές δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και Υπουργού Εξωτερικών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, N. Dimitrov, μετά τη συνάντησή τους (Αθήνα, 14.6.2017)

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Αν είναι να έχουμε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον από τον Τύπο, να καλώ το Nikola κάθε ημέρα στην Αθήνα.

Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το πιο δημοφιλές όνομα είναι το Νικόλαος και έτσι με χαρά μου καλωσορίζω το Nikola Dimitrov στην Αθήνα και θέλω να ευχαριστήσω και για την πρόσκληση που μου απηύθυνε να βρεθώ για άλλη μια φορά στα όμορφα Σκόπια για να συνεχίσουμε τις σημερινές μας συζητήσεις.

Έχουμε μεγάλη ικανοποίηση που η γείτονα χώρα έχει βρει το δρόμο της σταθερότητάς της και την αίσθηση ότι μπορεί να προχωρήσει σε ένα καινούργιο μέλλον.

Χαιρόμαστε επίσης για τις φιλικές διαθέσεις που έχουν εκδηλωθεί σε όλα τα επίπεδα -και από τον Πρωθυπουργό. Οι καλές διαθέσεις δεν υποκαθιστούν τις διαπραγματεύσεις, αλλά τις κάνουν ανθρώπινα πιο εύκολες.

Χαιρόμαστε για την πρόοδο που έχει σημειώσει η βόρεια γείτονάς μας μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα και συμφωνήσαμε με τον Υπουργό Εξωτερικών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας να προωθήσει η κάθε πλευρά τα καλύτερα δυνατά μέτρα για την ανάπτυξη της συνεργασίας μας.

Έχουμε, ξέρετε, προωθήσει σημαντικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Έχει καθαριστεί ο αγωγός της Θεσσαλονίκης που μετέφερε, παλιά, πετρέλαιο από τη Θεσσαλονίκη στα Σκόπια και σήμερα θα μεταφέρει παράγωγα πετρελαίου.

Συζητάμε για τη δημιουργία ενός κάθετου άξονα μεταφοράς φυσικού αερίου από τη χώρα μας στη χώρα τους. Επίσης, η σιδηροδρομική γραμμή ανάμεσα στη Φλώρινα και στο Μοναστήρι είναι υπό κατασκευή και ελπίζουμε σύντομα να ολοκληρωθεί.

Έχουμε συμφωνήσει για ανταλλαγές ανάμεσα στις διπλωματικές ακαδημίες. Υπάρχουν οι σταθερά αναπτυσσόμενες σχέσεις ανάμεσα στα πανεπιστήμιά μας, το εμπόριο. Συμφωνήσαμε να υποστηρίξουμε τη διεξαγωγή ενός επιχειρηματικού φόρουμ στο δεύτερο εξάμηνο του 2017 στην Αθήνα, το οποίο προωθεί το Εμπορικό Επιμελητήριο.

Γενικά, είμαστε όχι μόνο σε μια πορεία υλοποίησης των μέτρων οικοδόμησης της εμπιστοσύνης, αλλά και σε μια πορεία ανάπτυξης καινούργιων. Ο Υπουργός πρότεινε να πάρουμε μέτρα για την καλύτερη ανταλλαγή, πιο συστηματική ανταλλαγή, ανάμεσα σε νέους ανθρώπους, πρόταση που ασφαλώς έγινε αποδεκτή και εμείς προτείναμε μια σειρά από καινούργια μέτρα που θα προστεθούν στα υφιστάμενα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της εμπιστοσύνης ανάμεσα στα δυο κράτη, στην καλύτερη αλληλοκατανόηση ανάμεσα στους δυο λαούς, στην προώθηση, γενικότερα, της σταθερότητας και ειρήνης στα Βαλκάνια.

Απηύθυνα στον Υπουργό, κ. Nikola Dimitrov, μια σειρά από προτάσεις για συνεργασίες και για συμμετοχή σε διεθνείς πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει, όπως αυτή που θα έχουμε στην τελευταία εβδομάδα του Οκτώβρη για την προστασία των θρησκευτικών, πολιτισμικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή. Θα έχουμε, επίσης, από του χρόνου, για πρώτη φορά παρουσία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στη Ρόδο.

Με την ευκαιρία αυτής της συνάντησης, εξέφρασα στον Υπουργό κ. Nikola Dimitrov -και θέλω να εκφράσω και δημόσια για άλλη μια φορά- ότι η Ελλάδα είναι αταλάντευτα υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της γείτονος, τη σταθερότητά της και τη σαφή κυριαρχία της, τη μη επέμβαση τρίτων δυνάμεων στα εσωτερικά της και η συμβουλή μου είναι, προς πολλές πλευρές, να μην προσπαθούν να επεμβαίνουν και στη σχέση μας.

Ήμασταν και ταχθήκαμε, όταν χρειάστηκε, ενάντια στην επιβολή Ευρωπαϊκών κυρώσεων στη γείτονά μας και έχουμε μια σαφή πολιτική, όχι του ήξεις αφήξεις.
Πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη των σχέσεων ανάμεσα στα δυο μας κράτη, η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης, θα διευκολύνει και τις συζητήσεις για τα ανοιχτά προβλήματα και όταν θα είναι ώριμες και θα είμαστε έτοιμοι, και από τις δυο πλευρές, θα τις κάνουμε.

Πιστεύουμε ότι η επιμονή -και η δική μας, και άλλων- για την προώθηση μιας κουλτούρας συναίνεσης και συνεννόησης στα Βαλκάνια συνολικά, θα διευκολύνει και τη σχέση μας με όλα αυτά τα κράτη, αλλά και την ανάπτυξη μιας περισσότερο δημοκρατικής, περισσότερο ευρωπαϊκής πολιτικής κουλτούρας σε αυτές.

Ξέρουμε και διευκρινίζουμε ότι η φίλη γείτονάς μας θέλει να ενταχθεί σε σειρά διεθνών περιφερειακών οργανώσεων. Πιστεύουμε και είμαστε ανοιχτοί να υποστηρίξουμε κάθε προσπάθειά τους, αφού όμως λυθεί το ονοματολογικό. Αυτή είναι η προϋπόθεση και νομίζω ότι πρέπει και μπορούμε να εργαστούμε για έναν καλό συμβιβασμό που να είναι κέρδος και για τις δυο πλευρές. Να συμβάλουμε στο να γίνει κατανοητό στους πολίτες μας και στις κοινωνίες μας, ότι έχουμε πολλά περισσότερα να κερδίσουμε αν ξεπεράσουμε τις ιστορικές φυλακίσεις, παρά εάν επιμείνουμε άγονα σε διαμάχες που δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα.

Η Ελλάδα θέλει και έχει προτείνει στο παρελθόν συγκεκριμένες λύσεις αυτών των προβλημάτων που ακόμα υπάρχουν ανάμεσα στις δυο χώρες. Αλλά ταυτόχρονα, θέλω να υπογραμμίσω ότι ανεξάρτητα από αυτό, οι σχέσεις μας πρέπει να αναπτύσσονται και η φιλία ανάμεσα στους πληθυσμούς μας να διευρύνεται.

Θέλω να σας φέρω ένα παράδειγμα. Είχαμε πριν λίγο τη μεγάλη φωτιά στο Λονδίνο, όπου χάθηκαν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες. Εκεί φάνηκε π.χ. πόσο σημαντική είναι η λειτουργία και ο ρόλος της Πυροσβεστικής. Και ξέρετε επίσης ότι το Σάββατο, για πρώτη φορά, κινήθηκα εντός Ελλάδος -εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης από τότε που είμαι Υπουργός- και είχα την τιμή να συμμετάσχω στα εγκαίνια της Πυροσβεστικής Ακαδημίας Αξιωματικών στην Κοζάνη. Η Κοζάνη είναι μόνο λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα των δυο κρατών και, μάλιστα, η Πτολεμαϊδα που βρίσκεται η σχολή απέχει μόνο 60 χιλιόμετρα.

Αυτή η Σχολή μπορεί και πρέπει -και το έχω προτείνει σε όλους τους συναδέλφους μου στην περιοχή- να αξιοποιηθεί για την εκπαίδευση Αξιωματικών Πυροσβεστικής των γειτονικών μας κρατών, τα οποία δεν διαθέτουν αντίστοιχο, ακόμα, σύστημα επιμόρφωσης.

Έχουμε πολλά να κάνουμε και δεν το κάνουμε για να εξυπηρετήσουμε κάποιον. Ας μείνω στο παράδειγμα. Τί κάνει η Πυροσβεστική; Σβήνει φωτιές; Τι είναι η φωτιά; Είναι ένας από αυτούς τους κινδύνους που μπορούν πολύ εύκολα να πάρουν διεθνοποιημένο χαρακτήρα.

Η φωτιά δεν ξεκινάει με τον άνεμο και μετά από λίγα χιλιόμετρα σταματάει και λέει εδώ έχει σύνορα. Ούτε υπάρχουν έλεγχοι διαβατηρίων. Η φωτιά θα περάσει τα σύνορα και θα τα κατακάψει. Και είναι, κατά συνέπεια, υπέρ των συμφερόντων και του ελληνικού λαού και του λαού της γείτονος χώρας, καθώς και υπέρ και των δύο κρατών και άλλων –αναφέρομαι και στην Αλβανία και στο Μαυροβούνιο και τα λοιπά- να υπάρχει όσο το δυνατό καλύτερη εκπαίδευση και συντονισμός, για να μπορεί κανείς να παλεύει και να ξεπερνά αυτά τα προβλήματα.

Οι σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες, κατά συνέπεια, είναι σχέσεις που η ανάπτυξή τους θα διασφαλίσει και τη λύση πολλών σύγχρονων προβλημάτων που έχουν υπερεθνικό, ή διεθνικό χαρακτήρα.

Θέλω για άλλη μια φορά να καλωσορίσω το Nikola Dimitrov, να του πω: καλώς ήρθες στην Αθήνα, που σε γνωρίζει και τη γνωρίζεις. Έχει μεγάλη εμπειρία και ο ίδιος από τις σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες μας. Το 2007-2008 ήταν ο διαπραγματευτής για το δύσκολό μας θέμα από την πλευρά της χώρας του.

Ελπίζω να αναπτύξουμε δημιουργικά τις σχέσεις μας και να μπορέσουμε στο μέλλον να κουβεντιάσουμε το ονοματολογικό, με τρόπο που να βρει λύση και να γίνει αυτό που πρέπει να γίνει να αποδειχθεί η στρατηγική δυναμική σχέση που μπορούμε να έχουμε.

Nikola, καλώς ήρθες και ευχαριστώ που δέχτηκες την πρόσκλησή μου να κάνεις την πρώτη επίσημη επίσκεψη σε αυτή την πόλη, σε αυτό το Υπουργείο. Σε ευχαριστώ και γι' αυτή την επιλογή.

Ν. DIMITROV: Κύριε Υπουργέ, αγαπητέ Νίκο, θα ξεκινήσω ευθύς αμέσως λέγοντας ότι δεν συμφωνώ απολύτως μαζί σας για τη δημοφιλία του ονόματος Nikola, καθώς πρέπει να δουλέψω πολύ σκληρά ώστε το όνομα Nikola να γίνει ακόμη πιο δημοφιλές στη χώρα μας.

Ευθύς εξ αρχής θα ήθελα ειλικρινώς να σας ευχαριστήσω, είναι τιμή για εμένα που έλαβα πρόσκληση από εσάς να επισκεφθώ την Ελλάδα και με τιμά επίσης η πολύ θερμή φιλοξενία σας και το καλωσόρισμά σας. Είχαμε μια πολύ ανοιχτή συζήτηση, κατ’ ιδίαν συζήτηση, αλλά και μια πολύ καλή διευρυμένη συζήτηση με τις αντιπροσωπείες μας.

Είχα ενημερώσει τον Υπουργό αναφορικά με τις προτεραιότητες της νέας Κυβέρνησης. Έχουμε ξεπεράσει κάποια πολύ δύσκολα χρόνια, τα έχουμε αφήσει πίσω μας και πλέον είμαστε αποφασισμένοι και δεσμευμένοι για το μέλλον.

Ανεξάρτητα εάν ο στόχος για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιτευχθεί ή όχι, είμαστε αποφασισμένοι να χτίσουμε ισχυρούς δεσμούς στη χώρα μας και να ενισχύσουμε το κράτος δικαίου, ώστε να αναπτυχθεί μια κοινωνία που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών και δεν θα είναι προς όφελος των πολιτικών.

Σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική. Οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής θα είναι να αναβιώσουμε τη διαδικασία ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, όμως θα δουλέψουμε επίσης προς την κατεύθυνση να γίνουμε ένας καλύτερος γείτονας προς όλους τους άμεσους γείτονές μας.

Πιστεύω ότι η αποστολή της διπλωματίας είναι να επιλύει προβλήματα, να ανοίγει πόρτες, να χτίζει γέφυρες και συνεπώς η πρώτη μου επίσκεψη γίνεται στην Ελλάδα. Ήμουν και στην Ολλανδία πριν, αλλά δεν μετράει.

Αναλαμβάνοντας συγκεκριμένα βήματα, στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια θετική εικόνα στην περιοχή. Θα κάνουμε τη δουλειά μας και θα έχουμε το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Νομίζω ότι εμείς στα Βαλκάνια, μπορούμε να τα πάμε πολύ καλύτερα από ό,τι μέχρι τώρα και θα συνεχίσω να παράσχω επιχειρήματα και συγκεκριμένες προτάσεις. Θα αναλάβω συγκεκριμένα βήματα, τα οποία θα αποδεικνύουν ότι είναι προς όφελος της μεγαλύτερης νότιας γείτονός μας, ότι είναι προς όφελος όλων, να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και είμαι πεπεισμένος ότι εσείς έχετε όλες τις δυνατότητες, έχετε το μοχλό στα χέρια σας. Και ο μοχλός αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανοίξει το δρόμο προς το κλείσιμο ενός ανοιχτού θέματος.

Φυσικά δεν είμαι αφελής, πρόκειται μόνο για την πρώτη μας συνάντηση. Ο δρόμος μπροστά δεν θα είναι απλός, δεν θα είναι εύκολος. Έχω την αίσθηση ότι έχουμε μπει σε ένα πολύ δύσκολο μονοπάτι, σε ένα πολύ δύσκολο δρόμο αναφορικά με την επίλυση των προβλημάτων, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί και συσσωρευτεί και θα πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα για να τα επιλύσουμε.

Βρίσκομαι εδώ για να ζητήσω την υποστήριξή σας. Δεν με ενδιαφέρει τόσο ποιος θα είναι ο νικητής και ποιος όχι, το μήνυμά μου είναι ότι ζητώ την υποστήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι να δοθεί μια κεκτημένη ταχύτητα, να πάρουμε την ενθάρρυνση για να συνεχίσουμε στο δρόμο τον οποίο θέλουμε να ακολουθήσουμε, καθώς για αρκετό χρονικό διάστημα δεν έχουμε ακολουθήσει αυτό το δρόμο.

Θέλουμε να έχουμε φιλικές σχέσεις με τη χώρα σας. Έχω κάνει καλή προετοιμασία, έχω δει τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία έχουν ήδη υλοποιηθεί και με τη σημερινή συνάντηση, συμφωνήσαμε και σε επιπλέον μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Βήμα-βήμα θα συνεχίσουμε σε αυτή την πορεία.

Μιλήσαμε επίσης, για τα σύνορα και ελπίζω ότι κάποια στιγμή στο μέλλον δεν θα υπάρχουν σύνορα με την κλασική έννοια της λέξεως, εάν είμαστε ισότιμα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ολοκληρώνω εδώ και ελπίζω ότι οι ερωτήσεις σας δεν θα είναι πολύ δύσκολες ούτε πολύ πολύπλοκες.

Εκπρόσωπος ΥΠΕΞ: Παρακαλώ θα πάρουμε δυο ερωτήσεις.

Δημοσιογράφος: Γεια σας κ. Dimitrov, καλώς ήρθατε στην Αθήνα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: μολονότι έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών -και σε αυτό συνέβαλαν και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία πήγαν πολύ καλά και από τις δυο πλευρές-, παραμένει στην ελληνική κοινωνία η αίσθηση ότι, από τη δική σας την πλευρά, καλλιεργείται, ή τουλάχιστον καλλιεργήθηκε τα τελευταία χρόνια και έντονα μάλιστα, αυτή η ιδεολογία του αλυτρωτισμού. Ένα μεγάλο ζήτημα για την ελληνική κοινωνία με αγάλματα, με σχολικά βιβλία, με μνημεία και τα λοιπά. Έχω έρθει στα Σκόπια, ακολουθώντας τον κ. Κοτζιά και πραγματικά είναι εντυπωσιακό αυτό. Αυτή τη στιγμή, εσείς εκφράσατε τη διάθεση, ως νέα Κυβέρνηση, να το αλλάξετε. Μπορείτε να μας πείτε τι προτίθεστε να κάνετε συγκεκριμένα; Υπάρχουν ονομασίες δρόμων, υπάρχουν ονόματα αεροδρομίων, τα βιβλία... Πώς έχετε σκοπό να προχωρήσετε; Ορισμένα δεν έχουν και κανένα οικονομικό κόστος. Σας ευχαριστώ πολύ.

N. DIMITROV: Σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας. Μιλώντας ειλικρινά, για εμάς που δεν είμαστε εκτεθειμένοι καθημερινά, προφανώς, στη συζήτηση που γίνεται στην ελληνική κοινωνία, αυτή η διαρκής επανάληψη της λέξεως «αλυτρωτισμός» είναι πολύ παράξενη. Αλυτρωτισμός σημαίνει ότι θέλεις να αποκτήσεις κάτι το οποίο δε σου ανήκει.

Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι εστιάζουμε στα σύνορα τα δικά μας, θέλουμε να διατηρήσουμε τη χώρα μας, τη δική μας χώρα. Είμαστε για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στην αναμονή, βρισκόμενοι σε μια περιοχή η οποία δεν είναι σε πολύ καλή κατάσταση.

Δεν είμαι άνθρωπος, ο οποίος θα έδινε σημασία σε αγάλματα και σε ονόματα. Ωστόσο, πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο έχει ζημιώσει τις σχέσεις μας και έχει βοηθήσει αυτούς που δεν επιθυμούν καλές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Και αυτοί είναι που έχουν εκμεταλλευτεί το συγκεκριμένο θέμα.

Με ρωτάτε σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα που σκοπεύουμε να πάρουμε. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι η συγκεκριμένη είναι η πρώτη συνάντηση. Δεν πας να χορέψεις κατευθείαν με κάποιον μόλις τον συναντήσεις. Συνεπώς, πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας, ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερες συναντήσεις.

Όμως, νομίζω, θα βρούμε το δρόμο να αντιμετωπίσουμε θέματα τα οποία μας αποσπούν από το βασικό στόχο που είναι η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας.

Δημοσιογράφος: Κύριε Κοτζιά, μιλήσατε πολύ ωραία για την ανάγκη ανάπτυξης της φιλίας μεταξύ των δυο χωρών. Από την άλλη, το βέτο στο Βουκουρέστι το 2008 ήταν κάτι το οποίο εμείς το βιώσαμε ως μια εχθρική πράξη. Επιπλέον, η πράξη αυτή προκάλεσε μια πάρα πολύ σοβαρή εσωτερική κρίση, η οποία απείλησε την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής.

Αν η Ελλάδα ενδιαφέρεται πραγματικά για τη σταθερότητα της περιοχής κι αν η Ελλάδα ενδιαφέρεται πραγματικά να υπάρχει ένας σταθερός βόρειος γείτονας, τότε μπορούμε να αναμένουμε από εσάς την υποστήριξή σας; Και θα δεχθείτε η χώρα μας να γίνει κράτος μέλος του ΝΑΤΟ χρησιμοποιώντας την προσωρινή ονομασία; Να συνεχιστούν οι συνομιλίες μεταξύ μας ώστε να επιλύσουμε το τελευταίο ανοιχτό θέμα μεταξύ των δυο χωρών μας; Σας ευχαριστώ πολύ.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ : Ευχαριστώ για την ερώτηση. Να ευχαριστήσω κατ' αρχάς, γιατί το ξέχασα από την αρχή, όπως οφείλω κάθε φορά να κάνω, το διερμηνέα, γιατί όλα αυτά τα πράγματα δε θα υπήρχαν αν δεν υπήρχε η μεσολάβηση ανθρώπων του καθημερινού μόχθου που φροντίζουν να μας μεταφράζουν. Καμιά φορά μας μεταφράζουν καλύτερα απ’ ό,τι τα λέμε εμείς οι ίδιοι. Ευχαριστώ πολύ λοιπόν, κατ' αρχάς.

Δεύτερον, ακούστε να σας πω: Η Ελλάδα θέλει όλη η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων να γίνει μέρος -όπως εκείνοι το επιθυμούν, όχι γιατί το θέλουμε εμείς- του ευρωατλαντικού συστήματος. Το θέμα είναι πόσο πολύ το επιθυμούν. Γιατί δε μπορούν να απαιτούν να το επιθυμούμε εμείς περισσότερο από τις ίδιες.
Να μας καλούν, λοιπόν, να κάνουμε πίσω στις απόψεις μας, χωρίς ωστόσο να κάνουν εκείνοι κίνηση, για κάτι που υποτίθεται τους ενδιαφέρει περισσότερο από εμάς. Ενδιαφερόμαστε, αλλά πιστεύουμε ότι ενδιαφέρονται και αυτές οι χώρες. Όταν λοιπόν ενδιαφερόμαστε και οι δυο πλευρές, πρέπει να βρούμε το δρόμο της συνεννόησης και των συμβιβασμών.

Το Φλεβάρη του 2015, είπα στους φίλους μου Ευρωπαίους εταίρους, «μην καλοπιάνετε τη φίλη βόρεια γείτονα, την ΠΓΔΜ, με τρόπο που τους μαθαίνετε να μη συμβιβάζονται και να μη συναινούν, διότι αυτό θα έχει επιπτώσεις στο εσωτερικό τους», καθώς και ότι η τότε κυβέρνηση θα μεταφέρει αυτή τη νοοτροπία από τις διεθνείς σχέσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Άρα, δεν οφείλεται στην απόφαση του Βουκουρεστίου η κρίση που είχε η γειτονική μας χώρα, διότι τότε θα έπρεπε να είχε προκληθεί το 2008 η κρίση. Αλλά αντίστροφα, με τη δική μας οπτική, ένας λόγος που οδήγησε στην κρίση ήταν ότι είχε εκπαιδευθεί η κυβέρνηση -η προηγούμενη και το έχω πει δημόσια, στην προηγούμενη εποχή- στο να μη συμβιβάζεται, να μη συναινεί και να κάνει και το μεγάλο λάθος να μετατρέψει το πρόβλημα της ονομασίας από γεωγραφικό πρόβλημα σε πρόβλημα ταυτότητας.

Εμείς θέλουμε, όσον αφορά την ΠΓΔΜ, να γίνει μέλος, εφ' όσον εκείνη το επιθυμεί βέβαια, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ και όπως έχω πει εξαρχής, αυτό που μπορεί να γίνει πολύ απλά, με το να βρούμε μια συμβιβαστική λύση στο ονοματολογικό και αμέσως μετά να πάμε στον ΟΗΕ να υπογράψουμε τη νέα μας συμφωνία, να πάμε στις Βρυξέλλες και να το ανακοινώσουμε στους Διεθνείς Οργανισμούς που βρίσκονται εκεί.

Θέλω να πω όμως και κάτι διευκρινιστικό: Η γνώμη μου είναι ότι από την επίσημη πλευρά της χώρας μου, όπως κι από την επίσημη πλευρά της χώρας του Nikola Dimitrov, δεν υπήρξαν κινήσεις που να μπορούσε να πει κανείς ότι είναι εχθρικές. Επίσημα, λέω, οργανωμένα και με σχέδιο. Τώρα, η συμπεριφορά του ενός ή του άλλου ατόμου είναι άλλη ιστορία.

Δεν υπήρξαν εχθρικές κινήσεις. Υπήρξαν κινήσεις από το γεγονός ότι η κάθε πλευρά υπεράσπισε με το δικό της τρόπο αυτό που θεωρούσε ορθό ή στοιχείο της εξωτερικής της πολιτικής. Εγώ δεν εκλαμβάνω τις απόψεις ή τους χειρισμούς από την πλευρά, των φίλων μου της γείτονος χώρας, ως εχθρικές. Παρακαλώ να μην αντιλαμβάνεστε και τις δικές μας κινήσεις ως εχθρικές.

Έχουμε κοινά συμφέροντα, κοινές αντιλήψεις και πρέπει να οικοδομήσουμε σε αυτή την κοινότητα συμφερόντων. Η Ελλάδα πρέπει και οφείλει να βοηθήσει πολύ τη γείτονα χώρα. Διότι η Ελλάδα, παρά την κρίση που πέρασε, είναι σαφώς η ισχυρότερη χώρα των Βαλκανίων.

Η ισχύς, κατά τη γνώμη μου -και το έχω πει με αφορμή άλλη χώρα- δεν μας δίνει περισσότερα δικαιώματα, μας δίνει περισσότερες υποχρεώσεις. Ο ισχυρός είναι αυτός που πρέπει να φροντίζει τις καλές σχέσεις περισσότερο από τον άλλον.

Ελπίζω να βρούμε ένα δρόμο και θα κάνω κάθε προσπάθεια -και εγώ προσωπικά και η Κυβέρνηση- εξεύρεσης ορθού και επωφελούς για τις δυο πλευρές συμβιβασμού και να μπορέσουμε να αναπτύξουμε και να ανθίσουν ακόμη παραπέρα οι σχέσεις μας.

Γι' αυτό θεωρώ πολύ σπουδαίο ότι σήμερα ξαναπιάσαμε το νήμα με το Nikola, με το συνονόματό μου. Πιο σχεδιασμένα, θα το συνεχίσουμε την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου στα Σκόπια και ευχαριστώ ξανά για την πρόσκληση. Ο διάλογος και η δημοκρατική διάθεση που έχουμε και οι δυο πλευρές είναι η καλύτερη εγγύηση ότι θα βρούμε λύση.

Από τη σημερινή συζήτηση δεν λύθηκε κανένα ζήτημα όσον αφορά αυτό το θέμα, αλλά η ατμόσφαιρα είναι θετική και άρα έχουμε τα καλύτερα δυνατά πλαίσια για να κουβεντιάσουμε το δύσκολο θέμα.

Γι' αυτή την καλή ατμόσφαιρα και την καλή διάθεση, ευχαριστώ ξανά το Nikola. Αλλά, ξέρετε, η καλή διάθεση δεν αρκεί, είναι όμως καλή προϋπόθεση για να λυθεί ένα πρόβλημα. Σας ευχαριστώ πολύ, ευχαριστώ και τους διερμηνείς πολύ που έκαναν μια δύσκολη και πάλι εργασία. Σας ευχαριστώ.

Ν. DIMITROV: Ίσως να προσθέσω μόνο δυο πραγματάκια. Σε αυτή την περιοχή -και νομίζω ότι χρειάζεται λίγο χρόνο να το συνειδητοποιήσουμε- μαζί ανεβαίνουμε και μαζί πέφτουμε.

Καθώς εμείς βρισκόμαστε στην ανοδική πορεία μας, χρειαζόμαστε βοήθεια και είμαι σίγουρος ότι, κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσουμε γενικότερα ότι αυτό είναι κάτι καλό για τη δική σας χώρα, το μεγάλο μας γείτονα στο νότο και είναι κάτι καλό για την περιοχή και είναι κάτι καλό για ολόκληρη την Ευρώπη.

Οπότε είναι μια πολύ καλή αρχή σήμερα. Ευχαριστώ.