Παρέμβαση Υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά στο έκτακτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε για την Ουκρανία (Βρυξέλλες, 29.01.15)

Ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, κατά τη διάρκεια του έκτακτου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. για την Ουκρανία, το οποίο πραγματοποιήθηκε, χθες στις Βρυξέλλες, εξέφρασε τη βαθιά ανησυχία της ελληνικής Κυβέρνησης για τις επιθέσεις σε αθώους πολίτες. Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην κατάσταση στη Μαριούπολη, όπου ζουν 160.000 Ουκρανοί πολίτες ελληνικής καταγωγής, επισημαίνοντας ότι μέχρι τώρα μετράμε, δυστυχώς, 6 νεκρούς. Υπογράμμισε ότι υπάρχει ανάγκη για ένα πιο ασφαλές περιβάλλον, για κατάπαυση πυρός στη βάση των Συμφωνιών του Μινσκ και απομάκρυνση του βαρέως οπλισμού, προσθέτοντας ότι στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η προσέλκυση της Ρωσίας στην αναζήτηση λύσης.

Ο κ. Κοτζιάς υποστήριξε ότι πρόκειται για μια βαθιά ανθρωπιστική καταστροφή, για αυτό και στην παράγραφο 8 των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου περί οικονομικής βοήθειας, η Ελλάδα ζήτησε να προστεθεί αναφορά στην ανάγκη για κοινωνική σταθερότητα. Αναρωτήθηκε, επίσης, εάν είναι οι κυρώσεις το καλύτερο και πιο αποτελεσματικό όπλο για την αντιμετώπιση της κατάστασης, τονίζοντας ότι η Ελλάδα αντιλαμβάνεται τα βαθιά αισθήματα πόνου του ουκρανικού λαού, είναι αλληλέγγυα με αυτόν και καταδικάζει την πολιτική που οδηγεί σε ανθρωπιστικές καταστροφές. Ο κ. Υπουργός δήλωσε, ωστόσο, ότι η πολιτική των κυρώσεων δεν λύνει τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα και ότι η ελληνική Κυβέρνηση δεν έχει πεισθεί ότι οι κυρώσεις είχαν τα αποτελέσματα που προσδοκούσαμε όταν τις υιοθετούσαμε.

Στη συνέχεια, ο κ. Κοτζιάς ζήτησε από τους Ευρωπαίους εταίρους να μην οδηγήσουμε την ΕΕ στην εξίσωση ότι ευρωπαϊστής είναι αυτός που συμφωνεί με τις κυρώσεις και υποστήριξε ότι αν και είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για την εγγύηση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, θα πρέπει να σκεφτούμε μακροπρόθεσμα: Τί επιδιώκουμε με τη Ρωσία; Θέλουμε να καταρρεύσει το θεσμικό σύστημα της Ρωσίας; Αναφερόμενος στη λήψη μέτρων στήριξης της Ουκρανίας, τα οποία αποσκοπούν στην αποφυγή αποσταθεροποίησης της Ευρώπης, ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι και τα μέτρα έναντι της Ρωσίας δεν πρέπει να οδηγήσουν σε αποδιοργάνωση της χώρας, των θεσμών και της κοινωνίας.

Ο Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ανησυχία του για το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα τρίγωνο ανασφάλειας, με κορυφές τη Λιβύη, την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, τονίζοντας ότι η Ελλάδα έχει το δικό της σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Αναρωτήθηκε για τις συνέπειες στη σταθερότητα της Ευρώπης σε περίπτωση αποσταθεροποίησης της Ελλάδας και μιας γενικευμένης αποσταθεροποίησης σε μία περιοχή, η οποία εκτείνεται από τη Ρωσία και την Ουκρανία μέχρι τη Β. Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Κάλεσε, επίσης, τους συνομιλητές του να αναλογιστούν τις επιπτώσεις ντόμινο που ενδέχεται να έχουν τα μέτρα που παίρνουν και να ξεκινήσουν μια γενική στρατηγική συζήτηση επ’ αυτού.

Ο κ. Κοτζιάς δήλωσε ότι παρά τις γενικές αντιρρήσεις της Ελλάδας επί του κειμένου, θα το αποδεχτεί, επιθυμώντας τη διαφύλαξη της ενότητας της ΕΕ, αν και η έκφραση διαφορετικών απόψεων είναι μέρος των ευρωπαϊκών αξιών. Και ασφαλώς θα ήταν αρνητική εξέλιξη αν κάποιοι νομίζουν ότι ο ευρωπαϊσμός ταυτίζεται με τη στάση του ενός ή του άλλου κράτους απέναντι στις κυρώσεις, ένα μέτρο, το οποίο όπου εφαρμόστηκε, μόνο επιτυχές δεν αποδείχτηκε.

Ο Υπουργός Εξωτερικών ευχαρίστησε το Συμβούλιο για την υιοθέτηση της ελληνικής θέσης για «την προστασία των εθνικών μειονοτήτων» στην Ουκρανία, μεταξύ των οποίων και την ελληνική μειονότητα και υπέβαλλε τρεις συγκεκριμένες προτάσεις για τροποποιήσεις στην παράγραφο 3 των Συμπερασμάτων. Ωστόσο, παρά τους αναστοχασμούς της ελληνικής πλευράς, περιορίστηκε σε λίγες παρατηρήσεις, προκειμένου να διευκολύνει το Συμβούλιο, το οποίο πρέπει να λαμβάνει αποφάσεις στο πλαίσιο μακροχρόνιας στρατηγικής. Τέλος, ο κ. Κοτζιάς κάλεσε τους Ευρωπαίους εταίρους να στηρίξουν την Ουκρανία έτσι ώστε να αποδυναμωθούν οι αποσχιστικές τάσεις, αλλά να μην ακολουθηθούν άγονες διαδικασίες που θα προκαλέσουν γενικότερη αστάθεια, πολύ χειρότερη της σημερινής.