Σάββατο, 23 Νοεμβρίου 2024

Ειρήνη και Ασφάλεια


Το Συμβούλιο Ασφαλείας
Το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει τη βασική ευθύνη, βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Η δομή του επιτρέπει τη συνεχή λειτουργία του, καθώς ένας εκπρόσωπος από κάθε μέλος  είναι πάντα διαθέσιμος στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδριάζει κυρίως στην έδρα του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, έχουν πραγματοποιηθεί συνεδριάσεις και σε άλλες περιοχές.

Σε περιπτώσεις απειλής κατά της ειρήνης, η πρώτη ενέργεια του Συμβουλίου είναι να καλέσει τα μέρη της διαφοράς να προσπαθήσουν να επιλύσουν τη διαφορά με ειρηνικά μέσα. Το Συμβούλιο μπορεί να ζητήσει διαμεσολάβηση, να ορίσει Ειδικό Εκπρόσωπο ή να καλέσει τον Γενικό Γραμματέα να παράσχει καλές υπηρεσίες. Μπορεί ακόμη να προσδιορίσει τις αρχές επίλυσης μιας διαφοράς.
Σε περιπτώσεις συγκρούσεων, πρώτο μέλημα του Συμβουλίου είναι η κατάπαυση του πυρός, το συντομότερο δυνατόν. Μπορεί ακόμη να δώσει εντολή πραγματοποίησης Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων με σκοπό τη μείωση της έντασης μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, για τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών διαπραγμάτευσης. Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει την επιβολή αναγκαστικών μέτρων, όπως οι οικονομικές κυρώσεις, ή την ανάληψη συλλογικής στρατιωτικής δράσης.

Κράτη-μέλη, εναντίον των οποίων έχουν ληφθεί μέτρα, μπορούν να απολέσουν τα δικαιώματα που τους παρέχει η συμμετοχή στον Οργανισμό, μετά από πρόταση του Συμβουλίου. Ένα κράτος-μέλος, που συστηματικά παραβιάζει τον Χάρτη, μπορεί ακόμα και να διαγραφεί από τα Ηνωμένα Έθνη.

Μέλη του Οργανισμού, που δεν είναι μέλη του Συμβουλίου, μπορούν να συμμετάσχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, όταν εξετάζονται θέματα εθνικού ενδιαφέροντος. Τα μέρη διαφορών καλούνται να συμμετάσχουν σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου, ανεξάρτητα από το αν είναι μέλη του Οργανισμού ή όχι. Οι προϋποθέσεις συμμετοχής καθορίζονται από το Συμβούλιο.
Τα μέλη ασκούν εκ περιτροπής τη μηνιαία προεδρία του Συμβουλίου, με βάση την αγγλική αλφαβητική σειρά.

Σύμφωνα με τον Χάρτη των ΗΕ, οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Ασφαλείας συνοψίζονται στα εξής:

-    Διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας σύμφωνα με τις αρχές και τους στόχους των Ηνωμένων Εθνών
-    Διερεύνηση κάθε διαφοράς ή κατάστασης που μπορεί να οδηγήσει σε διεθνείς τριβές
-    Πρόταση μεθόδων διακανονισμού διαφορών ή όρων διευθέτησής τους
-    Διαμόρφωση σχεδίων για την εγκαθίδρυση συστήματος ελέγχου εξοπλισμών
-    Αξιολόγηση της ύπαρξης απειλής της ειρήνης ή πράξης επίθεσης και σύσταση για τη δράση που πρέπει να αναληφθεί
-    Κλήση των μελών να εφαρμόσουν οικονομικές κυρώσεις και άλλα μέτρα που δεν περιλαμβάνουν τη χρήση βίας για την αποτροπή ή τη διακοπή επιθετικής δράσης
-    Ανάληψη στρατιωτικής δράσης ενάντια σε κράτος που χρησιμοποιεί βία παράνομα
-    Πρόταση εισδοχής νέων μελών
-    Πρόταση προς τη Γενική Συνέλευση για τον διορισμό του Γενικού Γραμματέα και εκλογή από κοινού με τη Γενική Συνέλευση των Δικαστών του Διεθνούς Δικαστηρίου.