Ομιλία Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, στην 72η Γενική Συνέλευση ΟΗΕ, (Νέα Υόρκη, 22.09.2017)

Κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Γενικέ Γραμματέα,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Κυρίες και Κύριοι,

Κύριε Πρόεδρε,

Θα ήθελα, πρώτα από όλα, να ευχηθώ κάθε επιτυχία στο νέο Γενικό Γραμματέα, κ. Guterres, και να επιβεβαιώσω την πλήρη στήριξή μας στο έργο του.

Επιτρέψτε μου, επίσης, να σας συγχαρώ τόσο για την εκλογή σας στο αξίωμα του Προέδρου της 72ης Γενικής Συνέλευσης, όσο και για την επιλογή του βασικού θέματος αυτής της χρονιάς.

Ο κόσμος μας σήμερα μεταβάλλεται ταχύτατα. Διανύουμε τη «δεύτερη εποχή των μηχανών».

Μία εποχή, κατά την οποία οι μηχανές δεν αποτελούν πια προέκταση της σωματικής δύναμης, αλλά παράγουν κυρίως πνευματικό πλούτο και γνώση.

Μηχανές που είναι πιο γρήγορες και πιο μικρές, έχουν όμως τεράστια επίδραση στην καθημερινότητά μας.

Στον τρόπο που εργαζόμαστε και παράγουμε. Στον τρόπο, με τον οποίο επικοινωνούμε και αλληλεπιδρούμε.

Αυτή η τάση μπορεί να περιγραφεί ως η «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση».

Αυτή η νέα εποχή φέρνει μαζί της καινοτομίες και πλεονεκτήματα, αλλά και προκλήσεις, ειδικά για τα κράτη.

Προκλήσεις που τα κράτη θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά για να επιβιώσουν στη σύνθετη διεθνή πραγματικότητα του σήμερα.

Τα κράτη πρέπει να επιδείξουν ευελιξία και να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών τους για περισσότερα ανθρώπινα δικαιώματα, επικοινωνία, ανάπτυξη και καινοτομία.

Πρέπει να εξελιχθούν. Αλλά η εξέλιξή τους σαφώς συνδέεται με την εξέλιξη του ίδιου του Οργανισμού.

Θα είναι τα Ηνωμένα Έθνη σε θέση να ακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις, να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα που αναδύεται;

Υπό το φως αυτής της διπλής προσαρμογής, αυτό το χρονικό διάστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο και απαιτεί την προώθηση μεταρρυθμίσεων που θα καταστήσουν τον ΟΗΕ ικανό να παραμείνει επίκαιρος σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, ένα κόσμο που είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που υπήρχε το 1945.

Αν τα Ηνωμένα Έθνη πρόκειται να διατηρήσουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται στην εντολή τους, θα πρέπει επίσης να εξελιχθούν, και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που επίκεινται.

Με την ανασφάλεια και την αστάθεια να εξακολουθούν να υφίστανται σε μεγάλα τμήματα του κόσμου, η Ελλάδα διαμορφώνει μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, με σκοπό να συνεισφέρει ενεργά στην ειρήνη, προωθώντας συγκεκριμένες ιδέες σε διεθνή fora και περιφερειακούς οργανισμούς, τη σταθερότητα μέσω πολιτικών πρωτοβουλιών.

Πιο συγκεκριμένα, είμαστε υπέρ της προοπτικής διεύρυνσης της ατζέντας του θεσμοθετημένου διαλόγου ΕΕ-ΟΗΕ και της συνεργασίας επίσειράς ζητημάτωνπαγκοσμίου ενδιαφέροντος.

Ως όραμα, όλοι θα θέλαμε να δούμε ένα κόσμο ελεύθερο από Όπλα Μαζικής Καταστροφής.

Στο πλαίσιο αυτό, καταδικάζουμε απερίφραστα την τελευταία δοκιμή, και το παράνομο πρόγραμμα της Βορείου Κορέας για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων,  το οποίο πρόγραμμαυπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Εξετάζοντας τις εξελίξεις όσον αφορά τον αφοπλισμό και τη μη-διάδοση (των πυρηνικών όπλων) κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, πιστεύω ότι καθίσταται  επιτακτική η ανάγκη, τώρα παρά ποτέ, να αναζητήσουμε διαύλους αποτελεσματικού διαλόγου με τη συμμετοχή των κρατών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα.

Αυτό θα μπορούσε να είναι το όχημα για να γεφυρωθεί η απόσταση μεταξύ του σταδιακού  πυρηνικού  αφοπλισμού και της άμεσης πλήρους μη επαληθεύσιμης απαγόρευσης.


Κύριε Πρόεδρε,

Ευρισκόμενοι κοντά σε μία περιοχή που εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά ασταθής, όπως η Μέση Ανατολή και μέρος της Βόρειας Αφρικής, η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε αναλάβει πρόσφατα πολλές πρωτοβουλίες, όπως τη Διάσκεψη της Ρόδου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητακαι τη Διάσκεψη των Αθηνών για τον Θρησκευτικό και Πολιτιστικό Πλουραλισμό και την Ειρηνική Συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή, καθώς και το νεοσύστατο Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, που συνήλθετελευταία φορά χθες στην Νέα Υόρκη.

Η Διάσκεψη της Ρόδου επικεντρώνεται στην προώθηση μίας θετικής ατζέντας συνεργασίας μεταξύ 20 Ευρωπαϊκών και Αραβικών κρατών της ανατολικής Μεσογείου, με σκοπό την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.

Θα ήθελα επίσης να επισημάνω πως, από κοινού με την Κύπρο, και για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, έχουμε δημιουργήσει μία σειρά από τριμερή σχήματα συνεργασίαςπου περιλαμβάνουν την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την Παλαιστίνη.

Βασικός μας στόχος είναι να αναπτύξουμε μία θετική, πολύπλευρη ατζέντα συνεργασίας, με έμφαση σε συνέργειες και κοινές δράσεις, ιδίως μέσω του πολιτισμού, που αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς ήπιας ισχύος στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και άλλων τομέων όπως το εμπόριο, η εκπαίδευση και η έρευνα.

Η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στα Βαλκάνια είναι το κύριο σκεπτικόπίσω από μία άλλη ελληνική πρωτοβουλία, εκείνη των τετραμερών συναντήσεων μεταξύ των Υπουργών της Ελλάδας, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που εγκαινιάστηκε στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 2016.

Οι τέσσερις χώρες, με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης  και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές, δημοκρατικές αρχές και αξίες, θα επικεντρωθούν, κατά την επόμενη συνάντησή τους τον Οκτώβριο, στην αναζήτηση τρόπων καλύτερης συνεργασίας σε θέματα όπως οι επιχειρήσεις επαναπατρισμού, η ανταλλαγή πληροφοριών, η αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου, η εμπορία ανθρώπων, η τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα και τα ενεργειακά δίκτυα.


Κύριε Πρόεδρε,

Ο πόλεμος στη Συρία έχει ιδιαίτερα βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες ζωές, ενώ εκατομμύρια έχουν εκτοπισθεί από τις εστίες τους.

Η παύση των εχθροπραξιών αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ για την πρόοδο των πολιτικών διαπραγματεύσεων. Για την  Ελλάδα, δεν υφίσταται άλλη εναλλακτική εκτός της πολιτικής επίλυσης της κρίσης.

Υποστηρίζουμε απόλυτα τον πολιτικό διάλογο με τη συμμετοχή όλων των πλευρών στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Η ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη εξακολουθεί να αποτελεί διαρκή απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, ενώ η επί του εδάφους κατάσταση δεν είναι βιώσιμη.

Στηρίζουμε τη λύση των δύο κρατών, δηλαδή τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου Παλαιστινιακού Κράτους, το οποίο θα συμβιώνει ειρηνικά και με ασφάλεια με το Κράτος του Ισραήλ και ταυτόχρονα θα εξασφαλίζει τις πάγιες ανάγκες του στον τομέα ασφαλείας.

Ως προς τη Λιβύη, η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερο βάρος στις διεθνείς προσπάθειες για σταθεροποίηση της χώρας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι δεν υφίσταται στρατιωτική λύση στην κρίση στη Λιβύη και υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες προς εδραίωση της ειρήνης και της ασφάλειας.


Κύριε Πρόεδρε,

Η τρομοκρατία παραμένει μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Η σημαντική πρόοδος που παρατηρούμε στον αγώνα κατά του DAESHαπαιτεί ιδιαίτερη μνεία.

Η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ όλων των παικτών και η βελτίωση στον τομέα  ανταλλαγής πληροφοριών αποτελούν κεντρικό στοιχείο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου των ξένων μαχητών.

Παράλληλα, ζωτικής σημασίας είναι η αντιμετώπιση των γενεσιουργών  αιτιών του βίαιου εξτρεμισμού.

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στον κοινό αγώνα κατά της τρομοκρατίας.

Στο πλαίσιο των προσπαθειών μας για αποτροπή των τρομοκρατών από την εκμετάλλευση κάθε είδους πόρων για τους σκοπούς τους, στηρίζουμε ιδιαιτέρως τις διεθνείς προσπάθειες για συντονισμένη αντιμετώπιση του εμπορίου αρχαιοτήτων και τεχνουργημάτων  πολιτιστικής αξίας.


Κύριε Πρόεδρε,

Καλλιεργούμε σταθερά φιλικές σχέσεις και την ενίσχυση της συνεργασίας με όλα τα όμορά μας κράτη, για την προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας όλων μας.

Στα Δυτικά Βαλκάνια, η Ελλάδα παραμένει σταθερός υποστηρικτής της Πολιτικής Διεύρυνσης της Ε.Ε.

Η άνοδος της εθνικιστικής ρητορικής στην περιοχή εγείρει σοβαρές ανησυχίες. Υπογραμμίζουμε ότι θα πρέπει, με κάθε τρόπο, να αποφεύγονται πράξεις  και δηλώσεις που υπονομεύουν τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Η Ελλάδα διατηρεί μια φιλική προσέγγιση ως προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Η  ελληνική πρωτοβουλία σχεδιασμού και εφαρμογής διμερών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης έχει ενισχύσει τις σχέσεις μας, διευκολύνοντας τις προσπάθειες αντιμετώπισης πιο ευαίσθητων ζητημάτων, όπως το ανοιχτό θέμα του ονόματος της γειτονικής μας χώρας.

Συναφώς, η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται συστηματικά για την επίτευξη μίας  αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ονοματολογικό ζήτημα. Η θέση μας είναι σαφής: ένα αμοιβαία αποδεκτό όνομα, ergao mnes.

Αντίστοιχα, η πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να επιτευχθεί μόνο με πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας δεν μπορούν να προωθηθούν με την συνεχή αμφισβήτηση, από έναν γείτονα, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.

Όσον αφορά στο Κυπριακό, ο στόχος μας συνοψίζεται σε μία έννοια (concept), την οποία υιοθέτησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Διάσκεψης για την Κύπρο: να καταστεί η Κύπρος ένα "κανονικό κράτος". Ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, απαλλαγμένο από ξένα στρατεύματα κατοχής, εξωτερικές εγγυήσεις και παρεμβατικά "δικαιώματα".

Δυστυχώς, η Διεθνής Διάσκεψη για την Κύπρο, φέτοςστην Ελβετία, τερματίστηκε τον περασμένο Ιούλιο δίχως να επιτευχθεί συμφωνία, επειδή η τουρκική πλευρά και αυτή των Τουρκοκυπρίων ήταν οι μόνοι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη που δεν συμμερίζονταν τον στόχο του "κανονικού κράτους".

Είμαστε διατεθειμένοι να συνεχίσουμε τη συζήτηση επί του βασικού διεθνούς ζητήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων, μόλις η Τουρκία επιδείξει σαφή βούληση να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις, επί τη βάσει των Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και στο πλαίσιο των παραμέτρων που όρισε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών στο CransMontana.


Κύριε Πρόεδρε,

Στον τομέα των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, υποστηρίζουμε ενεργά την καταπολέμηση του ρατσισμού και κάθε άλλης μορφής διάκριση, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω θρησκείας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα, δίνοντας προτεραιότητα στην ασφάλεια των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως όσων βρίσκονται σε περιοχές συγκρούσεων, πρόκειται να υποβάλει, κατά τη τρέχουσα σύνοδο της Τρίτης Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ένα σχετικό με το εν λόγω θέμα ψήφισμα.

Επιπρόσθετα, η Χώρα μου ηγείται μίας πρωτοβουλίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,  με την επιτυχή κατάθεση ψηφίσματος για την «Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσω του αθλητισμού και του Ολυμπιακού Ιδεώδους».

Παραμένουμε προσηλωμένοι στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτωνστο πλαίσιο  όλων των πολιτικών για την αντιμετώπιση των μαζικών μεταναστευτικών ροών, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις ανάγκες των μεταναστών, και ιδιαίτερα των παιδιών, που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση.

Πιστεύουμε, επίσης, ότι η θέση του πλαισίουτου ζητήματοςστη σωστή του βάση είναι πιο σημαντική από ποτέ, ώστε να παράσχουμε προστασία σε όσους τη χρειάζονται, να αντιμετωπίσουμε την εμπορία ανθρώπων και την μεταφορά παράτυπων μεταναστών, να καταστήσουμε δυνατή την επιστροφή όσων δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, ενώ ταυτόχρονα να αντιμετωπίσουμε στη ρίζα τους τις αιτίες που ωθούν σε μετανάστευση, μέσω της αποτελεσματικής συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης.

Τέλος, η κοινωνική και οικονομική ένταξη των νόμιμων μεταναστών είναι εξίσου σημαντική και απαιτεί την αμέριστη προσοχή μας.

Η Ελλάδα επιβεβαιώνει και πάλι τη δέσμευσή της για πλήρη και αποτελεσματική υλοποίηση της Πολιτικής Διακήρυξης της Νέας Υόρκης και των παραρτημάτων της, που υιοθετήθηκαν κατά την Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου στο περιθώριο της 71ης Γενικής Συνέλευσης, και, παράλληλα, υπογραμμίζει  την δέσμευση της να εργαστεί στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση (GlobalCompactforMigration) που  αναμένεται να συναφθεί το 2018.

Κύριε Πρόεδρε,

Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι, ως ιδρυτικό μέλος αυτού του Οργανισμού, η Ελλάδα θα παράσχει την αμέριστη συμπαράστασή της στην προσπάθεια του ΟΗΕ να εκπληρώσει το καθήκον του για δημιουργία ενός πιο ειρηνικού και ευημερούς μέλλοντος, με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη προς όλους και ιδίως προς τις επόμενες γενιές.

Σας ευχαριστώ.