Δραστηριοποίηση Ελλάδας στην Ουνέσκο

ΠΩΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ UNESCO ;

Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλο πεδίο ελιγμών στο πλαίσιο του Οργανισμού (ας σημειωθεί ότι όλες οι χώρες-μέλη  ασχέτως επιρροής και μεγέθους διαθέτουν ισότιμη ψήφο), πρώτον επειδή το βάρος της ιστορίας και η πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας παίζουν εδώ σημαντικό ρόλο, αλλά και λόγω των καλών σχέσεών της με μεγάλο αριθμό  αναπτυσσόμενων εξωευρωπαϊκών χωρών, σχέσεων που ανάγονται στην ιστορία αλλά ευνοούνται και  από την έλλειψη αποικιοκρατικού παρελθόντος της χώρας μας.

Η Ελλάδα μετέχει δυναμικά στη Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης του 1970 για την πάταξη της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών (εξελέγη πρώτη σε ψήφους τον Ιούλιο 2013) καθώς και στη Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης (2 Πρωτόκολλα της Χάγης 1954 και 1999, όπου η Ελλάδα εξελέγη και πάλι πρώτη σε ψήφους), στην οποία πρόεδρος αναδείχθηκε ομοφώνως  (18.12.2014) η κ. Άρτεμις Παπαθανασίου της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΞ.

Η χώρα μας μετέχει επίσης ενεργώς στην Επιτροπή της Σύμβασης για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (εξελέγη τον Ιούνιο 2012). Τελευταίο στοιχείο που γράφτηκε στο σχετικό κατάλογο της UNESCO είναι οι κοινωνικές πρακτικές παραγωγής της μαστίχας Χίου. (26 Νοεμβρίου 2014).

Στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι εγγεγραμμένα 17 ελληνικά μνημεία
(http://www.unesco-hellas.gr/gr/3_5_1.htm) :

• Ναός Επικούρειου Απόλλωνος – Βάσσες (1986)

• Αρχαιολογικός Χώρος Ακροπόλεως (1987)

• Αρχαιολογικός Χώρος Δελφών (1987)

• Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο (1988)

• Άγιον Όρος – Άθως (1988)

• Μετέωρα (1988)

• Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης (1988)

• Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου (1988)

• Αρχαιολογικός Χώρος Ολυμπίας (1989)

• Αρχαιολογικός Χώρος Μυστρά (1990)

• Αρχαιολογικός Χώρος Δήλου (1990)

• Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά και Νέα Μονή Χίου (1990)

• Αρχαιολογικός Χώρος Ηραίου Σάμου (1992)

• Αρχαιολογικός Χώρος Αιγών (Βεργίνα) (1996)

• Αρχαιολογικοί Χώροι Μυκηνών και Τίρυνθας (1999)

• Ιστορικό Κέντρο (Χώρα), με την Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο (1999)

• Παλαιά Πόλη Κέρκυρας (2007)

Στα τέλη του 2014 υποβλήθηκε και ο σχετικός φάκελος για τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων.

Στην Επιτροπή Επιστροφής ή Απόδοσης Πολιτιστικών Αγαθών (return and restitution), η Ελλάδα επανέφερε (1-2 Οκτωβρίου 2014) το θέμα των Μαρμάρων του Παρθενώνα, κυρίως επιμένοντας στο παλαιότερο αίτημά της για προσφυγή σε διαδικασία διαμεσολάβησης επί της διαφοράς με τη βρετανική πλευρά.  Είναι προφανές ότι το ζήτημα ξεπερνάει τις αρμοδιότητες της UNESCO και είναι ευρύτερα πολιτικό. Δεν παύει εντούτοις η UNESCO να αποτελεί κατεξοχήν διεθνές βήμα για τη διατήρηση του διεθνούς ενδιαφέροντος πάνω στο θέμα.

Η Ελλάδα είναι επίσης ενεργό μέλος της Ομάδας για τη Γαλλοφωνία στο εσωτερικό του Οργανισμού.

Πρέπει να σημειωθεί γενικότερα ότι πολλά από τα ζητήματα οποία χειρίζεται η UNESCO και που δείχνουν καταρχάς να έχουν μόνο «πολιτιστικό» ή «εκπαιδευτικό» χαρακτήρα, προσλαμβάνουν στην πραγματικότητα σαφείς πολιτικές διαστάσεις, δεδομένου ότι η «παράδοση» και ο «πολιτισμός» - άυλος και μη- είναι αυτά που προσδιορίζουν κάθε χώρα και κάθε λαό και που ορίζουν την ταυτότητά του. Δεν χρειάζονται λοιπόν πολλές επεξηγήσεις για να καταλάβει κανείς τι σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει ο πολιτισμός στην εξωτερική πολιτική ενός τόπου όπως ο δικός μας.

Μεταξύ άλλων, η Ελλάδα ενεργοποιείται παρακολουθώντας πολλές από τις δραστηριότητες του Οργανισμού και συμπράττοντας σε δράσεις με άλλες χώρες. Όταν πχ (29  Σεπτεμβρίου 2014) η Γαλλία ανακοίνωσε την πρωτοβουλία για μία επιστημονική συνάντηση, αλλά και για την ανάληψη δράσης με στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ιράκ, η ΜΑ φρόντισε όχι μόνον να παραστεί στη συνάντηση Έλληνας ειδικός επιστήμων, αλλά και να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της χώρας μας στις επιτόπου δράσεις της UNESCO, με δεδομένο και το γεγονός ότι πολλά από τα καταστρεφόμενα και απειλούμενα μνημεία στη Μέση Ανατολή είναι ελληνικά , ελληνιστικά και βυζαντινά.

Πέρα από τη δραστήρια συμμετοχή στην Ομάδα 1, στην Κοινοτική Ομάδα και στις Επιτροπές στις οποίες μετέχει, η Ελλάδα έχει ήδη από το Δεκέμβριο του 2013 υποβάλλει την υποψηφιότητά της για το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO στις εκλογές που θα διεξαχθούν το Νοέμβριο του 2015.