Ομιλία Αν. Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, κατά την έναρξη των εργασιών της 4ης Υπουργικής Συνάντησης Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη, 23.11.2018)

Ομιλία Αν. Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, κατά την έναρξη των εργασιών της 4ης Υπουργικής Συνάντησης Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη, 23.11.2018)Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Σας καλωσορίζω για άλλη μια φορά, με πολύ μεγάλη χαρά κηρύσσω την έναρξη αυτής της 4ης Συνάντησής μας. Είναι μια από τις καλύτερες πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν αναληφθεί με στόχο την εμβάθυνση της συνεργασίας μας.

Όπως γνωρίζετε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Γιουνκέρ, είπε στην εναρκτήρια ομιλία του ενώπιον του Κοινοβουλίου ότι η Επιτροπή του είναι μια Επιτροπή ύστατης ευκαιρίας για την Ευρώπη. Αυτήν την Κυριακή, δε, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προσπαθήσουν να επιλύσουν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της Κοινότητας των Εθνών μας, των λαών μας, το Brexit.

Εδώ έχουμε δυο ομάδες φιλικών κρατών: δυο μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δυο κράτη, τα οποία φιλοδοξούν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι όπως γνωρίζετε, από τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης, η Ελλάδα έχει δηλώσει σθεναρά την προσήλωσή της στη διεύρυνση. Θεωρούμε ότι θα είναι αμοιβαία επωφελής και για την Ευρώπη και για εμάς, για την Ελλάδα, αλλά και για όλες τις χώρες της περιοχής.

Θα έχετε ακούσει αυτό που λέγεται ευρέως, ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν δυο κατηγορίες, κρατών: τα μικρά κράτη και τα κράτη τα οποία δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμη ότι είναι μικρά. Στη δική μας περιοχή δεν έχουμε μεγάλες δυνάμεις, μεγάλες χώρες, αλλά μέσα από τη συνεργασία μας, μπορούμε να μετασχηματιστούμε σε σημαντική πολιτική δύναμη, όχι για ν’ αντιπαρατεθούμε με άλλους, αλλά για να προωθήσουμε το διάλογο εντός της κοινότητας των κρατών μας.

Θεωρούμε, λοιπόν, ότι η διεύρυνση θα είναι μια θετική εξέλιξη διότι θα δημιουργήσει μια αγορά εντός της ενιαίας αγοράς. Κάθε φορά που επισκέπτομαι χώρες στο εξωτερικό για να προωθήσω τους στόχους της ελληνικής Διπλωματίας, λέω ότι δεν είμαστε απλώς μια αγορά 11 εκατομμυρίων κατοίκων. Η Ελλάδα, όπως και οι άλλες χώρες της περιοχής, θα πρέπει να θεωρούνται τμήματα μιας ευρύτερης περιφερειακής αγοράς.

Έχουμε, λοιπόν, συμφέρον να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας και φυσικά βοηθώντας τις χώρες οι οποίες δεν έχουν προσχωρήσει ακόμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να τις βοηθήσουμε να το πράξουν με άλλα μέσα. Μέσα από μνημόνια συναντίληψης για παράδειγμα. Έχουμε παράσχει τεχνική βοήθεια σε όλες τις φίλες χώρες της περιοχής.

Αυτό το σχήμα, της διάσκεψης Υπουργών Εξωτερικών, εξαρχής συνδυάζεται με μια παράλληλη συνεδρία συνεργασίας διαφόρων άλλων Υπουργών. Οι πρώτες συναντήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως σε θέματα μετανάστευσης και εσωτερικών. Η πρώτη είχε αποκλειστικό θέμα το μεταναστευτικό, η δεύτερη την πολιτική προστασία και η τρίτον, τον τελευταίο Μάιο, ασχολήθηκε κυρίως με την αστυνομική συνεργασία, με στόχο να θεσμοποιηθούν οι συναντήσεις σε διοικητικό επίπεδο.

Ένα από τα μεγάλα οφέλη λοιπόν αυτής της πρωτοβουλίας είναι ότι ήδη έχει μετατραπεί σε θεσμό. Στο εξής, θεωρώ ότι θα πρέπει να εστιάσουμε ακριβώς σ’ αυτό τον τρόπο: να προετοιμάσουμε τα παραδοτέα, να παρακολουθούμε σχολαστικά τις δράσεις που αναλαμβάνονται στη συνέχεια και να οργανώσουμε συναντήσεις στο μέλλον, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο όπως σήμερα, αλλά και σε τεχνικό επίπεδο και σ’ επίπεδο εμπειρογνωμόνων.

Αποφασίσαμε σ’ αυτή τη συνάντηση να επικεντρωθούμε στην οικονομία. Κατά τη γνώμη μου η κίνηση αυτή είναι απολύτως λογική, αφού εξετάσαμε θέματα ασφάλειας και αστυνομικής συνεργασίας, που είναι πολύ σημαντικά για μας, γιατί όλες οι χώρες είναι αντιμέτωπες με προκλήσεις, όχι μόνο από τη μετανάστευση, αλλά και από το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά. Συνεπώς, θεωρώ ότι είναι λογικό να περάσουμε σ’ ένα επίπεδο το οποίο προϋποθέτει πολύ πιο ώριμη συνεργασία: στο επίπεδο της οικονομίας.

Οι συνάδελφοί μας από τα Υπουργεία Οικονομίας θα έχουν χωριστές συναντήσεις. Αλλά ακόμη και σ’ αυτό το στάδιο, μετά το πέρας των εισαγωγικών παρατηρήσεων, θα ήθελα να δώσω το λόγο στον Στέργιο Πιτσιόρλα, ο οποίος θέλει να σας εκθέσει κάποιες αρχικές σκέψεις, όσον αφορά την οργάνωση των κοινών σχεδίων μας.

Θεωρώ ότι στην επόμενη συνάντησή μας, θα πρέπει να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα διαρθρώσουμε τη συνεργασία μας, ώστε να υπάρχουν απτά παραδοτέα και να προωθηθούν αποφάσεις, οι οποίες έχουν ήδη ληφθεί στο παρελθόν, σε προηγούμενες Υπουργικές Συνόδους.

Σας υπενθυμίζω ότι αποφασίσαμε στην τελευταία μας σύνοδο, να οργανώσουμε κοινωνικά δίκτυα, τα οποία θα στηρίξουν το πολιτικό μας πρόγραμμα, δίκτυα οργανώσεων των πολιτών. Μιλήσαμε για παράδειγμα για δικτύωση Πανεπιστημίων των χωρών μας, επιλέγοντας ένα Πανεπιστήμιο από κάθε χώρα. Ένα δίκτυο 4 Πανεπιστημίων, λοιπόν, και να υπάρξουν κοινές συναντήσεις, κοινά έργα, προγραμματισμός κοινών έργων και ν’ αξιοποιηθούν ευρωπαϊκά κονδύλια.

Συζητήσαμε, επίσης, τη δυνατότητα μιας κοινής αποστολής δημοσιογράφων και εκπροσώπων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης των τεσσάρων χωρών, οι οποίοι θα επισκεφθούν την Ελλάδα, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για να συζητήσουν με τους πολίτες των χωρών και ν’ αποκτήσουν μια αίσθηση του τρόπου με τον οποίο προωθείται η συνεργασία μας.

Ο Νίκολα έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία υιοθετήθηκε: πριν από τις υπουργικές συνόδους να υπάρχουν προπαρασκευαστικές συναντήσεις σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Αυτή τη φορά δε συνέβη αυτό. Προτείνω, λοιπόν, να προσπαθήσουμε να το κάνουμε μετά από τη συνάντηση αυτή. Σε έναν μήνα, για παράδειγμα, να διοργανωθεί μια αντίστοιχη συνάντηση σε τεχνικό επίπεδο, σ’ επίπεδο εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω οι ιδέες, οι οποίες θα συζητηθούν όσον αφορά την οικονομία, στην υπουργική σύνοδο.

Προτείνω στον Νίκολα, αφού ολοκληρωθεί η κοινή μας προσπάθεια για κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, αφού γιορτάσουμε τη θαρραλέα αυτή προσπάθεια του Νίκου Κοτζιά, και των δυο Πρωθυπουργών, να μπορούμε ν’ ανακοινώσουμε κάτι συγκεκριμένο στο πλαίσιο της τετραμερούς. Μια εορταστική εκδήλωση, πέρα από το πολιτικό μήνυμα που θα στείλουν οι ηγέτες μας. Να παρουσιάσουμε τις εργασίες μας στο επίπεδο της οικονομικής συνεργασίας.

Δεν θέλω να σας επιβαρύνω πολύ. Να δώσω το λόγο στον Στέργιο, να παρουσιάσει τις ιδέες του για τις δυνατότητες της οικονομικής συνεργασίας και στη συνέχεια θα έχουμε ευκαιρίες να συζητήσουμε περαιτέρω, όχι για να εκθέσουμε εκ παραλλήλου τις ιδέες μας, αλλά στο πλαίσιο ενός ουσιαστικού διαλόγου.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

ΣΤ. ΠΙΤΣΙΟΡΛΑΣ: Καλή σας ημέρα και καλώς ορίσατε κι από μένα στη Θεσσαλονίκη. Είναι μια ευκαιρία σήμερα να κάνουμε ένα παραπάνω βήμα στη συνεργασία μεταξύ μας, την οικονομική συνεργασία.

Έχουν γίνει πολλές συναντήσεις μέχρι σήμερα, έχουν γίνει και πολύ μεγάλα βήματα. Έχει συζητηθεί κατ’ επανάληψη σε επίπεδο Υπουργών και σε επίπεδο Πρωθυπουργών, η ανάγκη για την προώθηση των δικτύων στην περιοχή μας: τα δίκτυα τα σιδηροδρομικά, τα οδικά, τα ενεργειακά, νομίζω σε αυτά έχουμε κάνει σημαντικά βήματα και είναι σε εξέλιξη όλα αυτά τα έργα.

Θεωρώ ότι πρέπει να βάλουμε πια στη συζήτηση και ζητήματα που αφορούν την αγορά σε όλη την περιοχή και πώς μπορούμε να ενδυναμώσουμε την οικονομική συνεργασία στο επίπεδο αυτό, στις εμπορικές σχέσεις, στη συνεργασία των εταιρειών, στη συνεργασία σε θέματα επενδύσεων και εξαγωγών.

Νομίζω ότι θα πρέπει να διαμορφώσουμε μια αντίληψη την οποία και να περάσουμε και στον υπόλοιπο κόσμο, ότι εμείς εδώ δεν δίνουμε βάρος στον μεταξύ μας ανταγωνισμό, δίνουμε βάρος στη συνεργασία και θέλουμε να προβάλλουμε σε ολόκληρο τον κόσμο την περιοχή ως μια ενότητα και συνεργαζόμαστε προκειμένου να διαμορφώσουμε κοινές πολιτικές και κοινούς στόχους. Νομίζω ότι αυτό είναι το στοίχημα της επόμενης περιόδου.

Υπό αυτή την έννοια, θα ήθελα σήμερα να προτείνω μερικές ιδέες που οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η πρώτη αφορά τη συνεργασία των Οργανισμών των χωρών μας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και για την προώθηση των εξαγωγών. Νομίζω ότι σε αυτόν τον τομέα θα πρέπει να συνεργαστούμε, ούτως ώστε στις διεθνείς εκθέσεις σε όλο τον κόσμο να προβάλλουμε την περιοχή ως σύνολο, να προβάλλουμε την ανάγκη επενδύσεων σε αυτή την περιοχή, όχι ο καθένας για τη χώρα του, αλλά όσο γίνεται συνολικά. Έχουμε μια ευκαιρία, καθότι η περιοχή λόγω της Συμφωνίας των Πρεσπών έχει έρθει στο διεθνές προσκήνιο κι έχει συγκεντρώσει την προσοχή της Διεθνούς Κοινότητας. Νομίζω ότι αυτό είναι μια ευκαιρία την οποία πρέπει να αξιοποιήσουμε και από κοινού να οργανώσουμε προσπάθειες προσέλκυσης επενδυτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή. Θεωρώ, λοιπόν, ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα και μπορεί από αύριο να υπάρξει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που θα το μελετήσει.

Στην ίδια λογική είναι και η πρόταση για τη διασύνδεση των εμπορικών μητρώων των χωρών μας. Θεωρώ ότι εάν υπάρξει αυτή η διασύνδεση, θα έχουμε τη δυνατότητα και θα έχουν οι εταιρείες τη δυνατότητα, να έχουν στοιχεία η κάθε μια για τις υπόλοιπες χώρες, να έχουν εικόνα να μπορούν να συνεργάζονται καλύτερα. Το Ελληνικό Εμπορικό Μητρώο είναι διασυνδεδεμένο και με το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Μητρώο, θεωρώ ότι αυτό θα είναι μια βοήθεια και για τις υπόλοιπες χώρες. Όμως ανεξάρτητα από αυτό, η διασύνδεση των Εμπορικών Μητρώων θεωρώ ότι θα μας βοηθήσει πάρα πολύ στην οικονομική συνεργασία.

Μια τρίτη ιδέα αφορά τα ζητήματα της προστασίας του καταναλωτή. Αφορά όλες τις αγορές, όλες τις χώρες. Υπάρχει ένα καθεστώς ευρωπαϊκό στο οποίο προσαρμοζόμαστε όλοι ή πρέπει να προσαρμοστούμε και σε αυτό. Νομίζω ότι μπορούμε να οργανώσουμε τη συνεργασία μας ακόμα πιο συγκεκριμένα, να υπάρξει ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ μας, προκειμένου να διαμορφώσουμε κοινούς κανόνες στις αγορές των χωρών μας.

Πηγαίνοντας παραπέρα, θεωρώ ότι με την ίδια λογική θα πρέπει να προχωρήσουμε στη συνεργασία και των κεντρικών αγορών των χωρών μας. Έχουμε μια εξαιρετική εμπειρία εμείς, ως Ελλάδα, από τη συνεργασία με την Ιταλία στον τομέα αυτό και νομίζω ότι αυτή την εμπειρία μπορούμε να την αξιοποιήσουμε και στις μεταξύ μας σχέσεις. Είναι ένα βήμα το οποίο θα μας βοηθήσει πάρα πολύ στις εμπορικές ανταλλαγές και πιστεύω ότι είμαστε ώριμοι να το προχωρήσουμε.

Τέλος, ένα θέμα το οποίο μας απασχολεί όλους πιστεύω, αφορά τον έλεγχο των αγορών σε όλους τους τομείς, στον οποίο θα πρέπει να συνεργαστούμε. Εννοώ στον έλεγχο στην ποιότητα, στον έλεγχο στην κρίση των διαδικασιών, έχουν τεθεί ζητήματα και παραεμπορίου σε όλες τις χώρες και μεταξύ μας. Εμείς έχουμε απευθύνει και προς τη Βουλγαρία, ιδιαίτερα, μια πρόταση για συνεργασία διμερή στα θέματα αυτά. Θεωρώ ότι μπορεί να γενικευθεί η συνεργασία αυτή με όλες τις χώρες.

Είναι μερικές ιδέες, οι οποίες παράλληλα με τα θέματα των μεγάλων έργων στα δίκτυα, πιστεύω ότι ενδυναμώνουν την αγορά, ως ενιαία αγορά των χωρών μας και θα μας βοηθήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων.

Κλείνοντας, θέλω να επαναλάβω αυτό που είπα στην αρχή: Κατά τη γνώμη μας, οι χώρες των Βαλκανίων, θα πρέπει να διαμορφώσουν μια κοινή εικόνα και να την προβάλλουν προς τον κόσμο, διεκδικώντας ένα μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς και στο επίπεδο των εξαγωγών και στο επίπεδο των επενδύσεων. Εάν το καταφέρουμε αυτό, θα είναι προς βοήθεια όλων μας, ενώ αντίθετα εάν δώσουμε την εικόνα, όπως με τα πολιτικά θέματα στο παρελθόν, ότι τώρα εξαντλούμαστε σε έναν εσωτερικό ανταγωνισμό, αυτό θα είναι σε βάρος όλων.

Σας ευχαριστώ πολύ.

23 Νοεμβρίου, 2018