Μ. ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα μας, αλλά συνολικά για την Ευρώπη, γίνεται η συζήτηση αυτού του προϋπολογισμού για το 2012. Ενός προϋπολογισμού που σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στη συλλογική, επώδυνη και μεγάλη προσπάθεια του ελληνικού λαού να μπορέσει να αντιμετωπίσει με μεγάλες θυσίες αυτή την πρωτόγνωρη κρίση.
Ένα σημείο καμπής, γιατί αυτός ακριβώς ο προϋπολογισμός ο οποίος αποτυπώνει όλη αυτήν την προσπάθεια να ανασυγκροτήσουμε την παραγωγική βάση της χώρας, να προχωρήσουμε παρά τα προβλήματα, αδυναμίες, καθυστερήσεις, τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές. Αυτός ο προϋπολογισμός που αποτυπώνει τις θυσίες του ελληνικού λαού, οι οποίες είναι πάρα πολλές φορές άδικες μέσα στην οριζόντια διάσταση των μέτρων, έρχεται αυτή τη φορά και έχει δύο καινούργια και σημαντικά ελπιδοφόρα χαρακτηριστικά.
Πρώτα απ’ όλα: Φέρνει για πρώτη φορά στοιχεία προοπτικής και ελπίδας, στοιχεία βιωσιμότητας μέσα από την αποτύπωση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μιας απόφασης που έρχεται να μειώσει το χρέος της χώρας μας, έρχεται να μειώσει το κόστος ετήσιας εξυπηρέτησης και να δώσει την ελπίδα, την ανάσα, φυσικά σε συνέργεια με ένα σύνολο αναγκαίων πολιτικών γύρω από την οικονομία και την ανασυγκρότηση της οικονομίας και την ανάκαμψη. Ταυτόχρονα είναι ένας προϋπολογισμός ο οποίος αποτυπώνει μία ευρύτατη πολιτική συναίνεση, που εκφράζεται και σε μία ευρύτατη κοινοβουλευτική στήριξη, ακριβώς ως αίσθημα ευθύνης σε αυτήν την πρωτόγνωρη και κρίσιμη συγκυρία που περνάμε.
Επιτρέψτε μου να εστιάσω, κυρίως, στη διάσταση του προϋπολογισμού αυτού με τη συνολική προσπάθεια και μάχη που δίνει η χώρα μας όλο αυτό τον καιρό και στους επόμενους μήνες θα συνεχίσει να δίνει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρόκειται για διπλή μάχη για τη χώρα μας, μάχη για τη θέση της χώρας μας και τα συμφέροντά της σε μία Ευρωζώνη που δοκιμάζεται, αλλά και μάχη όσον αφορά στρατηγικά τη θέση και τα συμφέροντα της χώρας μας στην προοπτική της νέας Ευρωζώνης που διαμορφώνεται.
Καταρχάς ο προϋπολογισμός του 2012 είναι αναπόσπαστο μέρος της ίδιας της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου, μίας απόφασης που και αισθάνομαι την ανάγκη να πω στην Εθνική Αντιπροσωπεία, που στην αρχή αντιμετωπίστηκε με ιδιαίτερη επιφύλαξη από πάρα πολλές πλευρές της Βουλής. Αλλά, που στη συνέχεια, μέσα από τη συνειδητοποίηση πραγματικά της προοπτικής που ανοίγει για τον τόπο μας, είναι σημαντικό ότι αποτελεί ένα σημείο πραγματικά σύγκλισης καθώς έρχεται να δημιουργήσει αυτήν την προοπτική που τόσο πολύ έχει ανάγκη η χώρα μας, μέσα σε μία ευρύτερη φυσικά στρατηγική για την ανάκαμψη και την αντιμετώπιση της κρίσης. Και είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της απόφασης. Πρώτα απ’ όλα από το ότι ο προϋπολογισμός του 2012 βάζει ως στόχο τα πρωτογενή πλεονάσματα και είναι ακριβώς ένα από τα μεγάλα εκείνα διαπραγματευτικά όπλα που είχε η χώρα μας, που είχε η Ελληνική κυβέρνηση , προκειμένου να καταφέρει να πετύχει τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου και να μπορέσει να υπάρχει, με τις πλάτες και την εγγύηση της Ευρωζώνης, η συμφωνία για τη μείωση του χρέους και με όλη αυτήν την θετική συνέπεια που έχει για τη βιωσιμότητα της προσπάθειας που καταβάλλουμε.
Είναι απόλυτα συνδεδεμένη η ψήφιση του προϋπολογισμού του 2012 με την εφαρμογή των αποφάσεων, όλων των αποφάσεων του πλέγματος της 26ης Οκτωβρίου, καθώς με την ψήφισή του δρομολογείται η τυπική διαπραγμάτευση για το νέο πρόγραμμα της χώρας, για την εφαρμογή του PSI και τη μείωση του χρέους. Και φυσικά –και αυτό είναι και ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτήν την εβδομάδα που ξεκινάει, που θα καταλήξει με την κρίσιμη, Ευρωπαϊκή Σύνοδο της 9ης Δεκεμβρίου– η ψήφισή του. Και η επίσπευση της ψήφισής του έρχεται για να διασφαλίσει την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου. Γιατί όλοι γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, έχοντας και την εμπειρία της 21ης Ιουλίου, πόσο γρήγορα αλλάζουν τα δεδομένα, πόσοι κίνδυνοι υπάρχουν μέσα από τις ευρύτερες αλλαγές και τί σημασία έχει να φανεί ότι από την πλευρά μας υπάρχει αποφασιστικότητα και για τη χρονική επίσπευση της υλοποίησης των αποφάσεων που μας συμφέρουν και αφορούν τη χώρα μας. Και πολύ περισσότερο τώρα, σε μία περίοδο που ανοίγει ένα ευρύ πεδίο διαπραγμάτευσης και συζητήσεων που κλείνει, στην πραγματικότητα, ο κύκλος του Maastricht και ανοίγει ένας νέος κύκλος, που μένει να δούμε ακριβώς τί προσανατολισμό και τί εχέγγυα θα έχει για τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης και την προοπτική τους. Έχει σημασία για τη διαπραγματευτική δύναμη της χώρας μας και του Πρωθυπουργού, Λουκά Παπαδήμου, στο κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 9ης Δεκεμβρίου.
Οι αποφάσεις που έχουμε μπροστά μας είναι πολλές και δύσκολες και οι θεσμικοί, πολιτικοί, οικονομικοί συσχετισμοί σήμερα στην Ευρώπη, είναι εξίσου δύσκολοι. Ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά, εμείς το ζήσαμε ως Ελλάδα περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, αλλά τώρα πλέον το ζουν όλο και περισσότεροι λαοί στην Ευρώπη, ότι δυστυχώς οι ευρωπαϊκές ηγεσίες ήταν ανακόλουθες. Είδαμε μεγάλη καθυστέρηση στη λήψη των αποφάσεων τα τελευταία δύο χρόνια, είδαμε διστακτικότητα, είδαμε αναποφασιστικότητα, είδαμε πραγματικά μία διαφορά φάσης κάθε φορά και ξέρουμε ότι πια ο χρόνος έχει τελειώσει.
Τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων και δεν υπάρχει πλέον χρόνος. Και είδαμε να καταρρίπτονται τρία μεγάλα ταμπού όλους αυτούς τους μήνες και με ιδιαίτερη έμφαση τις τελευταίες εβδομάδες, πράγματα που εμείς τα λέγαμε, τα λέγαμε ως χώρα, και ως Κυβέρνηση, αλλά βέβαια τότε τα αυτιά ήταν πολλές φορές κλειστά στην Ευρώπη.
Πρώτο θέμα, προσπαθούσαν να πουν ότι το πρόβλημα είναι καθαρά ελληνικό, έκαναν λόγο για μονόπλευρη ευθύνη της Ελλάδας και ότι αυτό δεν αφορούσε τους υπόλοιπους. Προσπαθούσαν να βάλουν σε εφαρμογή την περίφημη θεωρία της στεγανοποίησης της Ελλάδας ή του Νότου μέχρι που αποδείχθηκε ότι η κρίση, πέραν των δικών μας ευθυνών, είχε ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Και έφτασε τώρα ο Επίτροπος Olli Rehn, να παραδέχεται ότι η κρίση πια με τα χαρακτηριστικά της, έχει αγγίξει την καρδιά της Ευρωζώνης.
Προσπάθησαν να μην αγγίξουν το ζήτημα του συστημικού ελλείμματος που έχει το Maastricht, τη μονόπλευρη υλοποίησή του, μόνο με τη νομισματική πολιτική. Χωρίς οικονομική πολιτική, χωρίς πολιτική ενοποίηση, χωρίς αλληλεγγύη και πολιτικές συνοχής. Όμως και αυτό πλέον δεν μπορούσε άλλο να προχωρήσει και έτσι βλέπουμε ότι ακόμα και η Γερμανία, με τη δική της, βέβαια, οπτική γωνία, παραδέχεται ότι εδώ υπάρχει ένα συστημικό δομικό θέμα στο πώς λειτουργεί η Ευρωζώνη. Βέβαια, ανοίγει πια το κεφάλαιο ότι πώς θα είναι αυτές οι νέες αποφάσεις και αυτή η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική και η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης.
Το τρίτο ζήτημα, η τρίτη θεωρία που καταρρίφθηκε, είναι ότι αρκεί από μόνη της η δημοσιονομική πειθαρχία προκειμένου να λυθούν τα προβλήματα. Η δημοσιονομική πειθαρχία σε μία οικονομική και νομισματική Ένωση είναι ένα από τα συστατικά προκειμένου να υπάρχουν κοινοί κανόνες, αλλά από εκεί και πέρα, βέβαια, δεν είναι η ικανή συνθήκη. Απαιτείται οικονομική πολιτική, απαιτείται αντιμετώπιση της ύφεσης που, πλέον, μέχρι και ο Πρόεδρος Van Rumpuy παραδέχεται. Ότι, πλέον η ύφεση αποκτά χαρακτηριστικά για όλη την Ευρώπη και όχι απλώς για το Νότο της και απαιτείται ευρωπαϊκή στρατηγική ανάκαμψης η οποία να έρχεται και να απαντά στα θέματα αυτά, ώστε να μπορέσει να τονώσει ξανά την ανάπτυξη και, την απασχόληση, με αίσθηση αλληλεγγύης, κοινωνικής συνοχής.
Σε αυτήν την κρίσιμη διαπραγμάτευση η χώρα μας πηγαίνει με καθαρές αρχές και καθαρές θέσεις. Πρώτα από όλα, με τη θέση ότι σε αυτή τη Σύνοδο δεν μπορούν να υπάρχουν μονόπλευρες αποφάσεις. Χρειάζεται να υπάρχουν ταυτόχρονα μέτρα, τώρα, μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Βλέπετε ότι ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται και προτείνει θέσεις που εμείς υποστηρίζουμε εδώ και μήνες, όπως το Ομόλογο Σταθερότητας, όπως μία σειρά άλλα ζητήματα που θα μπορέσουν άμεσα να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Γιατί, η κρίση είναι ακόμα εδώ, η πυρκαγιά είναι μέσα στην Ευρωζώνη.
Δεύτερο θέμα, δεύτερο σημείο της δικής μας στρατηγικής, ότι αυτή η αλλαγή που θα γίνει, αλλαγή στις συνθήκες, αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωζώνης θα πρέπει να είναι αλλαγή που να κατοχυρώνει τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης. Και θα πρέπει να σέβεται τη διαθεσμική ισορροπία και θα πρέπει να κατοχυρώνει τη θεσμική ισοτιμία όλων των κρατών μελών της Ευρωζώνης.
Τρίτο σημείο, ότι θα πρέπει αυτές οι αλλαγές να ακολουθούν τις ευρωπαϊκές αρχές, τις αρχές της αλληλεγγύης, της συνοχής, και της δημοκρατικής νομιμοποίησης. Δεν εννοείται να επικρατήσει ένας διακυβερνητισμός, ο οποίος να ξεφεύγει από το δημοκρατικό έλεγχο των Εθνικών Κοινοβουλίων ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή, πολύ περισσότερο, να μην αντιμετωπίζει το νέο μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα της τελευταίας δεκαετίας, που είναι το έλλειμμα της πολιτικής της Ευρώπης απέναντι στις αγορές και στη δική τους παρέμβαση στις εξελίξεις.
Τέταρτο σημείο, ότι θα πρέπει αυτές οι αλλαγές και αυτές οι αποφάσεις να διασφαλίζουν σήμερατη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη αλλά και στην προοπτική τους μέσα στο νέο πλαίσιο. Να διασφαλίζουν επίσης , το ότι η χώρα μας παραμένει στο σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μία νέα αρχιτεκτονική πολλών πλέον ταχυτήτων, όπως διαμορφώνονται στην πράξη. Και αυτό ξέρουμε όλοι πολύ καλά ότι δεν είναι θέμα οικονομικό μόνο, είναι και θέμα εθνικό και πολιτικό για την Ελλάδα με τα πολλαπλά μέτωπα που έχει: Εθνικά, Πολιτικά, Οικονομικά.
Εξάλλου θα πρέπει οι αποφάσεις που θα ληφθούν να διασφαλίζουν απόλυτα, αφενός την ομαλή εφαρμογή της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου και αφετέρου τη δυνατότητα η χώρα μας να συνδιαμορφώνει και να αξιοποιεί ένα πλέγμα πολιτικών που θα μπορέσουν να τη στηρίξουν στη μάχη για την παραγωγική της ανασυγκρότηση καθώς και την αντιμετώπιση της ύφεσης, της ανάκαμψης και της ανάπτυξης. Εδώ θέλω απλώς να επισημάνω, κι έχει μεγάλη σημασία αυτό, γιατί όλοι μιλάμε για την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, το ότι προηγήθηκε και η 23η Οκτωβρίου, όπου εκεί πέτυχε η χώρα μας κάτι που φαινόταν στην αρχή πολύ δύσκολο. Δηλαδή, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδέχτηκε θέσεις , και αυτό υπάρχει πλέον και στις προτάσεις για το νέο κοινοτικό προϋπολογισμό, για τις χώρες που έχουν προβλήματα και είναι κάτω από πρόγραμμα, όπως η Ελλάδα, ώστε να μπορέσει να απελευθερωθεί το ΕΣΠΑ, να τονωθεί η ανάπτυξη λόγω της μείωσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και να ενισχυθεί και να φτάνει μέχρι 95% η κοινοτική συμμετοχή.
Αγαπητοί συνάδελφοι.
Η ψήφιση του προϋπολογισμού στέλνει ένα τριπλό μήνυμα. Μήνυμα αφενός στην Ευρώπη ενισχύοντας τη διαπραγματευτική μας δύναμη, μήνυμα πολιτικής ευθύνης και πάνω από όλα ένα μήνυμα στον ελληνικό λαό που μας ακούει ότι μέσα από αυτή την προσπάθεια μπορούμε πλέον αυτή τη χρονιά να βάλουμε τις βάσεις για μία προοπτική ελπίδας για τη χώρα μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
3 Δεκεμβρίου, 2011