- Εμείς, τα κράτη μέλη, είμαστε τα Ηνωμένα Έθνη. Είμαστε η κινητήρια δύναμη πίσω από τα επιτεύγματα του. Είμαστε η αιτία κάθε αποτυχίας. Τα Ηνωμένα Έθνη είναι ο χώρος όπου συναντιόμαστε και ο χώρος όπου συμφωνούμε ή διαφωνούμε σε θέματα που αφορούν τη παγκόσμια συνεργασία. Και όταν συμφωνούμε, η ανθρωπότητα γίνεται πιο ισχυρή.
- Η Ελλάδα έχει ένα όραμα ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή μας. Η βασική συνιστώσα της είναι η ευρωπαϊκή προοπτική του συνόλου της περιοχής μας και του κάθε γείτονά μας. Γι’ αυτό το σκοπό καταρτίσαμε την «Ατζέντα 2014» προκειμένου από τη μία να αναβιώσουμε τις προσπάθειες των γειτόνων μας προς την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών τους φιλοδοξιών και από την άλλη να δώσουμε νέα πνοή στο όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να καλωσορίσει τις χώρες των Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
- Χωρίς ειρήνη και ασφάλεια δεν υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας. Η συνεργασία, όμως, χρειάζεται για την ανάπτυξη και την καλυτέρευση της ζωής των λαών. Εμείς, η διεθνής κοινότητα, έχουμε υποχρέωση να βοηθήσουμε τους νότιους γείτονές μας να επιτύχουν τον στόχο τους για δημοκρατία, για συμμετοχή στα κοινά, με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
- Πιστεύουμε ότι η οδός των εντάσεων είναι λανθασμένη και επικίνδυνη οδός. Αντί απειλών, η περιοχή μας χρειάζεται δυνατές χώρες, που μπορούν να εργάζονται από κοινού για την προώθηση της σταθερότητας, της συνεργασίας και των καλών σχέσεων γειτονίας μεταξύ όλων, και πάντα εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου. Αυτήν την ελπίδα και το παράδειγμα μπορούμε να δώσουμε στην περιοχή μας, και αυτό είναι που η περιοχή μας περιμένει από εμάς.
- Η χώρα μου, έχοντας να αντιμετωπίσει τη χειρότερη οικονομική κρίση στην πρόσφατη ιστορία της, όχι μόνο δεν κλείστηκε στον εαυτό της, αλλά παραμένει βασικός επενδυτής στην περιοχή μας, ιδιαιτέρως στα Δυτικά Βαλκάνια, συμβάλλοντας στη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Στο εσωτερικό επανεκκινούμε την οικονομία μας επενδύοντας σε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας – την πράσινη ενέργεια, τα ναυτιλιακά, τον τουρισμό, τη βιώσιμη γεωργία και τις υποδομές υψηλής τεχνολογίας που αποτελούν βασικές μας προτεραιότητες. Στο εξωτερικό, οι επιχειρήσεις μας γίνονται ολοένα και περισσότερο εξωστρεφείς.
Κύριε Πρόεδρε,
Γενικέ Γραμματέα,
Εξοχότατοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον απερχόμενο Πρόεδρο της 65ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, Κ. Joseph Deiss από την Ελβετία και να συγχαρώ τον Κ. Nassir Abdulaziz Al-Nasser από το Κατάρ για την εκλογή του ως Προέδρου της 66ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Θα ήθελα επίσης να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για το έργο και τον ηγετικό ρόλο του Γενικού Γραμματέα μας, Κ. Ban Ki-moon, που διευθύνει με επιδεξιότητα τον Οργανισμό μας σε δύσκολες και απαιτητικές εποχές.
Δυο παγκόσμιοι πόλεμοι δίδαξαν στην ανθρωπότητα την ανάγκη να επιδείξουμε σεβασμό στις διεθνείς σχέσεις για μερικά αν και ισχυρά ιδανικά. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης των Ηνωμένων Εθνών: ο σεβασμός της ειρήνης και των σχέσεων καλής γειτονίας, ο σεβασμός του Κράτους Δικαίου και του Διεθνούς συστήματος δικαιοσύνης, ο σεβασμός του θεμελιώδους δικαιώματος κάθε ανθρώπου σε αυτό τον πλανήτη να έχει ευκαιρία για μια καλύτερη ζωή.
Εμείς, τα κράτη μέλη, είμαστε τα Ηνωμένα Έθνη. Είμαστε η κινητήρια δύναμη πίσω από τα επιτεύγματα του. Είμαστε η αιτία κάθε αποτυχίας. Τα Ηνωμένα Έθνη είναι ο χώρος όπου συναντιόμαστε και ο χώρος όπου συμφωνούμε ή διαφωνούμε σε θέματα που αφορούν τη παγκόσμια συνεργασία. Και όταν συμφωνούμε, η ανθρωπότητα γίνεται πιο ισχυρή.
Σήμερα, τα Ηνωμένα Έθνη ηγούνται μιας διεθνούς συνεργασίας ζωτικής σημασίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η απερήμωση. Υπάρχει, επίσης, και η πρόκληση των μη-μεταδιδόμενων ασθενειών – οι οποίες εμποδίζουν την μακρο-οικονομική ανάπτυξη και διατηρούν παγιδευμένους τους φτωχότερους ανθρώπους σε κατάσταση χρόνιας φτώχειας. Η παράνομη μετανάστευση δημιουργεί μια τεράστια πίεση για κάποιες χώρες – όπως και για την Ελλάδα – ενώ συγχρόνως προκύπτει - ή και επιδεινώνεται – από απουσία ανάπτυξης σε χώρες προέλευσης, φτώχεια και πολέμους.
Υπάρχει επίσης η κρίσιμη συνεισφορά των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μια συνεισφορά η οποία μπορεί να ενισχυθεί με μια ισχυρότερη εντολή για την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες. Η Ελλάδα είναι υποψήφία για τη θητεία του 2012 στο ΣΑΔ και εκτιμά βαθύτατα την υποστήριξη όλων των εταίρων της σε αυτήν τη προσπάθεια.
Ίσως οι πιο βασικές αρμοδιότητες του ΟΗΕ αφορούν στον τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας, διότι χωρίς ειρήνη και ασφάλεια είναι πολύ δύσκολο, έως αδύνατο, να επιτύχουμε όλους τους άλλους στόχους του Οργανισμού μας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλίσουμε την πυρηνική ασφάλεια, να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία και την πειρατεία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαχειριστούμε κρίσεις όταν προκύπτουν – όπως η πρόσφατη περίπτωση της Λιβύης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δουλέψουμε μαζί με τους εταίρους μας της Διεθνούς Κοινότητας προκειμένου να εγκαθιδρύσουμε και να εδραιώσουμε την ειρήνη. Και σημαίνει, όπως είπα προηγουμένως, ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις σχέσεις καλής γειτονίας σε όλο τον κόσμο.
Αγαπητοί φίλοι, χρειάζεται να δουλέψουμε μαζί ως παγκόσμιοι εταίροι για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της εποχής μας και τις προκλήσεις του μέλλοντος και ο καθένας μας έχει ένα ρόλο να παίξει στην συγκεκριμένη περιοχή μας.
Η άμεση γειτονιά της Ελλάδος είναι η Νοτιοανατολική Ευρώπη – τα Βαλκάνια. Η Ελλάδα έχει ένα όραμα ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή μας. Η βασική συνιστώσα της είναι η ευρωπαϊκή προοπτική του συνόλου της περιοχής μας και του κάθε γείτονά μας. Γι’ αυτό το σκοπό καταρτίσαμε την «Ατζέντα 2014» προκειμένου από τη μία να αναβιώσουμε τις προσπάθειες των γειτόνων μας προς την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών τους φιλοδοξιών και από την άλλη να δώσουμε νέα πνοή στο όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να καλωσορίσει τις χώρες των Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Πράγματι, θα πρέπει η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής γειτονιάς ειρήνης και συνεργασίας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη να είναι ο συλλογικός μας στόχος. Και αυτό γιατί η ειρήνη και η συνεργασία δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη στα Βαλκάνια. Η πρόσφατη ιστορία – συχνά βαμμένη με αίμα – το καθιστά αυτό ξεκάθαρο. Και υπάρχουν ακόμα εκκρεμή θέματα στα οποία πρέπει να δοθεί λύση.
Ένα σοβαρό εμπόδιο στην εδραίωση της ειρήνης και της ασφάλειας στη γειτονιά μας είναι το θέμα του Κοσόβου. Η πρόσφατη πρόοδος των συνομιλιών μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας με τη μεσολάβηση της ΕΕ γεννά κάποια αισιοδοξία μετά από τις εντάσεις που είδαμε στην περιοχή το καλοκαίρι. Ωστόσο αυτές οι εντάσεις δεν έχουν τελειώσει, πρέπει να αντιμετωπιστούν και να αποκλιμακωθούν. Η Ελλάδα επιθυμεί να διευκολύνει τη διαδικασία συμφιλίωσης και συμβιβασμού. Επιθυμεί να ενισχύσει το είδος κατανόησης που χρειάζεται η γειτονία μας στο δρόμο του κοινού μέλλοντος της στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.
Πρόκειται για μια πολιτική που έχει αποτέλεσμα. Οι πλατφόρμες περιφερειακής συνεργασίας – Η Διαδικασία Συνεργασίας ΝΑ Ευρώπης, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου, το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας και άλλα – μας φέρνουν πιο κοντά ως εταίρους. Η Σερβία σημείωσε σημαντική πρόοδο στην Ευρωπαϊκή της πορεία, μια πρόοδο που πρέπει να αναγνωρισθεί χωρίς επιφύλαξη και ψιλά γράμματα. Το ίδιο ισχύει και για το Μαυροβούνιο. Οι προσπάθειες της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης για συμφιλίωση, ενότητα και πρόοδο πρέπει να υποστηριχθούν. Η Αλβανία βρίσκεται στη διαδικασία να ξεπεράσει τις εσωτερικές διαμάχες και να επιστρέψει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τα κριτήρια της ΕΕ. Η ιστορία επιτυχίας της Κροατίας δίνει ώθηση στη συνολική διευρυνσιακή διαδικασία των Βαλκανίων.
Ένα άλλο θέμα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι το ονοματολογικό ζήτημα με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το οποίο δεν πρόκειται αποκλειστικά για θέμα ονομασίας, διότι η διαδικασία επίλυσής του αποτελεί ειλικρινή προσπάθεια, σε μία ευαίσθητη περιοχή, να αφήσουμε πίσω μας κάθε έννοια αλυτρωτισμού ή προσπάθειες αλλαγής της ιστορίας και των συνόρων. Σκοπός είναι τα παιδιά μας να μην μεγαλώσουν με αισθήματα καχυποψίας και έχθρας, αλλά φιλίας και ελπίδας. Η Ελλάδα πιστεύει, και το εκφράζει επανειλημμένως, ότι η λύση βρίσκεται σε έναν δίκαιο συμβιβασμό, σε μία ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, καθώς η Μακεδονία συνιστά γεωγραφική περιοχή η οποία εκτείνεται στο έδαφος διαφόρων χωρών. Θεωρούμε, επίσης, ότι το όνομα αυτό πρέπει να χρησιμοποιηθεί erga omnes, δηλαδή έναντι όλων. Θέλουμε την επίλυση αυτού του ζητήματος ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες των σχέσεών μας, με βάση τη διαφάνεια και την ειλικρίνεια. Καιρός είναι να καταλήξουμε σε μία επιτυχημένη και αμοιβαίως αποδεκτή λύση. Όπως έχω πει συχνά, είναι ευκαιρία να γράψουμε ιστορία, όχι να την ξαναγράψουμε.
Αγαπητοί Συνάδελφοι, η Νοτιανατολική Ευρώπη είναι μόνο ένα μέρος της γειτονιάς της Ελλάδος. Στην Ανατολική Μεσόγειο, παρακολουθήσαμε την αφύπνιση της θέλησης των λαών για δημοκρατία και της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον. Είδαμε την «Αραβική Άνοιξη».
Η εγγύτητα μας με τις χώρες αυτές, καθώς και η μακριά παράδοση σχέσεων εμπιστοσύνης και φιλίας με τον Αραβικό κόσμο, οδήγησαν σε μία δυναμική παρουσία της Ελλάδος στην περιοχή με σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Πραγματοποιήσαμε αποστολές εκκένωσης για δεκάδες χιλιάδες πολίτες, αφιερώσαμε επίγεια υποστήριξη για την εφαρμογή της ζώνης απογόρευσης πτήσεων στη Λιβύη, μεσολαβήσαμε για την απελευθέρωση Ευρωπαίων στρατιωτικών στην αρχή της κρίσης και εγκαθιδρύσαμε εγκαίρως μία διπλωματική παρουσία στη Βεγγάζι ώστε να έχουμε δίαυλο επικοινωνίας με το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο. Αυτήν τη στιγμή, οι εγκαταστάσεις που προσφέρουμε στην Κρήτη έχουν κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Λιβύη.
Η σημασία που προσδίδουμε στις εξελίξεις στη Λιβύη, Αίγυπτο, Τυνησία και την υπόλοιπη περιοχή πηγάζει από το σημείο που ανέφερα προηγουμένως: χωρίς ειρήνη και ασφάλεια δεν υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας. Η συνεργασία, όμως, χρειάζεται για την ανάπτυξη και την καλυτέρευση της ζωής των λαών. Εμείς, η διεθνής κοινότητα, έχουμε υποχρέωση να βοηθήσουμε τους νότιους γείτονές μας να επιτύχουν τον στόχο τους για δημοκρατία, για συμμετοχή στα κοινά, με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Αναφέρομαι στα ίδια δικαιώματα τα οποία ο λαός της Συρίας διεκδικεί επί μήνες και που η ηγεσία του αρνείται να παραδώσει με βίαιο τρόπο.
Αγαπητοί φίλοι, ο Αραβικός κόσμος δεν χρειάζεται νέους ηγεμόνες, οι οποίοι θεωρούν τις σημερινές αναταραχές ως ευκαιρία προώθησης υστερόβουλων στόχων εγκαθίδρυσης νέων ζωνών γεωστρατηγικής ή οικονομικής επιρροής. Αντιθέτως, χρειάζεται γνήσιους – και ισότιμους – φίλους, πρόθυμους να συνδράμουν με ανιδιοτέλεια στη μετάβαση προς τη δημοκρατία και την πραγματική αυτοδιάθεση. Η Ελλάδα και η ΕΕ, υπό την καθοδήγηση των Ηνωμένων Εθνών, μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν αυτόν τον ρόλο.
Η απουσία ειρήνης και ασφάλειας δεν είναι πουθενά πιο έντονη και χρόνια απ’ ό,τι στο παλαιστινιακό. Η Ελλάδα υποστηρίζει κατηγορηματικά το δικαίωμα κρατικής υπόστασης για την Παλαιστίνη. Σήμερα, είναι ευθύνη μας, είναι ευθύνη κάθε κράτους-μέλους των ΗΕ, να σεβασθούμε την απόφαση των Παλαιστινίων να ζητήσουν να γίνουν μέλος του Οργανισμού καθώς και να τη μετατρέψουμε σε ευκαιρία για να δοθεί νέα ώθηση στις απευθείας διαπραγματεύσεις.
Η Παλαιστίνη έχει το δικαίωμα να υπάρχει ως ανεξάρτητο κράτος όπως ακριβώς – ας μην το ξεχνάμε – και το Ισραήλ έχει δικαίωμα να υφίσταται με πλήρη και απόλυτη ασφάλεια. Η ΕΕ από μόνη της και εντός του Κουαρτέτου έχει να παίξει κρίσιμο ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Η Ελλάδα θα συνεχίσει το διάλογο και με τις δύο πλευρές και θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις προσπάθειες της Κάθυ Άστον και της ΕΕ εντός του Κουαρτέτου και με τις εκατέρωθεν πλευρές.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Σε αυτό το πλαίσιο περιφερειακής έντασης και αστάθειας – αλλά και δυνάμει μεγάλης ελπίδας – θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αποφύγουμε να προσθέτουμε ακόμη περισσότερες εντάσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Γι’ αυτό το λόγο είμαστε ιδιαίτερα προβληματισμένοι με τις πρόσφατες απειλές και εχθρικές κινήσεις της γειτονικής μας Τουρκίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία, κατά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Όπως το έχουν ήδη δηλώσει η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και άλλοι, οι απειλές και πράξεις της Τουρκίας τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες αντιβαίνουν στο Διεθνές Δίκαιο και πρέπει να σταματήσουν.
Πιστεύουμε ότι η οδός των εντάσεων είναι λανθασμένη και επικίνδυνη οδός. Αντί απειλών, η περιοχή μας χρειάζεται δυνατές χώρες, που μπορούν να εργάζονται από κοινού για την προώθηση της σταθερότητας, της συνεργασίας και των καλών σχέσεων γειτονίας μεταξύ όλων, και πάντα εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου. Αυτήν την ελπίδα και το παράδειγμα μπορούμε να δώσουμε στην περιοχή μας, και αυτό είναι που η περιοχή μας περιμένει από εμάς.
Αυτός είναι και ο λόγος της αφοσίωσης της Ελλάδας στην ειρηνική οδό των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και για την παραπομπή του θέματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αν αυτές αποτύχουν, περιμένοντας από την Τουρκία να απέχει από πράξεις που υπονομεύουν αυτό το πνεύμα συνεργασίας.
Και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ μεταξύ του Προέδρου Χριστόφια και του κ. Έρογλου – διαπραγματεύσεις που στοχεύουν στην επανένωση της Κύπρου ως διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και τη λήξη της τουρκικής παράνομης κατοχής, σύμφωνα με τις Αποφάσεις του ΟΗΕ και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Τέλος, αγαπητοί συνάδελφοι,
Η οικονομική ανάπτυξη και η δίκαιη κατανομή του πλούτου είναι βασικές προϋποθέσεις για σταθερότητα και ασφάλεια μακροπρόθεσμα. Η χώρα μου, έχοντας να αντιμετωπίσει τη χειρότερη οικονομική κρίση στην πρόσφατη ιστορία της, όχι μόνο δεν κλείστηκε στον εαυτό της, αλλά παραμένει βασικός επενδυτής στην περιοχή μας, ιδιαιτέρως στα Δυτικά Βαλκάνια, συμβάλλοντας στη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Στο εσωτερικό επανεκκινούμε την οικονομία μας επενδύοντας σε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας – την πράσινη ενέργεια, τα ναυτιλιακά, τον τουρισμό, τη βιώσιμη γεωργία και τις υποδομές υψηλής τεχνολογίας που αποτελούν βασικές μας προτεραιότητες. Στο εξωτερικό, οι επιχειρήσεις μας γίνονται ολοένα και περισσότερο εξωστρεφείς. Η οικονομική ενοποίηση της περιοχής γύρω από τους άξονες που προανέφερα και άλλους, συμπληρωματικούς, θα ενισχύσει τις οικονομικές της δυνατότητες και επομένως είναι βέβαιο ότι θα εμβαθύνει την ειρηνική συμβίωση και συνεργασία όλων των λαών της.
Κάθε κρίση, όπως έχει πολλές φορές ειπωθεί, είναι και μια ευκαιρία. Αν ισχύει αυτό, τότε η περιοχή μας, γεμάτη μικρές και μεγάλες κρίσεις καθώς ήταν για δεκαετίες, μπορεί εύλογα να υποστηριχθεί ότι αποτελεί, σήμερα, την περιοχή του κόσμου, με τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για ειρήνη, ανάπτυξη και σταθερότητα. Είναι στο χέρι μας λοιπόν να τις πραγματοποιήσουμε. Αγαπητοί συνάδελφοι, ας ξεκινήσουμε!
Ευχαριστώ.
24 Σεπτεμβρίου, 2011