Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την ευκαιρία που μου δίνουν να μιλήσω για τη δράση μας από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών, στην προσπάθειά μας να συνεισφέρουμε στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.
Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι παρούσες σε 16 χώρες, έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο άνω των 3.400 καταστημάτων, το οποίο απασχολεί περισσότερους από 50.000 υπαλλήλους και διαθέτουν ένα σύνολο περιουσιακών στοιχείων που ξεπερνά τα 87,6 δις.
Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών, αποτελεί μια καθιερωμένη παρουσία στο εξωτερικό τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαιτέρως στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Γνωρίζετε ότι η Ελλάδα είχε κυρίως παρουσία στις χώρες της Βαλκανικής και στην Τουρκία και έχουμε συνεχίζουμε να δραστηριοποιούμαστε έντονα σε αυτές τις χώρες παρά τη διευρυμένη χρηματοοικονομική κρίση. Οι φήμες ότι θα υπάρξουν προβλήματα έχουν διαψευστεί από την πραγματικότητα.
Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών είναι ιδιαίτερα διευρυμένη. Αυτό βέβαια οφείλεται στο έντονο επιχειρηματικό πνεύμα των Ελλήνων παντού στον κόσμο αλλά σχετίζεται και με την ελληνική ομογένεια.
Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών έχει διευκολύνει την ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα που ξεκίνησε στην αρχή της δεκαετίας του ’90. Είναι πολύ σημαντικό τόσο για την Ελλάδα, όσο και για τις χώρες που φιλοξενούν τις ελληνικές τράπεζες, διότι η παρουσία αυτού του δικτύου επέτρεψε στους ελληνικούς εξαγωγείς και στα προϊόντα τους να βρουν διεξόδους στις αγορές. Οι τράπεζες αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τους Έλληνες επιχειρηματίες, με πολύ σημαντικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και για την ανταγωνιστικότητά της σε αυτές τις χώρες.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή παρουσία σε πολλούς τομείς και όχι μόνο στον τομέα της τραπεζικής, τόσο σε πολλές χώρες της Βαλκανικής όσο και στην Τουρκία. Βλέπουμε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν παρουσία στην Αλβανία, στη Βουλγαρία και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με το μερίδιο τους στην αγορά να είναι μεγαλύτερο από το 20%.
Γιατί είναι η παρουσία των ελληνικών τραπεζών τόσο σημαντική και στο εξωτερικό; Έχουμε 8.000 εταιρείες με ελληνική συμμετοχή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη -μια τάση η οποία θέλουμε να διατηρηθεί, αλλά και να τονωθεί. Και αυτή είναι μια κατεύθυνση που προσπαθούμε να ενισχύσουμε από το Υπουργείο Εξωτερικών. Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι μεταξύ των πιο σημαντικών οικονομικών εταίρων της Ελλάδας αφού απορροφούν το 27% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών.
Καταφέραμε να διατηρήσουμε αυτή τη θέση παρόλη την κρίση. Η Ελλάδα και οι ελληνικές επιχειρήσεις έστρεψαν το ενδιαφέρον τους προς το εξωτερικό αξιοποιώντας το δίκτυο των τραπεζών, και κατ’ αυτό τον τρόπο διευρύνοντας τους ορίζοντές μας.
Έχουμε κάνει μια συντεταγμένη προσπάθεια να εντοπίσουμε ποιες είναι οι ευκαιρίες για την εξωστρέφεια αξιοποιώντας τα εργαλεία της οικονομικής διπλωματίας. Προσπαθήσαμε να ομαδοποιήσουμε τις περιφέρειες ανάλογα με αυτά που μπορούν να προσφέρουν στις ελληνικές εταιρείες. Για παράδειγμα, ομαδοποιήσαμε τις περιοχές της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Αυστραλίας και διαπιστώνοντας ότι σε αυτή την ενότητα οι κορυφαίοι τομείς όπου μπορεί να διευρυνθεί και να επεκταθεί η ελληνική επιχειρηματικότητα και εξαγωγές είναι τα τρόφιμα, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ο τουρισμός, η υγεία και η φαρμακοβιομηχανία, η πληροφορική και οι επικοινωνίες.
Αντίστοιχα, στη Βαλκανική χερσόνησο έχουμε κάπως διαφοροποιημένες ανάγκες. Υπάρχουν ανάγκες συνεργασίας με την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, πράσινης τεχνολογίας, τροφίμων, κατασκευής, υγείας και οικοδομικών υλικών.
Ο Καύκασος και Εύξεινος Πόντος είναι μια περιφέρεια που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Δεκαπέντε χώρες συμμετέχουν στον Οργανισμό Συνεργασίας του Εύξεινου Πόντου και βλέπουμε ότι στα πλαίσια αυτού του Οργανισμού υπάρχουν δυνατότητες για μεγάλη αύξηση των οικονομικών συναλλαγών. Πρέπει ακόμη να σημειώσουμε ότι σε αυτές τις χώρες υπάρχει ένας ολοένα αυξανόμενος κλάδος ενέργειας, ο οποίος αναζητά από εμάς την τεχνογνωσία και συνεργασία στον κατασκευαστικό κλάδο.
Αντίστοιχες ομαδοποιήσεις έχουμε για τη Μέση Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική, για τη Λατινική Αμερική όπου υπάρχει αυξημένος βαθμός συνεργασίας λόγω του ορυκτού πλούτου, αλλά και η Υποσαχάρια Αφρική, μια περιοχή στην οποία διευρύνουμε το δίκτυο της οικονομικής διπλωματίας και μια περιοχή όπου θα στοχεύουμε να είμαστε πιο δημιουργικά επιθετικοί στον τρόπο που τις προσεγγίζουμε.
Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει εκπονήσει το σχέδιο οικονομικής διπλωματίας και κατόπιν σχεδιάζει αποστολές και συνεργασία ώστε να χτίσει τα θεσμικά εργαλεία για τη συνεργασία με αυτές τις χώρες. Στην προσπάθεια αυτή συνεργαζόμαστε και με τον ιδιωτικό τομέα. Θεωρούμε μάλιστα ιδιαίτερα χρήσιμη τη συνεργασία μας με τράπεζες.
Θα ήθελα να αναφέρω το παράδειγμα μιας σύμπραξης. Είναι μια σύμπραξη μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών, των τριών μεγαλύτερων εξαγωγέων, δηλαδή τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων, τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βόρειας Ελλάδας, και το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Κρήτης που έχουν δημιουργήσει ένα Cluster, και επίσης και η EFG EUROBANK.
Στα πλαίσια αυτής της κοινής πρωτοβουλίας οργανώσαμε από κοινού με τους τρεις εμπλεκόμενους εμπορικούς φορείς μια εκδήλωση στην Κύπρο, και προσεγγίσαμε τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η συγκυρία ήταν δύσκολη, καθώς υπήρχαν ήδη οι αναταραχές στη Βόρεια Αφρική, πλην όμως έλαβαν χώρα παραπάνω από 1.000 συναντήσεις μεταξύ επιχειρήσεων και εκτιμούμε ότι 10% με 15% οδήγησαν σε συγκεκριμένες συμφωνίες συνεργασίας.
Η πρωτοβουλία, στέφθηκε με επιτυχία και προγραμματίζουμε την επόμενη στο Βελιγράδι όπου θα απευθυνθούμε στις χώρες της Βαλκανικής.
Έχουμε αποτελέσματα; Χαίρομαι να σας πω πως ναι. Το 2010 ίσως γνωρίζετε ότι είχαμε μια αύξηση των εξαγωγών, της τάξης του 10% και μάλιστα σε μια χρονιά κρίσης Πιστεύω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε ότι είναι ένας θετικός δείκτης, ένας θετικός παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Δεν πρέπει όμως να εφησυχάσουμε. Θα πρέπει να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια τις προσεχείς χρονιές.
Κλείνω με κάποια συμπεράσματα: Οι ελληνικές τράπεζες φαίνεται να αντέχουν στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Επίσης οι ελληνικές τράπεζες έχουν καλή κεφαλαιακή βάση. Βλέπουμε ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερο λόγω της διεύρυνσης της οικονομικής διπλωματίας. Προείπα πως έχουμε ξεκινήσει επικεντρωμένοι στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής και θεωρούμε ότι θα υπάρξει ανάπτυξη, διότι πιστεύουμε ότι στο ορατό μέλλον θα υπάρξει σταθεροποίηση και θα μπουν σε μια νέα τροχιά ανάπτυξης. Εκεί θα υπάρξουν ευκαιρίες για τις ελληνικές τράπεζες. Επίσης διαφαίνονται ευκαιρίες στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.
Το ότι υπάρχει ένα εφαλτήριο για τις ελληνικές επιχειρήσεις έτσι ώστε να μπορούν να συνάψουν συνεργασίες με τοπικές αγορές, είναι μείζον πλεονέκτημα. Πιστεύουμε ότι οι τράπεζες θα πρέπει να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, υιοθετώντας μια επιλεκτική και διαφοροποιημένη προσέγγιση. Εμείς βασιζόμαστε σε αυτή τη συνεργασία και από δικής μας πλευράς ως κυβέρνηση θα επιδιώξουμε αυτή τη συνεργασία στο μέγιστο βαθμό.
Και πάλι θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκλησή σας και θα είμαι στη διάθεσή σας για τυχόν ερωτήσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Με τις βασικές ευκαιρίες στην ενωμένη Κίνα βεβαίως, είναι η αγορά στην οποία θα ήθελε ο καθένας να εξάγει. Οι ελληνικές Τράπεζες είχαν καθόλου επιτυχία με την Κίνα; Υπάρχει στρατηγική για να κατακτήσετε την Κίνα; Ευχαριστώ.
κ. Σ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Η Κίνα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, είναι μια χώρα η οποία έχει το δικό της θεσμικό πλαίσιο και είμαστε πιστεύω στην αρχή της συνεργασίας μας, η οποία μας αποδεικνύει ότι συμβαίνει μάλλον το αντίθετο από αυτό που περιγράψατε: επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα. Και δεν αφορά μόνο στην Cosco. Χθες στο ελληνοκινεζικό Φόρουμ ανακοινώθηκε η συνεργασία στον ενεργειακό τομέα και τώρα προσπαθούμε ακριβώς όπως είπατε οι Έλληνες να μπορέσουν να αποκτήσουν παρουσία στην Κίνα.
Η πρόσφατη πείρα μου στο Πεκίνο μόλις πριν από ένα μήνα, είναι ότι πρέπει όντως να ξεπεράσει κανείς κάποια γραφειοκρατικά θέματα. Για να ξεκινήσει κανείς λοιπόν με την Κίνα, η Κίνα φυσικά είναι ευκαιρία αλλά χρειάζεται επιμονή και υπομονή.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μια άλλη σχετική ερώτηση είναι η εξής: ωραία θέλετε να ενθαρρύνετε τις εξαγωγές. Ξέρω ότι αναλαμβάνετε πρωτοβουλίες πολιτικές αλλά και με ενισχύσεις και ούτω καθ’ εξής. Πείτε μας λίγο τι κάνει η Ελλάδα σ’ αυτό τον τομέα συγκεκριμένα.
Σ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Εμείς στο ΥΠΕΞ μέσω της οικονομικής διπλωματίας προσπαθούμε ν’ ανοίγουμε δρόμους για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Κατά τ’ άλλα το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει την πρωτοβουλία, αυτοί υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις, αλλά συνεργαζόμαστε στενά και με τον Ελληνικό Οργανισμό Προωθήσεως Εξαγωγών, τον ΟΠΕ.
Προσπαθούμε να παρέχουμε κίνητρα ή τουλάχιστον να εξαλείφουμε τα αντικίνητρα. Και αυτό σημαίνει, οικονομικά κίνητρα από το κράτος και οι Τράπεζες επιτελούν το ρόλο τους, αλλά παράλληλα, προσπαθούμε να εξαλείψουμε εμπόδια όπως είπα φορολογικής φύσεως, να καταργήσουμε τέλη, ή μη φορολογικού ή μη δασμολογικού χαρακτήρα εμπόδια.
Αν ξαναπάρουμε την Κίνα ως παράδειγμα, το βασικό πρόβλημα είναι τα μη δασμολογικά εμπόδια. Για παράδειγμα, εάν θέλουμε να εξάγουμε επεξεργασμένα τρόφιμα υπάρχουν ένα σωρό θέματα υγείας τα οποία μπορούν πραγματικά να δυσκολέψουν έναν εξαγωγέα να κάνει τη δουλειά του.
8 Ιουνίου, 2011