Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποτελεί εξαιρετικά μεγάλη τιμή για εμένα να εισηγούμαι στην Εθνική Αντιπροσωπεία, εξ ονόματος της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου, το οποίο προβλέπει την άσκηση του δικαιώματος της χώρας μας για την αύξηση των χωρικών μας υδάτων, στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια.
Με τον τρόπο αυτό, επεκτείνεται ο χώρος εθνικής κυριαρχίας κατά πάνω από 13.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι η πρώτη φορά από το 1947 που καλείται το Εθνικό Κοινοβούλιο να ψηφίσει αύξηση του χώρου εθνικής κυριαρχίας.
Πρόκειται – επαναλαμβάνω - για άσκηση πλήρους εθνικής κυριαρχίας, όχι για περιοχή κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η Κυβέρνηση προχώρησε σε αυτή τη μείζονος εθνικής σημασίας κίνηση, ασκώντας το σχετικό αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας, με βάση το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, το οποίο συγχρόνως αποτελεί και στοιχείο - κανόνα του εθιμικού διεθνούς δικαίου.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή σε συνέχεια της έκδοσης του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθ. 107/2020 περί κλεισίματος κόλπων και χάραξης ευθείων γραμμών βάσης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο.
Σύμφωνα επίσης με το άρθρο 1 παρ. 2 του σχεδίου νόμου, η Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση και στις λοιπές περιοχές της Επικράτειας του δικαιώματος επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης της, όποτε αυτή το κρίνει σκόπιμο.
Θέλω να σταθώ εδώ μισό λεπτό γιατί έγινε μια πολύ μεγάλη συζήτηση για το πού, πώς, πότε, ποιος, τι. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Ελλάδα προετοιμάζεται και διατηρεί το δικαίωμα για να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα οπουδήποτε στην επικράτειά της, οποτεδήποτε αυτή το κρίνει.
Βεβαίως καταλαβαίνω ότι τα μάτια στρέφονται στην Κρήτη γιατί εκεί έχει υπογραφεί το μνημόνιο με την Αίγυπτο. Όμως, περιορίζουμε το εθνικό δικαίωμα εάν μιλάμε μόνο για την Κρήτη. Η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να επεκτείνει οπουδήποτε θέλει, οποτεδήποτε θέλει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια.
Θέλω να είμαι απολύτως σαφής σε αυτό από το βήμα της Εθνικής Αντιπροσωπείας.
Και επίσης θέλω να χαιρετίσω την εξαιρετικά σημαντική, επαναλαμβανόμενη δήλωση του Υπουργού της Ρωσίας του κ. Σεργκέι Λαβρόφ ο οποίος χαρακτηρίζει, αυτονόητα, απολύτως νόμιμη την ανακοίνωση της Ελλάδας ότι διευρύνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της.
Θα ήθελα δε να ευχαριστήσω επίσης τα κόμματα και τους συναδέλφους, διότι η μέχρι σήμερα κοινοβουλευτική διαδικασία διεξήχθη σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας, χωρίς τις συνήθεις ανούσιες αντεγκλήσεις και τους μικροκομματικούς υπολογισμούς.
Η ύπαρξη εθνικής συναίνεσης στους βασικούς στρατηγικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας επιβεβαιώθηκε άλλωστε και κατά τις χθεσινές μου, κατ’ ιδίαν συναντήσεις, με τους εκπροσώπους όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς νομιμότητος αποτελεί διαχρονική αρχή. Καθοδηγεί σταθερά, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων την ελληνική εξωτερική πολιτική.
Θα έπρεπε όμως να πω ότι υπάρχει και μια επιπλέον διάσταση. Η UNCLOS έχει κυρωθεί και αυτοτελώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά συνέπεια αποτελεί και το επαναλαμβάνω, τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Όχι μόνο της ελληνικής εσωτερικής έννομης τάξης. Κατά τούτο, δεσμεύει το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση ως αυτοτελή οντότητα.
Σε μια περιοχή μάλιστα και σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από σημαντικές ανακατατάξεις, η έμπρακτη εφαρμογή των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Δικαίου της Θάλασσας, αποκτά ακόμη ιδιαίτερα μεγαλύτερη σημασία.
Με την υποβολή στη Βουλή των Ελλήνων του νομοσχεδίου για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο εμείς κάνουμε ένα ακόμα βήμα στην υλοποίηση του εθνικού σχεδιασμού, αναφορικά με τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας. Η επέκταση έρχεται αμέσως μετά τη σύναψη συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο και επίσης τη συμφωνία μας για τον τρόπο χειρισμού του θέματος με την Αλβανία. Έτσι με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο η χώρα μας προστίθεται σε εκείνες που έχουν κάνει χρήση της σχετικής ρήτρας της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Εδραιώνει έτσι τη σημασία των διατάξεών της έναντι όλων και ιδίως αυτών που επιλέγουν να μην την εφαρμόζουν, ή να την αγνοούν. Εκείνων δηλαδή των ελάχιστων που διανοούνται να λειτουργούν εκτός πλαισίου διεθνούς δικαίου.
Και εδώ πρέπει να κάνω μια ειδική αναφορά στην απαράδεκτη τακτική της γείτονος Τουρκίας να απειλεί με casus belli την Ελλάδα, εφόσον αυτή ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της.
Ο τρόπος που ακολουθήσαμε, από τεχνική άποψη για τη χάραξη των ορίων της αιγιαλίτιδας ζώνης μας, αλλά και για το κλείσιμο των κόλπων που προηγήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα, είναι απολύτως συμβατός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Η χώρα μας, όπως ξέρετε, δεν δρα καταχρηστικά, δεν εποφθαλμιά δικαιώματα άλλων, ασκεί βεβαίως πλήρως, τα δικά της δικαιώματά με πλήρη σεβασμό στη διεθνή νομιμότητα.
Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης μας στο Ιόνιο ενισχύει την ασφάλειά μας. Μεγενθύνει το αποτύπωμά μας.
Ταυτόχρονα ενισχύει τη διεθνή θέση της Ελλάδας, τόσο σε σχέση με τις χώρες, με τις οποίες οικοδομούμε ένα πλέγμα συνεργασιών στην περιοχή μας για την εμπέδωση της σταθερότητας και της ασφάλειας, όσο και έναντι εκείνων οι οποίοι δεν συμμερίζονται τις ίδιες αρχές με εμάς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή η Ελλάδα με τη μεγαλύτερη, πια, ζώνη κυριαρχίας, με τις μεγαλύτερες ζώνες πια άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων εδώ και λίγους μήνες, δημιουργεί ένα υπόδειγμα. Ένα υπόδειγμα συνέπειας, μεθοδικότητας, τήρησης της νομιμότητας, προσήλωσης σε στόχους, αλλά και ένα υπόδειγμα αυτοπεποίθησης.
Θα ήθελα όμως με την ευκαιρία να μου επιτρέψετε επειδή πολλοί συνάδελφοι το σχολίασαν να πω και δυο λόγια για την επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών.
Πρώτα απ’ όλα θέλω να υπενθυμίσω ότι πάγια και όταν η κρίση στις σχέσεις μας με την Τουρκία ήταν ιδιαίτερα έντονη η Κυβέρνηση επαναλάμβανε την ετοιμότητά της για διάλογο.
Έθετε όμως πάντοτε διαχρονικά τις ίδιες σαφείς προϋποθέσεις. Απαιτούσε να σταματήσουν οι προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην υφαλοκρηπίδα μας, να αποχωρήσει το Ορούτς Ρέις. Την ίδια αυτή ελληνική θέση την υιοθέτησε στα συμπεράσματά του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Δεκέμβριο.
Έχουν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συμπληρωθεί δύο μήνες από την αποχώρηση του Ορούτς Ρέις. Σχεδόν δυο μήνες. Επομένως, ο όρος που έχει τεθεί από τη χώρα μας, έχει ουσιαστικά εκπληρωθεί.
Μπορούμε να πούμε ότι δημιουργείται μια ευκαιρία διαλόγου. Πάντοτε στο πλαίσιο και στο επίπεδο των διερευνητικών επαφών. Στο διάλογο αυτό η Ελλάδα προσέρχεται με καλή πίστη. Προσέρχεται με ειλικρινή διάθεση, γιατί η εθνική άποψη είναι ότι με διάλογο λύνονται τα προβλήματα. Όχι με χρήση βίας και βεβαίως όχι με απειλές πολέμου.
Και φυσικά οι διερευνητικές επαφές, το έχει πει επανειλημμένως η κυβέρνηση, αφορούν αποκλειστικά τη διαφορά μας για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα.
Όπως είχε οριστεί και όπως έχουν διεξαχθεί μέχρι τώρα, έτσι ακριβώς και θα συνεχιστούν.
Η επίλυση της διαφοράς αυτής έχει ρητά αναγνωριστεί μάλιστα, όπως και το αντικείμενό της από την Ευρωπαϊκή Ένωση με τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και από επίσημη τοποθέτηση του State Department για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά και η ίδια η αναφορά από την Τουρκία ότι η επόμενη συνάντηση θα είναι η 61η, δίνει σαφώς την έννοια της συνέχειας στη διαδικασία, με ακριβώς το ίδιο αντικείμενο, όπως και μέχρι σήμερα.
Και επίσης θα ήθελα να θυμίσω, ότι ο διάλογος που θα ξεκινήσει ξανά στις 25 Ιανουαρίου δεν αποτελεί διαπραγμάτευση. Πρόκειται για προκαταρκτικό στάδιο επαφών, προκειμένου να εξεταστούν τυχόν κοινές αντιλήψεις και να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει έδαφος, ώστε να ξεκινήσει μία τέτοια διαπραγμάτευση.
Εξυπακούεται ότι για να συνεχιστεί αυτός ο διάλογος, θα πρέπει να μη τεθεί σε παραμικρό κίνδυνο η αποκλιμάκωση που έχει ήδη επέλθει. Αυτό ακριβώς έχει αναφέρει και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο, τονίζοντας ότι, όχι μόνο για την επανάληψη, αλλά και για τη συνέχιση των Διερευνητικών, απαιτείται η βεβαιωμένη σταθερή αποκλιμάκωση.
Τέλος, επειδή ακούστηκαν αρκετά στην αίθουσα για το ρόλο τρίτων και ιδιαίτερα της Γερμανίας, αλλά και του Αλβανού Πρωθυπουργού, να θυμίσω ότι, πράγματι, σε όλη την διάρκεια της Προεδρίας της, η Γερμανία είχε σε διάφορα επίπεδα επικοινωνήσει με τις δυο πλευρές, προωθώντας την επανάληψη του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Τελικά, όπως γνωρίζετε, η συμφωνία για την ημερομηνία επανάληψης των διερευνητικών επιτεύχθηκε και ανακοινώθηκε, μετά τη λήξη της Γερμανικής Προεδρίας.
Και πολλές φιλικές χώρες έχουν κατά καιρούς προσφερθεί να φιλοξενήσουν τυχόν συνάντησή μου με τον Τούρκο ομόλογό μου. Και σε αυτές τις χώρες συμπεριλαμβάνεται και η Αλβανία δια της προσφοράς του Αλβανου πρωθυπουργού.
Σε όλους αυτούς όμως, είχαμε εγκαίρως διαμηνύσει ότι απαιτείται πρώτον, η έναρξη των διερευνητικών επαφών και δεύτερον, η εδραίωση ενός νέου κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις για να συναντηθώ με τον ομόλογό μου.
Αυτή ήταν, αυτή είναι, αυτή παραμένει η θέση μας.
Κύριες και κύριοι συνάδελφοι, συγκεφαλαιώνω και επαναλαμβάνω, η ψήφιση του νομοσχεδίου από την Ολομέλεια της Εθνικής Αντιπροσωπείας αποτελεί ένα βήμα για την ενίσχυση του εθνικού μας οπλοστασίου, σε κλίμα αδιασάλευτης εθνικής ομοψυχίας.
Με πρόσθετα όπλα τις πρόσφατες συμφωνίες μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και εδώ θα ήθελα να κάνω μια αναφορά στον απερχόμενο σήμερα Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Πομπέο με τον οποίο είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία και ο οποίος έτεινε ευήκοον ους στις δίκαιες τοποθετήσεις της χώρας μας.
Στη συμφωνία με την Ιταλία, τη συμφωνία με την Αίγυπτο, την κατανόηση για το πώς θα προχωρήσουμε με την Αλβανία, τις συμφωνίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Με την επέκταση των χωρικών μας υδάτων, με την επέκταση του εθνικού εναέριου χώρου, που πλέον στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους ταυτίζεται φυσικά με τα εθνικά μας ύδατα. Με την πολιτική ευρέων οριζόντων που υπηρετεί τα συμφέροντα της νέας Ελλάδας των 200 ετών.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κύριοι συνάδελφοι.
19 Ιανουαρίου, 2021