Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ.
Να επαναλάβω και από μικροφώνου τις ευχαριστίες. Και να ευχαριστήσω και τους συναδέλφους διότι πράγματι το κλίμα στην Επιτροπή και κατά τη συζήτηση του παρόντος νομοσχεδίου, αλλά οφείλω να πω και γενικά όσες φορές μου κάνατε την τιμή να είμαι στην Επιτροπή, ήταν αυτό που προσδιορίζεται από την ανάγκη εθνικής κοινής αντίληψης στα ευρύτερα θέματα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να ασκηθεί και δεν πρέπει να ασκηθεί και κριτική και χωρίς να σημαίνει ότι η κυβέρνηση που εισηγείται το νομοθέτημα θεωρεί ότι είναι αλάνθαστη.
Βεβαίως η διαδικασία είναι μια ζωντανή διαδικασία η κοινοβουλευτική διαδικασία και γίνεται ακριβώς για να εμπλουτιστεί η κυβερνητική πρόταση με τις απόψεις και της αντιπολίτευσης.
Ασκήθηκε μια κριτική, λίγο ίσως έντονη για το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν δήλωσε στη δεύτερη συζήτηση ποιες νομοτεχνικές μεταβολές θα κάνει και ποιες εισηγήσεις θα δεχτεί. Νομίζω ότι υπάρχει η διαδικασία της ολομέλειας και σε αυτή η κυβέρνηση θα εξηγήσει τι θεωρεί ορθό και τι μπορεί να εισαχθεί ως συμβατό με την άποψή της για το νομοθέτημα.
Θα μου επιτρέψετε δε να πω σε ένα προσωπικό επίπεδο ότι θα ήταν άκομψο εγώ, ο οποίος ήμουνα στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να έχω πλήρη γνώση των πρακτικών της Επιτροπής και τις δυο μέρες που μου έκανε τη χάρη και την τιμή να είναι ο Υφυπουργός κ. Φραγκογιάννης στην αίθουσα, να ερχόμουνα σήμερα το πρωί και να έλεγα αυτά δέχομαι, αυτά απορρίπτω. Δεν θα ήταν σωστό. Νομίζω ότι δεν ήταν ορθή αυτή η κριτική. Εν πάση περιπτώσει αυτή είναι η άποψή μου.
Το άλλο που ήθελα να πω ως γενική παρατήρηση, δεν θέλω να μακρύνω τη συζήτηση, ακριβώς γιατί θέλω να δω ποια μπορεί να ενσωματωθούν και ποια δεν μπορεί να ενσωματωθούν κατά την άποψή μας. Έχω όμως μια αίσθηση κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι τη συζήτηση τη διέπει μια μορφή, θα χρησιμοποιήσω τον αδόκιμο όρο, "διευθυνσιολογίας". Μια προσέγγιση στα πράγματα που περίπου λέει κάθε φορά που έχουμε ένα πρόβλημα φτιάχνουμε μια διεύθυνση. Κάθε φορά που έχουμε μια μεγάλη χώρα φτιάχνουμε μια διεύθυνση. Η οποία μάλιστα κριτική έρχεται σε ευθεία αντίθεση με κάτι άλλο που πολλές φορές ο ίδιος ο ομιλητής λέει ότι το έργο του Υπουργείου Εξωτερικών δεν γίνεται στο εσωτερικό, αλλά γίνεται στο εξωτερικό. Και αυτό που πρέπει να ενισχύσουμε είναι την εξωτερική υπηρεσία και όχι την εσωτερική υπηρεσία.
Παρά ταύτα ο ίδιος ο ομιλητής έχει προτείνει κάθε φορά δημιουργία και νέων διευθύνσεων ως εάν η ύπαρξη πολλών διευθύνσεων αντιμετωπίζει καλύτερα τα προβλήματα εξ ορισμού από τις λίγες διευθύνσεις. Ή π.χ. εάν για μια μεγάλη χώρα φτιάξουμε μια διεύθυνση, αυτό εξ ορισμού να συνιστά εγγύηση καλύτερης κατανόησης αυτής της χώρας και καλύτερης αντιμετώπισης των προβλημάτων και των σχέσεων με αυτή τη χώρα όταν την είχαμε ενταγμένη στο πλαίσιο που η ίδια η χώρα γεωγραφικά, οικονομικά, αξιακά είναι ενταγμένη.
Αυτό δεν είναι αυτονόητο. Μπορεί να είναι ορθή η κριτική και λάθος η κυβερνητική θέση, αλλά θα πρέπει να εξηγηθεί και μάλιστα θα πρέπει να εξηγηθεί και η αντίφαση την οποία είπα προηγουμένως.
Θα ήθελα να υπερασπίσω επίσης, εάν μου επιτρέπετε, πάλι μη διεκδικώντας το αλάθητο, τη θέση ότι όλα πρέπει να μπαίνουν σε ένα νομοθέτημα. Νομίζω, δεν ξέρω, ίσως απατώμαι, αλλά νομίζω ότι η κωδικοποίηση ήταν πάντα μια λέξη που από όταν ήμουνα πρωτοετής φοιτητής της νομικής ήταν μια θετικά προσδιοριζόμενη λέξη.
Μας έλεγαν πάντα δηλαδή ότι τα νομοθετήματα κύριοι πρέπει να είναι κωδικοποιημένα. Πρέπει δηλαδή αυτός ο οποίος να προσεγγίζει κάτι να μην ψάχνει 15 νομοθετήματα για να βρει άκρη και λογαριασμό, αλλά να είναι σε ένα κείμενο.
Περιέργως στην κριτική ορισμένων συναδέλφων η κωδικοποίηση πέντε προεδρικών διαταγμάτων, τριών νόμων και ενός οργανισμού σε ένα κείμενο ορίζεται ως αρνητικό. Και μάλιστα οφείλω να πω μερικές φορές με κάτι σκέψεις λίγο ιδιόρρυθμες.
Π.χ. η μεταφραστική υπηρεσία, η οποία είναι μια μεταρρύθμιση. Μπορεί να συμφωνεί, μπορεί να διαφωνεί κάποιος, αλλά είναι μια μεταρρύθμιση. Μια διαφορετική αντίληψη.
Το νομοθέτημα της μεταφραστικής υπηρεσίας το 2009 που δεν εφαρμόστηκε μάλιστα, ή του 2007, ήταν 43 σελίδες. Η μεταφραστική υπηρεσία εδώ καλύπτεται σε 9 σελίδες. Προς τι η αντίληψη ότι όλα εντασσόμενα σε ένα νομοθέτημα είναι λάθος;
Επίσης εάν πρέπει να μεταβληθεί ο τότε νομοθέτης, ο τότε Υπουργός, θα έχει τη λογική είτε του νόμου αν επιθυμεί, είτε του προεδρικού διατάγματος αν επιθυμεί. Επιλογή του θα είναι.
Αλλά θα είχε πάντα το νόμο και πάντα τη δυνατότητα να κρατήσει το κείμενο ενιαίο. Και να συμπληρωθεί βεβαίως αυτό το κείμενο από ένα άλλο νομοθέτημα για την εξωτερική υπηρεσία όταν θα είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε.
Επίσης παρατηρήθηκε, ορθά από τον εισηγητή μας και από εισηγητές όπως ο κ. Καιρίδης της συμπολίτευσης, ότι εδώ υπάρχει μια βασική αξιακή μεταρρύθμιση και αυτή είναι το ότι η οικονομική διπλωματία εντάσσεται υπό το Υπουργείο Εξωτερικών. Και αυτό δεν ίσχυε μέχρι τώρα.
Εγώ ήμουνα Υπουργός Ανάπτυξης το 2014. Δεν έχω ιδιοκτησιακή αντίληψη των υπουργείων. Με έχουν τιμήσει οι Πρωθυπουργοί, υπήρξα Υπουργός σε πέντε διαφορετικά Υπουργεία. Έχω πια αρκετή εμπειρία να μην έχω καμία ιδιοκτησιακή αντίληψη στα Υπουργεία. Όταν ήμουνα Υπουργός Ανάπτυξης και τότε και τώρα που είμαι Υπουργός Εξωτερικών πίστευα ότι η οικονομική διπλωματία έπρεπε να φύγει από το Ανάπτυξης και να πάει στο Υπουργείο Εξωτερικών. Και αυτό είναι το ορθό και αυτή είναι η σύγχρονη τάση και πράγματι έχουμε διδαχθεί από το ολλανδικό παράδειγμα. Διότι ευφυές είναι να αντιγράφεις επιτυχημένες ξένες πρακτικές.
Άρα κάνουμε ένα πολύ μεγάλο σημαντικό πρώτο βήμα. Εντάσσουμε την οικονομική διπλωματία, προχωράμε – το έχω ξαναπεί – στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο οποίος πρέπει να υπάρξει για να υποστηρίξει όλα τα παραπάνω.
Άκουσα τα περί του προϋπολογισμού του Υπουργείου. Τα συμμερίζομαι. Θα σας πω όμως μερικά πράγματα στην Ολομέλεια για να μην χαλάμε τώρα περισσότερο χρόνο γι’ αυτό. Επίσης ξαναλέω ότι θα υπάρξει νομοθέτημα για την αναδιάρθρωση των αρχών εξωτερικού για την αναδιάρθρωση των οποίων θα ήθελα να έχει προϋπάρξει η Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού.
Οι υπηρεσίες του εξωτερικού που πραγματικά είναι οι μαχόμενες μονάδες του Υπουργείου υπηρετούν ένα στρατηγικό σχεδιασμό. Υπηρετούν επιλογές, γιατί πάντα πρέπει να διανείμουμε πόρους, ανθρώπινους πόρους που δεν είναι ατελείωτοι. Είναι περιορισμένοι. Άρα επιλέγουμε συγκεκριμένες χώρες.
Υπ’ αυτή την έννοια λοιπόν αυτό θα έρθει σε μια δεύτερη φάση, όπως επίσης θα έρθει και ο μετασχηματισμός του Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων. Αυτό είναι σχεδόν έτοιμο το νομοθέτημα και θα έρθει σύντομα.
Θα προσπαθήσω κυρίες και κύριοι συνάδελφοι πολύ νωρίς την Παρασκευή στην ολομέλεια γιατί εξαιτίας της συζήτησης αύριο θα πάει την Παρασκευή η ολομέλεια, να έχετε τις μεταβολές τις οποίες κρίνουμε. Είπα στον κ. Μυλωνάκη προηγουμένως και κατ’ ιδίαν ότι άκουσα ως πολύ βάσιμη την κριτική του για το ζήτημα του Γραφείου Αμυντικής Διπλωματίας Θα την υιοθετήσουμε.
Μια μικρή αναφορά επίσης στα γαλλικά. Δεν είναι από λάθος. Η υιοθέτηση της γαλλικής γλώσσας ως βασικής δεύτερης κύριας γλώσσας είναι πολιτική επιλογή για το Υπουργείο κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Δεν σημαίνει ότι αδικούμε άλλες γλώσσες.
Τη θέλουμε για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Γι’ αυτό την επιλέγουμε, γι’ αυτό ανοίγουμε πρεσβεία στη γαλλόφωνη Αφρική, στη Σενεγάλη. Γι’ αυτό έχουμε πολύ συγκεκριμένη θέση για ενίσχυση της Ευρωπαϊκής παρουσίας στην υποσαχάρια, εν πολλοίς γαλλόφωνη, Αφρική. Είναι μια πολιτική επιλογή. Μπορεί να την κρίνετε, μπορεί να θεωρείτε ότι είναι λάθος, αλλά είναι μια πολιτική επιλογή αυτής της κυβέρνησης για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Δεν έχει νόημα να τους εξηγήσω σε αυτή τη συγκυρία.
Στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής αν θέλετε μπορούμε να κάνουμε και συζήτηση πολύ εκτεταμένη γι’ αυτό.
Αν μου επιτρέπετε κ. Πρόεδρε και για τη δική σας πολύ σοβαρή παρατήρηση και με συγχωρείτε, ίσως θα έπρεπε να έχω ξεκινήσει από αυτό. Νομίζω ότι υπάρχει μια παρεξήγηση εδώ και πρέπει να τη θεραπεύσουμε, γιατί αλλιώς δημιουργούμε ίσως και έχετε δίκιο σε αυτό, αισθήματα πικρίας.
Η Διεύθυνση Απόδημου Ελληνισμού δεν καλύπτει τις περιπτώσεις που αναφερθήκατε.
Δεν καλύπτει, διότι ο απόδημος ελληνισμός δεν είναι οι ελληνικές μειονότητες. Θα μου επιτρέψετε δε, αναφερθήκατε στην Αλβανία με την οποία έχω και μια σχέση, όπως ξέρετε, το 1700 οι πρόγονοί μου ίσως ήταν εκεί και μου έλεγε ο μακαρίτης ο πατέρας μου ότι με το Στρατηγό Σπυρομήλιο είχαμε και μια συγγενική σχέση, μακρά συγγενική σχέση.
Άρα θα μου επιτρέψετε να έχω την ίδια γι’ αυτό με εσάς ευαισθησία. Όμως οι ελληνικές μειονότητες όπως η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία καλύπτεται από τη Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών που είναι αρμόδια γι’ αυτή τη χώρα. Είναι διαφορετικό φαινόμενο.
Ίσα – ίσα θα ήταν – αν μου επιτρέπετε να σας πω – λάθος να μετατρέψω την ελληνική μειονότητα η οποία έχει τα δικαιώματα της μειονότητας, να τη μεταφέρουμε – γιατί όλοι μαζί το κάνουμε, όλοι μαζί ψηφίζουμε – κάτω από τον απόδημο ελληνισμό κ. Πρόεδρε.
Εάν θέλετε το συζητάμε και κατ’ ιδίαν στην απόλυτη διάθεσή σας.
Όμως πράγματι ευχαριστώ που το θέσατε, γιατί εάν υπήρξε τέτοιο θέμα παρεξήγησης, θα έπρεπε να διευκρινιστεί.
Ευχαριστώ θερμά κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Και πάλι θα μου επιτρέψετε να σας πω …..
ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Για το ΣΑΕ κ. Υπουργέ;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ναι, σας το είπα και δια νεύματος. Έχετε δίκιο και θα το κάνουμε κ. συνάδελφε.
Επίσης κύριοι συνάδελφοι και η διαδικασία στην Ολομέλεια δεν είναι μια διαδικασία στην οποία εισηγείται η κυβέρνηση, κωφεύει και ψηφίζει η πλειοψηφία. Είναι μια ζωντανή διαδικασία. Έχουμε τη δυνατότητα και στην ολομέλεια, μπορεί κάποιος συνάδελφος που δεν είναι μέλος της Επιτροπής να εισφέρει μια άποψη, να ακουστεί κάτι. Είμαστε άνθρωποι όλοι, οι οποίοι νομίζω ότι έχουμε ανοιχτά αυτιά, ανοιχτά μυαλά, μεταβάλλουμε την άποψή μας και επιδιώκουμε κατά τις απόψεις μας το ορθό.
Άρα και η ολομέλεια είναι ένα τμήμα της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Δεν είναι μια τυπική επικύρωση ή απόρριψη του εισαγομένου νομοθετήματος. Υπό αυτή την έννοια θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι την Παρασκευή η κυβέρνηση είναι απολύτως ανοιχτή για τις απόψεις σας και την κριτική σας.
Και πάλι ευχαριστώ θερμά κ. Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι για το ύφος και το ήθος της συζήτησης. Ευχαριστώ θερμά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε εμείς κ. Υπουργέ. Είναι δεδομένη η ευαισθησία σας στα θέματα αυτά και στο θέμα που αναφέρατε.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κύριε Πρόεδρε με συγχωρείτε παίρνω το λόγο πάλι με την άδειά σας και για τα νοσήλια κυρίες και κύριοι συνάδελφοι κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ μια νομοθετική πρόταση.
Έχουμε και εμείς μια πρόταση. Θα σας τη διανείμουμε και νομίζω ότι θα καταλήξουμε σε κάποια κοινή. Πάντως είναι γεγονός ότι εδώ υπάρχει ένα κενό και θα προσπαθήσουμε στο βαθμό των δυνατοτήτων του Υπουργείου να το θεραπεύσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
24 Φεβρουαρίου, 2021