Κύριε Πρόεδρε δεν ήξερα ότι θα ζητήσει τον λόγο ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλω να πω ότι θα είχα διατάξει αλλιώς τον χρόνο, θα είχα επιλέξει να τον ακούσω πρώτα για να μπορώ να του απαντήσω, αλλά …
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ίδιο ήθελε κι αυτός, να ξέρετε.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Φαντάζομαι το ίδιο σκέφτηκε κι αυτός.
Θα ήθελα να κάνω κατ' αρχήν μια αρχική τοποθέτηση κυρίες και κύριοι συνάδελφοι όσον αφορά την επικαιρότητα, την ευρύτερη επικαιρότητα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Θέλω να επαναλάβω ότι η χώρα μας, η πατρίδα μας, η Ελλάδα έχει αυτοπεποίθηση και βεβαίως η γείτονα η Τουρκία δεν θα επιτύχει να δημιουργήσει στην ελληνική εξωτερική πολιτική, σύνδρομο «σκυλιού του Παβλόφ».
Η Ελλάδα αντιδρά όπως πρέπει και όταν πρέπει. Όχι όταν και όπως το επιθυμεί η Τουρκία και μάλιστα για λόγους προφανείς ακόμη και σε μαθητή του Δημοτικού σχολείου. Και θέλω να πω ότι είναι ευτυχές ότι αναντίστοιχα με το παρελθόν το σύνολο του πολιτικού κόσμου ανέγνωσε με τον ίδιο τρόπο ή περίπου με τον ίδιο τρόπο τον ευκρινή και απλοϊκό τουρκικό σχεδιασμό.
Θέλω τώρα να έρθω στα θέματα του νομοθετήματος και να σχολιάσω και μερικά τα οποία ελέχθησαν εδώ από τους εισηγητές. Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη για την ολιγόλεπτη απουσία από την αίθουσα, η οποία έχει να κάνει με την ανάγκη να μιλήσω με τον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη.
Επίσης να πω στην κα Σακοράφα που αναφέρθηκε στις σχέσεις μας με τη Ρωσία ότι στις 2 και μισή θα μου επιτρέψετε να λείψω πάλι λίγο από την αίθουσα, για να μιλήσω για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας τον κ. Λαβρόφ.
Όπως επίσης ότι έχω συνομιλήσει δυο φορές με τον κ. Μπλίνκεν και αυτό βεβαίως δεν αφορά εμένα, αφορά την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και την Ελλάδα.
Έρχομαι στους βασικούς άξονες του σχεδίου νόμου. Αυτό το σχέδιο νόμου κυρίες και κύριοι συνάδελφοι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη το θεωρεί σημαντική μεταρρύθμιση και απαραίτητο εκσυγχρονισμό του Υπουργείου. Ενσωματώνει την οικονομική διπλωματία και τη δημόσια διπλωματία, στη δομή του Υπουργείου και επίσης ενσωματώνει τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού στη δομή του Υπουργείου.
Άκουσα πάρα πολλά στην αίθουσα από ορισμένους συναδέλφους και στην Επιτροπή περί μη μεταρρύθμισης, περί μη ανοίγματος στο μέλλον, περί μη οράματος και δεν είδα να κατατίθεται οποιαδήποτε συγκεκριμένη πρόταση.
Άκουσα ορισμένους γενικόλογους αφορισμούς, έχω υπάρξει πλέον πολλά χρόνια βουλευτής, αρκετά χρόνια κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος στην αντιπολίτευση, γνωρίζω τους περίπου στερεότυπους αφορισμούς που χρησιμοποιεί η αντιπολίτευση όταν υπάρχει μια γενική πολιτική περίοδος όξυνσης και θα ήθελε να εντείνει, δεν άκουσα κάποια συγκεκριμένη πρόταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ βεβαίως γιατί εδώ πρέπει να είμαι σαφής τις προτάσεις του τις βρήκα κατατεθειμένες στη θεσμική γνώμη του Υπουργείου και τις χρησιμοποίησε.
Άρα δεν απευθύνω στην Αξιωματική Αντιπολίτευση το ερώτημα, όμως το απευθύνω στα υπόλοιπα Κόμματα.
Εάν έχουν πραγματικά απαντήσεις σε μελλοντικές προκλήσεις, γιατί δεν μας τις καταθέτουν εδώ; Έστω και ως σκέψεις για να κατανοήσουμε περί τίνος πρόκειται και τι σκέφτονται και πιθανό να τις υιοθετήσουμε.
Άκουσα επίσης ένα σχολιασμό πάλι για το μεγάλο μέγεθος του νομοθετήματος. Δεν έχω ξανακούσει ποτέ ειλικρινά κυρίες και κύριοι συνάδελφοι ότι προοδευτική τοποθέτηση είναι η υιοθέτηση των Προεδρικών Διαταγμάτων και μη προοδευτική τοποθέτηση είναι η εισαγωγή νομού στη Βουλή. Πρώτη φορά το ακούω αυτό το πράγμα, δεν μου έχει ξανατύχει.
Αντιθέτως έχω πολλάκις κάνει και εγώ ο ίδιος κριτική σε Υπουργούς διότι αντί να φέρουν τις διατάξεις στο Κοινοβούλιο, επιλέγουν την οδό του Προεδρικού Διατάγματος.
Διότι αυτή είναι η επιλογή εδώ.
Και θέλω να σας πω, επειδή μου ελέχθη και προηγουμένως, ότι θα ταλαιπωρούμαι με το να εισάγω όταν χρειάζεται τροπολογίες του νομοθετήματος, αντί να επιλέξω την, φαντάζομαι κατά την άποψη αυτών οι οποίοι μου απηύθυναν τη σύσταση με αγαθά κίνητρα του Προεδρικού Διατάγματος αντί του νόμου, θέλω να σας πω ότι το τελευταίο Προεδρικό Διάταγμα το οποίο έχει και τεράστια εθνική σημασία και αφορούσε το κλείσιμο των κόλπων για να προβούμε στην επέκταση των χωρικών υδάτων, έμεινε στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τέσσερις μήνες.
Αυτή την ευέλικτη οδό μου προτείνετε για τον Οργανισμό του Υπουργείου; Εάν αυτό μου προτείνετε, σας παρακαλώ κοιτάξτε τους χρόνους επεξεργασίας των Προεδρικών Διαταγμάτων.
Επίσης θα ήθελα να σας πω ότι εγώ δεν κρύβω και το έχω πει ευθέως: η Κυβέρνηση βλέπει τη μεταρρύθμιση στο Υπουργείο Εξωτερικών σαν μια πορεία τριών σταδίων και αυτό είναι το πρώτο και είναι βέβαιο ότι παρά τη βασανιστική διαδικασία εντός και εκτός αιθούσης, εμπεριέχει πιθανά σφάλματα, τα οποία θα πρέπει από κοινού να δούμε και να διορθώσουμε στο μέλλον. Δεν υπάρχει κάτι κακό σε αυτό. Το κακό είναι η αντίληψη του αλάνθαστου, του από καθ’ έδρας. Όχι η αντίληψη μιας Κυβέρνησης η οποία προσλαμβάνει τη νομοθετική διαδικασία σαν διάλογο και δέχεται ότι χρειάζεται και αναπροσαρμογή ανάλογα με τις συνθήκες.
Αυτή είναι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη αυτό έχει επιλέξει ως διαδικασία νομοθέτησης.
Όσον αφορά δε την εξοικονόμηση χρόνου και χώρου σας λέω ότι εδώ υπάρχει ένα νομοθέτημα το οποίο κωδικοποιεί και το είπα και στην Επιτροπή: οι κωδικοποιήσεις σε όλες τις νομικές Σχολές και σε όλες τις νομοθετικές σκέψεις παντού στον πλανήτη, είναι κάτι το θετικό. Είναι η πρώτη φορά που άκουσα ότι η κωδικοποίηση είναι κάτι το αρνητικό γιατί παράγει μεγάλα νομοθετήματα. Έχουμε και καινοφανείς τώρα νομικές απόψεις κατά των κωδικοποιήσεων.
Αλλά θέλω να πω το εξής: έχει γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια εδώ για να υπάρχει σύντμηση στο βαθμό που θα είναι εφικτό. Παράδειγμα: η Μεταφραστική Υπηρεσία. Στο προηγούμενο νομοθέτημα του 2007 η Μεταφραστική Υπηρεσία είναι ένα νομοθέτημα 43 σελίδων. Εδώ ρυθμίζεται σε 9 σελίδες. Το θεωρείτε αυτό πραγματικά υπερβολή;
Επίσης ως προς το χρόνο και τη δυνατότητα να υπάρξει διάλογος. Το νομοθέτημα ξεκίνησε με ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε και στο οποίο μετείχαν όλοι οι παράγοντες του Υπουργείου, τον Οκτώβριο του 2019. Τέλη Νοεμβρίου υπήρξε πρώτο σχέδιο, υπήρξε εσωτερική διαβούλευση από το Νοέμβριο του 2019 με τα γραφεία και τα δικά μου και των Υφυπουργών επί σχεδόν δέκα μήνες.
Τι ήταν αυτό που δεν πρόλαβε να ακουστεί μέσα σε αυτούς τους δέκα μήνες; Εγώ δεν λέω ότι δεχτήκαμε όλες τις απόψεις που εκφράστηκαν και δεν σας κρύβω ότι θεωρώ ότι ορισμένες απόψεις ήταν απολύτως συντεχνιακές και δεν τις συμπεριλάβαμε και θα εξηγήσω μετά τι εννοώ γι' αυτό. Αλλά τι δεν πρόλαβε να ακουστεί;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι θα υπάρξει η δεύτερη φάση μεταρρύθμισης η οποία εκτελείται όπως συζητάμε και αυτή είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Υπουργείου και θα ήθελα να ευχαριστήσω από αυτό το βήμα τον Υπουργό τον κ. Πιερρακάκη και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την πολύ καλή συνεργασία που έχουμε.
Επιδιώκουμε ο ψηφιακός μετασχηματισμός να έχει δύο άξονες:
Ένα ολοκληρωμένο σύστημα ψηφιακής διαχείρισης των επιχειρησιακών διαδικασιών, που λείπει πλήρως από το Υπουργείο. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι το Υπουργείο δεν λειτουργεί ούτε καν ως Υπουργείο Εξωτερικών της δεκαετίας του ’80. Μέχρι το ’60 και πολύ! Και το ξέρουν όλοι όσοι έχουν υπηρετήσει σε αυτό το Υπουργείο.
Ένα Δίκτυο ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο, ένα νέο ασφαλές Δίκτυο διακίνησης διαβαθμισμένων πληροφοριών. Είναι δυνατό αυτό να μην υπάρχει στον 21ο αιώνα;
Μια σύγχρονη ψηφιακή πλατφόρμα συλλογής και διαχείρισης των ανοιχτών πηγών στα διεθνή media και τα social media.
Ένα σύστημα για την οικονομική διαχείριση των Αρχών εξωτερικού. Το ξέρετε ότι γίνεται ακόμη με το χέρι;
Και επίσης ένα ψηφιακό αποθετήριο, ελέχθη στην αίθουσα, τι γίνεται με το τεράστιο αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο αποτελεί συνολικά περιουσία του ελληνικού λαού. Διότι αποτελεί τη ζώσα ιστορία. Εάν δεν ψηφιοποιηθούν αυτά, θα χαθούν. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτό γίνεται και επιχειρείται.
Και βεβαίως θα πάρει χρόνο αλλά η διαδικασία ξεκινά και υπάρχει ένας δεύτερος άξονας που αφορά την ψηφιοποίηση του συνόλου των παρεχομένων προξενικών Υπηρεσιών. Ήταν εδώ προηγουμένως, με αντικατέστησε για λίγο και τον ευχαριστώ, ο αρμόδιος Υφυπουργός ο κ. Κώστας Βλάσσης, για να μπορούν οι Έλληνες που διαβούν στο εξωτερικό να επικοινωνούν με τις Πρεσβείες μας και να εξυπηρετούνται από τις Πρεσβείες μας και αν είδατε εδώ και ένα μικρό χρονικό διάστημα έγινε και μια πρώτη εμφάνιση του συστήματος από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη.
Επίσης πρέπει να αναδιοργανώσουμε πλήρως τη Διπλωματική Ακαδημία. Η Διπλωματική Ακαδημία κατ' αρχήν δεν διδάσκει στους διπλωμάτες μας σήμερα τη δυνατότητα να χειριστούν την οικονομική διπλωματία, που μπαίνει μέσα στο Υπουργείο.
Και να σας πω ένα εκ των πολλών: απαιτείται μια συνολική επανεκτίμηση και του τρόπου και της διαδικασίας διδαχής. Η Διπλωματική Ακαδημία αυτή τη στιγμή διδάσκει τους Έλληνες διπλωμάτες πως βλέπει η ελληνική πλευρά τα πράγματα. Δεν τους διδάσκει πως ο συνομιλητής τους, οπουδήποτε στον κόσμο θα τοποθετηθεί απέναντι στην ελληνική θέση. Και σε αυτή την προσπάθεια επίσης οι ιδέες όλων είναι απολύτως καλοδεχούμενες.
Επίσης πρέπει να αναδιαρθρώσουμε τις Αρχές εξωτερικού. Εδώ κατηγορήθηκα προηγουμένως και μου έκανε εντύπωση οφείλω να σας πω ότι υπάρχουν περισσότεροι διπλωμάτες στο εσωτερικό από ότι στο εξωτερικό, όπως λέει το νομοθέτημα. Το νομοθέτημα δεν λέει τίποτε, διότι το νομοθέτημα δεν ρυθμίζει τις Αρχές του εξωτερικού.
Αυτό θα είχε έννοια ως συζήτηση όταν θα έρθει. Αλλά μια και το συζητήσαμε επιτρέψτε μου να σας πω ότι αυτή τη στιγμή για να ξέρετε λίγο τους αριθμούς έχουμε 511 διπλωμάτες, 170 με πρεσβευτικό βαθμό, 239 με βαθμό συμβούλου και μόλις 93 με βαθμό γραμματέα και 9 ακόλουθοι.
Στην Πορτογαλία μια χώρα παρόμοιου μεγέθους με εμάς υπηρετούν 491 διπλωμάτες, 222 υπηρετούν στην κεντρική Υπηρεσία, 269 σε θέσεις εξωτερικού. Στην Αυστρία 426 διπλωμάτες, 215 εντός – 211 εκτός. Στο Υπουργείο έχουμε αυτή τη στιγμή 220 στην κεντρική Υπηρεσία δηλαδή 43% και 291 στο εξωτερικό. Η αναλογία είναι 1 προς 1,3. Το διεθνές παραδεκτό είναι από 1,1 έως 1,8, αυτή είναι η αναλογία.
Όταν κάνουμε αυτή τη συζήτηση παρακαλώ να έχουμε την αίσθηση των αριθμών.
Από εκεί και πέρα κυρίες και κύριοι συνάδελφοι θα μετασχηματίσουμε επίσης τον Οργανισμό ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, το νομοθέτημα είναι σχεδόν έτοιμο, θα έρθει στη Βουλή. Θα με συγχωρήσετε, εγώ θα επιμείνω στη διαδικασία της νομοθέτησης δια της Βουλής και όχι δια των Προεδρικών Διαταγμάτων, όταν έχω την επιλογή.
Επίσης θέλω να σας πω ότι στο παρόν νομοθέτημα το Υπουργείο διαρθρώνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
1. Διεθνείς σχέσεις
2. Οικονομική σχέσεις και εξωστρέφεια
3. Δημόσια διπλωματία – Απόδημος Ελληνισμός
Για την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και δημόσιας διπλωματίας έγινε συζήτηση. Ακούστηκε ελάχιστα πρέπει να πω εντός της αίθουσας και στην Επιτροπή, ακούστηκε περισσότερο σε διάφορες επιστολές που παρέλαβα, ότι αυτό υποβαθμίζει την πρώην Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού.
Με συγχωρείτε, κύριοι συνάδελφοι οι έχοντες υπηρετήσει στο Υπουργείο Εξωτερικών τα ξέρουν, αλλά θα τα πω γι' αυτούς που δεν έχουν υπηρετήσει στο Υπουργείο Εξωτερικών. Κατ' αρχήν ο Απόδημος Ελληνισμός ήταν εκτός του Υπουργείου Εξωτερικών, εκτός της δομής του Υπουργείου Εξωτερικών. Ήταν ένα παρακολούθημα το οποίο ήταν κάπου στο πουθενά, σε ένα κτίριο εκτός Υπουργείου, εκτός της δομής του Υπουργείου, εκτός της συνολικής πολιτικής του Υπουργείου.
Ξέρετε πόσο προσωπικό είχε αυτό που ορισμένοι είπαν ότι αποτελούσε μεγάλη εθνική προτεραιότητα και η Κυβέρνηση Μητσοτάκη, έτσι όπως τώρα το εισάγει στην εθνική αντιπροσωπεία το υποβαθμίζει; Αυτή η μεγάλη εθνική προτεραιότητα κυρίες και κύριοι συνάδελφοι είχε μόλις 25 άτομα προσωπικό, απομονωμένο κάπου εκτός Υπουργείου.
Αυτά τα 25 άτομα προσωπικό είχαν το 2017 3 εκατομμύρια προϋπολογισμό. Το 2018 είχαν 2,8 εκατομμύρια, το 2019 είχαν 2,2 εκατομμύρια, το 2020 είχαν 1,5 εκατομμύριο. Αυτοί ήταν οι προϋπολογισμοί που υπήρχαν και πρέπει να σας πω ότι δεν είχαν καν τη δυνατότητα να απορροφήσουν αυτούς τους προϋπολογισμούς εκ των οποίων αυτών των αστείων προϋπολογισμών το 45% δεν απορροφήθηκε.
Μάλιστα νομίζω το 2019 δεν απορροφήθηκε το 67% του 1,5 εκατομμυρίου. Και λέτε ότι αυτή η καινούργια προτεινόμενη ρύθμιση είναι υποβάθμιση; Έναντι αυτού του παρελθόντος που το συνιστάτε αναβάθμιση, αν μπορούσαμε να κάνουμε το χρόνο προς τα πίσω;
Ως προς το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού νομίζω υπήρξε μια συνολική τοποθέτηση.
Ως προς τη μείωση των Γενικών Γραμματειών αυτό έγινε με απόφαση του Πρωθυπουργού, κατά την άποψή μου έγινε ορθώς. Η μείωση των επιμέρους οργανωτικών μονάδων 48 από 65 και 67 από 193 τμήματα. Εκεί η εξοικονόμηση είναι πολύ - πολύ μεγαλύτερη και βεβαίως λιγότερες Υπηρεσίες στον Υπουργό, 12 αντί για 19 διότι η αντίληψη ήταν ενός υπουργοκεντρικού σχήματος, το οποίο δεν λειτουργεί στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Ο ικανότερος των ανθρώπων αν καταστεί Υπουργός και πάλι δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Αλλά η δημιουργία δομών οι οποίες χειρίζονται οντότητες οι οποίες επικοινωνούν μεταξύ τους αυτή είναι η σύγχρονη τάση. Η αντίληψη δε που αναπτύχθηκε σε αυτή την αίθουσα, την οποία την σχολίασα και στην Επιτροπή, μια αντίληψη στρουκτουραλισμού «έχω ένα πρόβλημα – φτιάχνω μια διεύθυνση». Έτσι λύνονται τα προβλήματα; Τότε ήταν απλό. Θα είχαμε τόσες διευθύνσεις όσα και προβλήματα, θα είχαμε λύσει όλα τα προβλήματα και θα ήμασταν χαρούμενοι. Αυτά δεν ισχύουν.
Οι οργανωτικές μονάδες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα πρόσληψης συνολικά των παραγόντων που συνιστούν το πρόβλημα το οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν και επί του οποίου πρέπει να εισηγηθούν. Και αυτό σπανίως πλέον είναι ένα απομονωμένο κράτος. Υπάρχει ένα γεγονός που λέγεται παγκοσμιοποίηση, φαντάζομαι το ξέρουμε όλοι.
Επίσης συνιστώνται νέα Υπηρεσία Συντονισμού και νέα Διεύθυνση Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού. Είναι δυνατό ένα Υπουργείο το οποίο έχει κατ' εξοχήν στρατηγικό χαρακτήρα να μην έχει Διεύθυνση Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού; Δηλαδή στην πραγματικότητα αυτό να το κάνει αυτοτελώς ο Υπουργός, ο αναπληρωτής Υπουργός και οι Υφυπουργοί; Χωρίς να υπάρχει ένα δεδομένο όργανο το οποίο να το εκπονεί; Και το οποίο από εκεί και πέρα να διαχέεται προς τις Διευθύνσεις οι οποίες να το υλοποιούν; Σε ποιο μοντέλο Διοίκησης στον πλανήτη υπάρχει αυτό το πρότυπο το οποίο υφίσταται αυτή τη στιγμή;
Διότι δεν σας κρύβω ότι οι αλλαγές στο Υπουργείο δεν είναι προϊόν της σοφίας οποιουδήποτε εκ ημών, είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό η αντιγραφή διεθνών παραδεδεγμένων προτύπων.
Κέντρο Σχεδιασμού εξωτερικής πολιτικής ως δεξαμενή σκέψης. Δεν φαντάζομαι να υπάρχει αντίρρηση σε αυτό.
Γραφείο αμυντικής διπλωματίας το οποίο δέχτηκα μάλιστα και το εισήγαγα υπό μορφή νομοτεχνικής βελτίωσης, μια ορθή παρατήρηση του Κόμματος της Ελληνικής Λύσης, κατά τη διάρκεια της Επιτροπής. Το οποίο έχει λειτουργήσει ήδη εν τη πράξει αυτό το χρονικό διάστημα ως άριστος σύνδεσμος σε μια εποχή κρίσης μάλιστα, μεταξύ των δύο Υπουργείων, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Υπουργείο Εξωτερικών.
Γραφείο υπευθύνου προστασίας δεδομένων. Είναι δυνατό να μην υπάρχει;
Και έρχομαι στη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Δημιουργούμε μια δομή η οποία να μπορεί να στηρίξει το έργο του Υπουργείου. Δηλαδή να υπάρχει Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών και Γενική Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών, διότι αυτή τη στιγμή πρέπει να σας πω ότι ένα από τα τεράστια προβλήματα του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ότι δεν έχει αυτοτελή Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Και αυτό του δημιουργεί πρώτον πλήρη αδυναμία χειρισμού δαπανών. Είπαμε εδώ, μάλιστα και ορθώς νομίζω ασκήθηκε κριτική για το ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου είναι μόνο 288 εκατομμύρια. Βεβαίως είναι μικρός.
Βεβαίως αυτή η συζήτηση γίνεται στον προϋπολογισμό, δεν γίνεται εδώ. Δηλαδή το να αρχίζουμε να συζητάμε να εμφανίζεται ως αιτιολογία θέσης απέναντι στο νομοθέτημα το ποσό που ο προϋπολογισμός που έχει ψηφιστεί πριν από κάποιους μήνες προβλέπει 288 εκατομμύρια, είναι οξύμωρο κοινοβουλευτικά, αλλά δεν έχει σημασία να το δεχτώ.
Όμως να σας πω κυρίες και κύριοι το χειρότερο; Το πρόβλημα δεν είναι τα 288 εκατομμύρια μόνο, είναι ότι το Υπουργείο δεν έχει την ικανότητα να απορροφήσει τα 288 εκατομμύρια. Διότι ως νέος Υπουργός ακριβώς επειδή τα 288 εκατομμύρια δεν ήταν αρκετά, ζήτησα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όταν συμπληρώθηκε το 90%, επιπλέον χρηματοδότηση την οποία δεν είχε τη δυνατότητα το Υπουργείο να την απορροφήσει.
Άρα η αντίληψη ότι αν πάμε στα 500 εκατομμύρια σήμερα χωρίς να έχουμε περάσει αυτή τη μεταρρύθμιση γιατί δεν έχει οικονομικές Υπηρεσίες, γιατί οι Έλληνες διπλωμάτες δεν διδάσκονται τη διαχείριση δαπανών, γιατί η Διπλωματική Ακαδημία δεν διδάσκει τα αντικείμενα που πρέπει να διδάσκει κ. Λοβέρδο γι' αυτό, γιατί το Υπουργείο είναι στη δεκαετία του ’60 γι' αυτό. Και αυτά και σε εσάς είναι γνωστά.
Υπογράφω δαπάνες 1.000 €, 900 €, 500 €, 400 €. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Άρα ωραία να αυξήσουμε τον προϋπολογισμό. Αν δεν μεταρρυθμίσουμε το Υπουργείο η αύξηση του προϋπολογισμού θα είναι ατελέσφορη, όπως σας είπα πριν για τον Απόδημο Ελληνισμό. Δεν μπορούσε να απορροφήσει 1,5 εκατομμύριο, άφησε 67% χωρίς απορρόφηση.
Σύστημα αξιολόγησης: Δεν υπήρχε σύστημα αξιολόγησης. Πώς αξιολογείται το αποτέλεσμα μιας λειτουργούσας μάχιμης μονάδας κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που λέγεται Πρεσβεία; Πώς αξιολογείται ο Πρέσβης; Πέστε μου. Κατατέθηκε κάποια πρόταση εδώ την οποία εμείς δε δεχτήκαμε να συζητήσουμε; Καλά είναι τα γενικόλογα περί του μέλλοντος, περί των αιώνων. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει σύστημα αξιολόγησης. Και εισάγουμε σύστημα αξιολόγησης. Πρέπει να υπάρχει σύστημα αξιολόγησης, μετρήσιμο, με στόχους.
Όριο ηλικίας: Κατηγορήθηκα ότι στερούμαι πολιτικού θάρρους, πολιτικής γενναιότητος γιατί δεν πηγαίνω τα 65 στα 67. Πράγματι, αυτό σε οποιοδήποτε άλλο Υπουργείο θα ίσχυε.
Κύριοι συνάδελφοι, πόσα τηλέφωνα σας έχουν πάρει για να μου ζητήσετε να επεκτείνω το όριο ηλικίας από τα 65 στα 67; Πόσα τηλέφωνα; Είναι γενναία πολιτική να πας από τα 65 στα 67 ή να αρνηθείς να πας από τα 65 στα 67; Είναι δημοφιλές στο Υπουργείο να πας από τα 65 στα 67 ή να μην πας από τα 65 στα 67; Τελικά ποιος έχει την πολιτική γενναιότητα, αυτός που λέει «ναι» στα 67 ή αυτός που λέει «όχι» στα 67 σ’ αυτό το Υπουργείο;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν πρέπει να πάει στα 67 προς το παρόν. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν διπλωμάτες 50, 53, 54 χρόνων οι οποίοι δεν έχουν διοικήσει Πρεσβεία. Και αν συνεχίσουμε έτσι, δε θα διοικήσουν ποτέ Πρεσβεία. Πρέπει να ελευθερωθεί η πυραμίδα του Υπουργείου Εξωτερικών. Και άλλος τρόπος δεν υπάρχει, παρά να παραμείνει στα 65. Και αυτό είναι τελείως αντιδημοφιλές μέσα στο Υπουργείο και το ξέρω και το λέω και το εφαρμόζω.
Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρωπίνων Πόρων: Δεν υπήρχε. Σ’ ένα Υπουργείο που πραγματικά, το ανθρώπινο υλικό είναι το κύριο. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Η εξωτερική πολιτική διατυπώνεται από ανθρώπους, εφαρμόζεται από ανθρώπους, δεν έχει ένα υλικό σημαντικό παρακολούθημα που να βελτιώνει ή να μειώνει την απόδοσή τους. Δεν υπάρχει Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρωπίνων Πόρων. Πού ζούμε; Είπα στο 1960. Μήπως έπρεπε να γυρίσω προπολεμικά;
Μεταφραστική Υπηρεσία: Άκουσα να παραμείνει ως έχει. Όσο καιρό είμαι Υπουργός, για δυο πράγματα που διατυπώθηκαν σωρηδόν παράπονα: Είτε για την εξυπηρέτηση των Προξενικών Αρχών, και το αντιμετωπίζουμε με την ψηφιοποίηση, διότι άλλος τρόπος δεν υπάρχει, είτε για τη Μεταφραστική Υπηρεσία, όπου πρέπει να προσκομίσεις ένα έγγραφο και να περιμένεις 15 μέρες για να στο μεταφράσουν και βεβαίως να πάρεις τηλέφωνο τον Υπουργό για να σου κάνει ρουσφέτι.
Και τι Μεταφραστική Υπηρεσία είναι κρατική Υπηρεσία; Πού υπάρχει αυτό; Και γιατί αυτό που επιλέγουμε εμείς δεν είναι το αυτονόητο; Υπήρχε προηγούμενο νομοθέτημα, το είπα πριν, 42 σελίδων, πολύ πολύπλοκο, με αριθμό μεταφραστών ανά νομό, ανά περιφέρεια, ανά γλώσσα, εκλέγουμε ένα τελείως ελεύθερο μοντέλο που εγγυάται την ασφάλεια, που οδηγεί στην ψηφιοποίηση γιατί το κάθε έγγραφο που θα μεταφράζεται θα έχει συγκεκριμένο bar code.
Γι' αυτό και υπάρχουν λεπτομέρειες της μορφής του εγγράφου, διότι αυτό συνιστά πλήρη ψηφιοποίηση όλων των μεταφραζομένων εγγράφων που θα βρίσκονται και θα γνωρίζει η βάση πληροφοριών τι έχει μεταφράσει οποιοσδήποτε έχει άδεια. Κι από κει και πέρα οι ίδιοι άνθρωποι που κάνουν σήμερα τις μεταφράσεις με τις συνθήκες που σήμερα τις κάνουν και με το χρόνο που σήμερα τις κάνουν, συν όσοι άλλοι έχουν τα προσόντα, θα μπορούν να παρέχουν στο κοινό σ’ έναν εύλογο χρόνο υπηρεσίες.
Νομίζω ότι η ρύθμιση την οποία εισάγουμε είναι αυτονόητη και το Σώμα Πιστοποιημένων Μεταφραστών είναι μια σύγχρονη, απλή λειτουργική λύση η οποία παρεμπιπτόντως θα εξοικονομήσει και μερικά εκατομμύρια στο ελληνικό κράτος διότι όπως λειτουργεί η Μεταφραστική Υπηρεσία, το κράτος μπαίνει και μέσα.
Ελέχθη ότι δεν έγιναν προσλήψεις. Πράγματι, έχουν προκηρυχθεί 21 θέσεις ακολούθων για το 2020 αλλά δεν υπήρξε διαγωνισμός λόγω της πανδημίας, αυτό είναι αλήθεια. Και υπάρχουν και 21 θέσεις για το 2020-21, που ελπίζουμε η πανδημία να μας επιτρέψει να γίνουν οι εξετάσεις, τις χρειαζόμαστε πάρα πολύ.
Επίσης έχουν προκηρυχθεί 5 θέσεις Νομικών, 20 θέσεις για τον κλάδο Επικοινωνιών και βεβαίως προβλέπουμε και τις μετατάξεις. Γιατί το Υπουργείο χρειάζεται διοικητικό προσωπικό. Δε μπορούμε να έχουμε ένα στρατό στρατηγών, εάν δεν υπάρχει η ανάλογη στήριξη από κάτω.
Και επειδή υπάρχουν άνθρωποι με εξαιρετικές δυνατότητες, οι οποίοι θα ήθελαν ίσως να υπηρετήσουν το Υπουργείο Εξωτερικών και πλεονάζον δυναμικό σε άλλο κομμάτι του Δημοσίου, επιλέγουμε τις μετατάξεις προς το Υπουργείο Εξωτερικών σα μια λύση αντιμετώπισης του προβλήματος της υποστελέχωσης για το οποίο συζητάμε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω είχαμε μια πολυτελή διαδικασία και δικαίως την είχαμε, γιατί είναι πράγματι και σημαντικό και μεγάλο το νομοθέτημα, αντηλλάγησαν απόψεις, δε σταματάει εδώ η διαδικασία, έχουμε καιρό.
Εγώ και πάλι θα ήθελα να πω πάντως, ότι θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό και δε θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω, ότι ακόμα και σε στιγμές που και το πολιτικό θερμόμετρο έχει ανέβει και όξυνση γενικά παρατηρείται, έχουμε καταφέρει ως πολιτικό σύστημα, ως κόμματα, τα θέματα που αφορούν το Υπουργείο Εξωτερικών να τα συζητάμε σε βάθος και σ’ ένα κλίμα το οποίο αρμόζει στον εθνικό χαρακτήρα του συγκεκριμένου Υπουργείου.
Τις νομοτεχνικές τις οποίες δεσμεύτηκα, τις έχω καταθέσει από την ώρα που μπήκα στην αίθουσα το πρωί, έχουν πάει στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης και ο λόγος που καθυστερούν, αν δε σας έχουν μοιραστεί, αφορά αντικείμενα που έρχονται από άλλα Υπουργεία λόγω της λήξης του μήνα, τα οποία όμως έχουν να κάνουν με την πανδημία, όπως π.χ. η τροπολογία για το πόθεν έσχες που προ ολίγου ανέλυσε ο συνάδελφος Υπουργός Δικαιοσύνης.
Από κει και πέρα, ευχαριστώ θερμά, εάν χρειαστεί κάτι κατά τη συζήτηση θα επανατοποθετηθώ.
Ζητώ και πάλι συγνώμη για τις δυο απουσίες κατά τη διάρκεια της συζήτησης, μία για να μιλήσω με τον Ειδικό Απεσταλμένο για τη Λιβύη και δεύτερη για να μιλήσω με τον κ. Λαβρόφ το μεσημέρι.
Καταθέτω την πρώτη σειρά των νομοτεχνικών, παρακαλώ να μοιραστεί στους κ.κ. συναδέλφους. Ευχαριστώ θερμά.
26 Φεβρουαρίου, 2021