Θα χρειάζονταν ώρες για να συζητήσουμε για όλα τα θέματα, επειδή δεν πρόκειται για ζητήματα που μπορούν να οριοθετηθούν. Θα ήθελα λοιπόν να διατυπώσω ορισμένες εισαγωγικές παρατηρήσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν τροφή για σκέψη. Η αλήθεια είναι ότι την προηγούμενη εβδομάδα, όταν άρχισα να βάζω τις σκέψεις μου στο χαρτί, προέκυπτε μια τελείως διαφορετική ομιλία. Επειδή όμως τα πράγματα εξελίσσονται ιδιαίτερα γρήγορα, η ομιλία μέσα σε λίγες ημέρες έμοιαζε εντελώς παρωχημένη. Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν υπάρχει καμία προβλεψιμότητα σε τίποτα.
Πιστεύω ότι αυτό έχει αλλάξει τελείως την εργασία οποιουδήποτε πολιτικού, και ιδιαίτερα την εργασία ενός Υπουργού Εξωτερικών. Διότι, αντί να προσπαθείς να προβλέψεις τι πρόκειται να συμβεί, να προβλέψεις το μέλλον -κάτι που είναι απολύτως αδύνατον- αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να προσπαθήσεις να σκεφτείς όλα τα εναλλακτικά σενάρια, προκειμένου να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τα λεπτά και ευαίσθητα ζητήματα που προκύπτουν. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο δεν έχω μαζί μου σημειώσεις. Θα ήθελα να κάνω μερικά σχόλια:
Το πρώτο είναι ότι είμαι ενθουσιασμένος που βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη, γιατί αυτή η πόλη αντικατοπτρίζει την ιστορία, τη διαφορετικότητα, τη δύναμη που υπάρχει στη διαφορετικότητα. Αυτό φαίνεται και σε αυτή την αίθουσα, στο ιδιαίτερα πολύχρωμο μείγμα ανθρώπων από όλες τις γωνιές της Ευρώπης και του κόσμου που βρίσκονται εδώ. Είναι πραγματικά σημαντικό να βρίσκεται κανείς σε αυτό το μέρος.
Δεύτερον, είμαι ευτυχής που κάθομαι δίπλα στον Martin Schulz. Δεν θα μπορούσα να περιμένω καλύτερο συνομιλητή για να συζητήσω μαζί του και είναι πραγματικά τιμή μου που βρίσκομαι εδώ. Ο Martin Schulz είναι πιθανότατα ένας από τους πέντε κορυφαίους υπέρμαχους της Ευρώπης, του ομοσπονδιακού συστήματος, αλλά και της Ευρώπης συνολικά. Υπήρξε δε σταθερός υποστηρικτής της Ευρώπης και της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της εξαιρετικά δύσκολης δεκαετίας του 2010, και ιδιαίτερα όταν ανέλαβε την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2012 έως το 2017, μια πενταετία που ήταν ίσως η πιο δύσκολη περίοδος για την Ευρώπη συνολικά. Προφανώς ήταν η πιο δύσκολη περίοδος για την Ελλάδα, αλλά ήταν και για την Ευρώπη. Διότι θεωρώ ότι αυτό που έπρεπε τότε να επιδείξουμε ήταν η αλληλεγγύη που χρειαζόμασταν μαζί με τη βιωσιμότητα και την αυτονομία της Ευρώπης. Πρωτίστως έπρεπε να αποδείξουμε στον κόσμο και στους εαυτούς μας ότι είμαστε ενωμένοι. Πιστεύω ότι ο Martin Schulz υπήρξε ένα από τα βασικά πρόσωπα που επέδειξαν την ενότητα αυτή και θεωρώ ότι όλοι στην Ελλάδα του είμαστε εξαιρετικά υπόχρεοι για την υποστήριξη.
Δεν είμαι σίγουρος ότι θα φτάσουμε τελικά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, όπως έλεγε ο Martin πριν από μια δεκαετία. Αυτό που έχω να πω είναι ότι χρειάζεται να επανεφεύρουμε την Ευρώπη. Και πιθανότατα θα κληθούμε να επανεξετάσουμε τις βασικές αρχές, με βάση τις οποίες δημιουργήθηκε. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρέπει να λάβουμε ορισμένες ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις. Πρέπει να είμαστε εξαιρετικά δυνατοί, διότι έχουμε να κάνουμε μερικές ιδιαίτερα δύσκολες επιλογές.
Θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα το εξής: Πιστεύω ότι η Ευρώπη, καθώς και η διεθνής αρχιτεκτονική ασφαλείας, απέτυχαν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις. Δεν καταφέραμε να έχουμε ένα ισχυρό, ουσιαστικό περιθώριο δράσης έναντι των δύο πολέμων που διεξάγονται στη γειτονιά μας. Δεν καταφέραμε πράγματι να εκφραστούμε με ενιαία φωνή κατά της επιθετικότητας, και ιδιαίτερα της ρωσικής επίθεσης σε βάρος της Ουκρανίας. Ακόμα συζητάμε για το πώς θα καταστεί δυνατό να σταματήσουν οι εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή, πώς θα ανακοπεί το ντόμινο εξελίξεων, η διάχυση των εχθροπραξιών στην ευρύτερη περιοχή. Δεν έχουμε καταφέρει να είμαστε τόσο ισχυροί και ουσιαστικοί, όσο θα θέλαμε.
Θεωρώ ότι αυτό έχει να κάνει με δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων εντός της Ευρώπης δεν είναι πάντα η πιο ορθολογική. Αν απλά είχατε τη δυνατότητα να συμμετάσχετε σε ένα Συμβούλιο -και μπορώ να δω στο κοινό αρκετούς ανθρώπους που έχουν συμμετάσχει σε Συμβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης- θα καταλαβαίνατε πόσο δύσκολο είναι να ληφθεί μια απόφαση. Μπορεί να συμφωνούσατε στα βασικά, στις βαθύτερες αιτίες που προκαλούν τις δυσμενείς συνέπειες, αλλά δεν θα μπορούσατε να επιτύχετε ομοφωνία, όταν το ζητούμενο είναι τα απτά αποτελέσματα. Μπορεί να συζητάμε στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια επί ώρες για μία ή δύο λέξεις ή μία φράση, αλλά τελικά δεν είμαστε σε θέση να καταλήξουμε σε ένα ουσιαστικό συμπέρασμα.
Πιστεύω ότι στη Μέση Ανατολή η κατάσταση είναι προφανής για όλους. Γιατί; Επειδή όλοι στην Ευρώπη συμφωνούμε για το τι πρέπει να κάνουμε και για το τελικό αποτέλεσμα. Όλοι συμφωνούμε ότι οι εχθροπραξίες πρέπει να σταματήσουν. Όλοι συμφωνούμε ότι οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν. Ήταν σοκαριστική και τρομακτική η εικόνα που είδαμε πριν από λίγες ημέρες με τους έξι νεκρούς ομήρους. Όλοι συμφωνούμε ότι θα πρέπει να οδηγηθούμε στη δημιουργία ενός νέου Παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο, δεν μπορούμε να βρούμε τα μέσα για να το επιτύχουμε. Μερικές φορές θυσιάζουμε την ουσία για τις διαδικασίες. Αυτό, όμως, δεν ταιριάζει στην Ευρώπη.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο μερικές φορές δεν επιτυγχάνουμε κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα είναι ότι η Ευρώπη δεν έχει αποκτήσει ακόμη το επίπεδο στρατηγικής αυτονομίας που χρειάζεται. Θεωρώ ότι ως προς αυτό ο ρόλος του επόμενο Κοινοβουλίου θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμος. Και το ζήτημα αυτό θα είναι θεμελιώδους σημασίας, πιστεύω, για τα νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και φυσικά για τους νέους Επιτρόπους -ο Απόστολος θα είναι ανάμεσά τους και δεν θα έχει καθόλου εύκολη δουλειά.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν προκλήσεις που δεν είχαν υπάρξει στο παρελθόν. Η ανταγωνιστικότητα, η γεωργία, η άμυνα είναι όλοι ιδιαίτερα κρίσιμοι τομείς. Πρέπει να αντιμετωπιστούν στο εγγύς μέλλον και οφείλουμε να είμαστε ενωμένοι. Είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε το συντομότερο δυνατό.
Αυτό που αντιλαμβάνομαι, ως Υπουργός Εξωτερικών, αλλά και ως ακαδημαϊκός, είναι ότι κινούμαστε με ταχύτατους ρυθμούς προς την επίτευξη μιας γεωπολιτικής Ευρώπης. Εντούτοις, δεν έχουμε ακόμη καταλήξει στους βασικούς άξονες που θα καθορίσουν το πώς θα επιτύχουμε αυτή τη γεωπολιτική Ευρώπη. Είναι απαραίτητο η Ευρώπη να λάβει έναν γεωπολιτικό χαρακτήρα. Δεν υφίσταται άλλη εναλλακτική, διότι η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσει τα όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο εγγύς μέλλον θα έρθουμε αντιμέτωποι με τεράστια προβλήματα σε σχέση με την Αφρική.
Αν κανείς δει τι συμβαίνει στην Αφρική, πιστεύω ότι θα αισθανθεί βαθύτατη ανησυχία. Πρόκειται για μία τραγική κατάσταση, ιδίως στην περιοχή του Σαχέλ, στην Υποσαχάρια Αφρική: Αυταρχικά καθεστώτα, εμφύλιοι πόλεμοι, λιμός, τεράστια προβλήματα. Και θεωρώ ότι πρόκειται για ζητήματα, με τα οποία δεν ασχολούμαστε.
Κάποια στιγμή οφείλουμε να καθορίσουμε το μέλλον που επιθυμούμε για εμάς και τις μελλοντικές γενιές. Οφείλουμε να αναπτύξουμε σύγχρονα μοντέλα βιωσιμότητας. Η βιωσιμότητα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αποτελέσει τη λέξη-κλειδί για το μέλλον -όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής.
Πρέπει να εξετάσουμε πώς μπορούμε να μειώσουμε τις ανισότητες. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα υψηλό επίπεδο ανισοτήτων. Η σύγκλιση δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αποκλίσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, οι οποίες όμως διευρύνονται ολοένα και περισσότερο. Δεν έχουμε δε ακόμη εντοπίσει τα κατάλληλα μοντέλα για την αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων. Πρέπει να είμαστε πολύ πιο αποφασιστικοί, εάν επιθυμούμε να επιβιώσουμε ως Ευρωπαίοι.
Θα ολοκληρώσω σιγά-σιγά την τοποθέτησή μου, διότι η συζήτηση είναι σαφώς καλύτερη από τους μονολόγους. Αυτό που θα ήθελα να πω είναι ότι το παγκόσμιο πολιτικό τοπίο δεν είναι πολλά υποσχόμενο, ούτε συναρπαστικό. Δεν αναφέρομαι στις αμερικανικές εκλογές, οι οποίες θα είναι εξαιρετικά κρίσιμες για το μέλλον, καθώς όλοι κατανοούμε ότι δεν θα διαθέτουμε μία ισχυρή άμυνα απέναντι στον αυταρχισμό, χωρίς την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ Ευρώπης, Ηνωμένων Πολιτειών και ΝΑΤΟ.
Πρέπει, λοιπόν, να αναπτύξουμε βασικές αρχές όσον αφορά την εξωτερική πολιτική. Πρέπει να μοιραζόμαστε κοινές πεποιθήσεις. Πρέπει να διαμορφώσουμε έναν κοινό τρόπο σκέψης όσον αφορά τις βασικές μας αξίες.
Θεωρώ σημαντικό και με ανησυχεί ιδιαίτερα η άνοδος των ακραίων πολιτικών κομμάτων, ένα θέμα που συζητήσαμε και με τον Martin. Διαπιστώνω την εκ νέου άνοδο του λαϊκισμού, ιδίως στην Ευρώπη.
Τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στη Γερμανία δεν ήταν τα καλύτερα. Βλέπουμε ότι υπάρχει μια πολύ ισχυρή, όχι συμμαχία, αλλά συνεργασία μεταξύ ακροδεξιάς και ακροαριστεράς. Παρατηρούμε μια μετακίνηση της ακροαριστεράς προς μια πιο λαϊκιστική ατζέντα. Δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι ένα κόμμα της ακροαριστεράς θα τασσόταν κατά της μετανάστευσης ή θα υποστήριζε τη Ρωσία ή θα είχε οποιαδήποτε άλλη ατζέντα αυτού του είδους, και όμως το βλέπουμε.
Πρέπει να είμαστε ενωμένοι έναντι της ανόδου των πολιτικών άκρων. Πρέπει να υπηρετούμε τον μετριοπαθή πολιτικό λόγο και να μοιραζόμαστε κοινές αξίες. Πρέπει να είμαστε παρόντες, πρέπει να είμαστε ενωμένοι και δραστήριοι.
Σε έναν κόσμο που κινείται τόσο γρήγορα, σε έναν κόσμο που αλλάζει καθημερινά, εάν παραμείνουμε αδρανείς, αυτό θα αποτελέσει εξ ορισμού οπισθοδρόμηση.
Σας ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ενώ σε αυτή την αίθουσα και σε αυτή τη σκηνή μιλάμε για την αξία της συνοχής, την αξία της συμφωνίας, πιστεύω ότι στην καρδιά της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής διεξάγεται μια μάχη μεταξύ του φιλελεύθερου και του ανελεύθερου οράματος για την κατεύθυνση, στην οποία θα πρέπει να κινηθεί η Ευρώπη. Το ανελεύθερο όραμα, το οποίο διατυπώνουν άνθρωποι σε όλη την ήπειρο, δεν είναι απλώς μια αντίδραση στα είδη των προτάσεων που διατυπώνετε εσείς οι δύο κύριοι. Αποτελεί την υιοθέτηση ενός εναλλακτικού οράματος, ενός εναλλακτικού τρόπου θεώρησης της Ευρώπης. Θα ήθελα να σας ζητήσω εν συντομία τις σκέψεις και τα σχόλια σας για το πώς μπορεί να επιλυθεί αυτή η αντιπαράθεση. Πού περιμένετε να καταλήξει; Μιλήσατε για τις ιδρυτικές αρχές της Ευρώπης. Ποιες είναι αυτές και πώς μπορούν να συνδυαστούν με τη σημερινή διαίρεση, την πόλωση στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θεωρώ ότι υπάρχει μια θεσμική και μια πολιτικο-ψυχολογική πτυχή. Η θεσμική πτυχή αφήνει να εννοηθεί πως θα πρέπει να επανεξετάσουμε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Είδαμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η ιδέα του βέτο δεν λειτούργησε, δεν απέδωσε. Πρέπει να βρούμε μερικές ακόμη ιδέες, έστω και «εκτός πλαισίου», προκειμένου να επιχειρήσουμε να διαμορφώσουμε αποτελεσματικές και ουσιαστικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ώστε να εξασφαλίσουμε την επίτευξη τελικών αποφάσεων. Διότι από ιστορικής απόψεως μπορώ να καταλάβω το νόημα της ιδέας της ομοφωνίας τη δεκαετία του '50, του '60, του '70, αλλά πραγματικά αμφιβάλλω σοβαρά αν σήμερα αυτό είναι το είδος της λήψης αποφάσεων που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε κάποιες ορθολογικές επιλογές.
Η δεύτερη είναι η πολιτικό-ψυχολογική, και πιστεύω ότι είναι θέμα τρόπου σκέψης. Προφανώς ο Martin Schulz έχει πολλά να πει για τις πολιτικές στάσεις και τα μοντέλα συμπεριφοράς. Αυτό που πρέπει να πω είναι πως είμαι θιασώτης της διαβουλευτικής Δημοκρατίας. Πιστεύω στις διαβουλευτικές διαδικασίες. Πρέπει να είμαστε διαβουλευτικοί.
Υπάρχει πρόβλημα πόλωσης στα συλλογικά σχήματα. Η πόλωση είναι εξ ορισμού η ουσία κάθε είδους συλλογικών σωμάτων. Δεν είναι δυνατόν να έχει κανείς εξ ορισμού μια ομάδα, στην οποία όλοι θα συμφωνούν στα πάντα. Αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να γίνει περισσότερο διαβουλευτικός, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι έτοιμος να αλλάξεις άποψη, εφόσον υπάρχουν ορισμένα ισχυρά, λογικά επιχειρήματα. Θεωρώ ότι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Ας πάρουμε απλώς το παράδειγμα του συστήματος των ενόρκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι 13 άνθρωποι και πρέπει να καταλήξουν σε ομοφωνία. Αν δεν επιτύχουν ομοφωνία, δεν μπορούν ποτέ να βγουν από το δωμάτιο. Γιατί; Το σημείο εκκίνησης δεν είναι το ίδιο για όλους. Ωστόσο, πρέπει να διαθέτει κανείς ανοιχτό μυαλό πνεύμα και διάθεση διαβούλευσης, προκειμένου να φτάσει σε μια απόφαση. Πρέπει να συμφωνήσουμε στα βασικά. Τα βασικά είναι, φυσικά, η φιλελεύθερη Δημοκρατία. Δεν μπορεί να υπάρξει ανελεύθερη Δημοκρατία, πρόκειται για αντίφαση.
Αλλά πρέπει επίσης να δούμε ότι η δύναμη ενός οργανισμού, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, έγκειται ουσιαστικά στην ποικιλομορφία του. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ποικιλομορφία ως πλεονέκτημα. Μου αρέσει να λέω ότι η Ευρώπη μοιάζει περισσότερο με τη θεωρία του «salad bowl» παρά με «melting pot». Καθένα από τα συστατικά προσθέτει μια πιο εξελιγμένη και πιο εμπλουτισμένη προσέγγιση στην λήψη των αποφάσεων. Έτσι θα ήθελα να οραματιστώ την Ευρώπη, και νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή ιδέα. Δεν μπορώ να φτάσω τη σοφία του Μάρτιν Σουλτς με πολιτικούς όρους. Ωστόσο, θα μπορούσα να προσθέσω αρχαία ελληνική φιλοσοφία και λογοτεχνία λέγοντας ότι κατά τον Αριστοτέλη το σύνολο είναι πάντα μεγαλύτερο από το άθροισμα των συστατικών του μερών.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Εξαιρετικά, σας ευχαριστώ πολύ. Λοιπόν, άλλη μία ερώτηση. Αναφέρατε την ελληνική φιλοσοφία. Μου κίνησε το ενδιαφέρον το γεγονός ότι, καθώς παρατηρούμε την Ευρώπη αυτή τη στιγμή –και την παρατηρώ από την άλλη πλευρά της Μάγχης, όπου ευτυχώς έχω διασωθεί από την ντροπιαστική κατάσταση να πρέπει να ασχοληθώ με τον Nigel Farage, πράγμα θαυμάσιο. Παρατηρούμε ότι μία σειρά από χώρες υποφέρουν από ασυνήθιστη αναταραχή και αστάθεια στην πολιτική τους σκηνή. Η Γερμανία και η Γαλλία είναι δύο καλά παραδείγματα. Βρίσκονται στον πυρήνα της Ευρώπης και συνήθως δίνουν την κατεύθυνση, είναι οι κινητήριες δυνάμεις του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Η Ελλάδα δεν είναι στην ίδια κατάσταση αυτή τη στιγμή. Η Ελλάδα είναι μια όαση, αν θέλετε, σταθερότητας. Από τη μία πλευρά, η Ελλάδα μπορεί να παίξει έναν ρόλο επειδή διαθέτει αυτή τη σταθερότητα. Αλλά, αναρωτιέμαι, πιστεύετε ότι υπάρχει κάτι που η Ελλάδα μπορεί να καταθέσει στο τραπέζι, ακριβώς επειδή είναι η Ελλάδα; Ποια μπορεί να είναι η δική σας συμβολή ως Υπουργού Εξωτερικών ή η συλμβολή του ελληνικού διπλωματικού σώματος στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, με δεδομένο τον τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η Ελλάδα, της ιστορίας της χώρας, του ρόλου της, της γεωγραφικής της θέσης;
Γ .ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν θα ήθελα να φανώ αιρετικός στο πλαίσιο της συζήτησής μας, ωστόσο θα έλεγα ότι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους βρισκόμαστε σε κατάσταση σταθερότητας σήμερα είναι επειδή επιβιώσαμε από την οικονομική κρίση, την οποία υποφέραμε επί 10 χρόνια. Είναι τόσο απλό. Πρώτα απ’ όλα, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του λαϊκισμού. Το είδαμε, το δοκιμάσαμε στην πολιτική μας ζωή, και καταλάβαμε ότι ήταν μια απόλυτη ψευδαίσθηση. Ήταν πολύ δύσκολο για εμάς, και είχαμε μια σκληρή, πολύ σκληρή αντιμετώπιση, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις αποδείχθηκε απολύτως λανθασμένη και απάνθρωπη.
Όμως η αλήθεια είναι ότι, παρά τα οικονομικά δεδομένα της κρίσης, επιβιώσαμε και τώρα θεωρούμε τον εαυτό μας πολύ δυνατό, ανθεκτικό και έμπειρο. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο θεωρώ ότι είμαστε χώρα σταθερή. Διότι οι Έλληνες -και εμπιστεύομαι τους Έλληνες– πλέον γνωρίζουν ότι ο λαϊκισμός δεν αποτελεί την απάντηση σε κανένα ερώτημα. Αυτό είναι για μένα μια σημαντική πολιτική συμβολή, την οποία μπορούμε να καταθέσουμε στο πλαίσιο της Ευρώπης.
Το δεύτερο είναι ότι η Ελλάδα λόγω γεωγραφίας, γεωπολιτικής και ιστορίας, μπορεί να αποτελέσει μια γέφυρα. Μου αρέσει να λέω ότι οι γέφυρες είναι ουσιαστικό εργαλείο για την βελτίωση και την βιωσιμότητα. Η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στον Βορρά και το Νότο, ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Μπορούμε πραγματικά να επιτελέσουμε αυτόν τον ρόλο πολύ καλά, σας διαβεβαιώνω. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, θα θητεύσουμε για δύο χρόνια στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως εκλεγμένο μέλος. Ανυπομονούμε να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Είχαμε εξαιρετική απόδοση κατά την εκλογική διαδικασία, λάβαμε θετικές ψήφους σε ποσοστό περίπου 98%. Αυτό μας δημιουργεί μια τεράστια πολιτική ευθύνη, αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι μπορούμε να προσφέρουμε προστιθέμενη αξία, ακριβώς επειδή έχουμε τη δυνατότητα να λειτουργήσουμε ως γέφυρα μεταξύ κρατών και λαών. Όπως ανέφερε ο Martin Schulz, αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι κυβερνήσεις, κράτη και ανθρώπους που θα είναι σε θέση να επιφέρουν συγκλίσεις και να μην αποκλίνουν στις συμπεριφορές.
6 Σεπτεμβρίου, 2024