Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αγαπητέ Πρωθυπουργέ της Αλβανίας, αγαπητέ Έντι, αγαπητέ κύριε Αντιπρόεδρε, αγαπητή μου Λίντα, θα μου επιτρέψετε αγαπητέ μου Ζάγ, κυρίες και κύριοι.
Είναι μεγάλη μου χαρά να καλωσορίσω σήμερα στην Αθήνα, εκ μέρους και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, που θα έρθει σε λίγο, τον Πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα.
Και βεβαίως τη σύζυγό του Λίντα και τον γιο τους Ζαγ. Πριν ξεκινήσουμε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Ράμα για την έμπρακτη, ολόθερμη συμπαράστασή του στην ελληνική κοινωνία μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι κήρυξε την 5η Μαρτίου ως Ημέρα εθνικού πένθους της Αλβανίας και ήταν η μόνη χώρα στον πλανήτη, εκτός από την Κυπριακή Δημοκρατία, που προέβη σε αυτή τη χειρονομία.
Είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες κύριε Πρωθυπουργέ. Σε αυτήν την πολύ ξεχωριστή περίσταση απόψε, υποδεχόμαστε τον Έντι Ράμα υπό μία άλλη ιδιότητα: Την ιδιότητα του καλλιτέχνη.
Πολλοί ανάμεσά μας ίσως δεν γνωρίζουν το δημιουργικό του ταλέντο στη ζωγραφική και ότι ως καλλιτέχνης έχει μια μακρά και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, τολμώ να πω, μοναδική πορεία.
Από το Παρίσι ως νεαρός ζωγράφος μέχρι την καλλιτεχνική μεταμόρφωση της πόλης των Τιράνων και το βραβείο «Δήμαρχος του Κόσμου» το 2004.
Ως Δήμαρχος των Τιράνων, ζωντάνεψε με ελάχιστα μέσα την εικόνα της πόλης, την άλλαξε, τη μεταμόρφωσε. Έβαψε με έντονα χρώματα, με γεωμετρικά σχήματα, τις ταλαιπωρημένες όψεις των παλιών της κτηρίων.
Ένα έργο, που πέρα από την καλλιτεχνική του αξία, συνέβαλε, αν όχι δημιούργησε ένα αίσθημα κοινωνικής συνοχής. Ενέπνευσε έτσι το αίσθημα του ανήκειν στους κατοίκους της Αλβανικής πρωτεύουσας.
Η διεθνής προβολή αυτού του εγχειρήματος στάθηκε αφορμή για τη διοργάνωση στα Τίρανα της πρώτης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης το 2001.
Η σημερινή έκθεση παρουσιάζει έργα μεικτής τεχνικής και γλυπτά του Έντι Ράμα. Ο τίτλος της έκθεσης απηχεί τον ιδιαίτερο τρόπο εργασίας τού καλλιτέχνη.
Ο Έντι Ράμα αυτοσχεδιάζει πάνω σε χαρτιά μεγέθους Α4, τα οποία ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί στο γραφείο του. Με έντονα χρώματα, με δυνατότητα παρακολούθησης της καλλιτεχνικής χειρονομίας. Όπως ο ίδιος έχει εξομολογηθεί, αυτή η αυτόματη καλλιτεχνική γραφή τον βοηθάει να συγκεντρωθεί και στα Πρωθυπουργικά του καθήκοντα.
Διατυπώνει έτσι έμπρακτα μια εξωστρεφή σύμπραξη της τέχνης με την άσκηση της πολιτικής. Κοινό στοιχείο των έργων του είναι η αίσθηση ροής και κίνησης και τα βιομορφικά σχήματα, που μοιάζουν να προκύπτουν, να γεννιούνται το ένα μέσα από το άλλο.
Έτσι, η δουλειά του Έντι Ράμα συνδέεται με την αντίληψή του για μια τέχνη που είναι συνδεδεμένη στενά με τη ζωή, μια τέχνη που έχει κοινωνικό ρόλο, μια τέχνη προσβάσιμη. Προσβάσιμη σε όλους.
Σήμερα, θα έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ότι το έργο του Έντι Ράμα ανατρέπει τους συμβατικούς διαχωρισμούς. Μπορεί να ειδωθεί με μάτια καλλιτεχνικά, αλλά μπορεί να ειδωθεί και με μάτια πολιτικά.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να προσθέσω και κάποια λόγια στα Αγγλικά αγαπητέ μου Έντι. {ελληνική μετάφραση}: Οι δύο χώρες μας απολαμβάνουν εξαιρετικές σχέσεις.
Οι επαφές μας τελευταίως είναι πολύ συχνές. Το γεγονός ότι έχουμε σήμερα την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε τα έργα σου, σήμερα στο Ζάππειο, είναι απόδειξη των φιλικών συναισθημάτων που υπάρχουν ανάμεσά μας και που εκπροσωπούν τον έντονο δεσμό ανάμεσα στους λαούς μας.
Επιπλέον, η επιλογή του Ζαππείου για την πραγματοποίηση της έκθεσής σου, έχει έναν πολύ ισχυρό συμβολισμό. Γιατί ακριβώς εδώ υπογράφηκε το 1979 η Συνθήκη Προσχώρησης στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.
Ήμουνα τότε νεαρός φοιτητής του Πανεπιστημίου της Αθήνας, εκεί πίσω από τις κολώνες και παρακολουθούσα το Γεώργιο Ράλλη και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να υπογράφουν ακριβώς σε αυτό το σημείο.
Έτσι λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο, φαίνεται ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την Αλβανία ως γείτονα, έναν στενό φίλο και θα ήθελα να πω ότι ελπίζουμε ότι σύντομα θα είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής μας οικογένειας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την επιμελήτρια της έκθεσης, την Κατερίνα Κοσκινά για το εξαιρετικό της έργο σήμερα. Όπως θα ήθελα να ευχαριστήσω και την Πρόεδρο κυρία Βαγενά και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων για την πολύτιμη συνδρομή τους στην πραγματοποίηση αυτής της έκθεσης και αυτής της εκδήλωσης.
Σας ευχαριστώ θερμά.
20 Μαρτίου, 2023