Ομιλία Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη Βουλή των Ελλήνων κατά:
1.Μόνη συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Κύρωση του Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού για την προσχώρηση της Δημοκρατίας της Φινλανδίας».
2. Μόνη συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Κύρωση του Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού για την προσχώρηση του Βασιλείου της Σουηδίας».
Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ πολύ. Επέλεξα να πάρω το λόγο μετά τους εισηγητές και όχι στο τέλος της συζήτησης όπως συνήθως, γιατί στο τέλος θα κλείσει ο Αναπληρωτής Υπουργός ο κύριος Βαρβιτσιώτης.
Θεώρησα ότι είναι χρήσιμο όμως να λεχθούν μερικά πράγματα στο μέσο της συζήτησης και πριν πάρουν το λόγοι οι Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι.
Θα ήθελα όμως να ξεκινήσω κάνοντας μνεία στους τρεις σημαντικούς ανθρώπους του πολιτισμού που έχασε η πατρίδα μας, στο Δημήτρη Παντερμαλή, στην Ειρήνη Παπά και στον Κώστα Καζάκο.
Νομίζω ότι και οι τρεις με την παρουσία τους προσέφεραν εξαιρετικά στον τομέα του πολιτισμού. Θα μπορούσα πολλά να πω για τον καθένα ξεχωριστά. Νομίζω, όμως, ό,τι και να πω θα ήταν ανεπαρκές για να αποδώσει δικαιοσύνη στην παρουσία τους.
Θα ήθελα επίσης να θυμίσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία την επέτειο της απώλειας ενός Υπουργού, ενός Υπουργού Εξωτερικών ο οποίος προσέφερε στην πατρίδα μας.
Αναφέρομαι στον Γιάννο Κρανιδιώτη. Είναι καλό κάθε χρόνο την επέτειο του θανάτου του, ο οποίος επήλθε στην υπηρεσία του εθνικού καθήκοντος, να θυμόμαστε την προσφορά του.
Θα ήθελα μετά από αυτό να καλωσορίσω από την πλευρά της κυβέρνησης στην Ολομέλεια της Ελληνικής Βουλής τον Πρέσβη του Βασιλείου της Σουηδίας και την Επιτετραμμένη της Δημοκρατίας της Φιλανδίας. Η παρουσία τους στην Ολομέλεια, αυτή τη σημαντική μέρα, μας δίνει μεγάλη χαρά.
Και η ημέρα είναι σημαντική, διότι η Ελληνική Δημοκρατία δια της συντριπτικής πλειοψηφίας των κομμάτων και των Βουλευτών καλωσορίζει στη νατοϊκή συμμαχία τη Φιλανδία και τη Σουηδία.
Δύο χώρες εταίρους και φίλους στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δύο χώρες των οποίων η παρουσία θα ενισχύσει με διπλό τρόπο τη Συμμαχία. Αφενός μεν με τις εξελιγμένες στρατιωτικές τους δυνατότητες θα συμβάλλουν στην ενίσχυση των επιχειρησιακών ικανοτήτων της Βορειο-ατλαντικής Συμμαχίας, κάτι που στην παρούσα συγκυρία έχει μεγάλη σημασία.
Αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι για την Ελληνική Δημοκρατία και νομίζω και για την ελληνική κοινωνία υπάρχει και κάτι άλλο, ίσως ακόμα σημαντικότερο. Ότι θα διευρύνουν τον αριθμό των χωρών μέσα στο πλαίσιο της Βορειο-ατλαντικής Συμμαχίας που συνυπογράφουν ένα κοινό πλαίσιο αρχών και αξιών όπως αυτές οι αρχές και οι αξίες εκπροσωπούνται και στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική έκανε μεγάλη προσπάθεια για μακρά σειρά ετών να εστιάσει το ΝΑΤΟ, σε αυτό το πλαίσιο αρχών και αξιών, κάτι που νομίζω σε μεγάλο βαθμό στέφθηκε με επιτυχία με το Στρατηγικό Δόγμα που εγκρίθηκε στη Μαδρίτη εδώ και λίγους μήνες.
Νομίζουμε, εμείς οι Έλληνες ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να αναδείξει το αξιακό του πλαίσιο και ότι ακριβώς μέσα από αυτό το αξιακό πλαίσιο θα αναδειχθεί ότι η παραβατικότητα, η αμφισβήτηση της κυριαρχίας εδαφικού χώρου συμμάχου και φίλης χώρας είναι έξω από τις αρχές της Συμμαχίας και θα καλυφθεί έτσι από το αξιακό σύνολο το έλλειμμα του άρθρου 5 της Συνθήκης που δεν επιτρέπει την αντιμετώπιση απειλής όταν προέρχεται από χώρα-μέλος.
Θα ήθελα επίσης να αναφερθώ και σε δυο-τρία πράγματα τα οποία ελέχθησαν στην αίθουσα και να τα απαντήσω. Το πρώτο στο ζήτημα που έθεσε ο Εκπρόσωπος του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ όσον αφορά αφενός μεν τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας αφετέρου ότι η χώρα δεν είχε προβλέψει το τουρκο-λιβυκό "μνημόνιο".
Η έκφραση του Εκπροσώπου του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ ήταν οξύτερη από το "δεν είχε προβλέψει", εγώ επιλέγω να μην τη χρησιμοποιήσω.
Ως προς τον ενεργειακό σχεδιασμό νομίζω ότι για πολλά μπορεί κανείς να κατηγορήσει την Ελλάδα, αλλά δεν μπορεί να την κατηγορήσει ότι δεν είδε μπροστά.
Και επειδή εγώ εδώ λογοδοτώ για την παρούσα κυβέρνηση, την κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα απλό γεγονός. Στην επιλογή της Αλεξανδρούπολης στη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2019. Γιατί η Αλεξανδρούπολη αποτελεί και ενεργειακό και στρατηγικό και εμπορικό κόμβο.
Όταν στα πλεονεκτήματα της συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες που υπεγράφη με τον Μάικ Πομπέο την αρχή του φθινοπώρου του ’19, ανέφερα την Αλεξανδρούπολη τότε στην καλύτερη περίπτωση αντιμετώπιζα χαμόγελα απορίας.
Η ζωή ήρθε να αποδείξει σε σύντομο χρόνο τι τεράστια επιτυχία αποτελούσε αυτή η επιλογή. Και ξέρουμε όλοι ότι η Αλεξανδρούπολη αποτελεί τον κύριο λιμένα ενίσχυσης της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ. Η απόσταση μέχρι την Οδησσό είναι μικρότερη από την απόσταση μέσω των Στενών και επίσης, αν δει κανείς τις γεωγραφικές αποστάσεις από τις άλλες επιλογές καταλαβαίνει τι σημασία έχει.
Εάν δει λοιπόν κανείς τους αγωγούς, τις πλωτές εγκαταστάσεις, όπως έχουν σχεδιαστεί και τον συνολικό υπηρετούμενο σχεδιασμό της χώρας νομίζω οφείλει να αποδώσει εύσημα.
Το γεγονός ότι η ρωσική εισβολή έγινε στο χρόνο που έγινε δεν σημαίνει ότι ακυρώνεται η προσπάθεια αυτή η οποία έχει δώσει δυνατότητες στη χώρα μας που άλλες χώρες δεν έχουν.
Όσον αφορά το τουρκολιβυκό "μνημόνιο", στο οποίο θέλω ειδικά να αναφερθώ, πολλά συνέβησαν αλλά η ελληνική Κυβέρνηση δεν το αγνοούσε ως πιθανότητα.
Θα ήθελα να καταθέσω και να γραφεί στα πρακτικά ότι καταρχήν είχαν ενημερωθεί οι εταίροι και φίλοι μας για να το αποτρέψουν ως πιθανότητα, είχα συναντηθεί τότε με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας Μοάβερο-Μιλανέζι, ο πρώτος Ευρωπαίος Υπουργός τον οποίο συνάντησα.
Είχα συναντηθεί με τον Γάλλο Υπουργό Λε Ντριάν, ακριβώς για το ίδιο θέμα. Θυμάμαι την απάντηση που μου έδωσε όταν για πρώτη φορά του έδειξα το χάρτη του τουρκολυβικού "μνημονίου", τον κοίταξε και μου είπε: «ah, exotique», αναδεικνύοντας το νομικό absurdum αυτής της ιστορίας.
Και επίσης είχα συναντηθεί στην Νέα Υόρκη με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Λιβύης, τον κύριο Σιάλα, ο οποίος ρητά με διαβεβαίωσε ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να υπογραφεί ποτέ από τη Λιβύη.
Η Ελλάδα έκανε ό,τι μπορούσε. Αυτό που πλήρωσε η Ελλάδα, αλλά αυτό ας μην το αποδώσει κανείς ως ευθύνη της παρούσας Κυβέρνησης, είναι την απουσία από την Λιβύη για χρόνια όπως και την απουσία από τη Συρία για χρόνια, όπως και την περιορισμένη παρουσία στον αραβικό κόσμο για χρόνια, όπως και την απουσία από την Αφρική για χρόνια. Για να μην επεκταθώ.
Αυτά, όμως, σε μεγάλο βαθμό διορθώθηκαν επί της παρούσας Κυβέρνησης και το πλαίσιο συμφωνιών και συμμαχιών είναι εκεί για να το αποδείξει.
Άρα, σε αυτά τα θέματα που έχουν εθνική διάσταση είναι καλό να μην εκτοξεύονται κατηγορίες οι οποίες δεν βασίζονται στην πραγματικότητα.
Θα ήθελα να πω και κάτι για να υπερασπίσω τους μη έχοντες φωνή στην αίθουσα εκπροσώπους των δύο συμμάχων από σήμερα, και φίλων ήδη και εταίρων χωρών, της Σουηδίας και της Φιλανδίας ως προς το ζήτημα της έκδοσης.
Ακούστηκε στην αίθουσα ότι εκβιαζόμενη η Σουηδία και η Φιλανδία, αν καλά το παρατήρησα, υπέγραψαν συμφωνία με την Τουρκία με την οποία θα εκδίδουν Τούρκους διωκόμενους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σας έχω πει επανειλημμένως ότι προσωπικά εγώ αλλά νομίζω όλοι μας είμαστε πάρα πολύ υπερήφανοι για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ένα οικοδόμημα που είναι στην αρχή της πορεία τους, έχει 70 χρόνια πίσω του αλλά έχει πολλά ακόμα μπροστά του, χρειάζεται αιώνες, αλλά παρά ταύτα έχει καταφέρει κάτι μοναδικό στην ιστορία της ανθρωπότητας, να δημιουργηθεί ένας χώρος δημοκρατίας και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία του πλανήτη.
Εξ αυτού του δεδομένου, εάν διαβάσετε με προσοχή το τριμερές μνημόνιο το οποίο υπέγραψε η Σουηδία και η Φιλανδία με την Τουρκία, σας διαβάζω ότι βεβαίως αναφέρεται στις εκδόσεις, αλλά γράφει στο τέλος, «σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί Εκδόσεων».
Λέει καθαρά λοιπόν έστω και «εκβιαζόμενη» αν θέλετε η Φινλανδία και η Σουηδία ότι εμείς θα τηρήσουμε πάντοτε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί Εκδόσεων.
Άρα, δεν πρέπει να λέγονται πράγματα τα οποία απέχουν της πραγματικότητας, διότι καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να αναχωρήσει από το κοινό Ευρωπαϊκό κεκτημένο, το οποίο αποτελεί την κοινή μας παρακαταθήκη προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εμείς σαν Έλληνες αν θέλετε, έχουμε και κάθε λόγο να είμαστε περήφανοι για αυτό Ευρωπαϊκό κεκτημένο, διότι περιλαμβάνει και την UNCLOS. Τη σύμβαση που αφορά το Δίκαιο της Θάλασσας, που όλοι ξέρουμε ότι συνιστά Ευαγγέλιο για τη δική μας εξωτερική πολιτική.
Είμαι λοιπόν ιδιαίτερα περήφανος που εξ ονόματος της κυβέρνησης, μαζί με τον Αναπληρωτή Υπουργό, τον κύριο Βαρβιτσιώτη, εισηγούμαστε σήμερα την κύρωση των πρωτοκόλλων προσχώρησης της Σουηδίας και τη Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι, διότι η συντριπτική πλειοψηφία των κομμάτων που εκπροσωπούν την ελληνική κοινωνία τάσσονται υπέρ, με το δικό τους σκεπτικό το καθένα.
Θα ήθελα να πω δε και κάτι ακόμη καταλήγοντας. Είμαι χαρούμενος και για κάτι άλλο σήμερα και θα ήθελα να σας το πω. Είδατε όλοι ότι κυκλοφόρησε μία ερεύνα της τουρκικής κοινής γνώμης.
Η τουρκική κοινή γνώμη κυρίες και κύριοι συνάδελφοι φαίνεται να μην «αγοράζει» το ανθελληνικό παραλήρημα το οποίο διακατέχει αυτόν τον καιρό το τουρκικό πολιτικό σύστημα.
Λυπάμαι που δεν μπορώ να πω μόνο, την τουρκική ηγεσία, γιατί η τουρκική αντιπολίτευση λέει πράγματα που είναι χειρότερα από τα απαράδεκτα που διατυπώνει η τουρκική ηγεσία.
Είμαι ιδιαίτερα όμως ευτυχής διότι η τουρκική κοινή γνώμη δεν «αγοράζει» το αφήγημα, αλλά αντιθέτως διατυπώνει την άποψη ότι οι δύο αυτές κοινωνίες μπορεί να ζήσουν μαζί στο μέλλον και να δημιουργήσουν μία ενιαία αντίληψη.
Εμείς θυμίζω είμαστε ίσως μία από τις τελευταίες χώρες που πιστεύουμε ότι η Τουρκία έχει ακόμα την ελπίδα να αναστρέψει πορεία και να στραφεί προς το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αφήνοντας στην άκρη τους αναθεωρητισμούς. Και νομίζω ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποδεικνύει δια της αποτυχίας της ακριβώς το πόσο έωλοι είναι οι αναθεωρητισμοί.
Και είναι κρίμα, γιατί, καταλήγω με μια τελευταία επέτειο, η ημέρα του Σταυρού, η 14η Σεπτεμβρίου, θεωρείται ως ημέρα ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό. Είναι ένα στοιχείο που δια της παρουσίας του ποιητή Πούσκιν δημιουργεί Σύνδεσμο της Ελλάδας με την τεράστια ρωσική πολιτιστική παράδοση.
Την οποία ούτε αγνοούμε ούτε διαγράφουμε και που αποτελεί τμήμα του τεράστιου ευρωπαϊκού πολιτισμού μέσα από τους ποιητές της, τους κλασικούς της, τους οποίους θα συνεχίσουμε να διαβάζουμε και θα συνεχίσουμε να αγαπάμε.
Ελπίζουμε λοιπόν ότι η Ρωσία θα αντιληφθεί το αδιέξοδο αυτής της πορείας, ακόμα και για τη δική της κοινωνία και για το δικό της λαό. Θα αναστρέψει και θα επιστρέψει σε μια λογική συμβίωσης με ασφάλεια και ειρήνη, με την Ευρώπη.
Ευχαριστώ πολύ.
15 Σεπτεμβρίου, 2022