Κυρίες και Κύριοι,
Είμαι βέβαιος πως οι ομιλητές στην παρούσα εκδήλωση είναι αρμοδιότεροι από εμένα να αποδώσουν την έννοια του σύγχρονου φιλελληνισμού και να υποδείξουν τις τάσεις που διακρίνονται σε ένα θέμα που έχει έρθει στο φως εδώ και περισσότερο από δύο αιώνες. Είμαστε πολύ μακριά από τη θριαμβική ποίηση του Βίκτωρα Ουγκώ, την αφιερωμένη στο γενναίο Ελληνόπουλο, που καλείται να λάβει μέρος στην απελευθέρωση της πατρίδας του από τον δυνάστη. Είμαστε μακριά από τον Σατωβριάνδο, που στο ταξίδι του προς τους Αγίους Τόπους, υμνεί την Ελλάδα. Είμαστε κάπως πιο κοντά στον Φλομπέρ, που γράφει τις εντυπώσεις του από την μόλις αναγεννηθείσα Ελλάδα. Είμαστε πάντα εντός του πνεύματος του Ρενάν, που έγραψε τον ύμνο του στην Ακρόπολη.
Ο κατάλογος των ταξιδευτών, των διανοούμενων, των καλλιτεχνών, των απλών περιηγητών, των στρατιωτικών, των κοινών ανθρώπων που – εξαιτίας των σκέψεων και των πράξεών τους – ονομάζουμε φιλέλληνες είναι τεράστιος και δεν παύει να συμπληρώνεται συνεχώς, αν σκεφτεί κανείς πως η πρώτη αναγνώριση της επανάστασης του 1821 έγινε από την ανεξάρτητη από το 1804 Αϊτή, η οποία, κατά μία άποψη, ετοιμαζόταν να στείλει πολεμιστές της να βοηθήσουν τους εξεγερμένους Έλληνες.
Έχω τη γνώμη πως ο φιλελληνισμός είναι η αμφίδρομη σχέση της Ελλάδας με τον κόσμο. Θα δεχόμουν ότι η εμφάνιση των φιλελλήνων ξεκίνησε από τον κόσμο, αλλά είχε σταθερά σημεία αναφοράς στο έργο του Αδαμάντιου Κοραή, που ζούσε στη Γαλλία, στους ανά την υφήλιο Έλληνες εμπόρους, όπως ο Βαρβάκης, στις ελληνικές κοινότητες της Ευρώπης, της Αφρικής, των Ινδιών, στους Έλληνες καραβοκύρηδες και φωτισμένους ιερωμένους.
Οι αρχές εκείνων των ατόμων και εκείνων των ομάδων συμπυκνώνονται στα λόγια του Μεγάλου Λογοθέτη στις αυλές της Μολδοβλαχίας Δημήτριου Καταρτζή, που έγραφε «από όσα θεωρούμεν να ήταν το πάλαι εις την ακμήν της Ελλάδος… και από όσα βλέπομεν να είναι τώρα εις την Ευρώπην, ή εις το έθνος μας, συνάγεται ότι, αν θέλωμεν να προκόπτωμεν εις τας επιστήμας και εις όλα καθ' ένας καλλίτερα και ευκολώτερα, πρέπει να καταγινώμεθα εις την κοινήν προκοπήν… Και αν θέλωμεν με θεμέλιον να το κατορθώσωμεν αυτό, πρέπει να ενώσωμεν την δύναμίν μας πολλοί».
Τα λόγια του Καταρτζή με συνδέουν με το θέμα της σημερινής εκδήλωσης. Γιατί σήμερα, θέμα μελέτης και αποφάσεων είναι η κοινή προκοπή δια της γνώσης και της παιδείας, με προϋπόθεση την ένωση πολλών δυνάμεων. Κοινή προκοπή εντός της κοινής προκοπής της Ευρώπης. Ένωση δυνάμεων Ελλαδιτών, Ομογενών και πολιτών της Ευρώπης και του κόσμου.
Η κυρίαρχη συγκυρία έχει επιτρέψει πλήθος διαπιστώσεων για την Ελλάδα των ημερών μας. Θεωρώ πως όλες αυτές οι παρεμβάσεις, όπως και αν εκφράστηκαν, όσο και αν συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν, έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους σε μεγάλο βαθμό. Εκείνο που πρυτανεύει είναι πλέον οι προτάσεις για τις στρατηγικές προοπτικές της χώρας. Και στρατηγικές προοπτικές σημαίνει την αποτύπωση των κατευθύνσεων, τις οποίες οφείλουμε να ακολουθήσουμε σε βάθος χρόνου, με σταθερότητα και με την απαραίτητη ευελιξία ώστε να εξασφαλίζεται η δυναμική του τόπου.
Υπό αυτή την έννοια – και δίχως να θέλω να προτρέξω σε συμπεράσματα – τολμώ να σκεφτώ πως ο σύγχρονος φιλελληνισμός είναι η συνέχιση της αμφίδρομης σχέσης που ανέφερα μεταξύ της Ελλάδας και του κόσμου. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες μάλιστα, ο σύγχρονος φιλελληνισμός οφείλει να είναι το πλέγμα των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών παραμέτρων, που η τεχνολογία και η παγκοσμιοποίηση επιβάλλουν.
Κλείνοντας αυτόν τον χαιρετισμό μου, οφείλω να ευχαριστήσω την Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της σημερινής εκδήλωσης, στην οποία έχουν κληθεί οι πλέον κατάλληλοι ομιλητές και ο πλέον κατάλληλος συντονιστής, ο Πρέσβης και Πρόεδρος του Δ. Σ. της Ένωσης κ. Θεόδωρος Δασκαρόλης. Γνωρίζω πως δεν είναι η πρώτη φορά που τέτοια εκδήλωση λαβαίνει χώρα. Έτσι, μπορώ να ευχηθώ καλή επιτυχία και – κυρίως – καλή συνέχεια.
29 Μαρτίου, 2012