Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη,
Οι μεταναστευτικές ροές που η Βουλγαρία αντιμετωπίζει συνδέονται στενά με την επιδείνωση της πολιτικής κατάστασης στην Συρία. Λόγω της γεωγραφικής της θέσεως, η Βουλγαρία, η οποία φιλοξενεί μεγάλο αριθμό ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, είναι ένα από τα Κράτη-Μέλη τις ΕΕ που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στις συνέπειες της συριακής κρίσης, όπως και οι άλλες χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, ιδίως στο νοτιοανατολικό άκρο της.
Το Συμβούλιο έχει λάβει γνώση της Έκθεσης Ιανουαρίου 2014 της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία αναφέρεται στις δυσκολίες που τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας συναντούν στην Βουλγαρία, ιδίως όσον αφορά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες φιλοξενούνται. Παρεμφερή ζητήματα έχουν τεθεί και από ορισμένα ΜΚΟ.
Πρέπει να υπογραμμίσω ότι όλα τα Κράτη-Μέλη έχουν υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότι οι κατάλληλες συνθήκες υποδοχής συνάδουν με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα για τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας.
Αναγνωρίζουμε πλήρως τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα Κράτη Μέλη που βρίσκονται αντιμέτωπα με πρωτοφανή εισροή ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Οι βουλγαρικές Αρχές, ιδίως, έχουν δηλώσει, στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, την προθυμία τους να ανταποκριθούν καταλλήλως και επαρκώς.
Εντούτοις, λόγω των περιορισμένων εγκαταστάσεων υποδοχής, οι οποίες είναι ήδη υπερπλήρεις, η κατάλληλη ανταπόκριση στις ανάγκες των ατόμων που προέρχονται από την Συρία αποτελεί αναμφισβήτητα μια μεγάλη πρόκληση.
Η Έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπογράμμισε τις διάφορες πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για τον προσδιορισμό των κατάλληλων εγκαταστάσεων φιλοξενίας επιπλέον ατόμων που χρήζουν προστασίας και να τις καταστήσει λειτουργικές. Επίσης, η Έκθεση αναγνώρισε ότι οι πρωτοβουλίες αυτές έχουν βοηθήσει στην βελτίωση της κατάστασης.
Η Επιτροπή έστειλε αποστολή στην Βουλγαρία, την παρελθούσα εβδομάδα, για να εκτιμήσει την κατάσταση εκεί και είμαι σίγουρος ότι θα είναι σε θέση να παράσχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τις διαπιστώσεις της.
Εκτιμούμε, επίσης, το ενδιαφέρον και την ανησυχία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το ζήτημα αυτό. Γνωρίζω ότι ορισμένα μέλη επισκέφθηκαν την Βουλγαρία, προσφάτως, προκειμένου να διαπιστώσουν τις προκλήσεις που η χώρα αυτή αντιμετωπίζει.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει, επίσης, να δοθεί στα σημεία εισόδου στην ΕΕ των ατόμων που εγκαταλείπουν την Συρία. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει αριθμός πρωτοβουλιών που έχει αναληφθεί στον τομέα αυτό, και ότι η συμβολή τους όσον αφορά τις εγκαταστάσεις διάσωσης και βοήθειας είναι πολύτιμη.
Η Ε.Ε. παρέχει, επίσης, πρακτική βοήθεια στην Βουλγαρία. Είκοσι εκατομμύρια ευρώ συνολικά έχουν διατεθεί για την συνδρομή στα Κράτη-Μέλη που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα στις μεταναστευτικές πιέσεις και ροές, για να βελτιώσουν τις εθνικές τους δυνατότητες.
Αυτή η χρηματοδότηση –περιορισμένη βέβαια- έχει ως στόχο την βελτίωση της δυνατότητας υποδοχής, της δυνατότητας διαχείρισης, της δυνατότητας ελέγχου και καταγραφής, καθώς και της υποστήριξης των δραστηριοτήτων διαχείρισης συνόρων.
Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη,
Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να αναλαμβάνει κάθε ενέργεια που απαιτείται για την ανακούφιση του πόνου των Σύρων πολιτών που αναζητούν προστασία και υποστήριξη εντός της ΕΕ. Η Βουλγαρία είναι ένα από τα περισσότερο εκτεθειμένα Κράτη-Μέλη της Ε.Ε. στις μεταναστευτικές πιέσεις, και είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε κάθε μέτρο που θα μπορούσε να συνδράμει τις Αρχές της χώρας στην αντιμετώπιση αυτών των πιέσεων και να τις βοηθήσει στην προσπάθειά τους να παράσχουν κατάλληλες υπηρεσίες στα άτομα που χρήζουν προστασίας.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Δευτερολογία
Είμαι σίγουρος ότι τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αντιλαμβάνονται την ιδιαίτερη ευαισθησία που έχει η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου για το ζήτημα αυτό. Είμαστε χώρα γειτονική προς τη Βουλγαρία, χώρα με τεράστια ακτογραμμή, υφιστάμεθα κι εμείς, όπως όλες οι μεσογειακές ευρωπαϊκές χώρες, πολύ μεγάλες πιέσεις -καθημερινές πιέσεις- στα θαλάσσια σύνορά μας και στα χερσαία σύνορά μας.
Η Βουλγαρία, πράγματι, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα οξύ πρόβλημα, εντοπισμένο στα χερσαία σύνορά της. Το πρόβλημα αυτό μας οδηγεί στο να κατανοήσουμε πόσο κρίσιμο είναι να λειτουργήσει αποτελεσματικά η συνεργασία ΕΕ και Τουρκίας στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι η Συμφωνία Επανεισδοχής που υπεγράφη πριν από λίγες εβδομάδες ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία. Τώρα νομίζω ότι καταλαβαίνουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι να εφαρμοσθεί στην πράξη το αξίωμα, το δόγμα της δίκαιης και αναλογικής κατανομής των βαρών ανάμεσα στα κράτη μέλη. Αυτό είναι συνυφασμένο με την αλληλεγγύη ως βασική αρχή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Βέβαια, στις συζητήσεις στο επίπεδο του Συμβουλίου, η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών αντιμετωπίζεται αφενός μεν ως ένα οξύ ανθρωπιστικό πρόβλημα, ως διαχείριση μιας διαρκούς, οξείας ανθρωπιστικής κρίσης, αντιμετωπίζεται και ως πρόβλημα ασφάλειας. Γιατί πίσω από την ανθρωπιστική πίεση, από αυτούς που έχουν πράγματι ανάγκη βοήθειας, από αυτούς που ζητούν άσυλο, από αυτούς που μπορούν να χαρακτηριστούν πράγματι πρόσφυγες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μπορεί να υπάρχουν και περιπτώσεις ατόμων που θέτουν ζήτημα ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να τονίσω ότι η αντιμετώπιση του θέματος αυτού κινείται σε δύο επίπεδα, παράλληλα. Το πρώτο επίπεδο είναι τα άμεσα μέτρα. Η αντιμετώπιση της κατάστασης επί του πεδίου τώρα που υπάρχει το πρόβλημα, γιατί το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να περιμένει. Και εκεί χρειάζονται πρακτικές μορφές αλληλεγγύης και στήριξης χωρών όπως η Βουλγαρία.
Υπάρχει και το άλλο επίπεδο, του συνολικού σχεδιασμού για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Η προεδρία του εξαμήνου αυτού που έχει ήδη συνεργαστεί και με την επόμενη προεδρία, της Ιταλίας, έχει θέσει ως προτεραιότητα το ζήτημα αυτό. Γιατί πρέπει πράγματι η Ευρώπη να δείξει την ικανότητά της να τα διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα ζητήματα αυτά.
Θυμίζω ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου έγινε μια πρώτη συζήτηση σε βάθος για το πρόβλημα αυτό, υπό την πίεση της ανθρωπιστικής κρίσης, του δράματος μάλλον, της Λαμπεντούζα. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της Ομάδας Δράσης για τη Μεσόγειο. Πριν από λίγες μέρες στην Αθήνα, στις 24 και 25 Ιανουαρίου, διοργανώθηκε μία άτυπη Υπουργική Σύνοδος Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων με συμμετοχή της κας Malmström, και εκεί έγινε μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης, σε συνέχεια και των συμπερασμάτων της Ομάδας Δράσης για τη Μεσόγειο. Έχουμε μια καλή, αξιόπιστη βάση, προκειμένου να διαμορφώσουμε στρατηγικές κατευθύνσεις για την περίοδο μετά τη Στοκχόλμη. Βεβαίως, περιμένουμε τη σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής -ελπίζουμε το Μάρτιο- έτσι ώστε το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου να υιοθετήσουμε στρατηγικές κατευθύνσεις για το ζήτημα αυτό.
Η καθημερινή διαχείριση του προβλήματος στη Βουλγαρία, όπως και στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Μάλτα, δεν μπορεί φυσικά να περιμένει ούτε τον Μάρτιο, ούτε τον Ιούνιο. Είναι κάτι που διεξάγεται καθημερινά, υπό συνθήκες πίεσης συχνά δραματικές. Εκεί νομίζω ότι κατανοήσαμε και από τις παρεμβάσεις που έγιναν σήμερα στη συζήτηση, τι πρέπει να γίνει. Η Επιτροπή έδωσε τη δική της απάντηση. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα μεταφέρω στο Συμβούλιο τις παρατηρήσεις και την αγωνία που εκφράστηκε εδώ από όλους τους ομιλητές, όχι μόνο όσους ζουν ως Βούλγαροι πολίτες το πρόβλημα, αλλά γενικότερα από όλο το ΕΚ, γιατί εδώ δοκιμάζεται η κοινή ευρωπαϊκή συνείδησή μας.
5 Φεβρουαρίου, 2014