Κυρίες και κύριοι,
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ευγενικό οικοδεσπότη μας, τον Gordan. Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι και πάλι στο Ντουμπρόβνικ. Είναι η δεύτερη φορά που έρχομαι εδώ, αλλά θεωρώ πως ξεκινώ μια παράδοση της ελληνικής διπλωματίας, να είναι παρούσα σε αυτό το πολύ σημαντικό Φόρουμ για την κατανόηση των Βαλκανίων, των προκλήσεων, των όσων αντιμετωπίζουμε. Και επίσης να καταλήξουμε από κοινού, συζητώντας, σε κοινές διαπιστώσεις για τη μελλοντική πορεία μας.
Βέβαια, φέτος το Φόρουμ πραγματοποιείται κάτω από την βαριά σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Και οφείλω να πω ότι αυτό που μας διδάσκει όλους αυτή η εισβολή είναι η ανάγκη να ευθυγραμμιστούμε, άπαντες, με το Διεθνές Δίκαιο. Κατά του αναθεωρητισμού, εναντίον κάθε απόπειρας για αλλαγή συνόρων με χρήση βίας, εναντίον του πολέμου.
Τούτου όμως λεχθέντος, πιστεύω ότι βρισκόμαστε στο κατάλληλο μέρος για να κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Γιατί; Επειδή το Ντουμπρόβνικ, μια πολύ όμορφη αρχιτεκτονικά πόλη και ένα τέλειο παράδειγμα παγκόσμιας πόλης στην Αδριατική, ένα προστατευόμενο μνημείο από την UNESCO, είναι ταυτόχρονα και ένα success story. Μια πόλη που καταστράφηκε από τον πόλεμο και ανοικοδομήθηκε με υποδειγματικό τρόπο. Αν περιηγηθείτε σήμερα στο Ντουμπρόβνικ, δεν θα μπορέσετε καν να διανοηθείτε ότι πριν από μερικά χρόνια μαινόταν πόλεμος εδώ γύρω. Αλλά, για άλλη μια φορά, αυτή η πόλη είναι ένα λαμπρό success story και είμαι εξαιρετικά ευτυχής που βρίσκομαι εδώ.
Και αυτό είναι το ιδανικό μέρος για να εξεταστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα Δυτικά Βαλκάνια. Επειδή η Βοσνία και Ερζεγοβίνη - ο Gordan μίλησε σχετικά και είμαι βέβαιος ότι και οι υπόλοιποι ομιλητές θα αναφερθούν σε αυτήν - αποτελεί πρόκληση για όλους μας. Και όλοι θα θέλαμε η Βοσνία και Ερζεγοβίνη να εξελιχθεί σε ένα success story. Αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι δυνητικά είναι μια πυριτιδαποθήκη. Και επίσης, όλοι γνωρίζουμε ότι απαιτείται κάποιου είδους εκλογική μεταρρύθμιση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες προκλήσεις. Επίσης, ο διάλογος Βελιγραδίου-Πρίστινας πρέπει να υποστηριχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο.
Μιλώντας για τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, η Ελλάδα ευτύχησε να είναι η πρώτη χώρα της περιοχής, η πρώτη βαλκανική χώρα που εντάχθηκε στην ΕΕ. Και αισθανόμαστε ότι έχουμε εκπληρώσει την υποχρέωσή μας όσον αφορά τα Ανατολικά Βαλκάνια: Ρουμανία, Βουλγαρία. Αλλά και τα Δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται τη βοήθεια της Ελλάδας, της Κροατίας και των άλλων μελών για να εκπληρώσουν το ευρωπαϊκό τους μέλλον.
Και βρίσκομαι εδώ για να υποστηρίξω, όπως υποστηρίζουμε παντού, ότι πρέπει να ξεκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία χθες, όχι αύριο, αυτό έχει καθυστερήσει πολύ. Και επίσης το γεγονός ότι έχουμε νέες υποψηφιότητες, όπως της Ουκρανίας. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας επιτρέψει να παραβλέψουμε πόσο σημαντικό είναι για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία να ξεκινήσουν αυτή τη διαδικασία. Είναι ένα ταξίδι, δεν θα είναι εύκολο γι' αυτούς, αλλά πρέπει να τους αποδείξουμε ότι η ΕΕ είναι σε θέση να εκπληρώνει τις υποσχέσεις της. Και υπάρχουν και άλλες υποσχέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν, όπως για παράδειγμα η απελευθέρωση από την ΕΕ των θεωρήσεων για το Κοσσυφοπέδιο, την οποία δεν έχουμε εκπληρώσει.
Επομένως, η ΕΕ πρέπει να είναι πολύ περισσότερο παρούσα στα Δυτικά Βαλκάνια. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ μας με κάθε είδους τρόπους: μεταφορές, χρειαζόμαστε περισσότερους τρόπους να μας συνδέουν. Θέλω να πω, αυτή τη στιγμή, αν ξεκινήσετε από την Τεργέστη και οδηγήσετε κατά μήκος της Αδριατικής, δεν μπορείτε να καταλήξετε εύκολα στη Μάνη, που είναι το νότιο γεωγραφικό όριο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Θα πρέπει να υπάρχει αυτοκινητόδρομος που να συνδέει τους πάντες. Αλλά και την ενεργειακή διασυνδεσιμότητα. Αυτό που συμβαίνει μετά τη ρωσική εισβολή στην ενεργειακή αγορά δείχνει πολύ καθαρά πόσο σημαντική είναι η ενεργειακή διασυνδεσιμότητα. Ο Πρωθυπουργός μου, ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης ήταν μόλις χθες στη Θράκη για να εγκαινιάσει τον IGB, τον διασυνδετήριο αγωγό με τη Βουλγαρία, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερα έργα. Περισσότερα έργα που θα μας εντάξουν όλους σε ένα κοινό δίκτυο.
Οφείλω να πω ότι ένα πράγμα είναι σαφές: μέσω της συνδεσιμότητας και της συνεργασίας μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα εξαιρετικά λαμπρό μέλλον για την περιοχή μας. Και, πρέπει να πω, ότι όλοι πρέπει να προσπαθήσουμε και να εργαστούμε προς τον σκοπό αυτό, διότι αυτό θα ωφελήσει όλους. Αυτό είναι προφανώς ένα σχέδιο που θα είναι επωφελές για όλους. Και δεν υπάρχει καλύτερο μέρος από το Ντουμπρόβνικ για να το διαπιστώσουμε ξεκάθαρα, αντικρίζοντας την υπέροχη Αδριατική Θάλασσα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
9 Ιουλίου, 2022