Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, με το πέρας της συνάντησής του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Sergey Lavrov (Μόσχα, 6.11.2019)

«Είμαι ευτυχής που είχα, σήμερα, την ευκαιρία να συναντηθώ με τον ομόλογό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Sergey Lavrov.

(Στα Ρωσικά]: Είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι τη Μόσχα ως Υπουργός Εξωτερικών και θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την θερμή σας φιλοξενία.

Οι διμερείς μας σχέσεις εδράζονται σε διαχρονικούς δεσμούς φιλίας, αλληλοσεβασμού και κατανόησης. Στο πλαίσιο αυτό, προσδοκώ ότι η σημερινή μου επίσκεψη θα σηματοδοτήσει την απαρχή ενός νέου κεφαλαίου στις διμερείς μας σχέσεις, στη βάση ενός ειλικρινούς διαλόγου και τακτικής επικοινωνίας επί ζητημάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Και είμαι πραγματικά ικανοποιημένος που με τον Sergey Lavrov υπογράψαμε το Πρόγραμμα Διαβουλεύσεων Ελλάδας - Ρωσίας 2020-22, το οποίο προβλέπει τακτικές επαφές τόσο σε υπηρεσιακό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Σήμερα, ανταλλάξαμε απόψεις με τον κ. Lavrov, επί μίας ευρείας σειράς ζητημάτων.

Συζητήσαμε για τις διμερείς μας σχέσεις, για τη διεύρυνση των πολιτικών  και πολιτιστικών σχέσεων και τις προοπτικές αναβάθμισης της οικονομικής μας συνεργασίας. Επιδίωξή μας είναι να αναδείξουμε τους τομείς που υφίστανται ευκαιρίες ανάπτυξης, παρά το πλαίσιο των ισχυουσών κυρώσεων.

Η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και το νέο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από την Ελληνική Βουλή έχουν καταστήσει την Ελλάδα ιδιαίτερα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Καλούμε, λοιπόν, τους Ρώσους επενδυτές να εξετάσουν τις ευκαιρίες που η ελληνική οικονομία τους παρέχει.

Ειδικά ως προς τον τομέα της ενέργειας, θεωρούμε πως υπάρχουν προοπτικές περαιτέρω εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας. Υπογραμμίζουμε τις συνέργειες που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ ελληνικών και ρωσικών εταιρειών, πρωτίστως στον τομέα του φυσικού αερίου, ενώ ενδιαφερόμαστε ταυτόχρονα για την ενίσχυση της συνεργασίας και σε άλλα πεδία, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ενημέρωσα, επίσης, τον κ. Lavrov για το πώς έχει η κατάσταση στην Ελλάδα γύρω από το παγκόσμιο ζήτημα της μετανάστευσης και για τους κινδύνους που εγκυμονεί. Η Ελλάδα υπογραμμίζει πάντα ότι είναι απαράδεκτο όταν η δυστυχία χιλιάδων ανθρώπων γίνεται εργαλείο για την άσκηση επιρροής και πολιτικής.

Μιλήσαμε, επίσης, για τις πρόσφατες εξελίξεις στην ευρύτερη περιφέρειά μας, για την κατάσταση στη Συρία, στα Βαλκάνια, στην Ουκρανία, στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία σταθερά κλιμακούμενη παραβατικότητα από την πλευρά της Τουρκίας.

Θέσαμε επίσης το Κυπριακό, υπογραμμίζοντας τη σημασία της επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας και εκφράζοντας την υποστήριξή μας στις σχετικές εν εξελίξει προσπάθειες του ΓΓ ΗΕ, κ. Gutteres, για επίλυσή του στη βάση των Αποφάσεων του ΣΑ ΗΕ.

Η Ρωσία είναι μια ισχυρή χώρα και έχει ουσιαστική και σταθερή παρουσία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Μέση Ανατολή, όπου λαμβάνουν χώρα πολλές εξελίξεις που επηρεάζουν την πατρίδα μου.

Από την πλευρά της, η Ελλάδα βρίσκεται, γεωγραφικά, σε ένα γεωπολιτικό σταυροδρόμι και έχει, ως εκ τούτου, από καιρό αναγνωρίσει ότι η Ρωσία θα πρέπει να αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.

Για τους λόγους αυτούς και με δεδομένη τη θέση της Ελλάδος ως παλαιού κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, επιδιώκουμε να συμβάλουμε θετικά στο διάλογο με τη Ρωσία. Επιθυμούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας, με γνώμονα τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας και την ενίσχυση της ασφάλειας, ιδιαίτερα σε μία ευαίσθητη συγκυρία, όπως είναι η τρέχουσα.

Θα ήθελα, ολοκληρώνοντας, να ευχαριστήσω ακόμη μία φορά τον κ. Lavrov για τον εποικοδομητικό διάλογο και για τη φιλοξενία, την οποία επιφυλάσσομαι να ανταποδώσω στο εγγύς μέλλον.

[Στα Ρωσικά]: Ευχαριστώ».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στη συνέντευξή σας στο Ria Novosti, κ. Δένδια, είχατε πει για την ανάγκη βελτίωσης του διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας, καθώς πολλές χώρες, κυρίως η Ελλάδα, υποφέρουν κι έχουν κουραστεί από τις κυρώσεις. Ποια συγκεκριμένα μέτρα θα λάβει η Ελλάδα για την ενίσχυση της συνεργασίας με τη Ρωσία; Σκοπεύετε να υποστηρίξετε την άρση των κυρώσεων; Ευχαριστώ πολύ.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση. Πράγματι, τοποθετήθηκα υπέρ της βελτίωσης του διαλόγου μεταξύ της ΕE και της Ρωσικής Ομοσπονδίας και στην πραγματικότητα, θα ήθελα να σας πω ότι η έκφραση ήταν ελλειπτική, γιατί η θέση μας είναι όχι μόνο υπέρ της βελτίωσης, αλλά και υπέρ της διεύρυνσης και υπέρ της εμβάθυνσης αυτού του διαλόγου.

Η Ελλάδα, όπως ξέρετε είναι ένα από τα παλαιότερα μέλη τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, είναι μια χώρα που επί μια δεκαετία βίωσε μια βαθύτατη κρίση από την οποία έχασε περίπου το 25-30% του ΑΕΠ της. Αυτό οδήγησε, εξ ανάγκης, σε μια ενασχόληση της Ελλάδας, για μια μακρά σειρά ετών, κυρίως με τα εσωτερικά της ζητήματα. Κυρίως με την προσπάθεια να ξεπεράσει την κρίση.

Τώρα όμως, καθώς η χώρα βγαίνει από την κρίση και αναπτύσσεται πάλι και μάλιστα με σημαντικούς ρυθμούς, επανέρχεται στα διεθνή fora. Ενεργοποιεί τον ρόλο της -το σημαντικό της ρόλο, λόγω και της γεωγραφικής της θέσης- ως μέλος του ΝΑΤΟ, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τη θέσης της σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου αναλαμβάνει και την προεδρία τον επόμενο χρόνο.

Λαμβάνοντας υπόψη την πάγια θέση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ότι η Ρωσία είναι τμήμα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, η Ελλάδα είναι σε θέση να καταστεί ιδιαιτέρως χρήσιμη στη Ρωσία -εφόσον και αυτή το κρίνει- στη δημιουργία των απαραίτητων κατανοήσεων, στην επίλυση υπαρχουσών διαφορών, στην κατανόηση των μέτρων που είναι αναγκαίο να ληφθούν, ώστε να προχωρήσουμε σε μια συνολική ομαλοποίηση, όπου αυτό είναι απαραίτητο, και να ξεπεράσουμε δυσάρεστες πραγματικότητες με την εξάλειψη των αιτίων τους.

Ελπίζω, λοιπόν, ότι η σημερινή μου παρουσία εδώ, αλλά και η μελλοντική επίσκεψη του κ. Lavrov στην Αθήνα, καθώς και η σειρά επαφών -πυκνούμενων συνεχώς- που θα υπάρχουν μεταξύ των αξιωματούχων των δύο χωρών θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλησπέρα, η ερώτηση είναι κοινή: όπως είπε ο κ. Δένδιας, συζητήσατε και το θέμα της Ουκρανίας. Ένα θέμα το οποίο σχετίζεται με αυτό έχει να κάνει με το Εκκλησιαστικό. Πριν από ένα περίπου μήνα  η Εκκλησία της Ελλάδας αναγνώρισε την αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας ή σχισματική Εκκλησία της Ουκρανίας, όπως την αποκαλεί το Ρωσικό Πατριαρχείο. Πιστεύετε ότι η απόφαση αυτή ήταν προϊόν πολιτικών πιέσεων και κατά πόσο η εκκλησιαστική διαμάχη μπορεί να επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ερώτηση και την ευκαιρία που μου δίνετε, καθότι αντιλαμβάνομαι ότι το θέμα αφορά τη ρωσική κοινή γνώμη. Όπως επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Υπουργό τον κ. Lavrov που επανέλαβε προηγουμένως αυτά τα οποία συζητήσαμε κατ’ ιδίαν για το ζήτημα αυτό. Δηλαδή, ότι το θέμα αυτό δεν θα αποτελέσει ζήτημα ή εμπόδιο  του διαλόγου, της εμβάθυνσης, της διεύρυνσης των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Ρωσίας.  Θα μου επιτρέψετε να σας μιλήσω για μένα: όπως ίσως ξέρετε, από την πλευρά της μητέρας μου είμαι απόγονος μίας μακράς σειράς ιερέων, νομίζω 17 γενεών, γεγονός το οποίο με έχει καταστήσει προσεκτικό αναγνώστη των Ευαγγελίων. Στο πλαίσιο λοιπόν της Ορθόδοξης πίστης, θυμάμαι καθαρά την απάντηση του Ιησού Χριστού όταν ερωτήθηκε και είπε  «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ».  Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, η σημερινή ελληνική Πολιτεία σέβεται απολύτως το ρόλο και την αυτονομία της Εκκλησίας της Ελλάδος και το διακριτό της ρόλο. Και βέβαια σαν αυτονόητη συνέπεια δεν επεμβαίνει στα στενά εκκλησιαστικά θέματα. Σας ευχαριστώ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία ερώτηση από το TASS, εάν έχουν συζητηθεί κατά τις συνομιλίες οι πιθανές επισκέψεις των στελεχών της νέας ελληνικής κυβέρνησης στη Ρωσία, και εδώ εννοούμε και την πρόσκληση που έστειλε ο Πρόεδρος της Ρωσίας στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, κ. Μητσοτάκη, να επισκεφθεί τη Ρωσία το Μάιο του 2020 για να συμμετάσχει στην επέτειο για τα 75 χρόνια της Μεγάλης Νίκης. Όσον αφορά την επίσκεψη  του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας στην Ελλάδα, εάν υπάρχει ήδη ημερομηνία. Και για την υπόθεση του  Alexander Vinnik -αυτή η ερώτηση είναι προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών- τι αποτελεί εμπόδιο για την υπόθεση του  Alexander Vinnik, εάν υπάρχει κάποια αμερικανική επιρροή σε αυτή την υπόθεση και, για τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών, τι κάνει το Υπουργείο Εξωτερικών για να επιστρέψει στη  Ρωσία;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ευχαριστώ και για τις δύο ερωτήσεις. Θα ξεκιήσω από την υπόθεση Vinnik. Πράγματι, ο κ. Lavrov μου εξήγησε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της ρωσικής πλευράς για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Και είχε την καλοσύνη να μου αναπτύξει μία σειρά νομικών συλλογισμών προς υποστήριξη της ρωσικής θέσης, όσον αφορά την υπόθεση αυτή. Νομίζω ότι αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι στο δικό μας ισχύον θεσμικό πλαίσιο το θέμα αυτό εναπόκειται στην κρίση της ελληνικής Δικαιοσύνης. Αντιλαμβάνομαι πλήρως το ενδιαφέρον της ρωσικής πλευράς, και από εκεί και πέρα φαντάζομαι ότι η ελληνική Δικαιοσύνη εύλογα και σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα  θα δώσει την απάντηση  την οποία πρέπει, σύμφωνα με το Δίκαιο της χώρας και των διεθνών συνθηκών.

Όσον αφορά τις επισκέψεις, κατ’ αρχάς θα μεταφέρω την πρόσκληση προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό, τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, να παραστεί στις πανηγυρικές  εκδηλώσεις για τα 75 χρόνια από τη νίκη στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θέλω να σας πω ότι η Ελλάδα είναι επίσης μία χώρα η οποία κατέβαλε ένα τεράστιο τίμημα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σε ανθρώπινες ζωές.  Θα ήθελα να ξέρετε ότι από ένα πληθυσμό περίπου 7,5 εκατομμυρίων Ελλήνων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χάθηκαν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι. Μπορεί σε απόλυτους αριθμούς να είναι πολύ μικρότερο αλλά σε ποσοστό είναι περίπου το ίδιο ποσοστό με τις μεγάλες θυσίες που υπέστη ο ρωσικός λαός κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Η Ελλάδα αντιλαμβάνεται, λοιπόν, πλήρως το ρόλο της Ρωσίας στην επίτευξη της νίκης στον Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και θα είναι πολύ μεγάλη χαρά για εμάς να είναι εδώ ο Πρωθυπουργός μας, κατά τη διάρκεια αυτών των πανηγυρικών εκδηλώσεων. Θα μεταφέρω, λοιπόν, αυτή την τιμητική πρόσκληση που την ερμηνεύουμε σαν αναγνώριση και των μεγάλων θυσιών που υπέστη ο ελληνικός λαός στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με την ευκαιρία θα ήθελα να πω ότι το 2021 η Ελλάδα γιορτάζει τα 200 χρόνια της ανεξαρτησίας της, τα 200 χρόνια του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Στην επίτευξη αυτής της ανεξαρτησίας η Ρωσία είχε έναν σημαντικό ρόλο. Πέραν από τη μακρά σειρά επαφών, η νίκη στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, όπου μετείχε ρωσική μοίρα, μοίρα του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, υπό το Ναύαρχο Heiden, είχε σημαντική συμβολή στο τέλος του πολέμου της ελληνικής ανεξαρτησίας και στην αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας.  Και νομίζουμε ότι είναι απολύτως πρέπον, και εκδήλωση ευγνωμοσύνης της σύγχρονης Ελλάδας, η ρωσική συμμετοχή σε αυτές τις πανηγυρικές εκδηλώσεις.  Για αυτό θα μου επιτρέψετε αγαπητέ κ. Υπουργέ να πω ότι, σε εύλογο χρόνο, σχετική πρόσκληση θα αποσταλεί και στον Πρόεδρο Putin και σε εσάς.

Σας ευχαριστώ πολύ.