Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, με το πέρας της συνάντησής του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, S. Lavrov (Αθήνα, 26.10.2020)

Είχα τη χαρά σήμερα να καλωσορίσω στην Αθήνα μια από τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της διεθνούς διπλωματίας, τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, κ. Sergey Lavrov.

Καλώς ήρθατε στην Αθήνα κ. Υπουργέ, αγαπητέ Sergey.

Κατ’ αρχήν, θα ήθελα να επισημάνω ότι η σημερινή συνάντησή μας είναι η τρίτη κατά σειρά σε ένα διάστημα μικρότερο του ενός έτους. Κάτι, που αν μη τι άλλο, αποδεικνύει τη σημασία  που αποδίδουμε στις σχέσεις μας.

Η παρουσία σας, κ. Lavrov, στην Αθήνα, σήμερα μετά από τέσσερα χρόνια, επιβεβαιώνει την κοινή βούληση των δυο χωρών για το άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις μας. Συγκρατώ, επίσης, ότι η επίσκεψή σας λαμβάνει χώρα τη στιγμή στην οποία η ευρύτερη περιοχή αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις λόγω της παραβατικής συμπεριφοράς της γείτονος Τουρκίας.

Η σημερινή συνάντησή μας αποτελεί τη συνέχεια ενός εποικοδομητικού και ειλικρινούς διαλόγου. Και μιας τακτικής επικοινωνίας για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Οι χώρες μας και οι λαοί μας συνδέονται με μια μακροχρόνια ισχυρή φιλία που εδράζεται στην ιστορία, στον πολιτισμό, στη θρησκεία, στον αλληλοσεβασμό, στην αλληλοκατανόηση.

Επιτρέψτε μου να επισημάνω, κ. Υπουργέ, ότι ένας επιφανής προκάτοχός σας και ο επιφανέστερος Κερκυραίος, από το νησί το οποίο κατάγομαι, δηλαδή, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ήταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας.

Οι σχέσεις μεταξύ των χωρών μας έχουν διάρκεια αιώνων. Ξεκίνησαν πριν από την ανεξαρτησία της χώρας μου και δεν λησμονούμε ότι η  Ρωσία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον αγώνα της Ελλάδας για την ανεξαρτησία. Προσβλέπουμε στην εκπροσώπηση της Ρωσίας στο υψηλότερο επίπεδο στις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης το 2021.

H Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί σταθερό συνομιλητή της Ρωσίας.

Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μας σήμερα είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε το πλέγμα των διμερών μας σχέσεων και τις δυνατότητες ενδυνάμωσής τους. Κατ’ αρχήν τονίσαμε τη σημασία της ενίσχυσης των διμερών πολιτικών επαφών. Στο  πλαίσιο αυτό επεσήμανα ότι η Ελλάδα, κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, επιθυμεί και εργάζεται για τη διατήρηση και την ενδυνάμωση των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των Οργανισμών αυτών και της Ρωσίας, μέσω των θεσμοθετημένων δομών.

Η Ρωσία είναι και θα παραμείνει ένα αναπόσπαστο μέρος της Ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και παράλληλα αποτελεί διεθνή παράγοντα.

Στο διμερές πλαίσιο δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην ενέργεια, στον οικονομικό και στον πολιτιστικό τομέα.

Στα θέματα ενέργειας προσβλέπουμε στη συνέχιση της αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας μας και θεωρούμε ότι υφίστανται ευκαιρίες συνεργασίας σε τομείς, όπως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που η Ελλάδα έχει μια σημαντική τεχνογνωσία.

Επίσης, εξετάσαμε το διμερές εμπόριο, καθώς και την πιθανότητα αύξησης επενδύσεων. Συζητήσαμε προοπτικές για την ενίσχυση της συνεργασίας μας και στον τουρισμό. Το κοινό μνημόνιο για την διεξαγωγή του έτους ιστορίας Ελλάδας – Ρωσίας το 2021 που μόλις υπογράψαμε με τον κ. Lavrov είναι ενδεικτικό της κοινής μας βούλησης να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά και στον πολιτιστικό τομέα. Έχουμε πολλά να κερδίσουμε δουλεύοντας μαζί.

Με τον κ. Lavrov είχαμε επίσης την ευκαιρία να συζητήσουμε -και θα συνεχίσουμε και κατά τη διάρκεια του γεύματος- τις περιφερειακές εξελίξεις. Δυστυχώς, σε όλες τις περιπτώσεις που συζητήσαμε, κοινός παρονομαστής είναι ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας. Οι νέο-οθωμανικές  επεκτατικές βλέψεις της.

Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανα στον ομόλογό μου το ζήτημα του στρατιωτικού εξοπλισμού της Τουρκίας και του γεγονότος ότι ο εξοπλισμός αυτός αποσταθεροποιεί το σύνολο των χωρών της περιοχής.

Άκουσα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την ανάλυση του κ. Lavrov για τη ρωσική αντίληψη σχετικά με τη Συρία και τη Λιβύη. Εξέφρασα την ανησυχία μου για τον ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στη Συρία, υπονομεύοντας τις επιτυχίες κατά του Daesh,  και για το γεγονός ότι η Τουρκία έχει καταστεί γραφείο ταξιδίων για τζιχαντιστές, οι οποίοι μεταφέρονται σε διάφορες εστίες προβλημάτων στην περιοχή.

Υπογράμμισα ότι η Ελλάδα χαιρέτισε θερμά, αναφορικά με τη Λιβύη, την ανακοίνωση μόνιμης εκεχειρίας μεταξύ των αντιμαχομένων πλευρών. Προϋπόθεση όμως για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι όλες οι πλευρές να σεβαστούν και να υλοποιήσουν το σύνολο των πτυχών της συμφωνίας της Γενεύης, συμπεριλαμβανομένης της αποχώρησης των ξένων μαχητών από το έδαφος της Λιβύης.

Αναφορικά με το Ναγκόρνο Καραμπάχ συζητήσαμε τις προσπάθειες που καταβάλλει η διεθνής κοινότητα,  με τη Ρωσία να παίζει κύριο ρόλο για την επίτευξη εκεχειρίας μεταξύ των αντιμαχομένων πλευρών. Στο πλαίσιο αυτό, ενημέρωσα για την πρόσφατη επίσκεψή μου στο Ερεβάν.

Επισήμανα επίσης τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις διμερείς σχέσεις της Ελλάδας με τις χώρες της Βαλκανικής. Ενημέρωσα τον ομόλογό μου για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Αλβανία για την επίλυση του ζητήματος των θαλασσίων ζωνών στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Και στο σημείο αυτό έκανα ειδική αναφορά στο αναφαίρετο δικαίωμά μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ν.μ., όπως προβλέπει η σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Συζητήσαμε επίσης το Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η Ρωσία έχει ειδικό βάρος, σαν μόνιμο  μέλος του Συμβουλίου. Υποστηρίζει σταθερά και με συνέπεια τις σχετικές προσπάθειες που καταβάλλονται, κάτι που η Ελλάδα εκτιμάει ιδιαίτερα.

Εξέφρασα, κατά συνέπεια, την ικανοποίησή μου για την ξεκάθαρη ρωσική θέση μετά το παράνομο άνοιγμα του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων από τις κατοχικές δυνάμεις.

Γενικά, ενημέρωσα τον κ. Lavrov διεξοδικά για την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Μόλις χθες η Τουρκία ανανέωσε για πολλοστή φορά τη βούλησή της να διενεργήσει παράνομες σεισμικές έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Είναι φανερό ότι η Τουρκία επενδύει στην κλιμάκωση της έντασης. Αποδεικνύει καθημερινά ότι εκτός της καταπάτησης της διεθνούς νομιμότητας, περιφρονεί τις εκκλήσεις φίλων και εταίρων και ότι τα λόγια της στερούνται αξιοπιστίας.

Κατέστησα σαφές ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα και δεν έχει άλλη επιλογή από το να υπερασπίσει στο ακέραιο την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Τέλος επεσήμανα ότι είμαστε πάντα προσηλωμένοι σε ένα εποικοδομητικό διάλογο, αλλά παράλληλα ότι δεν υφίσταται περιθώριο διαλόγου, υπό το κράτος πιέσεων και απειλών.

Κύριε Υπουργέ σας ευχαριστώ θερμά.

[…]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, εσείς πρόσφατα στη Βουλή της Ελλάδας εκφράσατε την ελπίδα ότι με την επίσκεψη του κ. Lavrov στην Αθήνα θα καταφέρετε την επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων. Πως θα το κάνετε αυτό; Και αυτή η πρωτοβουλία εκ μέρους της Ελλάδας δεν θα έχει την αντίδραση από άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ευχαριστώ πολύ.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ:  Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση. Θα ήθελα να σας πω κατ' αρχήν ότι η ίδια η επίσκεψη του κ. Lavrov σήμερα στην Αθήνα σηματοδοτεί την αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων. Είναι η τρίτη φορά που συναντιόμαστε, υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα κοινή ατζέντα Ελλάδας και Ρωσίας. Ήδη πριν από λίγες μέρες έλαβε χώρα, μέσω τηλεδιάσκεψης, συζήτηση των συμπροέδρων της Διυπουργικής Επιτροπής, με  συμμετοχή από τη δική μας πλευρά του αναπληρωτή Υπουργού, του κ. Βαρβιτσιώτη. Σε όλη αυτή τη μεγάλη γκάμα θεμάτων: πολιτισμός, ενέργεια, επενδύσεις, τουρισμός, κατανόηση του ταραχοποιού ρόλου διαφόρων χωρών, και μάλιστα μιας συγκεκριμένης ιδιαίτερα, στην περιοχή, νομίζω υπάρχει ευρύτατο έδαφος για τις ελληνορωσικές σχέσεις.

Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν νομίζω ότι υφίσταται οποιοδήποτε πρόβλημα. Πέρα από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, ή μάλλον συγχρόνως με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και να μην πω και επιβοηθητικά ως προς το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η Ελλάδα έχει τις διμερείς της σχέσεις, όπως κι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η διαφορετική αντίληψη της κάθε χώρας είναι αυτή η οποία καταφέρνει να διαμορφώσει την κοινή ευρωπαϊκή θέση στο τέλος. Άλλωστε πάντοτε η Ελλάδα υποστήριξε και υποστηρίζει ότι η Ρωσία είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας.