Εξοχότατοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συναντιόμαστε φέτος κάθε άλλο παρά ιδανικές είναι.
Ωστόσο, το γεγονός ότι συγκεντρωθήκαμε έστω διαδικτυακά καταδεικνύει τη διαρκή μας δέσμευση στη διατήρηση ειλικρινούς διαλόγου ο οποίος είναι ίσως σήμερα πιο απαραίτητος από ποτέ.
Το αναφέρω αυτό επειδή, αυτήν τη δύσκολη περίοδο που χαρακτηρίζεται από πληθώρα πολύπλευρων προκλήσεων, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να επικοινωνούμε μεταξύ μας και να προσπαθούμε να διαμορφώνουμε συναντιλήψεις, αν όχι κοινές απαντήσεις στις προκλήσεις αυτές.
Η προστιθέμενη αξία της Ευρω-Αραβικής Συνόδου, η οποία συγκαλείται φέτος για πέμπτη χρονιά και συνεχίζει με επιτυχία, είναι πιο προφανής από ποτέ.
Η Ευρώπη και ο Αραβικός Κόσμος έχουν μακρά ιστορία αλληλεπιδράσεων και είναι συνεπώς φυσικό στην πάροδο των ετών να έχουμε ζήσει πολλές διακυμάνσεις.
Αποτελεί συναφώς ευτύχημα το γεγονός ότι, έπειτα από αιώνες επικοινωνίας και επαφών, βρισκόμαστε σήμερα σε σημείο όπου οι κοινωνίες, οι πολιτισμοί και οι οικονομίες μας συνδέονται πολλαπλώς.
Αυτό μας επέτρεψε να συσφίξουμε τους υφιστάμενους ισχυρούς δεσμούς μας και να εντείνουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας, βασιζόμενοι στον αμοιβαίο σεβασμό και κατανόηση.
Ταυτόχρονα, επιδεικνύουμε την ίδια προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και τις θεμελιώδεις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Πιστεύω ότι αυτό αποτελεί μια σημαντική παράμετρο καθώς και το ισχυρό πλαίσιο εντός του οποίου άνθισαν οι Ευρω-Αραβικές σχέσεις στη σύγχρονη εποχή.
Εν μέσω των διογκούμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε στην περιοχή μας, η πολυμερής συνεργασία αποτελεί βασική προϋπόθεση στην κατεύθυνση της εδραίωση της τάξης με βάση τους διεθνείς κανόνες και της αποφυγής εντάσεων στην περιοχή.
Ως χώρα της οποίας η εξωτερική πολιτική εδράζεται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η Ελλάδα υπογράμμιζε ανέκαθεν την ανάγκη συμπεριφοράς βάσει αρχών μεταξύ των παραγόντων στην περιοχή.
Στόχος μας είναι η διασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας όλων των χωρών και όλων των λαών της κοινής γειτονίας μας.
Για τον σκοπό αυτόν, η Ελλάδα επιδεικνύει διαρκώς τη δέσμευσή της στη δημιουργία ενός στιβαρού πλαισίου συνεργασίας και σύμπραξης με όλες τις χώρες της περιοχής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ασφάλεια των εταίρων μας αποτελεί κρίσιμο στοιχείο και για τη δική μας ασφάλεια.
Οι προκλήσεις είναι κοινές και οι απειλές δεν είναι πάντα «παραδοσιακές». Δείτε για παράδειγμα:
• διεθνής τρομοκρατία και βίαιος εξτρεμισμός,
• διεθνικό οργανωμένο έγκλημα, όπως η εμπορία ανθρώπων και ναρκωτικών,
• ζητήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των συνόρων και την ασφάλεια στη θάλασσα,
• η ανάγκη διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την έλλειψη πόρων.
Τόσο η Ευρώπη όσο και ο Αραβικός Κόσμος αντιλαμβάνονται ότι η σταθερότητα και η ασφάλεια συνιστούν προϋποθέσεις για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και ευημερία.
Από την πλευρά της Ευρώπης, αυτό κατέστη σαφές στην Παγκόσμια Στρατηγική της, η οποία αποσκοπεί στο να συμβάλει στη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής μας μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των εταίρων μας.
Όταν η Ελλάδα φιλοξένησε την 3η Υπουργική Σύνοδο Ευρωπαϊκής Ένωσης-Συνδέσμου Αραβικών Κρατών στην Αθήνα το 2014, στην Κοινή Δήλωση διατυπώθηκαν πολλά σημεία που παραμένουν έως και σήμερα επίκαιρα.
Στόχος μας είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των κρίσεων και των συγκρούσεων μέσω ολιστικής αντιμετώπισης η οποία θα περιλαμβάνει την έγκαιρη προειδοποίηση και αντιμετώπιση των κρίσεων.
Τότε ήταν που ελήφθη και η απόφαση για την καθιέρωση του Στρατηγικού Διαλόγου ΕΕ- Συνδέσμου Αραβικών Κρατών.
Η Ελλάδα έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει την ανάγκη προσπάθειας όλων των χωρών της περιοχής να διαμορφώσουν συναντίληψη περί των σημερινών προκλήσεων, ενώ ταυτόχρονα τονίζει τη σημασία που έχει η συντονισμένη δράση για την αντιμετώπισή τους.
Σε αυτό το πνεύμα, μαζί με την Κύπρο, αναπτύξαμε δίκτυο τριμερών σχημάτων συνεργασίας με πολλές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Και τούτο, προκειμένου να διερευνήσουμε και να υλοποιήσουμε από κοινού έργα στους τομείς της ενέργειας και της οικονομίας.
Τα εν λόγω τριμερή σχήματα συμβάλλουν σημαντικά στην σταθερότητα της περιοχής εν μέσω συνεχών προκλήσεων από ορισμένους παράγοντες που επιθυμούν να επιβάλλουν μονομερώς και με τη βία τη δική τους ατζέντα.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο πρέπει να μην ξεχνούμε ότι η πρόληψη μιας κρίσης είναι πάντα προτιμότερη από την αντιμετώπισή της.
Πόσες φορές δεν έχουμε βιώσει τις τραγικές συνέπειες που επακολούθησαν την αποτυχία μας στην αντιμετώπιση κάποιας κρίσης.
Για να μην αναφερθώ και στο πόσο συχνά γινόμαστε μάρτυρες των δυσκολιών να ξεπεράσουμε τις συνέπειες αυτές εκ των υστέρων.
Το Κυπριακό αποτελεί τρανό παράδειγμα.
Μετά από 46 χρόνια και παρά τη σειρά Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις άοκνες προσπάθειες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, η τουρκική κατοχή συνεχίζεται στο 40% σχεδόν της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το ίδιο ισχύει για τις κρίσεις στο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη.
Οι συγκρούσεις αυτές έχουν προκαλέσει αναρίθμητες απώλειες και διαιωνίζουν τη δυστυχία των πληθυσμών που αγωνίζονται για την επιβίωσή τους στις περιοχές αυτές.
Παρά τις αξιέπαινες προσπάθειες της Διεθνούς Κοινότητας για την επίλυση των εν λόγω συγκρούσεων, αυτές συνεχίζουν να σοβούν.
Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν άλλες μεγάλες προκλήσεις, όπως τα αντίστοιχα μεταναστευτικά ρεύματα και η άνοδος του εξτρεμισμού.
Δεν ισχυρίζομαι ότι η πρόληψη είναι εύκολη υπόθεση.
Προϋποθέτει επαγρύπνηση, ικανό συντονισμό και ετοιμότητα λήψης γενναίων και έγκαιρων αποφάσεων.
Όμως, δεν είναι πιο δύσκολη η αντιμετώπιση μιας κρίσης;
Για αυτό η ΕΕ πρέπει να εστιάσει τις πολιτικές της στην πρόληψη των κρίσεων, συμβάλλοντας, όπου είναι εφικτό, στην αντιμετώπιση των γενεσιουργών τους αιτίων.
Η ΕΕ φιλοδοξεί να αποτελεί αξιόπιστο παράγοντα ασφάλειας, με τις Αποστολές και τις Επιχειρήσεις της, αλλά και με μια πληθώρα εργαλείων πολιτικής και χρηματοδοτικών μέσων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση ενός ευρύτερου φάσματος προκλήσεων.
Η «ιδιοκτησία», ο «σεβασμός της κυριαρχίας», η «καταδίκη των ξένων επεμβάσεων στις εσωτερικές υποθέσεις», οι «ειδικά σχεδιασμένες λύσεις», αλλά και η προώθηση της συναντίληψης και η αποτελεσματική καταπολέμηση της αδιαλλαξίας είναι κρίσιμης σημασίας.
Φυσικά, όλα αυτά πρέπει να συνδυάζονται με τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η Ελλάδα έχει το προνόμιο να διαμορφώνει, σε συνεργασία με τους εταίρους μας και τους θεσμούς της ΕΕ, τις πολιτικές της Ένωσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι Άραβες φίλοι μας.
Αξιοποιώντας τις επαφές που έχουμε από αρχαιοτάτων χρόνων με τους εταίρους μας στη Μεσόγειο, η Ελλάδα βρίσκεται στη μοναδική θέση να συνδυάζει τα 40 έτη ως χώρα-μέλος της ΕΕ με μια εις βάθος γνώση των προσδοκιών των αραβικών χωρών.
Επιπλέον, διατηρώντας στενές σχέσεις με τον Αραβικό Κόσμο, η Ελλάδα ήταν και είναι πάντοτε έτοιμη να συμβάλει στην εξεύρεση λύσεων στα υφιστάμενα προβλήματα ή διαφορές.
Σας ευχαριστώ.
9 Νοεμβρίου, 2020