Εκπροσωπώντας και τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά, είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που συμμετέχω στη σημερινή παρουσίαση.
Θέλω να ευχαριστήσω, τον Βασίλη Κικίλια, όπως και τους υπόλοιπους συμμετέχοντες, τον κ. Καρυότη, τον κ. Κασσίνη και τον κ. Λυγερό, για τη συνεισφορά τους σε ένα θέμα μεγάλης σημασίας για τη χώρα μας, αλλά και αρκετά σύνθετο ως προς τις διάφορες πτυχές του.
Με τα κείμενά τους, οι συγγραφείς του βιβλίου επιχειρούν να εξηγήσουν με τρόπο απλό και προσιτό, τα ζητήματα, νομικά, πολιτικά, γεωστρατηγικά, οικονομικά και άλλα, που σχετίζονται με την ανακήρυξη από την Ελλάδα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Είναι ένα θέμα το οποίο, όπως επισημαίνουν και οι συγγραφείς του βιβλίου, αποκτά ιδιαίτερη σημασία κατά την τρέχουσα συγκυρία, με τις σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Θέλω να τονίσω εξαρχής ότι πολιτική και προτεραιότητα της Ελλάδας είναι η οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών με όλους τους γείτονές της.
Η Ελλάδα ως παράκτιο κράτος και ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απεμπολεί οποιοδήποτε νόμιμο κυριαρχικό της δικαίωμα και βέβαια η ΑΟΖ δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση από τη θεμελιώδη αυτή αρχή και θέση της εξωτερικής μας πολιτικής.
Το ζήτημα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης δεν εξετάζεται μεμονωμένα αλλά στο ευρύτερο πλαίσιο της θέσπισης και οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Η σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας συνιστά, άλλωστε, μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, επομένως ο σεβασμός, η υπογραφή και η κύρωση της Σύμβασης αυτής είναι θεμελιώδες στοιχείο της ευρωπαϊκής προοπτικής των υποψηφίων προς ένταξη χωρών.
Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των χωρών της ανατολικής Μεσογείου, πέρα από τις σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες που δημιουργεί, λειτουργεί και ως καταλύτης περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας.
Στις επαφές μας με τις γειτονικές χώρες επιδιώκουμε την προώθηση αυτής της πολιτικής.
Με την Αλβανία η χώρα μας υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών το 2009, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, η οποία ωστόσο δεν έχει κυρωθεί μέχρι σήμερα. Έχουμε καταστήσει σαφές στην αλβανική πλευρά ότι η χώρα μας αποδίδει μεγάλη σημασία στη διευθέτηση αυτής της εκκρεμότητας, που θα έχει θετική επίδραση σε όλο το φάσμα των διμερών μας σχέσεων.
Με την Ιταλία η Ελλάδα έχει συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας από το 1978, ενώ με την Αίγυπτο και τη Λιβύη ξεκίνησαν εδώ και μερικά χρόνια διαπραγματεύσεις. Οι πολιτικές εξελίξεις στις δύο χώρες επιβράδυναν το διάλογο, αλλά καθώς η διαδικασία πολιτικής μετάβασης προχωράει, στόχος της Ελλάδας είναι να εξελιχθούν και οι σχετικές συζητήσεις, σε πνεύμα φιλίας και συνεργασίας.
Με την Κύπρο είμαστε σε συνεχή συντονισμό ώστε να καθορίσουμε τις κινήσεις μας στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής μας. Όταν επισκέφθηκα την Κύπρο είχα, άλλωστε, την ευκαιρία να συζητήσω διεξοδικά για αυτό το θέμα με την Υπουργό Εξωτερικών και η συνεργασία αυτή συνεχίζεται σε όλα τα επίπεδα.
Ως προς την Τουρκία επιδιώκουμε, όπως έχουμε τονίσει κατ’ επανάληψη, καλές σχέσεις, σχέσεις όμως που θα αναπτύσσονται στο πλαίσιο του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και της εθνικής κυριαρχίας.
Επιτρέψτε μου εδώ μια παρένθεση γιατί προχθές ο κ. Μπαγίς έκανε κάποιες δηλώσεις περί προσάρτησης της κατεχόμενης Κύπρου. Αυτές οι δηλώσεις όπως και η αποτυχημένη απόπειρα ανασκευής τους επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Οι δηλώσεις αυτές απέδειξαν ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας και ποιος ευθύνεται για την έλλειψη προόδου στις διαπραγματεύσεις.
Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη συνολικής και συμπεφωνημένης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού.
Το πλαίσιο της λύσης του προβλήματος το ορίζουν οι Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η ιδιότητα της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι τα «σχέδια β’» της Τουρκίας και οι απειλές περί προσάρτησης των κατεχομένων.
Όπως έλεγα λοιπόν, σεβόμαστε εμπράκτως την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και καλούμε σταθερά την Τουρκία να πράξει το ίδιο. Η Τουρκία εμμένει στην άρνησή της να προσχωρήσει στη διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, που όπως είπα αποτελεί μέρος του κοινοτικού κεκτημένου. Στο θέμα αυτό η Τουρκία είναι απομονωμένη.
Είναι γνωστό ότι για το σύνολο των χωρών της Μεσογείου οι αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, που σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας δύνανται να εκτείνονται έως 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές, επικαλύπτονται. Συνεπώς τίθεται ζήτημα οριοθέτησης μεταξύ γειτονικών παρακτίων χωρών.
Η ΑΟΖ παρέχει σημαντικά οφέλη και είναι αυτονόητο ότι η χώρα μας θα αξιοποιήσει αυτά τα οφέλη, κατά προτεραιότητα, στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της.
Μία πολύ σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο αυτό είναι η πρόσφατη εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας περί υφαλοκρηπίδας με τις ευμενέστερες για τα ελληνικά συμφέροντα διατάξεις της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και με την πάγια ελληνική θέση περί οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών βάσει της αρχής της ίσης απόστασης/μέση γραμμή. Είναι το άρθρο 156(1) του Ν.4001/2011, που τροποποίησε το νόμο του 1995 για «αναζήτηση, έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και άλλες διατάξεις».
Βάσει της διατάξεως αυτής, ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, αφής κηρυχθεί, είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης.
Η Ελλάδα προχωράει με ταχείς ρυθμούς σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την έρευνα και αποτύπωση του φυσικού της πλούτου. Το Υπουργείο Ενέργειας, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών έχει δημοσιεύσει προσκλήσεις ενδιαφέροντος για έρευνες στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης προκειμένου η Ελληνική Πολιτεία να αποκτήσει αξιόπιστα στοιχεία για το ενεργειακό δυναμικό της περιοχής. Η ανταπόκριση στις προσκλήσεις αυτές είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική.
Κυρίες και κύριοι,
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο γεωπολιτικός χάρτης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς. Το ίδιο και ο ενεργειακός χάρτης.
Σε αυτές τις εξελίξεις, η Ελλάδα οφείλει να έχει ισχυρή παρουσία, αναδεικνύοντας τη στρατηγική της θέση για τη μεταφορά ενέργειας προς την Ευρώπη, αλλά και αξιοποιώντας το δικό της ενεργειακό δυναμικό. Σε όλες τις διαβουλεύσεις και τις επαφές του Υπουργείου Εξωτερικών, είτε σε ευρωπαϊκό, είτε σε διμερές επίπεδο, παρουσιάζονται κατά προτεραιότητα οι επενδυτικές και αναπτυξιακές δυνατότητες που προσφέρει η χώρα μας στον ενεργειακό τομέα. Απαιτούνται σταθερές, συνεπείς και προσεκτικές κινήσεις που θα διασφαλίζουν τα εθνικά μας συμφέροντα και θα συμβάλλουν στην συνολική προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης.
Εκδηλώσεις όπως η σημερινή έχουν σημαντική συνεισφορά στο δημόσιο διάλογο γύρω από το θέμα της αξιοποίησης ενός πολύτιμου εργαλείου που έχει η χώρα μας στη διάθεσή της, της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Είμαι πεπεισμένος ότι η τεκμηριωμένη παρουσίαση όλων των απόψεων και η γόνιμη και ψύχραιμη συζήτηση μόνο οφέλη μπορεί να έχει και, στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα και πάλι να ευχαριστήσω τον Βασίλη Κικίλια για την πρωτοβουλία του.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
7 Μαρτίου, 2012