Γ. ΚΟΥΒΑΡΑΣ: Εξωτερική πολιτική το πρώτο μας θέμα και ο Νίκος Μελέτης, ο διπλωματικός μας συντάκτης εδώ στην ΕΡΤ, θα ρωτήσει τον κ. Δένδια.
Ν. ΜΕΛΕΤΗΣ: Κύριε Δένδια, αφήνετε μια σοβαρή κληρονομιά στο διάδοχό σας. Δεν θέλω να προκαταλάβω το που θα βρίσκεστε μετά τις εκλογές, αλλά, εν πάση περιπτώσει, στον διάδοχο, αυτόν που θα διαδεχθεί εσάς στο Υπουργείο Εξωτερικών, που αφορά και τις σημαντικές Συμφωνίες που υπογράψατε, αλλά και το ότι ανοίξατε τους ορίζοντες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε γεωγραφικές περιοχές που μέχρι τότε δεν ήταν στην κεραία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Στα ελληνοτουρκικά θέλω να σας ρωτήσω. Επαναλαμβάνετε συχνά ότι θα προτείνετε μία νέα διαδικασία ώστε να υπάρξει λύση, να προωθηθεί μία λύση στο πρόβλημα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Θέλω να ρωτήσω, πιστεύετε ότι το πρόβλημα είναι διαδικασίας μέχρι τώρα στα ελληνοτουρκικά και όχι ουσίας των τουρκικών θέσεων;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι κύριε Μελέτη, δεν πιστεύω ότι είναι θέμα διαδικασίας. Πιστεύω ότι είναι θέμα ουσίας. Πιστεύω όμως, επίσης, ότι οι διερευνητικές, οι οποίες ξεκίνησαν με ένα συγκεκριμένο σκεπτικό, δηλαδή να πάει η διαφορά της Ελλάδας και της Τουρκίας σε διαιτησία στη Χάγη το 2004, έχουν βγει από τον ρυθμό που αρχικά επρόκειτο να έχουν. Και έχουν γίνει 64 γύροι χωρίς να έχουμε καταλήξει σε αποτελέσματα απτά, τα οποία και θα επιθυμούσαμε.
Δεν θα προτείνω, λοιπόν, αλλαγή της διαδικασίας. Θα προτείνω, όμως, κάποιες αλλαγές οι οποίες νομίζω ότι θα διευκολύνουν να φανεί αν η Τουρκία μετά τις εκλογές έχει τη διάθεση να επιλυθεί η διαφορά ή δεν έχει τη διάθεση να επιλυθεί η διαφορά.
Ν. ΜΕΛΕΤΗΣ: Και θα κάνω και χρήση του δικαιώματος για follow-up ερώτηση. Μετά τα τελευταία περιστατικά στη Χειμάρρα με τη σύλληψη του Φρέντι Μπελέρη, ήθελα να ρωτήσω: Κύριε Υπουργέ, έχετε μετανιώσει για την πρόσκληση στην Αθήνα του Edi Rama και τη διοργάνωση της έκθεσης με τα καλλιτεχνικά του έργα στο Ζάππειο; Καθώς απεδείχθη τελικά ότι οι προσωπικές σχέσεις δεν είναι ο κανόνας για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αν με ρωτάτε αν υπάρχει μετάνοια, η απάντηση είναι όχι. Δεν υπάρχει καμία μετάνοια. Η χώρα πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να αναπτύσσει καλές σχέσεις με τους γείτονές της και, από εκεί και πέρα, εναπόκειται στους γείτονές της να καταλάβουν ότι οι καλές σχέσεις με την Ελλάδα είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο για τις χώρες αυτές.
Κατά συνέπεια, η απάντησή μου είναι «όχι». Ουδόλως μετανοώ. Βεβαίως, αν μου επιτρέπετε να κάνω μία καταληκτική παρατήρηση, τώρα για την ουσία του θέματος. Είμαι κατ’ αρχάς, ιδιαίτερα ευτυχής για την εκλογή Μπελέρη και θέλω να επαναλάβω αυτό που είπε και ο Πρωθυπουργός Rama. Ότι αν δεν υπάρχουν αδιάσειστα, επαναλαμβάνω τη λέξη, αδιάσειστα στοιχεία εναντίον του, τότε αποτελεί μέγα σκάνδαλο η σύλληψή του και η παραπομπή του σε δίκη.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ερώτηση στον κ. Δένδια που μίλησε. Διαβάσαμε στην «Καθημερινή» ότι ο κ. Erdogan είπε ότι μπορεί να ανοίξει μια νέα εποχή για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αρκεί ο κ. Μητσοτάκης να τηρήσει τις υποσχέσεις του. Εσείς ξέρετε ποιες είναι αυτές οι υποσχέσεις; Γιατί εγώ δεν ξέρω. Και επίσης, ο κ. Μητσοτάκης συστηματικά αναφέρεται αντί για την εθνική θέση ότι θα πάμε στη Χάγη για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, ότι θα πάμε για τις θαλάσσιες ζώνες που περιλαμβάνουν και τα χωρικά ύδατα, που αποτελεί κυριαρχικό μας δικαίωμα να τα επεκτείνουμε. Πώς το σχολιάζετε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα ξεκινήσω από το δεύτερο. Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει Έλληνας Πρωθυπουργός, οποιοσδήποτε, οποιουδήποτε κόμματος, ο οποίος να δεχθεί να συζητήσει το ζήτημα των χωρικών υδάτων. Το ζήτημα των χωρικών υδάτων και της επέκτασής τους στα 12 μίλια, το ξέρετε και εσείς, το ξέρουν όλοι, είναι μονομερές δικαίωμα της χώρας. Ουδείς δύναται να το εκχωρήσει.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ο κ. Μητσοτάκης δεν το ξέρει;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προφανώς το ξέρει.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Και γιατί λέει άλλα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι προφανές, λοιπόν, ότι και ο νυν και οι πρώην και οι επόμενοι Πρωθυπουργοί δεν πρόκειται να προσέλθουν σε διαπραγμάτευση για το ζήτημα των χωρικών υδάτων. Έρχομαι τώρα στο αρχικό θέμα. Δεν θα έπαιρνα τις οποιεσδήποτε δηλώσεις στην προεκλογική περίοδο στην Τουρκία τοις μετρητοίς.
Είναι προφανές ότι ο Πρόεδρος Erdogan επιθυμούσε να έχει ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα. Για να πετύχει αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν υποχρεωμένος να παρουσιάσει ένα αφήγημα στην τουρκική κοινωνία.
Εγώ δεν χρησιμοποίησα ο,τιδήποτε απ’ ότι ελέχθη κατά την προεκλογική περίοδο στην Τουρκία, ως δείγμα γραφής για μετά τις εκλογές. Τα πραγματικά χρώματα του Προέδρου Erdogan, αν κερδίσει μετά από 14 μέρες, θα τα δούμε. Αλλά μην πιαστούμε από το τι έλεγε προεκλογικά στο δικό του εσωτερικό ακροατήριο.
Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: […] Η ερώτησή μου έχει να κάνει με την ερώτηση του κ. Μελέτη που δεν απαντήθηκε, που σε καμία περίπτωση δεν απαντήθηκε. Ρωτήθηκε ο Υπουργός ποιες είναι αυτές οι καινούριες διαδικασίες ή οι ιδέες που έχει για τη συζήτηση με την Τουρκία. Η απάντηση που έδωσε ο κύριος Υπουργός σχετίστηκε μόνο με τις διερευνητικές εντολές. Τις δικές του ιδέες δεν μας τις είπε.
Και, δεύτερον, σε ό,τι αφορά στην Αλβανία. Νομίζω ότι πρέπει να προβληματιστεί ο Υπουργός ή δεν προβληματίζεται για το γεγονός ότι ο κύριος Πρωθυπουργός ενίσχυσε πάρα πολύ την πορεία της Αλβανίας προς την ΕΕ μη διεκδικώντας τίποτα, ενώ η μειονότητα καταπιέζεται κατάφωρα από τον Edi Rama.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προσπαθώ να τηρήσω τους κανόνες. Kαταρχάς, ως προς το πρώτο, έχετε δίκιο, κ. Λοβέρδο. Δεν υπήρξα αρκετά αναλυτικός στην απάντησή μου στον κ. Μελέτη. Αλλά δεν υπήρξα αρκετά αναλυτικός διότι ακριβώς η διαδικασία που θα προτείνω να ακολουθηθεί δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο δημόσιας συζήτησης.
Θα ενυποθήκευα την αποτελεσματικότητά της, αν την έθετα σε οποιοδήποτε δημόσιο ακροατήριο ανοιχτά. Είμαι όμως απολύτως έτοιμος, ειλικρινά σε όλους εσάς, σε οποιονδήποτε θα ήθελε κατ’ ιδίαν να του εξηγήσω τι νομίζω ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί στην προσέγγιση αυτή. Και είμαι σίγουρος, επειδή έχουμε συνεργαστεί επί μακρά σειρά ετών στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ότι και εσείς δεν θα θέλατε στην πραγματικότητα να πω ανοιχτά τι πρέπει να αλλάξει σε αυτό.
Όσον αφορά τώρα στο θέμα της ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας. Ο κ. Μητσοτάκης δεν έκανε κάτι καινούργιο. Ο κ. Μητσοτάκης ακολούθησε την «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» το 2003.
Η «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» του 2003 τι λέει; Λέει ότι η χώρα, η Ελλάδα, έχει να ωφεληθεί από την ευρωπαϊκή προοπτική των βαλκανικών χωρών, του συνόλου των βαλκανικών χωρών.
Πετύχαμε στα Ανατολικά Βαλκάνια, προσπαθούμε για τα Δυτικά Βαλκάνια. Στο πλαίσιο αυτής της προοπτικής, είναι βέβαιο ότι η ελληνική μειονότητα θα ωφεληθεί τα μάλα.
Διότι όταν υπάρξει το ευρωπαϊκό κράτος δικαίου, οποιαδήποτε σύλληψη τύπου Μπελέρη δεν θα μπορεί να γίνει. Κατά συνέπεια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευνόησε την ελληνική μειονότητα, την οποία άλλωστε και επισκέφθηκε προ ολίγων εβδομάδων.
16 Μαΐου, 2023