ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάμε τώρα και σε αυτό που κανονικά θα έπρεπε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας.
Ν.ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Χιώτη, χαίρομαι που επανέρχεστε στην κανονικότητα. Αν και από εσάς φοβάμαι πάντα τις πονηριές, όχι τις κανονικότητες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι υποχρέωσή μου και η κανονικότητα και οι πονηριές κύριε Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τουλάχιστον το ομολογείτε, είστε ειλικρινής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Απολύτως.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε μία θεαματική αλλαγή στα ελληνοτουρκικά, εν πάση περιπτώσει…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τί θεαματική αλλαγή; Μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πιστεύετε ότι είναι πραγματική ειδυλλιακή ατμόσφαιρα; Υπάρχει αλλαγή γραμμής της Τουρκίας; Άκουσα τον κ. Kalin χθες να λέει ότι είναι μία στρατηγική στροφή της Τουρκίας προς τη Δύση. Το αισθάνεστε αυτό;
Ν.ΔΕΝΔΙΑΣ: Να δούμε ποια είναι τα δεδομένα, τί έχουμε μπροστά μας. Μετά την επίσκεψη στην Αντιόχεια, υπήρξε μια ολόθερμη τουρκική ανταπόκριση. Αναγνώριση της βοήθειας που προσφέραμε και πλήρης αλλαγή απέναντι στην Ελλάδα μιας σειράς παραμέτρων. Όπως είναι η ρητορική, όπως επίσης είναι οι παραβιάσεις, είτε στον αέρα, είτε στη θάλασσα, ή οι υπερπτήσεις. Διότι πρέπει να σας πω ότι όλους αυτούς τους μήνες, όχι απλώς η Τουρκία δεν παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο ή τα ελληνικά χωρικά ύδατα, αλλά δεν έχει καν πτητική δραστηριότητα στο Αιγαίο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αυτό είναι μία απόδειξη, αν μου επιτρέπετε, ότι όταν υπάρχει αυτό, είναι καθοδηγούμενο. Γιατί τότε που υπήρχαν οι παραβιάσεις, μας έλεγαν οι Τούρκοι: «όχι, για όνομα του Θεού, δεν το κάνουμε εμείς ως κυβέρνηση».
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Βεβαίως, βεβαίως, μη το συζητάμε. Με συγχωρείτε, εγώ, ως Υπουργός Εξωτερικών, κάθε απόγευμα παίρνω πλήρη αναφορά παραβιάσεων, υπερπτήσεων, των πάντων. Και μάλιστα, με πολύ σαφή διαχωρισμό. Γιατί; Γιατί για μένα είναι το θερμόμετρο των σχέσεων με τη γειτονική χώρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Είναι ακριβώς όπως το λέτε. Όμως, ..
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί λοιπόν τα έχουν παγώσει αυτοί αυτά;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι προφανές, κατ’ αρχάς, ότι υπάρχει άνωθεν, κυριολεκτικώς άνωθεν εντολή. Υπάρχει, λοιπόν, μία σαφής επιλογή, η οποία προέρχεται από την κορυφή και είναι μία χειρονομία απέναντι στην Ελλάδα. Και η Ελλάδα δεν την αγνοεί αυτή τη χειρονομία. Δεν παριστάνει ότι δεν την καταλαβαίνει. Αντιθέτως, ανταποκρίνεται. Γιατί; Γιατί αυτή η χειρονομία συνιστά ακριβώς αυτό το προαπαιτούμενο που η Ελλάδα είχε θέσει για να μπορεί να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με τη γείτονα και να συζητήσει τη διαφορά μαζί της.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και υποθέτω εάν κάποτε υπαναχωρήσει η τουρκική πλευρά από αυτή τη στάση που τηρεί σήμερα και αυτό θα είναι ένα επιπλέον επιχείρημα για την ελληνική Κυβέρνηση. Έτσι δεν είναι;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ:
Δεν το συζητάμε, δεν το συζητάμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αισθάνεστε όμως ότι εγκαταλείπει η Τουρκία αξιώσεις που έχει για τις γκρίζες ζώνες; Για την αποστρατικοποίηση των νησιών;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχω πει και δημοσίως, ούτε εμείς είμαστε αφελείς, ούτε η Τουρκία είναι. Και οι δυο καταλαβαίνουμε. Όμως, το να δημιουργηθεί ένα κλίμα το οποίο, μετά τις εκλογές, να μας επιτρέψει νηφάλια, αν θέλετε, μέσα σε μια ατμόσφαιρα φιλική, να δούμε εάν μπορούμε να επιλύσουμε τη διαφορά μας, νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το πολύ σοβαρό. Και επίσης υπάρχει ένα άλλο κεκτημένο, ήδη κεκτημένο. Ότι εφόσον αυτό το κλίμα διατηρηθεί, επιτρέπει στις δυο κοινωνίες, και στην ελληνική και στην τουρκική, να εκφράσουν την κυρίαρχη βούλησή τους, χωρίς τον φόβο ενός θερμού επεισοδίου. Διότι εάν είχαμε κάνει αυτή τη συζήτηση πριν από την επίσκεψη στην Αντιόχεια, θα με ρωτάγατε, πρέπει να μείνεις ως Υπουργός Εξωτερικών και να μείνει και ο Υπουργός Άμυνας για το φόβο θερμού επεισοδίου; Δηλαδή, το θερμό επεισόδιο, η πιθανότητα θερμού επεισοδίου, ήταν μέσα στη λογική, η οποία είχε να κάνει με τη δυνατότητα του ελληνικού λαού, υπό συνθήκες ασφάλειας, να εκφράσει την κυρίαρχη βούλησή του. Αυτό, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, έχει φύγει από το τραπέζι, δεν το συζητάμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο κ. Kalin είπε εχθές ότι θα έπρεπε τώρα να αρχίσουμε έναν απευθείας διάλογο Ελλάδας-Τουρκίας χωρίς μεσολαβητές. Πώς το βλέπετε αυτό;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Παραμονές εκλογών το να αρχίσει ελληνοτουρκικός διάλογος, καταλαβαίνετε ότι κινδυνεύει να μετατρέψει…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την επομένη των εκλογών, εφόσον διατηρηθούν οι ίδιες κυβερνήσεις.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι τελείως διαφορετικό. Η Ελλάδα είναι απολύτως ανοιχτή σε διάλογο με την Τουρκία την επομένη των εκλογών. Για τη συγκεκριμένη διαφορά και υπό τους συγκεκριμένους όρους, για να μην ξεγελιόμαστε. Διεθνές Δίκαιο, Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Αλλά, η Ελλάδα, βεβαίως, είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία. Πάντοτε το λέγαμε αυτό, δεν κρυβόμαστε και ούτε αισθανόμαστε κανένα ενοχικό σύνδρομο, παρεμπιπτόντως.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εγώ κάτι άλλο θέλω να ρωτήσω. Αυτές οι καλές προθέσεις εκφράζονται από την κυβέρνηση Erdoğan . Πιστεύετε ότι ακόμα και αν έχουμε αλλαγή σκυτάλης στην Τουρκία θα εκφραστεί και από τη διοίκηση Kılıçdaroğlu, αν κατορθώσει να κερδίσει τις εκλογές;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν μπορώ να το ξέρω.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ή αφορά μόνο τη διοίκηση Erdoğan;
Ν.ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν μπορώ να το ξέρω. Εμείς, αυτό το οποίο βλέπουμε, είναι πεπραγμένο της παρούσας κυβέρνησης της Τουρκίας. Από εκεί και πέρα, το τι θα κάνει η τουρκική αντιπολίτευση στην περίπτωση που η τουρκική κοινωνία θα την επιλέξει, αυτό θα το δούμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα. Τώρα τι πιστεύετε ότι πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα στα ελληνοτουρκικά; Θέλω να πω, να αρχίσουμε πάλι συζητήσεις των Γενικών Γραμματέων των Υπουργείων Εξωτερικών; Ή αυτό που ακούσαμε, συζήτηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα μου επιτρέψετε να σας πω το εξής. Έχω μια απολύτως σαφή εικόνα τί πρέπει να γίνει την επομένη των εκλογών, την οποία θα εισηγηθώ στον Πρωθυπουργό την επομένη των εκλογών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να μην την ακούσουμε και εμείς τώρα, μια και σας έχουμε στο ραδιόφωνο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ακριβώς, όμως, επειδή το θέμα είναι αυτό που είναι, νομίζω ότι δεν είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να λεχθεί δημόσια και δεν θα βοηθήσει και την προσπάθεια που θα διεξαχθεί αν αυτά τα πράγματα διατυπώνονται στο δημόσιο λόγο.Όμως, έχω κάτι να πω, χωρίς να περιφρονώ την τεράστια προσπάθεια που έχει γίνει. Όταν κάτι με μια συγκεκριμένη προσέγγιση δεν έχει καταλήξει σε επιτυχές αποτέλεσμα για δεκαετίες, είναι μάλλον αφελές να πιστεύεις ότι εάν συνεχίσεις ακριβώς το ίδιο πράγμα, θα αλλάξει το αποτέλεσμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα, θα πάρετε κάποια πρωτοβουλία διαφορετική;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Συνεννοηθήκαμε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι καλό να λεχθεί δημόσια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από ό,τι καταλαβαίνω, γίνεται μία παύση των πρωτοβουλιών της ελληνικής κυβέρνησης, λόγω της προεκλογικής περιόδου. Αυτό αφορά όλες τις πρωτοβουλίες; Διότι δεν ασχολείστε μόνο με τα ελληνοτουρκικά στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχουμε έναν συγκεκριμένο ρόλο στα Βαλκάνια και έχουμε μια συγκεκριμένη ατζέντα και πέραν των Βαλκανίων ή των θεμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Στο βαθμό που δεν επέρχεται ζημία για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα ή για κάτι άλλο, το οποίο η Ελλάδα υπηρετεί, είναι καλό να μην γίνεται σε μια περίοδο που, είτε είναι προεκλογική στενά, είτε είναι οιονεί προεκλογική, όπως τώρα.
Όμως, στην πρωτοβουλία που έχουμε για τη Συρία, στην οποία θα έρθουν όλοι οι εκπρόσωποι χωρών για το Συριακό και ο Pedersen, ο Eιδικός Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Αθήνα, και είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα έχει μία σοβαρή ανάμειξη στα ζητήματα της Συρίας, βεβαίως αυτό θα το κάνουμε. Θα είμαι κι εγώ εκεί, θα τοποθετηθούμε, θα προσπαθήσουμε να διευκολύνουμε τη διαδικασία.
Ή στο θέμα του Διαλόγου Βελιγραδίου – Πρίστινας αν χρειαστεί κάτι, βεβαίως, είμαστε έτοιμοι να συνεισφέρουμε. Ο κόσμος δεν σταματά εξαιτίας των εκλογών μας.
6 Απριλίου, 2023